جبرانی پنجشنبه/ عقاید
✅ معرفت شناسی (ادامه جلسه اول)
⬅️ در جلسه گذشته نحوه ورود به بحث اعتقادی را مطرح کردیم.
فلسفه لذت طلبی در انسان را به عنوان بهترین دریچه برای ورود جوانان به مباحث اعتقادی دانستیم. در ادامه مباحث تکمیلی را تقدیم می‌کنیم:
👈 اثربخشی فلسفه لذت
استدلال بر اساس فلسفه لذت، کارایی بیشتری نسبت به (فلسفه دفع ضرر محتمل) دارد.
⬅️ توضیح دفع ضرر محتمل
برخی برای اثبات معاد و دین، به حکم عقلی وجوب دفع ضرر محتمل استناد میکنند.
♦️یعنی عقل میگوید هر ضرر محتمل قابل توجهی را باید از خودت دور و دفعش کنی.
♦️اگر دلیلی برای اثبات آخرت و معاد نداریم ولی احتمال وجود آن را که می‌دهیم.
♦️از طرفی اگر دین و معاد درست باشد، انسانهای بی دین گرفتار عذابی سوزناک و همیشگی خواهند شد.
♦️عقل حکم میکند در چنین ضررهای بزرگی حتی در فرض احتمال هم دوری کنیم.
📌پس در نتیجه دین داری و معاد باوری عین عقلانیت است.
⬅️ مزیات فلسفه لذت نسبت به (ضرر محتمل)
👈۱. جلوه ی خشم و غصب خداوند
در این نوع استدلال بیشتر به عذاب الهی تکیه شده در حالی که فلسفه لذت اعم از دوری از جهنم و نزدیکی به بهشت است.
♦️لذا دین را زیباتر به مخاطب معرفی میکند.
👈۲. پذیرش آسان
فرهنگ لذت طلبی یک فرهنگ فطری و مأنوس برای نسل جوان است و لذا بهتر از جانب آنها درم میشود.
♦️مخصوصا در فرهنگ تربیتی امروز که متأثر از مدرنیسم و پست مدرنیسم، فرهنگ (محبت و مقابله با خشونت) و لذت طلبی (فرهنگ غالب در میان جوانان) است.
👈 ۳. شمول دنیا و آخرت
دفع ضرر محتمل دین را فقط آخرتی معرفی میکند اما فلسفه لذت، لذات دنیا و آخرت هر دو مدّ نظر است.
♦️ عمل به دین هم لذت دنیایی را تامین میکند و هم اخروی.
⬅️ بررسی فلسفه شکر منعم
راه دیگری که برای استدلال در عقاید استفاده میشود حکم عقل به وجوب شکر منعم است.
♦️ عقلاً نعمتهای خداوند را باید شکر کرد و شکر آنها به انجام دستورات دینی است.
⬅️ نقدهای این روش
👈۱. مفهوم غیر یقینی
این حکم عقل مثل حسن عدل و قبح ظلم نیست تا که همه فطرتا یقین داشته باشند بلکه ممکن است برخی در آن تردید کنند یا به سرعت نپذیرند.
👈۲. پذیرش کم
واکنش جوانان و نوجوانان به این نوع استدلال غالبا با چنین پاسخهایی همراه است:
♦️الف) اصلا چرا خداوند نعمت دارد که بخواهیم شکر آنها را بجا آوریم؟
♦️ب) اصلا چرا خداوند ما را خلق کرد تا با این همه مشقات و مشکلات بخواهیم دین داری کنیم؟ کاش ما را خلق نمی‌کرد.
👈۳. فایده به انسان نمیرسد
در شکر منعم آنچه مهم است به جا آوردن حق خداوند است
♦️ ولی چیزی به خود انسان در ظاهر نمیرسد لذا جنبه پذیرش در آن ضعیف است.
👈نتیجه
برای استدلال در مباحث اعتقادی، فلسفه های (کمال طلبی)، (وجوب دفع ضرر محتمل) و (وجوب شکر منعم) توصیه نمیشود.
♦️ برخلاف فلسفه( لذت طلبی) که هم عمومیت بیشتری دارد و هم جنبه پذیرش آن در جوانان بسیار بالاتر از بقیه استدلالهاست.
⬅️ مقدمات فعل اختیاری
بعد از بحث اول ( توجه به فلسفه لذت) باید به بحث دیگری نیز اشاره کرد:
👈 بحث دوم: (مقدمات ایجاد فعل اختیاری
♦️هدف ما تشویق و ترغیب جوان به ورود در مباحث اعتقادی است.
📌 او در صورتی ترغیب میشود که ابتدا درک لذت کند. بلکه درک الذیت و لذت برتر کند تا به سمت آن حرکت نماید.
♦️ اما برای این که انسان یک فعل اختیاری انجام دهد، تنها درک لذت کافی نیست.
⬅️ مقدمات فعل اختیاری
برای فعل اختیاری انسان حد اقل سه مقدمه لازم است:
👈۱. علم به فایده
بلکه علم نسبت به الذیت فعل نسبت به بقیه افعال.
👈۲. تذکر و یادآوری
علاوه بر علم باید توجهش نیز بهمان جهت نفع و فایده باشد.
♦️لذا ممکن است خیلی ها فایده کارها را بدانند اما غافل بوده و انجام ندهند.
👈۳. تناسب با روحیات نفسانی
در مرحله آخر باید آن فعل با روحیات و خلقیات او تناسب داشته باشد.
♦️ لذا اگر به انسان بخیلی از مضرات بخل بگویی و یادآوری کنید تاثیری چندانی نمیگیرید.
⬅️ نقدی به فلسفه
در کتب فلسفی معمولا مقدمه فعل ارادی ؛ (تصور، تصدیق و شوق) دانسته شده است
♦️در حالیکه هماهنگی با حالات و ملکات روحی نیز از مقدمات مهم در اراده است.
#معرفت_شناسی
#نوجوان_و_جوان
#مقدمات_ورودی
#ادامه_جلسه_اول
#استاد_وکیلی
#اعتقادی
https://eitaa.com/maaref_kootah_ir
970 دنبال‌کننده
159 عکس
146 ویدیو
91 فایل
مخاطب: همه طالبان معارف دینی. به خصوص ناشران معارف اسلام، معلمان، اساتید و والدین.
این مطالب توسط یکی از طلاب حوزه علمیه خراسان تنظیم میگردد. تحصیلات نامبرده اتمام خارج و ارشد تفسیر میباشد.
انتقاد و پیشنهاد: @Barzgar_mahdi
مشاهده در ایتا