🧬 سلسله یادداشت های حقوقی هوش مصنوعی
💠 نقد استناد به مبانی حقوق بشر غربی در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران
🔹در سخنرانی مقام معظم رهبری در تاریخ دوم تیرماه 1403، تأکید شد که استناد قضات جمهوری اسلامی ایران به مبانی حقوق بشر غربی در صدور احکام قضایی، اقدامی نادرست و غیرقابل قبول است. این بیان، دربردارنده نقدی جدی بر استفاده از اصول و مبانی حقوق بشری غربی در نظام قضایی ایران است که خود بر پایه اصول اسلامی و قوانین داخلی شکل گرفته است. در ادامه به بررسی دلایل اصلی غلط بودن این استناد پرداخته میشود.
🔸1. تفاوتهای بنیادین در مبانی حقوقی
یکی از دلایل اصلی نادرستی استناد به مبانی حقوق بشر غربی، تفاوتهای اساسی در مبانی حقوقی میان نظام حقوقی اسلامی و حقوق بشری غربی است. حقوق بشر غربی بر مبانی سکولاریستی و فردگرایی بنا شده است، در حالی که نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصول و مبانی اسلامی و مبتنی بر احکام شرعی تدوین شده است. به همین دلیل، استناد به مبانی حقوق بشر غربی میتواند به تناقضات و تضادهایی با مبانی دینی و فرهنگی جامعه ایران منجر شود.
🔹2. عدم تطابق با قوانین داخلی
استناد به مبانی حقوق بشر غربی در صدور احکام قضایی، مغایر با قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران است. قانون اساسی و قوانین موضوعه کشور، بر اساس شریعت اسلام تدوین شدهاند و به قضات تکلیف میکنند که تنها به این قوانین استناد کنند. استفاده از مبانی حقوق بشر غربی میتواند منجر به نادیده گرفتن قوانین داخلی و تضعیف اقتدار و مشروعیت نظام قضایی کشور شود.
🔸3. ناتوانی غرب در اجرای مبانی حقوق بشری خود
مقام معظم رهبری در سخنرانی خود اشاره کردند که حتی خود کشورهای غربی نیز در عمل به مبانی حقوق بشری که به آن استناد میکنند، ناتوان بوده و نقضهای مکرر و واضحی در اجرای این مبانی دارند. این ناتوانی و دوگانگی در عمل، اعتبار این مبانی را به شدت تحت شعاع قرار میدهد و این سؤال را مطرح میکند که چرا باید به اصولی استناد کرد که حتی تدوینکنندگان آن نیز قادر به اجرای آن نیستند.
🔹4. استقلال قضایی و هویت ملی
یکی دیگر از دلایل مهمی که باعث میشود استناد به مبانی حقوق بشر غربی نادرست باشد، اهمیت حفظ استقلال قضایی و هویت ملی است. نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران، بخشی از هویت ملی و دینی کشور است و استناد به مبانی حقوق بشری غربی میتواند به تضعیف این هویت و استقلال منجر شود. قضات باید به اصول و مبانی حقوقی داخلی که بر پایه فرهنگ و مذهب اسلامی شکل گرفتهاند، پایبند باشند و از هرگونه تأثیرپذیری از نظامهای حقوقی بیگانه پرهیز کنند.
🔸 5. نقش فرهنگ و مذهب در تعیین حقوق و آزادیها
حقوق بشر در کشورهای غربی، عمدتاً بر اساس ارزشها و فرهنگهای خاص آن جوامع تدوین شده است. این در حالی است که در جمهوری اسلامی ایران، فرهنگ و مذهب نقش تعیینکنندهای در تدوین حقوق و آزادیها دارند. استناد به مبانی حقوق بشر غربی بدون در نظر گرفتن فرهنگ و مذهب اسلامی، میتواند به نادیده گرفتن ارزشها و باورهای دینی جامعه منجر شود.
🔹6. تلاش برای نفوذ فرهنگی و حقوقی غرب
استناد به مبانی حقوق بشر غربی ممکن است به عنوان تلاشی برای نفوذ فرهنگی و حقوقی غرب در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران تعبیر شود. این امر میتواند به تضعیف استقلال فرهنگی و حقوقی کشور و ایجاد وابستگی به نظامهای حقوقی غربی منجر شود. در شرایطی که کشورهای غربی از حقوق بشر به عنوان ابزاری برای فشار و دخالت در امور داخلی سایر کشورها استفاده میکنند، استناد به مبانی حقوق بشر غربی در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران میتواند به افزایش این فشارها و دخالتها دامن بزند.
🔸 نتیجهگیری
با توجه به موارد فوق، استناد به مبانی حقوق بشر غربی در صدور احکام قضایی توسط قضات جمهوری اسلامی ایران اقدامی نادرست و مغایر با اصول و مبانی نظام حقوقی و فرهنگی کشور است. این اقدام نه تنها میتواند به تضاد با قوانین داخلی منجر شود، بلکه استقلال قضایی، هویت ملی و دینی را نیز تحت شعاع قرار میدهد. بنابراین، قضات باید در صدور احکام خود تنها به قوانین داخلی و اصول و مبانی حقوقی اسلام استناد کنند و از هرگونه تأثیرپذیری از نظامهای حقوقی بیگانه پرهیز کنند.
#یادداشت_کوتاه
#هوش_مصنوعی
#مبانی_حقوق_بشر_غربی
#نظام_قضایی_جمهوری_اسلامی_ایران
#آراء_قضایی
🖍 نویسنده: هوش مصنوعی Chat GPT4
🌐 رسانه حقوقی مدار در فضای مجازی:
@madaarmedia_ir
🔗 ایتا | اینستاگرام ׀ تلگرام ׀ توییتر ׀ آپارات ׀ یوتیوب ׀