#سكوت_امام_على_علیه_السلام
#بخش_چهارم
#دو. #راز_سكوت
سكوت امام على (علیه السلام) ، در واقع پرهيز از هر گونه اقدام نظامى، براى مقابله با غصب حكومت و نوعى خويشتن دارى آگاهانه و حكيمانه است. آن حضرت در سخنان خويش به چند دليل مهم در اين باره اشاره كرده است:
🌸1. #حفظ_وحدت_مسلمين: حضرت على (علیه السلام) حفظ اتحاد اسلامى و خوف از برگشت دوباره كفر را يكى از علل خويشتن دارى خود ذكر مى كند: «و ايم الله لولا مخافة الفرقة بين المسلمين و ان يعود الكفر و يبور الدين لكنا على غير ما كنا لهم عليه» [1] «خدا را سوگند! اگر ترس از وقوع تفرقه در ميان مسلمانان و بازگشت كفر و نابودى دين نبود، با آنان به گونه اى ديگر برخورد مى كردم». از اين سخنان به خوبى آشكار مى شود شرايط سياسى و اجتماعى امت اسلام، پس از رحلت پيامبر (صلی الله علیه وآله) مهيا نبود.
وقتى رهبر يك حركت عظيم تاريخى ـ كه بنيان هاى جامعه آن روز را زير و رو نموده و انديشه و نظامى نوين برقرار كرده است ـ از ميان مردم مى رود؛ بهترين شرايط براى حركت ارتجاعى و ضد تكاملى، فراهم مى آيد. حال اگر در داخل امت و در بين سران و نخبگان آن نيز درگيرى به وجود آيد، روشن است كه امور آن جامعه و امت، هيچ گاه به سامان نخواهد رسيد و چه بسا نتايج همه حركت هاى قبلى نيز از دست برود.
در صدر اسلام نيز دقيقا همين شرايط پيش آمد. دشمنان خارجى حركت عظيم اسلام (همانند روم و ايران) از يك سو و منافقان و عناصر ارتجاعى داخلى از سويى ديگر، منتظر فراهم آمدن شرايطى بودند تا نهال نورسته اسلام را ازبركنند. اگر در چنين شرايطى امام على (علیه السلام) براى احقاق حق خود دست به شمشير مى برد، مسلما در جنگ دامنه دارى درگير مى شد كه پايان آن، چيزى جز از بين رفتن زحمات پيامبر (صلی الله علیه وآله) نبود.
🌸2. #نبود_ياور: «فنظرت فاذا ليس لى معين الا اهل بيتى ... » [2] «در كار خويش انديشه كردم، ديدم كه ياران من منحصر به اهل بيت من است ... ».
اقدام به قيام با اين تعداد كم، نتيجه اى جز از دست دادن رهبر و مرجعى مانند حضرت على (علیه السلام) نداشت و اين امر، هيچ سودى براى آيين نوپاى اسلامى به دنبال نمى آورد.
در صورتى كه اقدام براى يك حركت اجتماعى ـ آن هم به صورت نظامى ـ نيازمند شرايط و آمادگى هاى مختلف است و به دلايل چندى، اين زمينه پس از ارتحال پيامبر (صلی الله علیه وآله) وجود نداشت.
امام على (علیه السلام) ـ بنابر نقل تاريخ ـ بارها بزرگان اصحاب را براى ايجاد حركتى عليه وقايع پيش آمده فراخواند؛ ولى جز معدودى انگشت شمار، به دعوت آن حضرت پاسخ ندادند. از سوى ديگر شرايط محيط و افكار عمومى نيز آمادگى قبول نبردى داخلى در بين اصحاب پيامبر (صلی الله علیه وآله) را نداشت؛ زيرا همگان انتظار داشتند كه اصحاب بزرگ پيامبر (صلی الله علیه وآله) پس از آن حضرت، همانند او عمل كنند و محور وحدت جامعه باشند؛ نه اينكه به نزاع و درگيرى در بين خود اقدام نمايند.
🌸3. #فرا_رسيدن_وقت_لازم: حضرت على (علیه السلام) در پاسخ ابوسفيان مبنى بر اقدام به بيعت و مخالفت عملى با خليفه وقت فرمود: «اين مانند آب تلخ و لقمه اى است كه در گلوى خورنده آن گير مى كند و مانند كسى است كه ميوه نارسى را مى چيند ... » [3]
از اين رو امام على (علیه السلام) براى حفظ اساس اسلام و حراست از نهال نورسته آن، از احقاق حق خلافت خويش خوددارى كرد تا ريشه هاى اسلام در پرتو تعاليم پيامبر (صلی الله علیه وآله) و قرآن و اهل بيت (علیهم السلام) استحكام يابد و تا روزى كه مردم به خانه آن حضرت هجوم آوردند و خواهان خلافت آن حضرت شدند، از خلافت ظاهرى بركنار ماند.
گفتنى است در امور داخلى امت اسلامى روا نيست كه هركس و در هر شرايطى براى احقاق حق خود، از آغاز دست به شمشير ببرد و مسلحانه در پى به دست آوردن آن باشد. از روش امام على (علیه السلام) و ديگر ائمه (علیهم السلام) چنين بر مى آيد كه آنان براى احقاق حق خود در جامعه، هرگز ابتدا به جنگ نكرده اند؛ بلكه سعى مى كردند در صورت امكان با روشنگرى و تبليغ حقيقت، زمينه را براى يك حركت عمومى در جامعه فراهم سازند [4]
[1] همان، خطبه 119.
[2] همان، خطبه 26.
[3] همان، خطبه 5.
[4] براى مطالعه بيشتر ر.ك:
الف. قدردان قراملكى، محمدحسن، تقابل مشى ائمه با سكولاريسم مقاله، مجله معرفت، ش 29؛
ب. فاروقى، فؤاد، 25 سال سكومت على (علیه السلام) ، نشر عطائى، تهران؛
پ. محمديان، محمد، شرحه شرحه، كانون انديشه جوان؛
ت. محمديان، محمد، روايت دريا، كانون انديشه جوان.
تبلیغ این کانال صدقه جاریه میباشد
🌅 @khorshid_Mahdi 🌅
#حکومت_اسلامی_در_عصر_غیبت
#سكوت_امام_على_(علیه_السلام) #بخش_چهارم
#دو. #راز_سكوت
سكوت امام على (علیه السلام) ، در واقع پرهيز از هر گونه اقدام نظامى، براى مقابله با غصب حكومت و نوعى خويشتن دارى آگاهانه و حكيمانه است. آن حضرت در سخنان خويش به چند دليل مهم در اين باره اشاره كرده است:
🌸1. #حفظ_وحدت_مسلمين: حضرت على (علیه السلام) حفظ اتحاد اسلامى و خوف از برگشت دوباره كفر را يكى از علل خويشتن دارى خود ذكر مى كند: «و ايم الله لولا مخافة الفرقة بين المسلمين و ان يعود الكفر و يبور الدين لكنا على غير ما كنا لهم عليه» [1] «خدا را سوگند! اگر ترس از وقوع تفرقه در ميان مسلمانان و بازگشت كفر و نابودى دين نبود، با آنان به گونه اى ديگر برخورد مى كردم».
از اين سخنان به خوبى آشكار مى شود شرايط سياسى و اجتماعى امت اسلام، پس از رحلت پيامبر (صلی الله علیه وآله) مهيا نبود.
وقتى رهبر يك حركت عظيم تاريخى ـ كه بنيان هاى جامعه آن روز را زير و رو نموده و انديشه و نظامى نوين برقرار كرده است ـ از ميان مردم مى رود؛ بهترين شرايط براى حركت ارتجاعى و ضد تكاملى، فراهم مى آيد. حال اگر در داخل امت و در بين سران و نخبگان آن نيز درگيرى به وجود آيد، روشن است كه امور آن جامعه و امت، هيچ گاه به سامان نخواهد رسيد و چه بسا نتايج همه حركت هاى قبلى نيز از دست برود.
در صدر اسلام نيز دقيقا همين شرايط پيش آمد. دشمنان خارجى حركت عظيم اسلام (همانند روم و ايران) از يك سو و منافقان و عناصر ارتجاعى داخلى از سويى ديگر، منتظر فراهم آمدن شرايطى بودند تا نهال نورسته اسلام را ازبركنند. اگر در چنين شرايطى امام على (علیه السلام) براى احقاق حق خود دست به شمشير مى برد، مسلما در جنگ دامنه دارى درگير مى شد كه پايان آن، چيزى جز از بين رفتن زحمات پيامبر (صلی الله علیه وآله) نبود.
🌸2. #نبود_ياور: «فنظرت فاذا ليس لى معين الا اهل بيتى ... » [2] «در كار خويش انديشه كردم، ديدم كه ياران من منحصر به اهل بيت من است ... ».
اقدام به قيام با اين تعداد كم، نتيجه اى جز از دست دادن رهبر و مرجعى مانند حضرت على (علیه السلام) نداشت و اين امر، هيچ سودى براى آيين نوپاى اسلامى به دنبال نمى آورد.
در صورتى كه اقدام براى يك حركت اجتماعى ـ آن هم به صورت نظامى ـ نيازمند شرايط و آمادگى هاى مختلف است و به دلايل چندى، اين زمينه پس از ارتحال پيامبر (صلی الله علیه وآله) وجود نداشت.
امام على (علیه السلام) ـ بنابر نقل تاريخ ـ بارها بزرگان اصحاب را براى ايجاد حركتى عليه وقايع پيش آمده فراخواند؛ ولى جز معدودى انگشت شمار، به دعوت آن حضرت پاسخ ندادند. از سوى ديگر شرايط محيط و افكار عمومى نيز آمادگى قبول نبردى داخلى در بين اصحاب پيامبر (صلی الله علیه وآله) را نداشت؛ زيرا همگان انتظار داشتند كه اصحاب بزرگ پيامبر (صلی الله علیه وآله) پس از آن حضرت، همانند او عمل كنند و محور وحدت جامعه باشند؛ نه اينكه به نزاع و درگيرى در بين خود اقدام نمايند.
🌸3. #فرا_رسيدن_وقت_لازم: حضرت على (علیه السلام) در پاسخ ابوسفيان مبنى بر اقدام به بيعت و مخالفت عملى با خليفه وقت فرمود: «اين مانند آب تلخ و لقمه اى است كه در گلوى خورنده آن گير مى كند و مانند كسى است كه ميوه نارسى را مى چيند ... » [3]
از اين رو امام على (علیه السلام) براى حفظ اساس اسلام و حراست از نهال نورسته آن، از احقاق حق خلافت خويش خوددارى كرد تا ريشه هاى اسلام در پرتو تعاليم پيامبر (صلی الله علیه وآله) و قرآن و اهل بيت (علیهم السلام) استحكام يابد و تا روزى كه مردم به خانه آن حضرت هجوم آوردند و خواهان خلافت آن حضرت شدند، از خلافت ظاهرى بركنار ماند.
گفتنى است در امور داخلى امت اسلامى روا نيست كه هركس و در هر شرايطى براى احقاق حق خود، از آغاز دست به شمشير ببرد و مسلحانه در پى به دست آوردن آن باشد. از روش امام على (علیه السلام) و ديگر ائمه (علیهم السلام) چنين بر مى آيد كه آنان براى احقاق حق خود در جامعه، هرگز ابتدا به جنگ نكرده اند؛ بلكه سعى مى كردند در صورت امكان با روشنگرى و تبليغ حقيقت، زمينه را براى يك حركت عمومى در جامعه فراهم سازند [4]
[1] همان، خطبه 119.
[2] همان، خطبه 26.
[3] همان، خطبه 5.
[4] براى مطالعه بيشتر ر.ك:
الف. قدردان قراملكى، محمدحسن، تقابل مشى ائمه با سكولاريسم مقاله، مجله معرفت، ش 29؛
ب. فاروقى، فؤاد، 25 سال سكومت على (علیه السلام) ، نشر عطائى، تهران؛
پ. محمديان، محمد، شرحه شرحه، كانون انديشه جوان؛
ت. محمديان، محمد، روايت دريا، كانون انديشه جوان.
تبلیغ این کانال صدقه جاریه میباشد
🌅 @khorshid_Mahdi 🌅