✳️تنزیه الانبیاء و الائمه
⬇️در این كتاب كه بر محور نظریات عالم كبیر شیعی، سیدمرتضی علمالهدی (ره)، مطالب صورت پذیرفته، سعی شده است، تا از دیدگاه شیعی در باب لزوم عصمت انبیا و ائمه (ع) و به شبهاتی در باب این موضوع پاسخ داده شود.
محور اصلی این اثر منزه داشتن انبیا و ائمه (ع) از معصیت و گناه به عبارت دیگر عصمت آنان است.
تلاش در این باب از آن جهت صورت پذیرفته است كه مسئلۀ عصمت انبیا و ائمه (ع) از اركان مباحث اسلامی بوده و تأثیر عمدهای در تعیین اعتماد به قول، فعل و سیرۀ معصوم دارد. بدین لحاظ كه معصوم ابلاغكنندۀ رسالت الهی بوده و بدون وجود عصمت (و درنهایت عدم اعتماد) تبلیغ این رسالت، ناقص و بعد مهمی از این حقیقت باطل تلقی خواهد شد، و این نقص چه در گرفتن وحی و چه در تبلیغ وحی و چه در تطبیق وحی و شریعت اسلامی جاری خواهد بود.
⏹نكتۀ دیگر آنكه ازآنجاكه نبی و امام اسوه و الگوی تربیتی بشر هستند، عصمت آنان ضامن اعتماد خلق به آنها خواهد بود و در غیر این صورت، با وجود احتمال خطا دیگر این ضمانت وجود نخواهد داشت. از طرفی اختلاف فرق اسلامی در باب عصمت و حدود آن، و شبهات كثیری كه در این باب وجود دارد، ضرورت پرداختن به این موضوع را دوچندان میكند.
ایدۀ این اثر و ارائۀ آن، این است كه عصمت برای انبیا و ائمه (ع) از جمیع جهات انحراف لازم و ضروری است كه من جمله ضامن اعتماد خلق به حجج الهی است.
◀️مباحث اصلی كتاب:
در ابتدای كتاب، سیدمرتضی علمالهدی، نویسندۀ تنزیه الأنبیاء و الأئمة، معرفی اجمالی شدهاند و در ادامه مباحث كتاب به دو بخش اصلیِ تنزیه الانبیاء و تنزیه الائمه تقسیم شده و در هر بخش مباحثی وارد شده است.
🔰 در بخش اول از سیزده پیامبر، همچون آدم، نوح، ابراهیم (ع) تا در پایان محمد (ص)، نامبرده شده و مطالبی در باب عصمت آنها و برخی نسبتها كه به آنها داده شده آورده شده است.
◀️در بخش دوم، تنزیه الائمه (ع)، در باب عصمت امامان معصوم از جمله خلافت و عصمت امام علی (ع)، و پاسخ به برخی نسبتهای وارد شده به امام، صلح امام حسن (ع) با معاویه، جهاد امام حسین (ع) و ولیعهدی امام رضا (ع) و مسئلۀ امام مهدی (ع) و غیبت آن بزرگوار، مباحثی مطرح شدهاند. در پایان كتاب نیز فهرستهایی از قبیل فهرست آیات و اعلام و غیره بیان شدهاند.
👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#فارس_حسون
#شریف_مرتضی
#کتب_کلامی
💠معرفی کتاب ارادۀ خدا از دیدگاه فیلسوفان، متکلمان و محدثان
✳️علی اله بداشتی؛ چ۱، قم: بوستان کتاب، ۱۳۸۱، ۲۳۹ صفحه رقعی.
الف) موضوع اثر و اهمیت آن: اندیشه بشری از معرفت کنه ذات الهی به لحاظ اینکه غیرمتناهی است، قاصر است؛ از این رو چاره ای نیست جز اینکه او را با اسما و صفاتش بشناسد؛ ولی ازآنجاکه صفات الهی نیز نامحدود است، حقیقت آن نیز دست نایافتنی است. از طرفی از روزی که آدمی پا به عرصه وجود نهاد، با این پرسش مهم روبه رو بوده است که آیا اختیار او به دست خود اوست ؟ آیا اساساً ارادۀ مطلقی بر عالم حاکم است و اگر چنین اراده ای وجود دارد، انسان چه وضعیتی پیدا خواهد کرد ؟ آیا جایی برای اختیار انسان باقی خواهد ماند ؟
روشن است طرح چنین مباحثی، به جهت تلاقی آنها با مسائلی چون جبر و اختیار، خالی از دشواری نیست. بحث صفات الهی، به خصوص اراده حق تعالی، به دلیل اهمیت آنها، همواره مورد توجه فیلسوفان، متکلمان و محدثان بوده و آرای گوناگونی دراین باره مطرح شده است. برخی هرگونه صفت را برای خداوند انکار کرده و عده ای صفات را مستقل از ذات دانسته اند و گروهی صفات کمال و جمال را بر محور معنای سلبی بیان کرده و دسته ای دیگر، به وحدت مفهومی در صفات قایل شده اند.
در مورد ارادۀ خدا نیز مسائلی مطرح می شود: آیا خدای سبحان مرید است ؟ اگر آری، آیا ارادۀ او از صفات ذات است یا صفات فعل ؟ اگر اراده در مرتبۀ ذات هم ثابت است، آیا عین ذات است یا زاید بر ذات ؟ آیا ارادۀ او مطلق است ؟ اگر آری، پس افعال انسان نیز به ارادۀ اوست و درنتیجه اختیار انسان جایگاهی نخواهد داشت ؟ علاوه بر این حوادثی که شر و قبیح نامیده می شوند چگونه توجیه می شوند ؟
اینها و ده ها پرسش دیگر همواره ذهن و زبان جوامع بشری را در دغدغۀ پایان ناپذیر خود فرو برده است.
برجستگی های اثر: الف ) طرح و نقادی دیدگاه های مختلف و مهم دربارۀ .موصوع.
ب)تدقیق و تحقیق کامل با استناد به عقل و نقل در باب موضوع.
شیوۀ تحقیق و ارائه مطالب: این اثر در پی آن است با تضارب آرای حکیمان، متکلمان و محدثان و نقادی آنها بر اساس انوار آسمانی و حکمت برهانی، پاسخی درخور برای این مسائل ارائه کند. این کتاب، درحقیقت، تحقیقی است دربارۀ صفات الهی به ویژه ارادۀ او که به گونۀ تطبیقی بین ملل و نحل مهم تاریخ تفکر اسلامی طرح شده است.
نتیجۀ اثر: الف ) اثبات ارادۀ مطلق خداوند؛ ب ) ارجاع خیر و شر و ضرر و نفع به ارادۀ مطلق خدا؛ ج ) اثبات اختیار انسان در طول ارادۀ مطلق خداوند.
مطالب اصلی اثر: این کتاب به صورت یک مدخل و دو فصل ساختاربندی شده است. در بخش مدخل خواننده با نحله های مختلف کلامی و دیدگاه های آنان در صفات حق تعالی آشنا می شود. در فصل اول ارادۀ حق تعالی از دیدگاه های وجودشناسی، معناشناسی تبیین و موضوع مورد نزاع مشخص و آرا بررسی می شوند؛ همچنین رابطۀ اراده با دیگرصفات و مراتب ارادۀ الهی در این فصل مطرح شده اند. فصل دوم نیز اختصاص به شمول ارادۀ الهی دارد و ارادۀ مطلقه الهی مورد بحث واقع می شود.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#علی_اله_بداشتی
#کتب_کلامی
💠معرفی کتاب ابن قبه رازی
عباس میرزایی؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، زمستان ۱۳۹۴، ۲۶۴ صفحه رقعی.
❇️ابن قبه رازی از معتزلیان شیعه شده در عصر غیبت صغراست که در میانه دو مدرسه کلامی امامیه کوفه و بغداد فعالیت می کرده است. افزون بر شیخ صدوق که بیشترین استفاده را از آثار ابن قبه برده و در حقیقت میراث دار اندیشه های وی به شمار می رود، متکلمان امامیه بغداد نیز توجه ویژه ای به رهیافت های کلامی او در بحث امامت داشته اند.
⏺در واقع باید گفت انگاره های کلامی ابن قبه در حوزۀ امامت عامه و خاصه جایگاه متمایزی در کلام امامیه دارد و همین امر او را به یکی از تأثیرگذارترین حلقه های جریان فکری معتزلیان شیعه شده در سیر تطوّر فکر امامیان تبدیل کرده است. این پژوهش به بازخوانی جایگاه و میراث علمی این شخصیت در تاریخ کلام شیعه پرداخته است. از حیث روش شناختی ابن قبه متکلمی است که بر نقش عقل در کسب معرفت تأکید دارد و آن را ابزار شناخت و معرفت می داند. او در اثبات خداوند همچون دیگرمتکلمان به استدلال حدوث عالم متوسل می شود. او مخالف آموزۀ بداست و ضرورت وجود نبی را بر اساس عقل می داند. عمده شهرت ابن قبه در بحث امامت است و آن را از فروع می داند و ظاهراً منکر آن را متهم به کفر و الحاد می کند.
☸️👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#عباس_میرزایی
#اندیشه_نامه_متکلمان_امامیه
#کتب_کلامی
برهان وجودی
جاناتان بارنز؛ ترجمۀ احمد دیانی؛ چ۱، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۸۶، ۲۰۰ صفحه رقعی.
باورداشت خدا رکن اساسی در همۀ ادیان الهی است. این باور گاهی با اقامۀ دلیل و برهان همراه است؛ لکن به نظر برخی رتبۀ ایمان مقدم بر رتبۀ تفکر و اندیشه است و شأن ایمان فراتر از آن است که با استدلال های تجربی و منطقی آزموده شود. با این همه اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان برای اثبات وجود خدای تعالی براهین گوناگونی اقامه کرده اند؛ از جمله در دایرة المعارف فلسفۀ پل ادواردز برهان هایی معرفی و تبیین شده است؛ مانند برهان جهان شناختی، برهان هدف شناختی، برهان درجات کمال و موارد دیگر. از جملۀ این براهین، برهان وجودی است که اندیشمند غربی، آنسلم، در قرن یازدهم آن را مطرح کرد. این برهان از جنجالی ترین براهین بوده که در رد و تأیید آن مقالات و کتاب های گوناگونی انتشار یافته و در جهان اسلام نیز بدان توجه شده است. برهان وجودی از چند منظر دارای اهمیت است؛ از جمله اینکه برهانی است که هم مدافعان و هم مخالفان سرسختی دارد. به لحاظ موضوعی نیز مهم ترین موضوعی است که بیشتر جهانیان به آن تعلق خاطر دارند و مبتکر آن نیز مقام روحانی برجسته و مورد احترام در دنیای مسیحیت است. اهمیت دیگر آن به لحاظ فلسفی است؛ چراکه این برهان خاستگاه مسائل فلسفی فراوانی است؛ مسائلی چون وجود چیست، وجود محمول است یا نه ذاتی است یا عارضی و مباحثی از این دست.
نویسنده در پی آن است که تبیین ساده و روشنی از چیستی برهان وجودی و درستی و نادرستی عناصر به کاررفته در آن عرضه کند؛ البته وی هدفی ثانوی نیز دارد
و آن اینکه نکات و اطلاعاتی دربارۀ چند موضوع فلسفی وسیع تر را که این برهان مطرح ساخته، نشان دهد. نویسنده خود را مدیون اندیشه های متفکران می داند و ازهمین روی تلاش کرده است مهم ترین آنها را در این متن ذکر کند.
کتاب برهان وجودی روشی تحلیلی - انتقادی دارد و یکی از مجموعه رساله ها یی است که دربارۀ مسائل اصلی فلسفۀ دین به نگارش درآمده است. در این مجموعهرساله ها مسائل فلسفی مرتبط با ادعاها و باورهای دینی از دیدگاه فلسفۀ تحلیلی معاصر مطرح و باورهای مذهبی و مسائل فلسفی برآمده از آن و راه حل های فلسفۀ کلاسیک و معاصر به صورت موجز و مفید تجزیه و تحلیل شده اند. کتاب حاضر بررسی دقیقی از برهان وجودی است که بیشتر نظریات و ادله ارائه شده تا زمان نگارش آن، بررسی، تجزیه و تحلیل شده اند. نویسنده با دقت و انصاف به تتبع و نقل و بررسی اقوال پرداخته و دلیل های مهم سنتی را در شکل منطق جدید بیان کرده است. نویسنده علاوه بر نقد آرای آنسلم، بسیاری از آرای دیگر را نیز به نقد کشیده است.
در این کتاب پس از ارزیابی تقریرهای معروف آنسلم، دکارت، هارتسهورن و ملکم از برهان وجودی و پس از بررسی ادلۀ نقضی مانند جزیرۀ گانیلون اشاره شده است که برهان وجودی در صورتی تام است که وجود حقایق ضروری ممکن باشد. نویسنده با توجه به حقایق ضروری ریاضی و منطقی، رأی هیوم مبنی بر محال شمردن وجود ضروری را تجزیه و تحلیل و رد کرده است؛ آن گاه با بررسی مفاهیم حمل و وجود، به بررسی شعار کانت مبنی بر « وجود، یک محمول نیست » پرداخته و نتیجه گرفته است که شعار کانت برهان وجودی را در هیچ یک از تقریرهای آن به مخاطره نمی اندازد. در پایان
نویسنده با تبیین و بررسی مفهوم « بزرگی » در برهان آنسلم، مفهوم « کمال » در برهان دکارت و نقش منطقی کلمۀ خدا و تعریف پذیری آن، نتیجه گرفته است که اگر واژۀ خدا در برهان وجودی اسم عام باشد، این برهان معتبر نیست و اگر اسم خاص باشد، برخی تقریرهای آن معتبر است؛ ولی در همۀ این موارد صدق مقدمات برهان بر صدق نتیجۀ آن متوقف می شود و ازاین رو نمی توان آن را یک برهان شمرد.
👇👇👇برای خرید و مطالعه آنلاین به لینک زیر مراجعه کنید.
.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#احمد_دیانی
#کتب_کلامی
#آثار_ترجمه_ای
▶️ماخذ شناسی فلسفه غرب ،معرفی توصیفی منابع فارسی (کتاب، مقاله و پایان نامه) تا 1380
✅حسینعلی رحمتی ، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۸۶ُ - ۹۱۰ صفحه . رحلی
🔵خلاصه ی کتاب
⬛️داد و ستد علمی ـ فرهنگی تمدنها، بهویژه دو تمدن بزرگ اسلامی و غربی از دیرباز جریان داشته است. از جمله، در صد سالۀ اخیر ایرانیان به پیشرفتهای تمدن غرب رو كرده و به واسطه ارتباطاتی كه با غربیان داشتهاند، اموری را شایسته آموختن دیدهاند.
در این میان، به فلسفۀ جدید غرب كه پس از رنسانس پدید آمده و منشأ بسیاری از تحولات در جهان غرب بوده، بیش از همه توجه شده است؛ ازاینرو بسیاری از آثار فلسفۀ غرب به فارسی برگردانده شده یا مضمون آنها در لابه لای تألیفات ایرانیان به چشم میخورد.
🔵مأخذشناسی توصیفی فلسفۀ غرب كوشیده است با استقصای عناوین تمامی كتابها، مقالهها و پایاننامههایی كه تا سال 1380 به فارسی درآمده یا دربارۀ فلسفۀ غرب نگاشته شدهاند، توصیفی اجمالی، ولی گویا به دست دهد. با مراجعه به این مأخذشناسی میتوان موضوعاتی را كه در این میان بدانها توجه شدهاند، دریافت و فیلسوفان و آثاری از فلسفۀ غرب را كه به فارسی برگردانده شده یا دربارۀ آنها در متون فارسی مطلبی به قلم آمده است، شناخت، از آنها بهره برد، راههای ناپیموده را پیمود و از قدمنهادن در راههای پیموده شده پرهیز كرد.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#کتب_فلسفی
#حسینعلیـرحمتی
▶️کتاب مواجهه غزالی و آکوئیناس با اخلاق فضیلت ارسطو
زهره سادات ناجی، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،بهار 1396،312 صفحه رقعی
❇️خلاصه کتاب
برگزیدن یک متفکر از دنیای اسلام و یک متفکر از حوزۀ مسیحی مغرب زمین در این پژوهش، البته بدون دلیل نبوده است. دلیل اول چنین انتخابی ویژگیهای فردی هر یک از این دو اندیشمند و دلیل دیگر تأثیری است که تفکر غزالی و آکویناس به ترتیب در جهان اسلام و مسیحیت داشتهاند. اگرچه دربارۀ اندیشههای هر یک از این دو متفکر مطالب زیادی در دسترس است، اما پژوهشی مقایسهای دربارۀ نگاه اخلاقی آنها پیش از این انجام نشده بود.
🔵به نظر میرسید برای رسیدن به اهداف یاد شده، باید از مباحث مقدماتیتر آغاز کرد. به این منظور در بخشی از این نوشتار به تعریف و ضرورت طرح بحث دربارۀ فلسفۀ اخلاق و همینطور غایت اندیشۀ اخلاقی پرداخته شد، همچنین برای روشنشدن مراد از اخلاق فضیلت علاوه بر تعریف آن، به منظرهای گوناگون در اخلاق هنجاری که مکاتب اخلاقی مختلف عهدهدار بیان مبانی آن هستند، اشارهای مختصر شده است.
✳️در ادامۀ متن دربارۀ اخلاق فضیلت ارسطو که به شکل مستقل موضوع این نوشته نیست به قدر مختصر و تنها برای افرادی که پیش از این آشنایی کمتری با اندیشۀ اخلاقی ارسطو داشتهاند، توضیحی مختصرآمده است و به دلیل اینکه افکار هر اندیشمندی قطعاً متأثر از شرایط خاص فردی و اجتماعی اوست، در بخشهایی مجزا به زندگی، آثار و همینطور شرایط اجتماعی عصر غزالی و آکویناس پرداخته شده است.
دربارۀ اخلاق هنجاری غزالی و آکویناس، تعریفشان از فضیلت، اقسام و مهمترین فضایل مورد نظر آنها و همینطور نحوۀ کسبشان مطالب جداگانهای مطرح شده است.
💠در بخشی هم که به راههای کسب فضایل اخلاقی اختصاص دارد، به شکلی مجزا از ویژگیهای منحصر به فرد فلسفۀ اخلاق غزالی به دربارۀ اخلاق تصوفی و همینطور بحث قانون طبیعی آکویناس سخن به میان آمده است. در مباحث فرااخلاقی غزالی و آکویناس، نگاه تحلیلی- انتقادی به نظریۀ فضیلت و نحوۀ مواجهه این دو متفکر با پرسشهایی دربارۀ معرفتشناسی، معناشناسی، هستیشناسی و روانشناسی و همینطور نظریۀ سعادت بررسی شده است.
🔵برای اثبات فرضیهها و مدعاهای متن، طبیعتاً استفاده از منابع مکتوب، ضرورت داشته که شامل آثار خود این اندیشمندان و همینطور نوشتههایی است که دربارۀ هر یک از آنها به نگارش در آمده است. طرح اولیه این پژوهش برگرفته از رسالۀ دکتری اینجانب با عنوان «بررسی مواجهه غزالی و آکویناس با نظریۀ فضیلت در فلسفۀ اخلاق ارسطو» زیر نظر استاد بزرگوار، جناب آقای دکتر محسن جوادی بوده که ضمن بازبینی کلی، جا به جایی برخی مطالب و افزودن توضیحاتی دربارۀ اخلاق فضیلت ارسطو، به نوشتۀ حاضر تبدیل شده است.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#کتب_فلسفه_اخلاق
#زهره_سادات_ناجی
▶️تأثیر گناه بر معرفت با تکیه بر آرای امام محمد غزالی ، زهرا پورسینا، قم ،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،1396،648 صفحه رقعی،چاپ اول.
▶️خلاصه کتاب
این کتاب تأثیرات معرفتی گناه را به منزله مقولهای دینی-اخلاقی، در اندیشه متفکر بزرگ مسلمان، امام محمد غزالی پیمیگیرد.
نگارنده با قراردادن مسئله در ساختاری نظاممند، از دریچه تعامل ساحتهای نفس به موضوع مینگرد.
در نظام معرفتشناسی غزالی، با عنایت به تأثیر و تأثرات متقابل ساحتهای نفس، معرفت یقینی، محصول فرایندی معرفتی ـ اخلاقی است و بدون درنظرگرفتن تأثیرات مثبت و منفی ساحتهای عاطفی و ارادی به دست نمیآید.
⚫️ در این نظام، عالیترین مرتبۀ معرفت، مرتبۀ نبوی معرفت است که انبیای الاهی بدان مجهزند و غایت نهایی آفرینش همۀ انسانها نیز دستیابی به چنان سطحی از معرفت است.
به نظر نگارنده، این سطح از معرفت، معرفتی کشفی است، اما نه به معنای کشفی صوفیانه؛ بلکه کشفی مبتنی بر برهان؛ که به لحاظ ماهوی ظهور عالیتر مرتبۀ عقل استدلالی است.
دستیابی به چنان مرتبهای علاوه بر تحصیل علم، مستلزم پاکسازی ساحتهای عاطفی-ارادی از هر آن چیزی است که به نحوی ذیل عنوان «گناه» قرار میگیرد.
✳️تأثیر گناه بر معرفت در اندیشه غزالی تأثیری واقعی و نفسالامری و به حدی است که عقل برای روی¬کردن به مبادی عالی و داشتن نگاه و التفات غیرخودمحورانه، نیازمند یاری کسی است که در مرتبۀ عقل قدسی، یعنی عقل پیراسته و متصل به عقل مطلق قرار دارد. با چنین یاری و همراهی¬ای است که ساحتهای غیرعقیدتی طبق بایدها و نبایدهای نشئت گرفته از سطح علم مکاشفه انضباط مییابند و عقل به رشدی دستمییابد که در غایت آن، میتواند به معرفتی پیراسته از خطا و تردید در حوزۀ واقعیتها و ارزشها و تکالیف نایل گردد؛ ازاینرو، نیاز انسانها به نبی، نه به دلیل ناتوانی عقلشان، بلکه به دلیل آسیبپذیری عقل از تأثیرات گناهان و نیازمندی به محافظت از توانمندی آن است.
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#کتب_فلسفی
#زهرا_پورسینا
▶️بحث دربارۀ توجیه باور اخلاقی یکی از مباحث بنیادین در معرفتشناسی اخلاق بوده و نتایج بهدستآمده جزء مبادی تصدیقی اخلاق هنجاری به شمار میآید.
نوع نظریهای که برای توجیه باور اخلاقی پذیرفته شود، تأثیر بسزایی در پذیرش نوع نظریهی اخلاق هنجاری و همچنین شناسایی فضایل و رذایل اخلاقی خواهد داشت. در کتاب حاضر به بحث دربارۀ توجیه باور اخلاقی پرداخته میشود و هدف اصلی آن پاسخ به شکاکیت در این زمینه و ارائه نظریهای جامع در حوزۀ ساختار توجیه باور اخلاقی است. با عدم دیدگاهی جامع در حوزۀ توجیه باورهای اخلاقی، ناهنجاری¬های اخلاقی در قلمرو عمل، توجیه عقلانی شده و بستر برای اباحی¬گری با پشتوانه عقلانی فراهم میآید؛ ازاینرو یکی از دلایل اهمیت این پژوهش پاسخ به شکاکیت و جلوگیری از اباحیگری در حوزۀ اخلاقیات است.
🔵اثبات امکان توجیه باور اخلاقی در درجه اول مبتنی بر رفع چالش¬های پیش¬روی آن یعنی باور به صدق و کذب¬ناپذیری گزاره¬های اخلاقی و همچنین نیهیلیسم اخلاقی است. در کتاب پیش رو، در اولین مرحله به این چالشها پرداخته و استدلالهای شکاکیت در باب توجیه باورهای اخلاقی تبیین و نقد میشود.
🌐 اما حتی اگر بتوانیم این چالش¬ها را پاسخ گوییم، همچنان مشکل اصلی پیش¬ روی توجیه باور اخلاقی، استدلالهایی از قبیل استدلال تسلسل قهقرایی و استدلال فرضهای شکاکانه است که جانب شکاکیت توجیه باور اخلاقی را تقویت میکنند و باید به نحوی به آنها پاسخ گفت.
⬛️ اینجاست که هر یک از نظریه¬های انسجامگرایی، مبناگرایی و زمینه¬گرایی اخلاقی می¬توانند به عنوان پاسخ¬هایی برای متوقفساختن استدلال تسلسل قهقرایی به ¬شمار آیند. در این کتاب، به همۀ این پاسخها توجه میشود و سرانجام پس از طرح اشکالات وارد بر انسجام¬گرایی و زمینه¬گرایی اخلاقی، تفسیری شهودگرایانه از مبناگرایی اخلاقی به عنوان موضع مناسب اتخاذ میگردد.
#بهروز_محمدی_منفرد
#اثارـعلمی
#پژوهشکدهـ_فلسفه_وکلام
https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/151
🔰استنتاج بهنرین تبیین
❇️منصور نصیری،چ1، قم،پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،پاییز 1396،263 صفجه رقعی
◀️خلاصه کتاب
همه استدلالها را میتوان از یک بعد به دو دستۀ کلی تقسیم کرد: 1- استدلالهای قیاسی؛ 2- استدلالهای استقرایی.
شکی نیست که علم، به ویژه علم نوین، از استدلالهای استقرایی بهره میبرد. در استدلال استقرایی، بر اساس قرینه یا قراینی به باوری که به حد قطعیت نرسیده دست مییابیم. این باور جدید، با قرینه مزبور سازگار است، ولی نکته اینجاست که بسیاری از فرضیههای رقیب نیز که تمایلی به پذیرش و نتیجه گرفتن آنها نداریم با آن قرینه سازگارند. بنابراین، گاه یک قرینه را چند فرضیه رقیب تبیین میکنند. از این رو، این سؤال مطرح می¬شود که علت آن که از میان این فرضیههای مختلف، یکی از آنها را انتخاب میکنیم و سایر فرضیهها را رها میکنیم چیست؟ به تعبیر دیگر، چرا در استدلالهای استقرایی، از بین همه احتمالات فقط یکی از آنها (یا تعداد اندکی از آنها) را انتخاب میکنیم؟ برای مثال، چرا با دیدن موارد متعدد طلوع خورشید از مشرق حکم میکنیم که فردا نیز خورشید از مشرق طلوع میکند نه از مغرب یا شمال یا جنوب؟ دربارۀ استدلالهای استقرایی، دو مسئلۀ بسیار مهم وجود دارد: 1- مسئلۀ توصیف؛ 2- مسئلۀ توجیه. و مسئلۀ توصیف عنصر اصلی در پاسخ به سؤال فوق محسوب میشود.
▶️در مسئلۀ توصیف، سؤال پیشِ رو این است که چه اصولی ما را به نتیجه گرفتن و پذیرش یک فرضیه و رد سایر فرضیهها سوق میدهند؟ به تعبیر دیگر، سؤال این است که چه سازوکاری بر استنتاج¬های استقرایی حاکم است؟ و در مسئلۀ توجیه، سؤال پیش رو این است که آیا دلیلی برای این اعتقاد داریم که این اصول، اصول خوبی هستند و ما را به پذیرش فرضیه صادق و رد فرضیههای کاذب سوق میدهند؟
◀️دغدغۀ اصلی لیپتون حل مسئلۀ توصیف است، و بار اصلیِ پژوهش وی را همین مسئله تشکیل میدهد و البته، به طور ضمنی به مسئلۀ توجیه نیز اشاراتی دارد. از نظر وی، استنتاج بهترین تبیین پاسخی برای این دو سؤال است. البته، وی اعتراف می¬کند که این پاسخ، نه کامل بلکه ناقص و نسبی است؛ اما در عین حال، خرسندکننده و راهگشاست. دفاع لیپتون از استنتاج بهترین تبیین، یک دفاع اعتدالی است، نه افراطی؛ از این رو، وی به وجود چالشهای فراروی آن اذعان میکند و میکوشد ضمن پاسخ به آنها مخاطبان را در این جهت با خود همسو کند.
⬆️همه فصل¬های کتاب حاضر به طور کلی به بحث دربارۀ دیدگاه لیپتون دربارۀ استنتاج بهترین تبیین اختصاص دارد. البته، مسئلۀ توصیف در تبیین دغدغۀ اصلی او را تشکیل میدهد؛ از همین رو، بار اصلی مباحث وی را مسئلۀ توصیف تشکیل داده است و مباحث مربوط به مسئلۀ توجیه در استقراء و نیز مسئلۀ توجیه در تبیین،بخش اندکی از تلاش او را تشکیل میدهند.
▶️با توجه به نکات فوق، مضمون اصلیِ کتاب حاضر را نیز مباحث مربوط به مسئلۀ توصیف در استدلالهای استقرایی و تبیین تشکیل میهد. این کتاب از یک مقدمه و شش فصل و یک پس¬گفتار تشکیل شده است. پنج فصل نخست، دیدگاه لیپتون را دربارۀ مباحث مزبور ارائه می¬کند و فصل ششم نیز نکاتی را در بررسی و نقد دیدگاه وی مطرح می¬کند. پسگفتار کتاب نیز جمع¬بندی مباحث را برعهده دارد.
☮️کلیدواژهها: استقراء، توصیف استقراء، توجیه استقراء، استنتاج بهترین تبیین، واقعگرایی علمی، ابزارگرایی، لیپتون.
#منصور_نصیری
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#آثار_علمی
#نشر_سال_1396
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/196
#معرفی_آثار_علمی
#کلان_پروژه
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
#حمید_عطایی_نظری
✅عطایی نظری در مصاحبه ای تبیین کرد:شروع کلان پروژه «سیر اندیشه خداشناسی در کلام امامیّه»
💠استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی میگوید: کتاب «خداشناسی در کلام امامیّه» شاید نخستین اثری باشد که بهتفصیل، به تقریر و تبیین و تشریح استدلالهای خداشناسی در آثار کلامی امامیّه و معتزله و اشاعره میپردازد و تاریخ و سیر تطوّر این براهین را در قرون میانی آشکار میکند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایسکا ( پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ) به نقل از خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کلان پروژه «سیر اندیشه خداشناسی در کلام امامیّه» عنوان طرحی درازدامن است که انجام آن چندین سال به طول خواهد کشید و طبق طرح اولیه قرار است در حدود ده جلد منتشر شود. مجلد نخست آن که در باب براهین اثبات وجود خدا است در قالب دو جلد کلان تا چند ماه دیگر به طبع میرسد. حمید عطائی نظری (استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) که تدوین این پروژه را بر عهده دارد در گفتوگویی به تفصیل درباره این مجموعه شرح داده است.
✍️تدوین سیر اندیشه کلامی امامیّه بطور کلّی از چه جهاتی حائز اهمّیت است؟
تدوین و تبیین سیر اندیشه کلامی امامیّه و بررسی تطوّرات و تحوّلات آن در درازنای تاریخ اکنون از مهمترین اولویّتهای پژوهشی در حوزه علم کلام بهشمار میآید و این کار به دلایلی چند از اهمّیّت و ضرورت بسیار برخوردار است. در اینجا به سه دلیل اصلی اشاره میکنم:
نخست اینکه تعیین تاریخ پیدایی آموزههای اعتقادی و نحوه شکلگیری نظریّات کلامی، یا به تعبیر دیگر، شناخت اَصالت یا خاستگاههای اندیشههای کلامی شیعه تا حدّ زیادی متوقّف بر تدوین و تبیین سیر اندیشه کلامی امامیّه، خاصّه در قرون متقدّم است. افزون بر این، بدون در اختیار داشتن سیری جامع، منظّم و تاریخی از فکر کلامی امامیّه در قرون مختلف، پیشینه و ریشه طرح مسائل، براهین و نظریّات کلامی مختلف در نظام کلامی امامیّه قابل تعیین نیست. برای نمونه، تعیین اینکه «برهان نظم» یا برهان «امکان صفات» بر اساس منابع موجود، نخستین بار در چه مقطعی و در کدامیک از آثار کلامی به مباحث خداشناسی در کلام امامیّه وارد شده است، یا اینکه نظریّه «صَرفه» در باب وجه اعجاز قرآن، نخست، از سوی کدام متکلّم و در کدام کتاب مطرح شده است، و مسائلی از این دست، همگی مستلزم تدوین سیری تا حدّ ممکن کامل و نظاممند و تاریخی از اندیشههای کلامی امامیّه است.
💠جزئیات خبر در لینک زیر
🌐https://b2n.ir/340286
#معرفی_آثار
#پژوهشکده_فلسفه_وکلام
✅الگوی ارتباطی معلم با دانش آموز
🔹یکی از آثار پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی با عنوان « الگوی ارتباطی معلم با دانش آموز» که از چاپ خارج شده است.
عنوان: الگوی ارتباطی معلم با دانش آموز
نویسنده: سید عباس حسینی
پژوهشکده: فلسفه و کلام اسلامی
✍️در چند دهه گذشته تلاشهای وافر و شایسته تقديری از طرف مسئولان و دستاندركاران نظام تعليم و تربيت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی كشور به عمل آمده كه خوشبختانه نتايج مثبت و مفيدی نيز بر جای گذاشته است؛ اما هنوز آموزش و پرورش با چالشهای جدی روبرو است و برونداد آن در طراز جمهوری اسلامی ايران و پاسخگوی تحولات محيطی و نيازهای جامعه نمیباشد. در این پژوهش فارغ از ساختار حاکم بر نظام تعلیم و تربیت که خود بررسی مستقلی را میطلبد، به رابطه دو رکن اساسی این نظام، معلم و دانشآموز، پرداخته میشود تا با تكيه بر فلسفه تعليم و تربيت اسلامی، چراغ راهی برای پیمودن مسیر هدایت الهی در نظام آموزشی کشور باشد.
کتاب الگوی ارتباطی معلم با دانش آموز، در حدود۳۰۴ صفحه و با قطع رقعی و با قیمت ۵۵۰۰۰ تومان به همت مرکز چاپ و نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی روانه بازار نشر گردید.
📒برای تهیه اثر به فروشگاه نشر پژوهشگاه مراجعه نمایید.
🌐https://eitaa.com/lib_isca_ac_ir/480