✅ #مصاحبه
🔶 #وسائل
▪️ آیت الله ملک زاده
⏪ قسمت #دوم
⏪ وسائل ـ با وجود چنین شرایطی شما خودتان چگونه با این نظریه آشنا شدید؟
🔶 سابقاً به صورت افواهی و جسته و گریخته مطالبی درباره این نظریه از بعضی شخصیت‌ها از جمله حضرات آیات #یزدی و #مؤمن شنیده بودم و اندکی توجهم جلب شده بود ولی به صورت اساسی در درس استاد معظم، #آیت_الله شیخ_جعفر_سبحانی که در پنجمین دوره از تدریس خارج اصول به وسیله ایشان (از سال 1379 تا 1385) خدمتشان بودم با این نظریه آشنا شدم و بعد از آن هم در هنگام تدریس خارج اصول، شخصاً به مطالعه و بررسی جدی این نظریه روی آوردم و در درس و بحث‌هایم به مناسبت، به آن پرداخته یا اشاراتی داشته‌ام.
⏪ وسائل ـ یعنی می‌خواهید بفرمایید در دوران تحصیل و حضور در دروس خارج فقه و اصول، با طرح این نظریه از سوی سایر اساتیدتان، به جز آیت الله سبحانی، مواجه نشدید؟
🔶 برای پاسخ به پرسش شما ناچارم کمی اطاله کلام داشته باشم و توضیحاتی درباره اساتیدم بیان کنم. اساتیدی که بنده در مقطع درس خارج در محضر مبارکشان تتلمذ کردم در یک تقسیم‌بندی کلّی به دو گروه تقسیم می‌شوند:
گروه نخست، اساتیدی که بسیاری از دیدگاه‌هایشان برآیندی از آراء گذشتگان و اساتیدشان بود و سیطرۀ آراء و انظار یک استاد یا نظریه‌پرداز خاص در درس و بحث‌های‌شان چندان مشهود نبود.
در این گروه، اعاظمی همچون مرحوم حضرت #آیت_الله_بهجت قرار می‌گیرد که بنده حدود سه سال و نیم توفیق بهره‌مندی از دروس خارج فقه ایشان را داشتم. همچنین #آیت_الله_شریعتی_نیاسر، که از تلامذه مرحوم حضرت# آیت_الله_بروجردی، #امام_خمینی(ره) و تعدادی از علمای نجف بودند؛ بنده بیش از شانزده سال از دروس خارج فقه این فقیه بزرگ اما کمتر شناخته شده استفاده کرده‌ام و هنوز هم ارتباط درسی و علمی‌ام با ایشان برقرار است.
همین طور مرحوم #آیت_الله_سیدمحمدحسین_فضل_الله که در حدود سال 78 و 79 مدتی در بیروت در دروس این عالم نوگرا حضور داشتم. همان‌گونه که گفتم در درس این سه بزرگوار سیطره منحصر به فرد افکار و آراء فقیهی مشخص از فقهای گذشته حس نمی‌شد و بحوث آنها برآیندی از دیدگاه‌های فقهای سلف به همراه دیدگاه‌های خاص خود استاد بود.
اما گروه دوم، اساتیدی که به لحاظ علمی، به نوعی امتداد یک یا دو نفر از استادان خود بودند و آراء و انظار آن یک یا دو استاد را به صورت جدی مطرح می‌کردند و مورد تأکید قرار می‌دادند.
در این گروه، شخصیت‌های عظیم القدری مثل مرحوم حضرت #آیت_الله_میرزا_جواد_تبریزی قرار دارد که بنده حدود چهار سال از درس خارج فقه ایشان استفاده کردم و نیز حضرت #آیت_الله_وحیدخراسانی که حدود دو سال از دروس خارج فقه و اصول‌شان بهره بردم.
#آیت_الله_شیخ_علی_فلسفی که مدتی در مشهد مقدس در درس خارج فقه ایشان (خمس) شرکت کردم و هر سه بزرگوار به نوعی مقرّر و مبیّن آراء مرحوم #آیت_الله_خوئی بودند. گرچه در درس حضرت آیت الله وحید، خروج از چارچوب ابحاث حضرت آیت الله خوئی بیشتر به چشم می‌آمد.
استاد دیگری که از اساتید گروه دوم است و بنده سیزده سال در درس خارج اصول و یک سال در درس خارج فقه ایشان حضور یافتم #آیت_الله_سیدکاظم_حائری از اقدم و افضل تلامذه #آیت_الله_شهیدسیدمحمدباقرصدر است.
آیت الله حائری به عنوان اعلم شاگردان شهید صدر و مقرّرِ زمان حیات و مماتِ آن نابغه مجاهد و همکار تألیف برخی کتب شهید صدر، نه تنها در ابحاث اصولی از شهید صدر متأثر بود بلکه اساساً درس اصول آیت الله حائری تقریر دقیق و تمام‌عیار دروس شهید صدر بود و حقیقتاً برای اینجانب فرصت ارزشمند و مغتنمی بود که دقیق‌ترین و عالمانه‌ترین تقریر آراء و اندیشه‌های اصولی و اجتهادی آن علامۀ فهّامه را از لسان شاگرد ممتاز وی دریافت نمایم.
و سرانجام حضرت آیت الله جعفر سبحانی، که گذشته از نوآوری‌ها و تحقیقات ارزشمند خویش، در هنگام تدریس به طور گسترده به طرح و ارائه دیدگاه‌های استاد خود، امام خمینی (ره)، البته در کنار حضرت آیت الله بروجردی، می‌پرداخت و شاگردان ایشان این سعادت را داشتند که از رهگذر شرکت در درس حضرت آیت الله سبحانی با مبانی فقاهیِ علما و فقهای قم همچون #حاج_شیخ_عبدالکریم_حائری، حضرت آیت الله بروجردی و امام خمینی(ره) نیز آشنا شوند.
گمان می‌کنم بر اساس آنچه تا بدین جا بیان گردید و توضیحاتی که درباره شماری از اساتید دروس خارج که محضر مبارکشان را درک کردم عرض شد، مشخّص شد که در میان اساتیدم فقط دو نفر، یعنی حضرات آیات شریعتی نیاسر و سبحانی، شاگرد مرحوم امام(ره) بودند و آیت الله شریعتی، گذشته از آنکه به تدریس اصول اشتغال نداشت و زمینه چندانی برای طرح نظریه خطابات قانونیه برایش پیش نمی‌آمد، التزامی هم به ارائه دیدگاه‌های یک استاد خاص و از جمله امام خمینی نداشت.
بنابراین تنها می‌ماند حضرت آیت الله سبحانی که هم درس خارج اصول می‌گفت و هم مقیّد به یادکرد از نظرات امام(ره) بود و طب
✅ #مصاحبه
🔶 #وسائل
▪️ آیت الله ملک زاده
⏪ قسمت #دوم
⏪ وسائل ـ با وجود چنین شرایطی شما خودتان چگونه با این نظریه آشنا شدید؟
🔶 سابقاً به صورت افواهی و جسته و گریخته مطالبی درباره این نظریه از بعضی شخصیت‌ها از جمله حضرات آیات #یزدی و #مؤمن شنیده بودم و اندکی توجهم جلب شده بود ولی به صورت اساسی در درس استاد معظم، #آیت_الله شیخ_جعفر_سبحانی که در پنجمین دوره از تدریس خارج اصول به وسیله ایشان (از سال 1379 تا 1385) خدمتشان بودم با این نظریه آشنا شدم و بعد از آن هم در هنگام تدریس خارج اصول، شخصاً به مطالعه و بررسی جدی این نظریه روی آوردم و در درس و بحث‌هایم به مناسبت، به آن پرداخته یا اشاراتی داشته‌ام.
⏪ وسائل ـ یعنی می‌خواهید بفرمایید در دوران تحصیل و حضور در دروس خارج فقه و اصول، با طرح این نظریه از سوی سایر اساتیدتان، به جز آیت الله سبحانی، مواجه نشدید؟
🔶 برای پاسخ به پرسش شما ناچارم کمی اطاله کلام داشته باشم و توضیحاتی درباره اساتیدم بیان کنم. اساتیدی که بنده در مقطع درس خارج در محضر مبارکشان تتلمذ کردم در یک تقسیم‌بندی کلّی به دو گروه تقسیم می‌شوند:
گروه نخست، اساتیدی که بسیاری از دیدگاه‌هایشان برآیندی از آراء گذشتگان و اساتیدشان بود و سیطرۀ آراء و انظار یک استاد یا نظریه‌پرداز خاص در درس و بحث‌های‌شان چندان مشهود نبود.
در این گروه، اعاظمی همچون مرحوم حضرت #آیت_الله_بهجت قرار می‌گیرد که بنده حدود سه سال و نیم توفیق بهره‌مندی از دروس خارج فقه ایشان را داشتم. همچنین #آیت_الله_شریعتی_نیاسر، که از تلامذه مرحوم حضرت# آیت_الله_بروجردی، #امام_خمینی(ره) و تعدادی از علمای نجف بودند؛ بنده بیش از شانزده سال از دروس خارج فقه این فقیه بزرگ اما کمتر شناخته شده استفاده کرده‌ام و هنوز هم ارتباط درسی و علمی‌ام با ایشان برقرار است.
همین طور مرحوم #آیت_الله_سیدمحمدحسین_فضل_الله که در حدود سال 78 و 79 مدتی در بیروت در دروس این عالم نوگرا حضور داشتم. همان‌گونه که گفتم در درس این سه بزرگوار سیطره منحصر به فرد افکار و آراء فقیهی مشخص از فقهای گذشته حس نمی‌شد و بحوث آنها برآیندی از دیدگاه‌های فقهای سلف به همراه دیدگاه‌های خاص خود استاد بود.
اما گروه دوم، اساتیدی که به لحاظ علمی، به نوعی امتداد یک یا دو نفر از استادان خود بودند و آراء و انظار آن یک یا دو استاد را به صورت جدی مطرح می‌کردند و مورد تأکید قرار می‌دادند.
در این گروه، شخصیت‌های عظیم القدری مثل مرحوم حضرت #آیت_الله_میرزا_جواد_تبریزی قرار دارد که بنده حدود چهار سال از درس خارج فقه ایشان استفاده کردم و نیز حضرت #آیت_الله_وحیدخراسانی که حدود دو سال از دروس خارج فقه و اصول‌شان بهره بردم.
#آیت_الله_شیخ_علی_فلسفی که مدتی در مشهد مقدس در درس خارج فقه ایشان (خمس) شرکت کردم و هر سه بزرگوار به نوعی مقرّر و مبیّن آراء مرحوم #آیت_الله_خوئی بودند. گرچه در درس حضرت آیت الله وحید، خروج از چارچوب ابحاث حضرت آیت الله خوئی بیشتر به چشم می‌آمد.
استاد دیگری که از اساتید گروه دوم است و بنده سیزده سال در درس خارج اصول و یک سال در درس خارج فقه ایشان حضور یافتم #آیت_الله_سیدکاظم_حائری از اقدم و افضل تلامذه #آیت_الله_شهیدسیدمحمدباقرصدر است.
آیت الله حائری به عنوان اعلم شاگردان شهید صدر و مقرّرِ زمان حیات و مماتِ آن نابغه مجاهد و همکار تألیف برخی کتب شهید صدر، نه تنها در ابحاث اصولی از شهید صدر متأثر بود بلکه اساساً درس اصول آیت الله حائری تقریر دقیق و تمام‌عیار دروس شهید صدر بود و حقیقتاً برای اینجانب فرصت ارزشمند و مغتنمی بود که دقیق‌ترین و عالمانه‌ترین تقریر آراء و اندیشه‌های اصولی و اجتهادی آن علامۀ فهّامه را از لسان شاگرد ممتاز وی دریافت نمایم.
و سرانجام حضرت آیت الله جعفر سبحانی، که گذشته از نوآوری‌ها و تحقیقات ارزشمند خویش، در هنگام تدریس به طور گسترده به طرح و ارائه دیدگاه‌های استاد خود، امام خمینی (ره)، البته در کنار حضرت آیت الله بروجردی، می‌پرداخت و شاگردان ایشان این سعادت را داشتند که از رهگذر شرکت در درس حضرت آیت الله سبحانی با مبانی فقاهیِ علما و فقهای قم همچون #حاج_شیخ_عبدالکریم_حائری، حضرت آیت الله بروجردی و امام خمینی(ره) نیز آشنا شوند.
گمان می‌کنم بر اساس آنچه تا بدین جا بیان گردید و توضیحاتی که درباره شماری از اساتید دروس خارج که محضر مبارکشان را درک کردم عرض شد، مشخّص شد که در میان اساتیدم فقط دو نفر، یعنی حضرات آیات شریعتی نیاسر و سبحانی، شاگرد مرحوم امام(ره) بودند و آیت الله شریعتی، گذشته از آنکه به تدریس اصول اشتغال نداشت و زمینه چندانی برای طرح نظریه خطابات قانونیه برایش پیش نمی‌آمد، التزامی هم به ارائه دیدگاه‌های یک استاد خاص و از جمله امام خمینی نداشت.
بنابراین تنها می‌ماند حضرت آیت الله سبحانی که هم درس خارج اصول می‌گفت و هم مقیّد به یادکرد از نظرات امام(ره) بود...