#حکومت_اسلامی_در_عصر_غیبت #رهبرى_سياسى_پيامبر #حكومت_پیامبر_نياز_جامعه_یا_تكليف_الهى؟ #يك. #رهبرى_سياسى_پيامبر (صلی الله علیه وآله) قرآن كريم، پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) را به عنوان فردى كه براى دخالت در زندگى مردم «اولى» و داراى ولايت است، معرفى مى كند: «النَّبِيُّ أَوْلى بِالْمُومِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ». [1] قرآن پژوهان و مفسّران تصريح كرده اند كه اين اولويت، اختصاص به مسائل دينى ندارد و همه امور دينى و دنيايى آنان را در بر مى گيرد. مؤيد اين تفسير چند چيز است: 🌸1. اطلاق آيه شريفه؛ به عبارت ديگر آيه شريفه اولويت و ولايت پيامبر را به عرصه خاصى محدود نكرده است، در نتيجه همه حوزه هاى ولايت پذير كه در رأس آنها حوزه رهبرى سياسى و اجتماعى است را شامل مى شود و پيامبر از  سوى خداوند ولايت همه جانبه بر مردم پيدا مى كند. 🌸2. روايات؛ امام باقر (علیه السلام) فرمود: «اين آيه درباره رهبرى و فرماندهى نازل شده است». [2] 🌸3. شأن نزول؛ در شأن نزول آيه آمده است: وقتى پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) آهنگ جنگ نمود و مردم را به خروج فرمان داد، برخى نزد آن حضرت آمدند تا براى بستگان خويش اذن بگيرند؛ آن گاه اين آيه نازل شد. از اين مسئله روشن مى شود كه فرمان هاى اجتماعى پيامبر (صلی الله علیه وآله) متكى به ولايت الهى و دينى است؛ نه مبتنى بر خاستگاه بشرى. [3] 🌸4. مفهوم اولويت؛ آيه شريفه نشان مى دهد پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) از طرف خداوند نسبت به اداره و رهبرى جامعه مقدم است و با وجود او نوبت به ديگران نمى رسد. آيات ديگرى نيز گوياى همين مطلب است؛ از جمله آيه «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُوتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ». [4]«سرپرست و ولى شما، تنها خدا و پيامبر او است و كسانى كه ايمان آورده اند؛ همان كسانى كه نماز به پا مى دارند و در حال ركوع زكات مى دهند». بنابراين از نگاه قرآن، خداوند پيامبر را نسبت به ديگران اولويت بخشيده و ولايت داده است. از اين رو ولايت آن حضرت تابع ولايت خداوند و در طول آن است؛ نه امرى زمينى و بشرى. علامه طباطبايى (رحمه الله) درباره ولايت آن حضرت مى نويسد: «رسول خدا بر همه شئون امت اسلامى، جهت سوق دادن آنان به سوى خدا و نيز براى حكمرانى و فرمانروايى بر آنها و قضاوت در ميان شان، ولايت دارد ... البته اين ولايت در طول ولايت خداوند و ناشى از تفويض الهى است». [5] نكته مهم ديگر اين كه مفهوم «انّما»، دلالت بر حصر دارد. بنابراين طبق اين آيه حكومت مشروع، آن حكومتى است كه از جانب خداوند مشروعيت يافته باشد. در نتيجه با توجه به مجموع آيات قرآن، مى توان فهميد كه حضرت رسول، در آن واحد، داراى سه شأن بوده است: يكم. امامت و پيشوايى و مرجعيت  دينى، [6] دوم. ولايترقضايى، [7] سوم. ولايت سياسى و اجتماعى. [8] [1] احزاب 33، آيه 6. [2] مجمع البحرين، ص 92، ماده ى ولى. [3] نگا: طبرسى، فضل بن حسن، مجمع البيان، ج 4، ص 338. [4] مائده 5، آيه 55. [5] طباطبائى، علامه محمدحسين، الميزان، ج 6، ص 14. [6] حشر 59، آيه 7. [7] نساء 4، آيه 65. [8] مائده 5، آيه 55؛ احزاب (33)، آيه 6 و ... . تبلیغ این کانال صدقه جاریه میباشد 🌅 @khorshid_Mahdi 🌅

#حکومت_اسلامی_در_عصر_غیبت #مسئولیت_اجتماعی_پیامبر #حكومت_پیامبر_نياز_جامعه_یا_تكليف_الهى؟ #دو. #مسئوليت_هاى_اجتماعى_پيامبر (صلی الله علیه وآله) هر يك از شئون سه گانه پيامبر (صلی الله علیه وآله) ـ در پيشوايى دينى، ولايت قضايى و رهبرى اجتماعى ـ مسئوليت هاى خاصى را بر عهده آن حضرت نهاده بود. آيات زير، نمونه هايى از مأموريت هايى در ارتباط با «رهبرى جامعه» و «اداره امت» است: 🌸1. «فَإِمّا تَثْقَفَنَّهُمْ فِى الْحَرْبِ فَشَرِّدْ بِهِمْ مَنْ خَلْفَهُمْ ... ». [1] «پس اگر در جنگ بر آنان دست يافتى با [عقوبت] آنان، كسانى را كه از پى ايشانند تار و مار كن،  باشد كه عبرت گيرند». اين آيه از يك سو بيانگر سياستى است كه امت اسلامى در برابر دشمنان متجاوز و پيمان شكن، بايد اتخاذ كند و از سوى ديگر، بيانگر آن است كه مسئوليت برنامه ريزى، آماده سازى مقدمات و بالاخره عينيت بخشيدن به اين سياست، بر عهده پيامبر (صلی الله علیه وآله) است. 🌸2. «وَ إِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجارَكَ فَأَجِرْهُ حَتّى يَسْمَعَ كَلامَ اللّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ». [2] «و اگر يكى از مشركان از تو پناه خواست، پناهش ده تا كلام خدا را بشنود؛ سپس او را به مكان امنش برسان». به حكم اين آيه، پيامبر (صلی الله علیه وآله) موظف است براى حفظ امنيت مشركان ـ كه براى شنيدن كلام خدا مى آيند ـ امنيت و آزادى آنان را تأمين كند. [3] 🌸3. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ حَرِّضِ الْمُومِنِينَ عَلَى الْقِتالِ». [4] «اى پيامبر! مؤمنان را به جهاد برانگيز». 🌸4. «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ جاهِدِ الْكُفّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ». [5]«اى پيامبر! با كافران و منافقان جهاد كن و بر آنان سخت بگير». در اينجا وظيفه فرماندهى و سازماندهى مسلمانان براى جهاد، بر دوش پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) نهاده شده است. 🌸5. «خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً». [6] «از اموال آنان صدقه اى بگير». بر اساس اين آيه پيامبر (صلی الله علیه وآله) مأمور گرفتن زكات (نوعى ماليات بر ثروت) از مسلمانان است. بنابراين از ديدگاه قرآن، پيامبر (صلی الله علیه وآله) نه تنها مأمور تشكيل حكومت بود؛ بلكه مسئوليت هاى اجتماعى متعددى را نيز از سوى خداوند، بر عهده داشت  و بر اين اساس اقدام به تشكيل حكومت نمود. [1] انفال 8، آيه 57. [2] توبه 9، آيه 6. [3] الميزان، ج 9، ص 155 و 156. [4] انفال 8، آيه 65. [5] توبه 9، آيه 73. [6] همان، آيه 103. تبلیغ این کانال صدقه جاریه میباشد 🌅 @khorshid_Mahdi 🌅

#حکومت_اسلامی_در_عصر_غیبت #مسئولیت_اجتماعی_پیامبر #حكومت_پیامبر_نياز_جامعه_یا_تكليف_الهى؟ #سه. #اختيارات_مالى_پيامبر (صلی الله علیه وآله) اختيارات مالى پيامبر (صلی الله علیه وآله) ، نشان دهنده موقعيت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در #زعامت و #رهبرى_جامعه و نقش آن حضرت در #دولت_اسلامى است. آيات ذيل بيانگر اين موضوع است: 🌸1. «وَ اعْلَمُوا أَنَّما غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِي الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ». [1] «و بدانيد كه هر چه به شما غنيمت و فايده رسد، يك پنجم آن براى خدا و رسول و از آن خويشاوندان [او] و يتيمان و در راه ماندگان است». 🌸2. «يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفالِ قُلِ الْأَنْفالُ لِلّهِ وَ الرَّسُولِ». [2] «چون امت از تو حكم انفال را سؤال كنند، جواب ده كه انفال مخصوص خدا و رسول است». 🌸3. «ما أَفاءَ اللّهُ عَلى رَسُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرى فَلِلّهِ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِى الْقُرْبى وَ الْيَتامى وَ الْمَساكِينِ وَ ابْنِ السَّبِيلِ كَيْ لا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِياءِ مِنْكُمْ». [3] « و آنچه كه خدا از اموال ساكنان آن قريه ها عايد پيامبرش گردانيد، از آن خدا و از آن پيامبر [او] و متعلق به خويشاوندان نزديك [وى] و يتيمان و بينوايان و در راه ماندگان است، تا ميان توانگران شما دست به دست نگردد». با كمترين آشنايى با منطق قرآن و فقه اسلامى، مى توان فهميد كه اين بودجه فراوان، به عنوان منبع هزينه زندگى شخص پيامبر (صلی الله علیه وآله) و يا منبع هزينه تبليغ احكام از سوى آن حضرت نيست؛ بلكه نوعى تأمين اجتماعى و بودجه دولتى است. به بيان امام حسن عسكرى (علیه السلام) : «خداوند با سپردن نيمى از خمس به پيامبر (صلی الله علیه وآله) ، تربيت يتيمان، برآوردن نيازهاى مسلمين، پرداخت بدهكارى آنان و تأمين هزينه حج و جهاد را، از او خواسته است». [4] [1] انفال 8، آيه 41. [2] همان، آيه 1. [3] حشر 59، آيه 7. [4] بحارالانوار، ج 96، ص 198. تبلیغ این کانال صدقه جاریه میباشد 🌅 @khorshid_Mahdi 🌅

#حکومت_اسلامی_در_عصر_غیبت #پيامبر_و_مردم #حكومت_پیامبر_نياز_جامعه_یا_تكليف_الهى؟ ‌ #چهار. #پيامبر (صلی الله علیه وآله) و #مردم بررسى آيات متعدد قرآن، حكايت از آن دارد كه در بينش قرآنى، پيامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) صرفا در جايگاه مسئله گويى و بيان احكام قرار ندارد و حوزه نفوذ و دخالت او، به ابلاغ وحى محدود نمى شود. مسلمانان نيز نبايد فقط براى فراگيرى احكام آن حضرت را مرجع خود بدانند؛ بلكه موظف اند در عرصه مسائل اجتماعى، از خط مشى و سياست ترسيم شده از سوى رسول خدا (صلی الله علیه وآله) پيروى كنند و در برابر امر و فرمان او گردن نهند. بعضى از اين آيات عبارت است از: 🌸1. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ». [1] «اى كسانى كه ايمان آورده ايد؛ خدا را اطاعت كنيد و از پيامبر اطاعت نماييد». علامه طباطبايى مى نويسد: «بر اساس اين آيه، اطاعت از پيامبر (صلی الله علیه وآله) در مورد دستوراتى كه براى اداره جامعه اسلامى و از موضع ولايت و حكومت صادر مى كند، لازم است». [2] پس لزوم اطاعت از پيامبر (صلی الله علیه وآله) مبين الهى بودن حكومت آن حضرت است؛ وگرنه نيازى به تأكيد خداوند بر اطاعت از پيامبر (صلی الله علیه وآله) و آن را در زمره وظايف دينى قرار دادن، نبود. 🌸2. «وَ إِذا جاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذاعُوا بِهِ وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَ إِلى أُولِى الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ». [3]«و چون خبرى از ايمنى يا وحشت به آنان برسد، انتشارش دهند؛ و اگر آن را به پيامبر و اولياى امر خود ارجاع كنند، قطعا از ميان آنان كسانى اند كه [مى توانند درست و نادرست] آن را دريابند». قرآن مسلمانان را موظف مى داند كه اطلاعات و اخبار خود را ـ به ويژه در شرايط حساس جنگ ـ قبل از انتشار در بين مردم به پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) ارائه دهند. اين آيه نيز صراحت دارد كه پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) ، صرفا ابلاغ كننده احكام الهى نيست؛ بلكه علاوه بر احكام، مسئوليت كارشناسى و تحليل موضوعات، حوادث و رخدادهاى سياسى ـ اجتماعى را نيز بر عهده دارد. همان گونه كه مسلمانان براى دريافت احكام به آن حضرت مراجعه مى كنند؛ براى دريافت تحليل صحيح مسائل جارى جامعه نيز، بايد به او مراجعه كنند و از انجام هر عمل خودسرانه بپرهيزند. 🌸3. قرآن كريم از مسلمانان مى خواهد كه با دخالت رسول خدا (صلی الله علیه وآله) در امور اجتماعى و پس از اعلام نظر آن حضرت، ترديدى به خود راه ندهند و همگى اطاعت كنند: «وَ ما كانَ لِمُومِنٍ وَ لا مُومِنَةٍ إِذا قَضَى اللّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ يَعْصِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبِيناً». [4] «هيچ مرد و زن مؤمنى را در كارى كه خدا و رسول حكم كنند، اراده و اختيارى نيست [كه رأى خلافى اظهار نمايند] و هركس نافرمانى خدا و رسول كند، قطعا دچار گمراهى آشكار گرديده است». در اين آيه، مقصود از «قضاى پيامبر»، دخالت آن حضرت در شئون گوناگون زندگى مردم و مسائل مختلف حكومت است. البته هر چند اين مسائل،  امور خود مردم است (من امرهم) و خود مردم حق مشاركت و دخالت دارند؛ ولى وقتى در همين مسائل پيامبر خدا ـ به عنوان رهبر دولت اسلامى ـ دخالت كند، جايى براى مداخله ديگران باقى نمى ماند و هيچ كس نبايد خود را صاحب اختيار بداند. 🌸4. قرآن مجيد پذيرش داورى و حكمرانى پيامبر را در مشاجرات شرط ايمان دانسته است: «فَلا وَ رَبِّكَ لا يُومِنُونَ حَتّى يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا فِى أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً». [5]« ... به خدايت سوگند، ايمان نمى آورند؛ مگر آنكه تو را در آنچه بينشان اختلاف آميز است، داور قرار دهند. سپس نسبت به آنچه قضاوت كردى، در نفس خود هيچ اعتراضى نداشته و از جان و دل تسليم باشند». صراحت اين آيه در ارتباط شأن قضاوت و داورى پيامبر (صلی الله علیه وآله) با دين، بسيار صريح است؛ زيرا قرآن مجيد آن را شرط ايمان دانسته است. در حالى كه اگر اين مسئله مطلبى بشرى و زمينى بود، ارتباط دادن آن با ايمان، معنا نداشت. 🌸5. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللّهِ وَ رَسُولِهِ». [6] «اى كسانى كه ايمان آورده ايد! در برابر خدا و پيامبرش [در هيچ كارى] پيشى مجوييد». 🌸6. «ما كانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ يَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللّهِ». [7]«اهل مدينه و باديه نشينان اطرافش نبايد هرگز از فرمان پيامبر تخلف كنند». آيات متعدد ديگرى نيز وجود دارد كه نمايانگر شعاع ولايت و رهبرى آن حضرت، بر سراسر زندگى اجتماعى ـ سياسى است.