شنهاست كه با يكي دو پيمانه سيراب نميگردد. كوتاهسخن اينكه نهجالبلاغه كتابي است براي امروز و فردا و فرداهايديگر، براياين نسل و همهي نسلهاي آينده، اثري است:
به درخشندگي آفتاب
به لطافت گل
به قاطعيت صاعقه
به غرّندگي طوفان
به توفندگي امواجدريا
و … به بلندي ستارگان دوردست در آسمانها.
#علی(ع)
#نهجالبلاغه
📝 منبع: نشریه معارف شماره 17، بهمن82.
♻️ آيا علي(ع) به حديث غدير احتجاج كرد؟ (1)
علي(ع) بعد از وفات پيامبر(ص) در هر موقعيتي كه مناسب ميديد، حقانيت خود را به اثبات ميرساند؛ ازجمله، به حديث غدير یادآور میشد:
🔶 الف ـ روز شورا
خطيب خوارزمي حنفي و حمّوئي شافعي به سند خود از ابيالطفيل عامر بن واثله نقل كردهاند كه گفت: روز شورا كنار درب اتاقي بودم كه علي(ع) و پنج نفر ديگر در آن بودند. شنيدم كه حضرت به آنها ميفرمود: «هر آينه بر شما به چيزي احتجاج خواهم كرد كه عرب و عجم نميتواند آن را تغيير دهد». آنگاه فرمود: «شما را به خدا سوگند اي جماعت! آيا در ميان شما كسي است كه قبل از من خدا را به توحيد خوانده باشد؟ همگي گفتند: خير... شما را به خدا سوگند آيا در ميان شما كسي هست كه رسول خدا در حق او فرموده باشد: «من كنت مولاه فعلي مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله، ليبلّغ الشاهد الغائب، غيري؟» گفتند: به خدا هرگز.(منابع اهل سنت: الدرالنظيم؛ الصواعق المحرقه؛ ميزان الاعتدال؛ لسان الميزان؛ الاستيعاب؛ التاريخ الكبير؛ تاريخ دمشق؛ امالي ضبي؛ المناقب؛ جمع الجوامع؛ كنزالعمال.)
🔶 ب ـ ايام خلافت عثمان
حمویي شافعي به سند خود از سليم بن قيس هلالي نقل ميكند كه فرمود: در عصر خلافت عثمان، علي(ع) و جماعتي كه با يكديگر مذاكرة علم و فقه مينمودند را در مسجد رسول خدا(ص) مشاهده كردم آنان فضيلت و سوابق و هجرت قريش و آنچه رسول خدا(ص) در فضيلت آنها بيان كرده است را متذكر شدند. در ميان آن جمعيت بيش از دويست نفر از جمله عليابنابيطالب(ع)، سعدبن ابي وقاص، عبدالرحمن بن عوف، طلحه، زبير، مقداد، هاشم بن عتبه، ابن عمر، حسن(ع)، حسين(ع)، ابن عباس، محمدبن ابيبكر، و عبدالله بن جعفر و از انصار، ابي بن كعب، زيدبن ثابت، ابو ايوب انصاري، ابو الهيثم بن تيهان، محمدبن سلمه، قيس بن سعد، جابر بن عبدالله، انس بن مالك و... بودند. عليابنابيطالب(ع) و اهل بيتش ساكت نشسته، سخن نميگفتند. جماعت حاضر رو به حضرت كرده، عرض كردند: اي اباالحسن! چه شده كه سخن نميگويي؟ حضرت فرمود: هيچ قبيلهاي نبود جز آنكه فضيلت خود را بيان كرد و حق خود را ذكر نمود ولي من از شما جماعت قريش و انصار سئوال ميكنم خداوند به توسط چه كسي اين فضيلت را به شما عطا فرمود؟ عرض كردند: خداوند اينها را توسط محمد(ص) و عشيرة او به ما عطا كرده و منّت گذاشته است نه به واسطة خود ما و عشاير و اهل بيوت ما. آنگاه حضرت(ع) شروع به ذكر مناقب و فضائل خود كرده، يكي پس از ديگري آنها را بر ميشمرد تا اينكه فرمود: شما را به خدا سوگند آيا ميدانيد كه آيههاي «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الأمْرِ مِنْكُمْ»؛ «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ»؛ «وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَلا رَسُولِهِ وَلا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً...» كجا نازل شد؟ ...خداوند عزّوجلّ پيامبر خود را امر نمود تا واليان امرشان را معرفي كند، و نيز همانگونه كه براي آنان نماز و زكات و حج را تفسير نمود، ولايت را نيز تفسير نمايد و مرا نيز در غدير خم به خلافت منصوب كند. ...سپس در خطبهاي فرمود: اي مردم! آيا ميدانيد كه خداوند عز و جل مولاي من و من مولاي مؤمنين و اولي به آنها از خودشان هستم؟ گفتند: آري اي رسول خدا! فرمود: بلند شو اي علي. پس من بلند شدم. حضرت فرمود: هر كس من مولاي اويم پس علي مولاي او است بار خدايا! هر كس كه ولايت او را پذيرفت او را دوست داشته و او را تحت ولايت و سلطة خود قرار ده و هر كس كه از روي عناد و سركشي از ولايت او سرباز زد او را دشمن بدار. (فرائد السمطين، ج 1، ص 312، ح 350؛ ... .)
#غدیر
#علی(ع)
📚 منبع: نشریه معارف، شماره 52 - دی 86.
✅ آيا علي(ع) به حديث غدير احتجاج كرد؟ (2)
🔶 ج ـ در اجتماع كوفه
بعد از آنكه به علي(ع) خبر رسيد كه مردم او را در ادعاي حقانيت خود بر خلافت متهم ميسازند، در رحبة كوفه ميان جماعتي از مردم حاضر شد و بر ضدّ كساني كه با او به نزاع برخاسته بودند، به حديث غدير استشهاد نمود. اين احتجاج به حدّي شايع و علني بود كه عدة بسياري از تابعين آن را نقل كرده و علما نيز با سندهاي مختلف آن را در كتابهاي خود آوردهاند. كه از جملة آنهاست ابو سليمان مؤذن، ابن ابيالحديد به سند خود از ابي سليمان مؤذن نقل كرده كه علي(ع) با مردم چنين احتجاج كرد: «هر كس از رسول خدا(ص) شنيده است كه فرمود: «من كنت مولاه فعلي مولاه» شهادت دهد؟ قومي به آن شهادت دادند ولي زيدبن ارقم از آن امساك نموده و شهادت نداد در حالي كه ميدانست. حضرت به او نفرين كرد كه خداوند او را كور گرداند و لذا كور شد. ولي بعد از كوري حديث غدير را روايت مينمود.(منابع اهل سنت: اسدالغابة؛ مناقب عليابنابيطالب(ع) ابن المغازلي؛ مسند احمد؛ مجمع الزوائد؛ صفة الصفوة؛ مطالب السؤول؛ البدايه و النهاية؛ تذكرةالخواص؛ كنزالعمال؛ تاريخ دمشق؛ مسند علي(ع)، سيوطي؛ شرح المواهب؛ الاصابة؛ قطن الازهار المتناثرة، سيوطي؛الرياض النضرة؛ ذخائرالعقبي؛ المختارة، حافظ ضياء؛ درّ السحابة؛ المعجم الكبير؛ ذخائرالعقبي؛ كفاية الطالب؛ اسني المطالب... .)
حافظ هيثمي به سند صحيح نقل كرده كه تعداد نفراتي كه در روز رحبه در آن منطقه حاضر بوده و احتجاج علي(ع) به حديث غدير را شنيدند و به آن شهادت و گواهي دادهاند سي نفر بودهاند. از آنجا كه تاريخ اين احتجاج سال 35 هجري بوده و از وقت صدور حديث غدير 25 سال ميگذشته است، طبيعي به نظر ميرسد كه بسياري از صحابه كه حديث را شنيده بودند، رحلت كرده باشند و برخي ديگر نيز در كشورها و شهرهاي مختلف پراكنده شدهاند و تنها اين سي نفر كساني بودند كه در كوفه آن هم در منطقة رحبه در آن وقت حاضر بوده و به حديث غدير براي اميرالمؤمنين شهادت و گواهي دادند.
🔶 د ـ احتجاج در جنگ جمل
يكي ديگر از مواردي كه حضرت علي(ع) به حديث غدير احتجاج نمود، در روز جنگ جمل و در مقابل طلحه بود. حافظ حاكم نيشابوري به سند خود از نذير ضبّي كوفي تابعي نقل ميكند كه گفت: ما در روز جمل با علي(ع) بوديم، حضرت(ع) كسي را نزد طلحة بن عبيدالله فرستاد تا به ملاقات او بيايد. طلحه خدمت رسيد. حضرت فرمود: تو را به خدا سوگند! آيا از رسول خدا(ص) نشنيدي كه ميفرمود: «مَنْ كُنْتُ مَولاه فَعلي مَولاه، اَللهم وال مَن والاه و عادِ مَن عاداه»؟ گفت: آري. حضرت فرمود: پس براي چه با من جنگ ميكني؟ گفت: يادم نميآيد. اين را گفت و از حضرت جدا شد.( المستدرك علي الصحيحين، ص 419، ح 5594؛ المناقب، خوارزمي، ص 182، ح 221؛ تاريخ دمشق، ج 8، ص 568؛ تذكرة الخواص، ص 72؛ مجمع الزوائد، ج 9، ص 107؛ كنزالعمال، ج 11، ص 332، ح 31662 و...)
🔶 هـ احتجاج در روز صفين
سليم بن قيس هلالي، تابعي بزرگ در كتاب خود نقل ميكند كه اميرالمؤمنين(ع) در صفين در ميان لشكر خود بر منبر رفت و مردم را دور خود جمع كرد و براي آنان كه از نواحي مختلف بوده و از آن جمله مهاجرين و انصار بودند سخن گفت: او پس از حمد و ثناي الهي فرمود: «اي جماعت مردم! همانا مناقب من بيش از آن است كه احصا شود...»
در اين حديث نيز حضرت، فضائل خود را به طور تفصيل بيان كرده كه از آن جمله تذكر به حديث غدير است.( كتاب سليم بن قيس، ج 2، ص 757، ح 25.)
#غدیر
#علی(ع)
📚 منبع: نشریه معارف، شماره 52 - دی 86.
بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی- دفتر قم
🔴 نشست چهارم از سری برنامه ترجمان ۲؛ مروری بر اندیشه ها و پژوهش های قرآنی و حدیثی با موضوع:
🔴 علامه حلی و فهم قرآن
🎙 ارائه: دکتر محمد مرادی
🔶 مدیر جلسه: حجت الاسلام دکتر علی راد
🗓 چهار شنبه / ۱۰ آذر ۱۴۰۰
⏰ ساعت: ۱۰
🔗استودیوی دفتر بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی دفتر قم
🔗 لینک ورود به جلسه
🌐 webinar.aqr.ir/qom
و
🌐 instagram.com/qomislamic
و
🌐aparat.com/qomislamic/live
#️⃣ #علامه#حلی#قرآن#علی-راد#مرادی
🆔 @qomislamic