▪️ملاحظاتی پیرامون مسجدسازی و مسجدداری (بخش سوم)
کالبد اصلی مسجد ایرانی متشکل از چه اجزائی است؟
ابراهیم عزالدین، دانشمند هنرشناس سوئیسی در کتابی با نام هنر مقدس در تحلیل هنر اسلامی، نکتهای را درباره وجود یک نقشهی متحدالشکل برای بنای مساجد در سرزمینهای اسلامی بیان میکند. او میگوید مسجد در همه جای جهان اسلام، ساختمانی مکعبی با سقفی گنبدی است که گنبد نماد آسمان و مکعب نماد زمین است و اتصال این دو رمز اتحاد بین زمین و آسمان است. یعنی پی و قاعدهی مستطیل شکل عمارت با زمین مطابقت دارد و قبهی کروی شکل با آسمان. اما اتصال بین این دو به سادگی امکانپذیر نیست، یعنی تبدیل مربع به دایره نیاز به یک ظرافت خاص دارد که هنر آن از آن ایرانیها بوده است. هنرمندان معمار این کار دشوار را با یک ابتکار ناب انجام دادهاند، یعنی اضافه کردن یک هشت ضلعی بین ساختمان شبستان و گنبد که به نام ساق گنبد شناخته میشود. بر این اساس، میان پیِ مکعبی و قبهی کروی، معمولاً یک ساقهی هشتگوش یا هشت ضلعی جا میگیرد. (متشکل از چند گوشواره). این شکل به غایت پرمعنا، عقلانی و کامل به مثابه حلقه واسط بین عالم لطیف روحانی و عالم کثیف جسمانی است. این شکل مستقیماً از حکمت اسلامی نشأت میگیرد، یعنی گنبد نماد احدیت است و نقوش داخل گنبدخانه رمزی از غموض درونی ذات احدی خداوند و اعیان ثابتهای که در مقام واحدی او جای گرفتهاند که دائماً منتظر یک اشاره و اراده از او هستند تا با فرمان کُن از مقام کمون به مقام بروز و ظهور برسند.
یک پله پائینتر از گنبد، ساق هشت ضلعی قرار دارد. یعنی گنبد تک ضلعی مستقیماً به مکعب نمازخانه متصل نمیشود، بلکه بین آن دو یک حلقهی واسط قرار دارد، همچنانکه بین عالم ناسوت و عالم جبروت، عالم ملکوت یا برزخ قرار دارد (با نمادهای تمثیلی عالم مثال، عالم خیال منفصل، جابلقا، جابلسا یا هورقلیا).
در پائینترین سطح، مکعب قرار میگیرد که رمز عالم کثرت یا دنیاست. پس صعود از مکعب به سوی کره و نزول از کره به سوی مکعب، رمز تبدیل کثرت به وحدت و تجلی وحدت در کثرتهاست، تفسیری کامل و زیبا از آیه انا لله و انا الیه راجعون که به مثابه یک سیر درونی و انفسی در جریان عبادت نمازگزار در مسجد اتفاق میافتد و تمام این نقشهی هندسی زیبا برای آن است که لحظهای این سیر رفت و برگشت به خاطر نمازگزار متبادر شود.
الگوی روحانی هر بنای قبهدار یا گنبدی در حدیث معراج پیامبر نهفته است. در این حدیث رسول خدا گنبدی عظیم را توصیف میکند که از صدف سپید ساخته شده و بر چهار پایه در چهار کنج قرار دارد که چهار جوی آب و شیر و عسل که انهار بهشتی هستند از آنها جاری میشود. گنبد (یعنی ذات الهی) تمام هستی را در بر میگیرد (اشاره به معنای وحدت وجود). اگر گنبد نماد روح کلی است، ساقه یا گریو هشتضلعی گنبد نماد چهار فرشتهی حامل عرش است که به گفته رسول خدا در قیامت چهار فرشته دیگر به آنها اضافه میشوند. در برخی روایات شیعه نیز این هشت حامل عرش الهی به نوح، ابراهیم، موسی، عیسی، محمد، علی و حسنین تفسیر شده است. از نگاه دانشمندان، علاقه و اشتیاق فراوان ایرانیان به عالم مثال، ملکوت و بینابینی انعکاسی از موقعیت خود آنان مابین شرق و غرب است، جایی که در تفکر و حکمت ایران، عالیترین شکل اتصال و اتحاد عالم ماده با ملکوت در صور مثالی تجسم پیدا کرده است و قالب آن را در تمام شئون هنر ایرانیان، از نقشهی فرشها، تا مینیاتورها و و حتی اشعار حافظ و سعدی میتوان پیدا کرد.
نکته تاریخی: آخرین مسجد ایرانی که طبق این الگو ساخته شده است، مساجد بازار تهران در زمان مشروطه و مسجد اعظم قم در زمان پهلوی است. پس از آن، ساق هشت ضلعی از معماری مساجد ایرانی حذف شده است. هنرشناسان این حذف را نه یک اتفاق معمارانه، بلکه نماد زوال تمدنی ایران در نتیجه انقلاب مرتجعانه مشروطه میدانند. یعنی از این زمان، عالم ملکوت یا خیال منفصل که همیشه از ابن سینا تا سهروردی و ملاصدرا جزئی جدائیناپذیر از تفکر و فلسفه ایرانیان بوده از تفکر آنان حذف میشود و نیز از همین زمان، معماری و شهرسازی، نقاشی، شعر و ادبیات و دیگر شئون تمدنی ایران رو به زوال و انحطاط میگذارد.
مساجدی که در صد سال اخیر در ایران ساخته شدهاند، تقریباً هیچکدام نمادی از سنت فکری و معماری اسلامی ایرانی نیستند و از آن خروج کردهاند. امروزه در بنای مساجد ایران نه تنها ساق هشتضلعی، بلکه بعضاً گنبد هم حذف شده، یعنی تفکری زشت، مادی، سکولار و بیاصالت بر معماری امروز ما حاکم شده است. نقطه نهائی این فاجعه را میتوان در بناهایی مانند مصلای تهران و مسجد ولیعصر تهران مشاهده کرد.
حال بهتر میشود فهمید که چرا مردم و جوانان از مساجد امروزی فراریاند اما همین مردم، حتی بیدینها و بیاعتقادهایشان حاضرند برای رفتن به مساجد قدیمی پول بلیط هم بپردازند.
#مسجد #معماری #معماری_مسجد
@madineyefazele
هدایت شده از وَكَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
سایت اتحاد امامت و امارت استان کرمان جهت اطلاع رسانی اخبار غیر رسمی به نشانی
http://k-emirate.ir/
ارسال پیشنهادات و نظرات برای بهتر شدن محتوا سایت به ادرس ایمیل
imamkerman@chmail.ir
لطفا برای معرفی بهتر طرح الگو امامت و امارت در قالب یک پیامک کوتاه می تونید ادرس سایت را به مخاطبین گوشی خودتون ارسال کند (پیشنهاد)
▪️دو امر «دستمزد» و «حجاب» در حال حاضر تبدیل به دو مسئله روز شده است که از قضا هر دوی اینها با یکدیگر مرتبطاند. دولت کنونی که محصول شورای سران قواست با ایده «حکمرانی نو» و برونسپاری دو امر اقتصاد و فرهنگ در حال ساخت دولت لیبرال در ایران میباشد. «دولت داروغه» یا لیبرال که در برابر «دولت لویاتان» رضاشاه در ابتدای قرن گذشته معنا میشود؛ دولت داروغه با واگذاشتن اقتصاد و فرهنگ تنها به امر دفاع و امنیت میپردازد. به همین دلیل اعتراضات کارگران به حقوق و مزایا و نیز اعتراضات متشرعین به رهاسازی امر حجاب از یک منظر در برابر مفهوم «دولت داروغه» و «حکمرانی نو» است.
«حکمرانی نو» پاسخ بخشی از حاکمیت به بحران ۱۴۰۱ است. اگر تا پیش از بحران ۱۴۰۱، حاکمیت روی تشدید سیاستهای مالیاتی و نیز افزایش ۵۷ درصدی دستمزدها و نیز نظارت بیشتر بر اماکنی چون سینما، کنسرتها و ... تکیه میکرد؛ از شهریور ۱۴۰۱ باقر قالیباف با «ایده حکمرانی نو» در صدد است تا خود را به الیت ونک به بالا نزدیک کند. خصوصی سازی افسارگسیخته با توجیه این حرف نادرست که ۸۵ درصد اقتصاد ایران دولتی است، طرحهای خطرناکی همچون مولدسازی، نابود کردن سرمایه انسانی جامعه با مقاومت در برابر همسان سازی دستمزد و تورم، تسریع تغییر کاربری اراضی که یک دهه بعد به بحران غذایی در جامعه ایران خواهد انجامید و نیز عبور از شریعت که به تشدید شکافهای جامعه میانجامد از جمله خط و ربط های مربوط به حکمرانی نو میباشد. در کنار اینها تقلیل امر سربازگیری با وجود اینکه تهدیدات نظامی در قبال آذربایجان و اسراییل وجود دارد یادآور سیاست مهندس بازرگان در قبال سربازگیری است که به کاهش موازنه ایران در برابر عراق انجامید.
از همینرو آنچه «حکمرانی نو» خوانده میشود برای آینده ایران خطرناکتر از یک زلزله هشت ریشتری در تهران است. آخرین نمود حکمرانینو که در افزایش تنها ۲۷ درصدی حداقل دستمزد نیروی کار دیده شد ضمن بالا رفتن احتمال شورشهای کارگری و تبعات اجتماعی وحشتناک، منجر به مهاجرت نیروی کار ایرانی بویژه به کشورهای همسایه مانند ترکیه و عراق خواهد شد. این امر با توجه به زلزله ترکیه و نیاز پروژههای بازسازی ترکیه به نیروی کار، مهاجرت نیروی کار را تقویت خواهد کرد. در حال حاضر دستمزد کارگر ساده ساختمانی در ترکیه روزانه ۵۰۰ لیر معادل یک میلیون و دویست هزار تومان است؛ درآمد کارگر ساختمانی روزمزد در ایران یک سوم این مقدار (حدود ۴۰۰ هزار تومان) میباشد. این امر در مورد کشور عراق نیز صادق است.
آقای قالیباف فاقد الگوی نظری منسجم است. از ایده «رضاشاه حزب الهی» در دهه ۱۳۸۰ تا گفتمان «۹۶ درصدیها» و نقد نئولیبرالیسم در دهه ۱۳۹۰ که مبتنی بر نظرات «مجید حسینی» بود تا «حکمرانی نو» که مبتنی بر ساخت دولت داروغه است؛ نشان اعوجاجات زیگزاگی در سطح نظری اوست.
سیدنیما موسوی
@Seidnima70
@madineyefazele
▪️نامها تمدن میسازند
یکی از راههایی که میتوانیم از طریق آن هویت و تفکر جوامع را بشناسیم، توجه به نامهای مورد علاقهشان است.
جامعهای که نام شهرهایش پرند، پردیس، فردیس، پردیسان، شیرینشهر، مهسان، پارمیس، پرنیان و مهستان است صدها سال نوری با آن جامعه که نامهای مورد علاقهاش علیآباد، احمدآباد، حسینآباد، اسلامآباد و جنتآباد است فاصله دارد.
قصهی اسفناک نامگذاری مبتذل شهرها و شهرکها در مورد نامگذاری نوزادان هم صدق میکند. نگاهی گذرا به نامهای مورد علاقه مردم در گزارشهای ثبت احوال نشان میدهد که بخش مهمی از جامعه گرفتار نوعی زیباییشناسی مبتذل و بیمعنا شدهاند. توجه کنیم به فرمایش آیت الله جوادی آملی که فرمودند ظاهر مردم باطن مسئولان است. الناس علی دین ملوکهم.
تمدن اسلامی را فکر و ذهن اسلامی میسازد، تمدن اسلامی فقط با بنر و همایش ساخته نمیشود.
@madineyefazele
▪️نهادهای سنتی تامین امنیت
درگذشته اهل بازار و کسبه شهر برای تامین امنیت خود، بازار و نواحی اطرافش و گاهی مناطق خارج از نواحی مربوط به کسب و کار، افرادی را استخدام میکردند به اسم «دارقا». احتمالا این کلمه «دارقا» همان داروغه باشد. مسجدی درون بازار قرار داشت که محل استقرار روحانی معتمد و اصل و نسبداری بود. عموما او را با پیشوند «میر» یا «مولّا» صدا میکردند و به مردمداری و لطف و کرم شهره بود. بنده مرحوم «مولا صادق» را از نزدیک دیده بودم و تاحدودی میشناختم، گویا مرحوم هم آخرین روحانی قبل انقلاب بوده است و بعد از ایشان دیگر در مسجد بازار، روحانیای از اهالی که شرایط سنتی و مقبولیت عامه را داشته باشد، مستقر نشده است. آن مسجد هنوز هم داخل بازار قرار دارد و به اسم «چشمه مسجیدی» و «بازار مسجیدی» معروف است. البته بازار ما مثل تبریز و ارومیه سرپوشیده نبود.
ظاهرا گاهی کسبه فردی صالح را با نظر مساعد میر یا مولا در مسجد محل به عنوان دارقا انتخاب میکردند. به این ترتیب، نهاد امنیت و حفاظتی سنتی تشکیل میشد که اولا درآمدش توسط بازار تامین میشد و ثانیا از طریق تایید بزرگان بازار و روحانیت سنتی و مقبول عامه، مشروعیت پیدا میکرد و مجوز حمل سلاح مییافت. ظاهرا درگذشته در زمان ارباب و رعیتی هم روحانیای به اسم «حاج شریف انصاری» در بازار برای مقابله با خان پیشقدم شده و موفق هم شدند و در سایه آن اقدام، شهر کوچک ما نظام ارباب-رعیتی را تجربه نکرد.
این مجوزِ [حمل سلاح] یک چیز سنتی و فرهنگی بود به این صورت که حمل سلاح تنها توسط دارقا و گماشتگانش مذموم قلمداد نمیشد. سلاح تنها زمانی به اصطلاح نجس نبود که توسط شور عموم و کسب مشروعیت الهی (از عالم و روحانی مسجد) واگذار شود. البته همچنان حمل سلاح توسط گماشتگان دارقا که به ندرت تپانچه سرپُر و عموما قَمه بود روی خوشی نداشت. دارقا بنابر صلاحدید و عوایدی که از بازار کسب میکرد این افراد را استخدام میکرد و هزینهها را مدیریت میکرد. به هر حال پول خودش بود و اگر تنهایی هم میتوانست امنیت را تامین کند، مانعی نداشت.
بهرام امینی
@madineyefazele
هدایت شده از سید صمصام الدین قوامی
✍امروز محلات طباطبایی کرمان، امیرالمومنین و شهداء گمنام شهداد مورد پایش قرار گرفتند. پیشرفت امامت و امارت در آنها مورد قبول ارزیابی شد.
@qavami
هدایت شده از سید صمصام الدین قوامی
✍لیست ۲۴ نفره رسمی سران قوا و امامان ۶ محله شهداد امروز بدستم رسید. از هفته آتی دوره مدیریت محله با اساتید مجرب بنیاد فقهی مدیریت اسلامی در خصوص آنان آغاز میشود به هدف یکسان سازی دانایی و توانایی مسئولین این محلات.
@qavami
Z0000091.MP3
29.93M
کارگاه آموزشی #مدیریت محله
مدرس: آیت الله قوامی
شهداد کرمان
قسمت اول
@madineyefazele
مدیریت محله شهداد 2.MP3
32.74M
کارگاه آموزشی #مدیریت محله
مدرس: آیت الله قوامی
شهداد کرمان
قسمت دوم
@madineyefazele
▪️گزارش تصویری برگزاری کارگاه آموزشی #مدیریت_محله با تدریس آیت الله قوامی برای امامان و فعالان مساجد شهداد کرمان
@amoozesh_fiim
@madineyefazele
هدایت شده از شبکه امامت گلباف
صبح امروز و در راستای اجرای طرح امامت و امارت در گلباف، جلسه این طرح با حضور حجتالاسلام #پورشیخعلی و مسئولین منطقه در دفتر امام جمعه برگزار و طی آن محله شهید رجایی بعنوان پایلوت این طرح انتخاب شد.
🇮🇷#شبکه_امامت_گلباف👇
http://eitaa.com/golbaf_mosalla
https://rubika.ir/golbaf_mosalla