✅ بازاندیشی در کاربرد استعارهها
نزدیک به یک ماه است کشور ما رسماً درگیر بیماری همهگیر کرونا شده است. متاسفانه روزانه شاهد افزایش تعداد مبتلایان و جانباختگان هستیم و نمیدانیم این وضعیت تا کی ادامه خواهد داشت. ازسویدیگر، در خبرها کاربرد مکرر استعارههای مفهومی مختلف دربارۀ مبارزه با ویروس کرونا را شاهد هستیم. زبانشناسان شناختی استعاره مفهومی را از ویژگیهای عملکرد ذهن میدانند که ازطریق آن درک مفهومی انتزاعی بر مبنای یک حوزۀ شناختی عینی و تجربهپذیر صورت میگیرد. شاید استعاره و هشتک «کرونا را شکست میدهیم»، پرکاربردترین استعارۀ این روزها در اخبار باشد. در پسِ این استعاره و دیگر خرداستعارههای مشابه همچون «عزم ملی برای شکست کرونا؛ مبارزه با کرونا و …»، کلاناستعارۀ «بیماری دشمن است» قرار دارد. کووچش معتقد است کلاناستعارهها بر نگرش به یک متن یا حوزۀ علمی تاثیر میگذارند و به خرداستعارهها نظم و انسجام میبخشند. بنابراین، طبیعی است که استعارههای هیجانی از جنس جنگ و مبارزه در زبان ما برای غلبه بر بیماری وجود دارد و به کار میرود. اما باتوجه به اینکه استعارهها بهواسطۀ برجستهسازی ابعاد خاصی از تجربه میتوانند واقعیتها را خلق کنند و در عین حال، راهنمای کنشهای ما باشند یا به تعبیری دیگر، پیشگوییهایی باشند که در آینده محقق خواهند شد، بهتر است در ساخت و کاربرد آنها در رسانه بیشتر دقت کرد. در مواجه با جنگی که زمان پایانش مشخص نیست، کاربرد استعارۀ «کرونا را شکست میدهیم» نمیتواند در میان مردمی که درگیر کرونا هستند، روحیه و انگیزۀ لازم ایجاد کند. به جای کاربرد استعارههایی از نوع جنگ و مبارزه، از دیگر استعارههایی که از پیش در فرهنگ ما وجود دارند همچون «پیشگیری بهتر از درمان» میتوان استفاده کرد. حتی تکرار شعار «در خانه میمانیم» که همۀ مردم را در مقابل بحران کرونا متعهد به کنشگری میسازد، موثرتر است. پس، شاید بهتر باشد در کاربرد استعارهها بازنگری کنیم. اکنون بیش از هر زمانی محتاج صلح هستیم تا جنگ!
دکتر #فاطمه_عظیمیفرد
🇮🇷 @linguiran
در نشست «برنامهریزی زبان در صداوسیما» مطرح شد: تولید اندیشه و فکر مهمترین رمز و کلید برنامهریزی زبان است.
بیستوهفتمین نشست از سلسله نشستهای سیاستی و راهبری اداره كل مطالعات رسانه و ارتباطات مركز تحقيقات با عنوان «برنامهریزی زبان در صداوسیما» چهارشنبه ۷ آذر با حضور دکتر #نگار_داوری_اردکانی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی، در اتاق جلسات مركز تحقيقات برگزار شد.
در ابتدای جلسه دکتر #فاطمه_عظیمیفرد، مدیر گروه زبان، هنر و زیباییشناسی مرکز تحقیقات گفت: یکی از راههای حفظ زبانها برنامهریزی زبانی و افزایش دانش زبانی سخنگویان یک زبان است. برنامهریزی زبانی به هر نوع دخالت آگاهانه گفته میشود که از طرف دولت یا سازمانهایی صورت میگیرد که از حمایت دولتی برخوردارند. توجه به کاربرد زبان معیار از دیرباز در رادیو و تلویزیون مورد توجه بوده اما به موضوع مهم سیاستگذاری و برنامهریزی زبان کمتر پرداخته شده است. خلاء تدوین نشدن سند سیاست زبان منجر به مواجهه غیرعلمی با امری مهم در کشوری است که دارای رنگینکمانی از زبانها و گویشها و لهجهها است. بدون برنامهریزی زبانی تصمیمگیریها درمورد زبان صرفاً اقتضامحور خواهد بود.
در ادامه دکتر داوری اردکانی گفت: حوزۀ مطالعاتی برنامهریزی زبان که یکی از حوزههای میانرشتهای زبانشناسی ذیل زبانشناسی اجتماعی است، حوزه مظلوم و مغفولی است و علتش این است که به قول مرحوم #دهخدا زبان ملک مشاع ماست. نسبت به آن احساس و رای و نگرش داریم و حق هر فرد معمولی هم است که نسبت به زبانش احساساتی داشته باشد اما این امر ناخواسته موجب میشود که به همان احساسات شمی که بعضاً هم درست است، بسنده کنیم و پژوهشمحور به موضوع نگاه نکنیم.
وی در ادامه، بحث خود را حول محور افسانهزداییها ادامه داد و گفت: برخی مسائل درمورد زبان به شکل افسانه درآمده است که نیاز به بازاندیشی دارد. برای عملکرد قوی در حوزۀ برنامهریزی زبان نیاز داریم به شناسایی و بازاندیشی این افسانهها بپردازیم. اولین افسانهزدایی را از مفهوم خود زبان آغاز میکنیم...
ادامه مطلب را در پیوند زیر بخوانید:
https://iribresearch.ir/fa/viewnews.aspx?id=21489
🇮🇷 @linguiran