🔰عقلانیت اجتماعی امام امت 3️⃣
▫️سخنان امام (ره) در سال بعد از انقلاب پرده از این مسأله برداشت که در بحبوحه انقلاب عده ای از دلسوزان ساده اندیش و برخی از مغرضان دانا، پیشنهاد پذیرش شورای سلطنت را مطرح و از امام می خواستند تا مسیر عبور از سلطنت و ورود به جمهوری را از طریق شورای سلطنت پیگیری کند. اما حضرت امام (ره) مخالف این ایده بود.
▫️حال سوال این است:
۱_ مخالفت امام (ره) در چه اصولی ریشه داشته است؟
۲_الگوی شورای انقلاب به عنوان یک بدیل از رهگذر چه اندیشه ای تولید شده است؟
▫️حضرت امام (ره) در بیانات خود به هر دو سوال پاسخ داده است.
ایشان پاسخ سوال نخست را در سه سطح مطرح کرده اند:
۱_اصل بودن مقبولیت و پذیرش عمومی در قانون اساسی مشروطه به عنوان اصل اولی.
۲_دست نشانده بودن حاکمان پهلوی و تشریفاتی بودن تغییرات در قانون اساسی در دوران پهلوی.
۳-جایگاه مردم از منظر اسلامی در پذیرش نوع حکومت.
#با_ما_همراه_باشید
#عقلانیت_اجتماعی_انقلاب_اسلامی
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
🔰دوره عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی
روز دوم
👤با حضور حجت الاسلام سید مهدی موسوی
🔅موضوع: جریان شناسی عقلانیت اجتماعی در ایران معاصر
12 اسفند 1400
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
🔰گزارش روز دوم
دوره عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی
🔅بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله علی الدوام و الصلات والسلام علی رسوله و اهل بیته الکرام
▫️حجت الاسلام والمسلمین موسوی در دومین روز از سلسله مباحث جریان شناسی عقلانیت اجتماعی ایران معاصر به تبیین سیر تطور عقلانیت اجتماعی و گونه های عقلانیت به عنوان سطوح دوم و سوم بحث از جریان شناسی پرداختند.
▫️در سطح دوم یا همان سطح سیر تطور عقلانیت اجتماعی در غرب مدرن با ریشه یابی این نوع عقلانیت در تحولات قرون وسطی و به چالش کشیدن عقلانیت مسیحی در تدبیر انسان و جامعه توسط روشنگران از طیف های مختلف علمی، هنری و فلسفی در دوران پس از جنگ های صلیبی و سقوط قسطنطنیه به این نکته اشاره کردند که در فضای بعد از رنسانس،غرب به این نتیجه رسید که شهود و دین، قدرت مدیریت جامعه را ندارد.
▫️به اعتقاد استاد موسوی حکمت مدرسی و عقلانیت مسیحیت قرون وسطی ثمره انتقال حکمت مشائی با قرائت ناقص ابن رشدی به جهان غرب بود و به جهت اینکه در یک شبکه دانشی قرار نگرفت محکوم به زوال گشت. و این یک قاعده کلی است که هر عقلانیت باید شبکه دانشی متناسب با خود را تولید کند در غیر این صورت قادر به ادامه حیات نیست.
▫️اما عقلانیت مدرن مبتنی بر خرد خود بنیاد و تقلیل یافته به امر محسوس تجربه پذیر بیش از همه در تفکر کانت در یک صورت بندی فلسفی ارائه شد و درنهایت با عبور از شهود و کلیت، امور نامحسوسی چون خداشناسی و ارزش گذاری از دایره مفاهیم معقول خارج و به وجدان سپرده شد.
▫️استاد موسوی بعد از گذر از مباحث متاخرتر عقلانیت مدرن تا ایده های آنارشیستی و ارتباطی، شبکه ای از مولفه های پیشینی و عام را برای تعریف و تمایز عقلانیت ها برشمردند که عبارت اند از:
۱- برخورداری از یک پایگاه معرفتی
۲-تلقی روشن و آسیب شناسانه نسبت به وضع موجود
۳-تلقی روشن و نسبتا دقیق از وضع مطلوب
۴-طرحی برای خروج از موجود به سمت مطلوب
5-سطحی از کنش مستقیم و غیر مستقیم
▫️ایشان دوران قاجار را مقطع پیدایش مسأله عقلانیت در ایران معاصر دانستند که ریشه در حوادثی چون جنگ های ایران و روسیه و جدایی آذربایجان از ایران داشت.
▫️ایرانیان در این زمان نسبت به مدیریت جامعه و خود دچار سوال شده بودند. عقلانیت های اجتماعی در دوران پس از قاجار تا کنون را میتوان به اعتبار ایده ها و طرح های عملیاتی به هفت نوع تقسیم کرد و البته فارق از تقدم و تأخر رتبی و تاثیر و تأثرات اجتماعی و تنها با ملاک حرکت از عقلانیت بسیط به سمت پیچیده به گونه های ذیل اشاره نمود:
۱- عقلانیت مدیریت عمل گرا که از امیر کبیر آغاز و در افرادی چون سروش ده ۶۰ امروزی شد. اندیشه ای که میان علم و ارزش فارق می گذاشت و مشکل غرب را در ارزش میدانست و به دنبال آشتی دادن علم مدرن با ارزش اسلامی بود.
۲-عقلانیت مدرن و ابزاری که معتقد بود هر علم جهان معنایی خودش را خلق می کند و برای بهره مندی از علم مدرن باید سراپا غربی شد. ملکم خان، طالبوف و تقی زاده و جبهه ملی از این عقلانیت برخوردار بودند.
۳-عقلانیت دین ستیز و ضد سرمایه داری که در مکتب سوسیالیسم در پی پاسخ بودند و علم و دین را محصول ابزارهای مادی میدانستند. افرادی چون تقی آرانی و کانون نویسندگان در این طیف قرار دارند.
۴- عقلانیت سنتی-تصوفی که برای فرار از علم مدرن توسط بریکسون پایه گذاری شد و توسط رنه گنون در اندیشه اسلامی پی گرفته شد و با آرا سید حسین نصر وارد ایران شد.
۵-عقلانیت هویتی و انتقادی که در دو شاخه عدالت خواهانه و فلسفی دنبال میشود و در شاخه نخست افرادی چون سید منیر الدین هاشمی و شریعتی و سعید زیبا کلام قرار دارند، و در شاخه فلسفی می توان به فردیدی ها و سید جواد طباطبایی اشاره کرد.
۶- عقلانیت فقاهتی که به دنبال ارائه برنامه از طریق چارچوب فقه سنتی و حکم نگر بود و افرادی چون آخوند خراسانی، نایینی و شیخ فضل الله نوری تا اعضای جامعه مدرسین را می توان در این طیف قرار داد.
۷-عقلانیت جامع نگر، احیا گرانه که در آرا امام، علامه و شاگردان مکتب قم تجلی پیدا کرد و تلاش داشت در یک منظومه منسجم از جهان بینی تا کنش فردی امتداد پیدا کند.
#عقلانیت_اجتماعی_انقلاب_اسلامی
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
📚کتب پیشنهادی حجت الاسلام
سید مهدی موسوی
در حوزه عقلانیت اجتماعی
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
▫️نهضت های صد سال اخیر ،شهید مطهری
◾️مقاله احیا فکر اسلامی |کتاب ده گفتار | شهید مطهری
▫️احیا تفکر اسلامی | شهید مطهری
◾️یادداشت های استاد مطهری ج 3 | ذیل موضوع احیاء فکر
▫️طرح کلی اندیشه اسلامی | حضرت آقا
◾️مواضع ما | حزب جمهوری اسلامی
▫️نقد تفکر مدرن، این ژیلسون
◾️پاسخ به پرسش روشنگری |کانت
▫️گفتارها | ماکیاولی
◾️جریانها و سازمانهای مذهبی-سیاسی ایران | رسول جعفریان
▫️عقل و سیاست در اندیشه سیاسی ایران معاصر | سید محمد رضا شریعتمدار
◾️متن سخنرانی حضرت آقا در سازمان ملل در سال 65
◾️نامه امام به گورباچوف
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
پاسخ به پرسش روشنگری، امانوئل کانت.pdf
317.9K
🗂 فایل pdf کتاب پاسخ به پرسش روشنگری | امانوئل کانت
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@M_Zoha
بیانات مقام معظم رهبری در مجمع عمومی سازمان ملل.pdf
272.5K
🗂 فایل pdf بیانات مقام معظم رهبری در مجمع عمومی سازمان ملل
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@M_Zoha
کتاب مواضع ما قبلا در اینجا معرفی شده است.
همچنین فایل pdf آن را می توانید از همین کانال دریافت کنید.
عقلانیت اجتماعی امام امت.mp3
545.1K
🔰دوره عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی
روز سوم
👤با حضور حجت الاسلام امین اسدپور
🔅موضوع: چیستی و چرایی عقلانیت اجتماعی
18 اسفند 1400
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
🔰گزارش روز سوم
دوره عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی
🔅بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله علی الدوام و الصلات والسلام علی رسوله و اهل بیته الکرام
▫️بحث از عقلانیت اجتماعی در یک جامعه و نمود آن در راهبردها، برنامه های توسعه و بودجه ریزی در سطح کلان و در روابط اجتماعی افراد و نهادها در سطح خرد امری ضروری است .
▫️ضرورت این بازاندیشی و بازخوانی در وضعیت موجود ایران آكد است چراکه عقلانیت انقلاب اسلامی با عقلانیت هایی رقابت میکند که از تراث چندصد ساله غرب بهره میبرند.
▫️بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در چنین فضایی یک فراخوان عمومی به نخبگان و بخصوص جوانان برای شناخت، آسیب شناسی و صورت بندی مطلوب آینده است.
▫️اصطلاح rationality یک اصلاح مدرن است و پیش از مدرنیته اصطلاح عقل به عنوان یک قوه ادراکی کاربرد داشته که از لحاظ معنایی با عقلانیت متفاوت است.
▫️اصطلاح عقلانیت بعد از بسط مدرنیته و شکل گیری جریانهای انتقادی نسبت به آن در قرن ۱۹ در ادبیات دانشی غرب زاده شد و نخستین کسی که به صورت منسجم و عینی از این اصطلاح استفاده کرد #مارکس_وبر بود.
▫️وبر تلاش کرد عقلانیت حاکم بر مدرنیته را توصیف و آسیب شناسی کند و از عقلانیت مطلوب سخن بگوید.
▫️این اصطلاح بعدها در لایه های فلسفی و روانشناختی و فلسفه علم (فلسفه مضاف به دانش) مطرح شد و موصوف های دیگری غیر از کنش های فردی را به خود جذب کرد. به طوری که میتوان از فرد عقلانی، سازمان عقلانی، نظریه عقلانی و... سخن گفت.
▫️دیرینه شناسی مفهوم عقلانیت حاکی از آن است که این مفهوم یک برساخت اجتماعی است، به خلاف اصطلاح عقل که مشعر به قوه ادراکی کلیات و تفکر به عنوان یک شأن از نفس انسانی است.
▫️تفاوت میان عقلانیت و عقل در سطحی کلانتر، ریشه در تفاوت مفاهیم اعتباری از حقیقی دارد. بدین خاطر عقلانیت را باید به صورت پسینی و با لحاظ تعیّنات آن و به واسطه غرض و پرهیز از جامعیت، مانعیت و ثبات تعریف کرد.
▫️توجه به مصادیق و تعیّنات عقلانیت حاکی از آن است که این اصطلاح یک بار برای توصیف یک نظام باور به کار برده میشود که مراد از آن وجود انسجام درونی و عدم تناقض در آن نظام باوری و معرفتی است. بار دیگر در نسبت با نظریه به کار بسته میشود و منظور معین بودن نسب بین مولفه های نظریه و قابلیت تحلیل، تبیین و مدیریت کنش است. یکبار هم در نسبت با کنش تصویر می شود که مقصود خواستگاه یا غرض از کنش است که وبر آنرا در چهار گونه، سنتی،عاطفی، معطوف به هدف و معطوف به ارزش دسته بندی میکند.
این برش از عقلانیت را میتوان در سه گانه عقلانیت در کشف، در روش و در هدف گذاری صورت بندی کرد که گونه سوم، سطح آسیب پذیر غرب مدرن است چراکه قدرت قضاوت در اهداف را ندارد.
▫️در یک کلام بررسی مصادیق و تعیّنات اصطلاح عقلانیت کاشف از آن است که این مفهوم را میتوان به منطق حسابگری در کنش تعریف کرد.
▫️اما تنها زمانی که این اصطلاح در نسبت با رفتارهای بین الاثنینی یا در سطح ساختارهای اجتماعی قرار گیرد میتوان از عقلانیت اجتماعی سخن گفت. به بیان دیگر اگر مطلق گرایش ها و بینش ها منجر به یک کنش ارتباطی یا شکل گیری یک ساختار یا نهاد اجتماعی گردد میتوان از عقلانیت اجتماعی سخن گفت.
#عقلانیت_اجتماعی_انقلاب_اسلامی
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
🔰دوره عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی
روز چهارم
👤با حضور حجت الاسلام امین اسدپور
🔅موضوع: چیستی و چرایی عقلانیت اجتماعی
19 اسفند 1400
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
🔰گزارش روز چهارم
دوره عقلانیت اجتماعی انقلاب اسلامی
🔅بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله علی الدوام و الصلات والسلام علی رسوله و اهل بیته الکرام
▫️پیش از ورود به بحث از جریان شناسی عقلانیت اجتماعی، نگاهی اجمالی به مفاهیم اندیشه اجتماعی، دانش اجتماعی، جریان شناسی و عقلانیت اجتماعی به تبیین مسأله کمک قابل توجهی خواهد کرد.
▫️از دیر باز انسان ها در تدبیر اعمال خود، خانواده و مدنیت بوده اند و ثمره اندیشه های اجتماعی بخشی از افراد نوع بشر ، شکل گیری دانش های اجتماعی به صورت مجموعه مسائل مدون است. اما زمانی که سخن از جریان شناسی در میان است بحث از اندیشه یا دانشی است که در جامعه بشری به میزان متنابهی اثر گذار بوده است.
▫️جریان شناسی در صورتی که به امتدادهای بینشی یا گرایشی یک اندیشه در سطح ارتباطی یا ساختاری پرداخت کند، بدان اطلاق جریان شناسی عقلانیت اجتماعی خواهد شد. پس عقلانیت اجتماعی غیر از اندیشه اجتماعی و دانش اجتماعی است چراکه ناظر بر امتدادهای اندیشه و دانش در واقعیت عینی است و البته غیر از جریان شناسی دانش و اندیشه، چراکه ناظر به سطح ساختاری و ارتباطی است نه هر اثر اجتماعی.
▫️نقطه آغاز جریان شناسی عقلانیت در ایران معاصر را باید عصر صفوی قرار داد چراکه از صفوی تاکنون مسائل کلان جامعه ایران و پاسخ های ارائه شده در روح خود وحدت دارند.
▫️جریانهای عقلانیت اجتماعی ایران را در پیش و پس از ورود مهمان ناخوانده مدرنیته میتوان پیگیری کرد.
▫️در عصر صفوی و پیش از ورود مدرنیته، سه نوع عقلانیت کنشی و ساختاری داریم. به بیان دیگر ایران از سه نوع عقلانیت در سطح ارتباطات بین فردی و صورت بندی ساختارهای فرهنگی، سیاسی، اقتصادی متاثر بوده است:
1️⃣ عقلانیت اصولی_فقهی
در این نوع از عقلانیت دو گونه متفاوت وجود دارد که بیشتر از اختلافات بینشی در بسترهای اجتماعی گرایش ساز ریشه دارد، چه اینکه محقق کرکی و مقدس اردبیلی هر دو متأثر از مکتب حله بودند ولی یکی در ایران و دیگری در نجف. (حوزه نجف محصول هجرت شیخ طوسی به این شهر و دور شدن از بغداد،کانون حاکمیت و مسائل اجتماعی است)
2️⃣ عقلانیت اخباری
که با مولفه های عقل ستیزی، علم ستیزی و خبر محوری شناخته میشود. جریان اخباری گری اگرچه در نجف ظهور کرد ولی به جهت ریشه های محکم حوزه اصولی در آنجا رشد نکرد بلکه در بدنه ایران نمو پیدا کرد که اکثریت آن زمان اهل سنت و اقلیت حداکثری آن شیعیان اسماعیلی دور از اجتهاد بودند.
3️⃣ عقلانیت صوفیه
مولفه اصلی این عقلانیت دوری از اجتماع است. البته این مولفه شاخصه اصلی تصوف قرن ۹ است چرا که در قرن ۶_۸ صوفیه وجه عملگرای جریان عرفانی و یک تفکر مبارز و انقلابی به شمار می آمد.
▫️در ایام پایانی عصر صفوی با ورود میسیونرهای مسیحی و افزایش تجارت و مستقر شدن کمپانی ها و باز شدن سفارت خانه ها، جریان منورالفکری به ایران رسید و اولین نوع از عقلانیت آنرا در دارالفنون میتوان مشاهده کرد.
▫️عقلانیت مدرن در دو گونه بروکراتیک و تکنوکرات در ایران رشد کرد. دو منطق کنشگری که در یکی روح سازمانی تجسم یافته بود و دیگری با منطق پیچ و مهره ای فیزیک جان میگرفت.
▫️همان طور که اندیشه چپ در اروپا ظاهر شد در ایران نیز بعد از پهلوی اول و سرخوردگی منور الفکرهایی چون فروغی و تقی زاده متاخر که به سمت ایرانگرایی و باستان گرایی سوق داده می شدند، اندیشه های انتقادی و چپ و عقلانیت سوسیالیستی جان گرفت. عقلانیتی که به دنبال جامعه بی طبقه اشتراکی حرکت میکرد و در نهایت در دولت مصدق تجلی پیدا کرد.
▫️در میان نزاع دو عقلانیت منور الفکری و روشنفکری از همان دهه ۲۰، عقلانیت اجتماعی اسلامی به عنوان راه سوم در حال تولد بود و در کنش افرادی چون نواب و شاه آبادی نمود داشت و در نهایت در عقلانیت انقلاب اسلامی متعین گشت.
اموری چون قرآن گرایی، عقل گرایی، مبارزه با علم ستیزی و علم زدگی و...
▫️ریشه این عقلانیت و چهره ابتدایی آن در کنش های سید جمال الدین اسد آبادی محقق شد و مرحوم امام با عبور از نخبه گرایی سید جمال و حرکت به سمت عموم مردم بدان ارتقا داد.
▫️دوران پسا انقلاب با عقلانیت های چپ در دهه ۶۰ آغاز شد، به تکنوکرات های اقتصاد محور رسید و بروکرات های اعتدالی آخرین نسخه عقلانیت های رقیب در دوران پسا انقلاب بودند، ولی ایده اصلی انقلاب -که همان جامعه سازی فراتر از تقابل با مدرنیته بود- در حاشیه قرار گرفت و نه در ساحت فرهنگ و نه در ساحت سیاست و اقتصاد در سطوح اجتماعی و حاکمیتی مورد توجه قرار نگرفت.
#عقلانیت_اجتماعی_انقلاب_اسلامی
مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha
📚کتب پیشنهادی حجت الاسلام
امین اسدپور
در حوزه عقلانیت اجتماعی
🔹مدرسه فرهنگ و علوم اسلامی ضحی
@m_zoha