eitaa logo
پیشینه
187 دنبال‌کننده
61 عکس
7 ویدیو
15 فایل
مرکز رسام، گروه پیشینه، تاریخ ایران و مطالعات استعماری ارتباط با سردبیر @alireza_azizgol
مشاهده در ایتا
دانلود
کتابهایی درباره او
۲۳ مرداد ۱۴۰۲
کنگو از نگاه دایره‌المعارف ویکی‌شیعه دومین کشور وسیع آفریقا با ۲.۳ میلیون کیلومتر مربع حدود ۹۰ میلیون جمعیت ۱۰ درصد مسلمان ۷۰ درصد مسیحی کاتولیک
۲۴ مرداد ۱۴۰۲
✳️امتداد استعمار فرانسوی در آفریقا✳️ پس از کودتا در نیجر اخیرا دومین کودتای نظامی در آفریقا رخ داد. برای شناخت وضعیت سیاست و قدرت در آفریقا مطالعه تاریخی استعمار در قرن بیستم و درگیری‌های اخیر میان شرق و غرب یعنی روسیه و چین با اروپا و آمریکا می‌تواند راهگشا باشد. در این نوشتار نگاهی به وضعیت مستعمرات فرانسه در آفریقا خواهیم داشت. فرانسه در روزگار اوج استعمار خود یعنی قرن نوزدهم بخشهای وسیعی از آفریقا را به صورت نظامی اشغال کرده بود و آنها را تحت حاکمیت سیاسی حکومت خود درآورد. این سرزمین‌ها در بخش غربی قاره آفریقا قرار داشتند. این سرزمین‌ها امروز نیز به فرانک آفریقا شناخته می شوند. پس از جنگ دوم بین‌المللی و درگیری فرانسه در پی جنگهای آزادی‌بخش هندوچین و الجزایر قدرت نظامی فرانسه تضعیف شده بود اما آمریکا از فرانسه حمایت کرد تا بیشتر مناطق آفریقایی در قلمروی شوروی قرار نگیرد. در سال ۱۹۵۸ م در زمان ریاست‌جمهور شارل دوگل مناطق آفریقایی تحت حاکمیت فرانسه با عضویت در جامعه فرانسه( French Comunity) در آمدند و ضمن یک رفراندوم از فرانسه تا حدودی مستقل شدند. فرانسه نیز بر اساس این رفراندوم از منابع مادی و اقتصادی این سرزمین‌ها که حدود ۴.۲ میلیون کیلومتر مربع وسعت داشتند بهره‌ی خود را خواهد داشت.تنها سرزمین گینه بود که از این اقدام سر باز زد و احمد سکوتوره رهبر گینه در مقابل فرانسه ایستادگی کرد. پس از جنگ سرد نیز هم‌چنان آفریقا منبع مهمی برای فرانسه به شمار می‌رود. بیش از ۴۰ هزار شرکت فرانسوی در آفریقا مشغول به کار هستند.ده‌ها شرکت چند ملیتی به مانند توتال در میان این شرکتها هستند. در بیست سال اخیر مقدار صادرات فرانسه به آفریقا از ۱۳ میلیارد دلار به ۲۸ میلیارد دلار رسیده است. حجم سرمایه‌گذاری فرانسه نیز از ۵.۹ میلیارد یورو در سال ۲۰۰۰ م به ۵۲.۶ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۷ م رسیده است. اما باید در نظر داشت که حجم افزایش سرمایه‌گذاری فرانسه در آفریقا به اندازه افزایش حجم تجاری نبوده است و برخی از کشورهای دیگر از جمله چین نیز روند رو به رشد سریعی را در تجارت در آفریقا داشته‌اند. لازم به ذکر و توجه است که زبان خارجی این مناطق نیز هم‌چنان فرانسوی است. البته روابط تجاری فرانسه امروزه با کشورهای تونس، مراکش و الجزایر بیشتر از صحرا و مرکز آفریقا شده است و جنبش ضداستعمار فرانسه در آفریقا تا حدودی موفق بوده است. منبع: ویکی‌پدیای انگلیسی، مدخل فرنچ آفریقا( Frençafrique)
۱۱ شهریور ۱۴۰۲
آبی کمرنگ، دوره اول استعمار فرانسه، ۱۵۳۴م تا ۱۸۳۰م آبی پررنگ نفتی، ۱۸۳۰ تا ۱۹۸۰م منبع: ویکی پدیا فارسی
۱۱ شهریور ۱۴۰۲
▪️سیاست‌ و سیل ویرانگر در لیبی▪️ تاملی بر وضعیت مسلمانان در شمال افریقا 🟢 ما و لیبی 🟢 فیلم " lion of the dessert "به معنای شیرصحرا را ما در ایران با نام عمر مختار می‌شناسیم. عمر مختار محمد فرحات قهرمان مبارزه با استعمار ایتالیا بود. فیلمی به کارگردانی مصطفی عقاد و حمایت آمریکا در نقد خشونت استعمار قدیم ساخته شده است. فصل دیگر آشنایی ما با لیبی کمکهای لیبی به ایران در دوران مبارزه علیه شاه و پس از آن به انقلابیون است و فصل سوم نیز فقدان امام موسی صدر در لیبی است. ✅بهانه‌ی بحث✅ دو روز پیش طوفانی در شمال شرق کشور لیبی در شمال آفریقا رخ داد که در شهر درنه با جمعیتی در حدود دویست هزار نفر تلفات انسانی بسیاری بر جای گذاشت. تاکنون بنا بر گزارش شبکه‌ی خبرگزاری راشاتودی ( به نقل از تسنیم‌نیوز) بیش از ۴ هزار نفر دفن شده‌اند الجزیره نیز وفیات را تاکنون ۵۳۰۰ نفر اعلام کرده است و تلفات را دست کم ده هزار نفر تخمین زده‌اند. وضعیت سیاسی کشور لیبی در سده اخیر به فهم چنین وقایعی کمک بسیاری می‌نماید. وجود دولت مرکزی مقتدر و ساخت شهر و دولت با نظارت آن وضعیت زندگی مردم مسلمان را به نحوی می‌سازد که وقایعی این چنینی اولا رخ دهد و ثانیا روایت صحیحی از آن شکل بگیرد و مردم لگدمال حوادث و وقایع این چنینی نباشند. 🟢 نگاهی به روند حادثه 🟢 محل وقوع سیل در پایین دست زنجیره‌ کوه‌های اخضر قرار دارد و دو سد در بالای این رودخانه‌ی فصلی درنه قرار داشته است که با وقوع طوفان این دو سد شکسته می‌شوند و سیل روانه شهر می‌شود. بنا بر آمارها ۲۵ درصد مساحت شهر به وسعت ۳۱ کیلومتر مربع یعنی ۷ کیلومتر مربع به طور کامل تخریب شده است. ✅ سیلهای مشابه در سده‌ی اخیر✅ الجزیره عربیبه نقل از آناتولی با تاریخ‌دانی از لیبی با نام فرج داود درناوی گفت‌وگویی را منتشر کرده است. درناوی شهر درنه را در معرض سیل‌های مختلفی در طول تاریخ معاصر میداند و تاسیس دو سد البلاد و سیدی منصور دربالادست را نیز به منظور سیل‌گیری دانسته است. در سال ۱۹۴۱م سیل بزرگی رخ می‌دهد که نیروهای آلمان که در جنگ جهانی دوم مستقر بودند آسیب می‌بینند. در سال ۱۹۵۹م نیز سیل بزرگی در این منطقه رخ می‌دهد. در سال ۱۹۶۸ و ۱۹۶۹م نیز سیلهایی رخ می‌دهند که البته آسیب بسیاری وارد نکرده‌اند. نهایتا در سال ۱۹۸۶م دو سد در بالادست شهر ساخته شد تا مانع از وقوع سیلهای کوهستان اخضر شود. با این وجود نیز در سال ۲۰۱۱م نیز بارشهای شدید موجب شد تا مسئولان دریچه‌های سد را بازکنند که منجر به آب‌گرفتگی شهر شد اما شهر آسیب جدی ندید. ✅نگاهی به تاریخ معاصر لیبی ✅ سرزمین لیبی تا پیش از اشغال توسط ایتالیایی‌ها در سال ۱۹۱۲م تحت حاکمیت امپراتوری عثمانی بود. بخش قابل توجهی از این کشور به مساحت حدودی ۱.۸ میلیون کیلومتر مربع صحرا و بیابان است و شهرهای اصلی این کشور در حاشیه مدیترانه قرار دارد. در سال ۱۹۵۱ این کشور استقلال یافت و در سال ۱۹۶۹ سرهنگ معمر قذافی حکومت را در اختیار خود گرفت و تا سال ۲۰۱۱ م در راس قدرت بود. ▪️جانِ کلام ▪️ مردم و قبایل لیبی اگر چه زندگی بادیه‌نشینی خود را دارند. اما سیاست‌های استعماری در طول قرن بیستم فرصت زندگی شهری مناسب را گرفته است. تا جایی که فاجعه‌ی بزرگی چون سیل ویرانگر اخیر که باعث کشته و مفقودی هزاران نفر شده اولا مورد توجه ملتهای مسلمان قرار نگرفته، ثانیا مورد توجه رسانه‌ها نیز به آن صورت نبوده و ثالثا کمکهای مردمی به آنها نمی‌رسد. در شب رحلت پیامبر اسلام باید فرصتی یافت و به فکر امت رسول‌الله بود. والسلام
۲۲ شهریور ۱۴۰۲
روایتی از وحشی‌گری ایتالیا و دفاع جانانه‌ی مسلمانان لیبی علیه تجاوز ویکی‌فقه
۲۲ شهریور ۱۴۰۲
سرنوشت و شهادت عمر مختار منبع: ویکی فقه
۲۲ شهریور ۱۴۰۲
نمایی از سیل ویرانگر لیبی
۲۲ شهریور ۱۴۰۲
نمای دیگری از سیل اخیر لیبی
۲۲ شهریور ۱۴۰۲
سرزمین لیبی
۲۲ شهریور ۱۴۰۲
✅حمله‌ی باورنکردنی✅ دفاع مقدس و استعمار نوین بخش اول به مناسبت سالگرد آغاز حمله‌ی سراسری عراق به ایران در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ / ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰م نگاهی به اهداف جنگ از دید قدرتهای حاکم بر جهان خواهیم داشت. در بخش اول با استفاده از بیانات امام خامنه‌ای به توضیح اهداف بین‌المللی جنگ علیه ایران می‌پردازم. ✅  مجموعه‌ی انقلابیّون واقعاً باور نمیکردند که یک حمله‌ی جدّیِ این جوری اتّفاق بیفتد؛ بله، درگیری‌های مرزی بود، امّا یک حمله‌ی همه‌جانبه‌ی کاملِ این جوری را ماها خیلی ملتفت نمیشدیم، امّا آدمهای سابقه‌دار و مجرّب‌تر از ما ــ که ما آن وقت بی‌تجربه بودیم ــ آن کسانی که تجربه‌شان از ما بیشتر بود، میفهمیدند که یک چنین چیزی اتّفاق می‌افتد. احمد سکوتوره، رئیس‌جمهور گینه که جزو شخصیّت‌های سیاسی برجسته‌ی آفریقا بود و آدم مستقلّی هم بود، چند بار آمد ایران؛ اوایل ریاست جمهوری بنده بود که او با یک هیئتی آمده بودند برای اینکه از ما درخواست کنند که ما با عراق آتش‌بس بدهیم؛ تازه یکی دو سالی بود که جنگ شروع شده بود، آمده بودند برای اینکه بلکه آتش‌بس ایجاد کنند، امّا او خصوصی به من گفت که این را شما بدانید که این جنگ ناگزیر بود برای شما ــ مضمون حرفش این بود ــ برای خاطر اینکه هر انقلابی که نتوانند آن را ساقط کنند و ملّت انقلابی را به زانو دربیاورند، نهایتش یک چنین جنگی است؛ یک چنین جنگی حتماً تحمیل میشود و نمونه‌هایی را ذکر میکرد که این [طور] شده و این کار هم کار قدرتهای استکباری است. او مرد مسنّی بود، پیرمردی بود آن وقت که این حرف را به بنده میگفت؛ میگفت امپریالیسم ــ به تعبیر او «امپریالیسم»، به تعبیر ما «استکبار» ــ دست برنمیدارد، دنبال میکند و این جنگ را تحمیل میکند... ...پشت سرِ صدّام، استکبار جهانی قرار داشت؛ بیشتر، غرب و کفّه‌ی دیگر هم رژیم شوروی و کشورهای شرقی تابع شوروی سابق؛ اینها پشت صدّام بودند؛ هم او را تشویق کردند که این کار را بکند ــ البتّه خود او قدرت‌طلب بود، زمینه‌ی او آماده بود برای این کار، [لکن] اینها هم تشویقش کردند، و به قول معروف، چراغ سبز به او نشان دادند ــ هم قول دادند که از تو پشتیبانی میکنیم و پشتیبانی هم کردند؛ یعنی به قولشان برای صدّام عمل کردند. پس طرفِ جنگ صرفاً صدّام و [رژیم] بعث عراق نبود بلکه استکبار جهانی بود، نظام سلطه بود. دیدار رهبری در ۳۱ شهریور ۱۴۰۱
۱ مهر ۱۴۰۲
✅اعراب و دفاع مقدس✅ دفع مقدس و استعمارنوین بخش دوم ✅توصیفی از وضعیت جهان عرب در آن ایام ✅ فاروق‌الشرع که متولد ۱۹۳۸ است در دوران کودکی شاهد استقلال سوریه از فرانسه در سال ۱۹۴۶ بوده است. او هم‌چنین وقایع روزهای تاسیس فلسطین و هجوم آوارگان فلسطینی در سال ۱۹۴۸م را به یاد  می‌آورد. پس از آن سوریه با حاکمیت فرماندهان نظامی در منصب ریاست‌جمهوری به همراه عراق و مصر سه کشور مهم در مقابله با رژیم صهیونیستی یا اسرائیل بودند. در آن دوران سه جریان بر جهان عرب حاکم بود. جریان پان‌عربیسم و ملی‌گرایی عربی، جریان چپ‌گرایی کمونیستی و جریان اسلام‌گرایی اخوان‌المسلمین.  جمهوری عربی سوریه تا امروز نیز با آمیزش میان پان‌عربیسم و چپ‌گرایی به حیات فکری و سیاسی خود ادامه داده است. شکست اعراب در جنگ شش روزه در ۱۹۶۷م موجب شد تا ناامیدی در میان مردم مسلمان و عرب فراگیر شود. سوریه در خط مقدم مقابله با ماجراجویی‌ها و تهاجم رژیم صهیونیستی قرار داشت. حافظ اسد رئیس جمهور سوریه در سال ۱۹۷۰م  با نگاه راهبردی خود سعی داشت تا از گسترش سرزمینی رژیم صهیونیستی جلوگیری کند.  سه کشور مهم و تاثیرگذار اصلی در آن ایام مصر، عراق و سوریه بودند که با داشتن ارتشهای قوی و مجهز و اندیشه‌های چپ و ملی‌گرایی عربی رهبری سیاسی و نظامی جریان عرب را در دست داشتند. کشورهای خلیج فارس و عربستان البته با وجود منابع نفتی بیشتر نقش پشتیبانی از قدرت عربی را در برابر دشمن صهیونیستی داشتند. این را نیز باید در نظر داشته باشیم که ایران در دوران پهلوی دوم به صورت آشکار هم‌پیمان اصلی غرب و آمریکا بود و با رژیم صهیونیستی تبادلات بسیار خوبی داشت. از این نظر شاه نیز دشمن جهان عرب به شمار می‌رفت. خصوصا آن که در جریان جنگ ۱۹۶۷م نیز ایران کمک‌های قابل توجهی را به رژیم صهیونیستی داده بود. با پیروزی انقلاب اسلامی وضعیت ایران در منطقه تغییر یافت و ایران از بلوک غرب خارج شد. ✅ فاروق‌الشرع:« ارزیابی رئیس جمهور اسد در آن هنگام آن بود که منطقه رو به تغییرات ژئوپلیتیک خطرناکی می‌رود و این جنگ عراق را به شکل نهایی از این که عمق راهبردی رویارویی با اسرائیل باشد خارج می‌کند.از نظر اسد این جنگ موجب ایجاد خلل در موازنه‌ی نظامی و سیاسی راهبردی با اسرائیل می‌شد و عرب‌ها را تقسیم می‌کرد. همبستگی عربی را تضعیف و پس از دهه‌ها نبرد سخت در منطقه برای کسب استقلال سیاسی نیروهای بیگانه را به منطقه بازمی‌گرداند. این جنگ هیچ نکته مثبتی ندارد و دفاع از دروازه شرقی(‌ شرق جهان عرب منظور است) فریب بزرگی با هدف کنارگذاشتن دفاع از دروازه حقیقی یعنی رویارویی با اسرائیل است. در گرفتن جنگ روحیه‌ی رئیس‌جمهور اسد و حال مزاجی او را به کلی دگرگون کرد به نحوی که می‌توانم بگویم پس از جنگ به حالت قبل بازنگشت. اسد عصبی مزاج شد و برداشت قطعی‌اش این بود که ایالات متحده در پشت پرده‌ی گرفتار کردن صدام در ماجراجویی علیه ایران قرار دارد. از همین رو بر این باور بود که این جنگ گذرا نخواهد بود و کسانی هستند که مانع توقف آن خواهند شد تا هم عراق و هم ایران فرسوده شوند.صدام امید داشت تا نظام جدید ایران را ظرف چند روز یا حداکثر چند هفته سرنگون کند. » روایت گمشده ص ۸۸
۱ مهر ۱۴۰۲