📌 ایهام مبیّنه
• ابوالفرج رونی، استاد سخنِ انوری‌ست. بیتی دارد در قصیده‌ای که:
بر نامۀ دیوان هنر، فضل تو عنوان
در کشتی دریای سخا، رای تو ملاح
علاوه بر تمام نکات زیباشناسانه مثل موسیقی واج‌های کشیده و تناسبات لفظی، ایهام مبینه و دوخوانیِ ملاح زیباست، ملاح به فتح میم؛ کشتیبان است و مجازا از ملح به معنای پر زدن می‌آید. به ضم میم، نمکین‌روی را گویند که نمک با سخا و دریا هر دو قرین است (یعنی از ملائماتِ ایهام مبینه هستند). این‌است که می‌گوییم بدون فهم عربی درک ظرائف سخن‌سرایان پارسی ناممکن است.
مسعود یوسف پور
#مدرس_هشت
@madras8
📌 وامداران متنبی
...عبدالقاهر جرجانی و امام فخرالدین رازی از جمله راویان شارحان و ناقدان یا خوشه چینان شعر متنبی بوده اند.
🏷️ عنصری بلخی، منوچهری دامغانی، قطران تبریزی، مسعود سعد سلمان، امیر معزی، ادیب صابر ترمذی، انوری، جمال الدین اصفهانی، ظهیرالدین فاریابی، حافظ، خاقانی، سعدی و مولانا جلال الدین رومی نیز شعر متنبی را نیک می شناختند و اغلب آنان برخی از مضامین او را باز سرایی کرده‌اند.
🏷️ حتی مؤلفان و منشیان بزرگ هم در ضمن آثار و منشآب خود به ابیات او استناد جسته اند. بدیع الزمان همدانی، ابونصر محمدبن عبدالجبار عتبی، هجویری، بیهقی، غزالی، ابوالفضل احمد بن محمد میدانی نیشابوری، عین القضاة همدانی، نصرالله منشی، نظامی عروضی، مؤید الدوله بدیع اتابک جوینی، ابن فندق، ظهیری سمرقندی، رشید وطواط، افضل الدين ابوحامد احمد کرمانی، سعد الدين وراوینی، محمد عوفی، شمس الدین محمد بن قیس رازی، بهاء الدين كاتب علاء الدين عطاملک جوینی، خواجه نصیر الدین طوسی، خواجه رشید الدین فضل الله، هندو شاه نخجوانی و وصاف الحضره از این جمله اند.
🏷️ اما بیش از همه شیخ اجل سعدی از متنبی اثر پذیرفته است. سعدی، چه در نظم چه در نثر بسیاری از مضامین متنبی را اقتباس کرده یا از او ملهم شده و کلیات او شاهد صدقی بر این پردازش شیوا و دلنشین است. این مجال استیفای همه شواهد را برنمی تابد.
🏷️ برای تتبع بیشتر در این زمینه باید به پژوهش ماندگار فرزانه سخت کوش، زنده یاد دکتر حسین علی محفوظ به نام متنبی و سعدی رجوع کرد.
«کارگاه ادبیات عرب»:
https://eitaa.com/madras8/1242
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
May 11
هدایت شده از مَدرَس/ ۸
مَدرَس/۸ [مدرسه شعر و ادب]
🥇 با بیش از ۵۰۰ هنرجو
✅ بالاترین و بهترین خروجی‌های ادبی
✅ کارگاه نقد فعال
✅ بالاترین میزان رضایت هنرجو
✅ بیش از پانصد هنرجو از سراسر کشور
✅ پوشش دادن صفر تا صد مسائل ادبی
✅ پشتیبانی و ارتباط با استاد
👇از اینجا وارد شوید 👇
https://eitaa.com/madras8
┅═✧مدرس هشت | پایگاه شعر و ادب✧═┅
♡ ❍ㅤ ⎙ㅤ ⌲
ˡᶦᵏᵉ ᶜᵒᵐᵐᵉⁿᵗ ˢᵃᵛᵉ ˢʰᵃʳᵉ
♨️ متون متغیر در ادبیات فارسی:
• دیوان ازرقی هروی (د. ۴۶۵ ق):
منشأ حرکت از تشبیه‌های عینی به خیالی
• دیوان حکیم سنایی (د.۵۲۵ ق):
منشأ حرکت از شعر مدحی و طبیعت‌گرا بـه شـعر عرفانی
• دیوان کمال الدین اسماعیل اصفهانی (د. ۶۳۵ ق):
نقطه حرکت بـه نـازک‌گویی و باریک اندیشی
• ديوان بابا فغانی (د. ۹۲۵ ق):
منشأ حرکت از شعر تعالی‌گرای آسمانی و تقلیدی حافظ به شعر وقوعی و زمینی
• دیوان جلال اسیر اصفهانی (د. ۱۰۵۷ ق):
منشأ حرکت از سبک نازک‌خیالی به سوی طرز خیال پیچیده هندی
• قصه ی امیر ارسلان (۱۲۷۰ ق):
نقطه ی تغییر داستان فارسی از قصه عامیانه به سوی رمان
• چرند و پرند علی اکبر دهخدا (۱۳۲۵ - ۱۳۲۶ ق):
نقطه ی حرکت از نثر ترسلی و ادبی به روزنامه نگاری و ساده نویسی
• شعر «افسانه» نیما ( ۱۳۰۰ ش):
نقطه حرکت از عروض رسمی به موسیقی جدید شعر و تجربه های رمانتیک
• یکی بود یکی نبود جمال زاده (۱۳۰۰ ش):
نقطه حرکت به سوی داستان کوتاه.
در سیر تطور و دگردیسی سبک‌ها میان سبک شخصی و سبک عمومی رابطه ای جالب وجود دارد؛ به این صورت که دست‌یابی به سبک شخصی به معنی خروج از هنجارهای سبک عمومی و حرکت به سوی نوآوری فردی است؛ اما رواج سبک عمومی به معنی تداوم و پایداری ویژگی‌هایی است که در یک دوره یا در یک منطقه به شکل قراردادهای ادبی و سنت هنری در آمده اند.
📚 سبک‌شناسی دکترفتوحی / ۲۳۱
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
♨️ حافظِ قرآن
حافظ مانند مولانا بالصراحه به تلمیح و تأویل و تفسیر دست نمی‌یازد. استناد وی به قرآن در راستای رسالتی است که بر دوش دارد، حافظ در بسیاری از غزلیاتش به ما می‌گوید که وی حافظ قرآن است. لطایف حکمی اش برگرفته از وحی است قرآن را به چارده روایت می‌خواند انیس همیشگی‌اش کلام خداست:
• ز حافظان جهان کس چو بنده جمع نکرد
لطایف حکمی با نکات قرآنی
• عشقت رسد به فریاد گر خود به‌سان حافظ
قرآن ز بر بخوانی با چارده روایت
• حافظا در کنج فقر و خلوت شب‌های تار
تا بود وردت دعا و درس قرآن غم مخور
• ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ
به قرآنی که اندر سینه داری
• حافظا می خور و رندی کن و خوش باش ولی
دام تزویر مکن چون دگران قرآن را
• ای چنگ فرو برده به خون دل حافظ
فکرت مگر از غیرت قرآن و خدا نیست
• زاهد از رندی حافظ نکند فهم چه باک
دیو بگریزد از آن قوم که قرآن خوانند
🏷️ همین چند نمونه کافی است تا نشان دهد که حافظ با قرآن محشور بوده و حتی ساخت و بافت سخنش را از قرآن می‌گرفته است. گفته‌اند که ساخت مثنوی مولانا به قرآن ماننده‌تر است. این سخن را درباره غزلیات حافظ نیز می‌توان گفت. این تنوع و تکراری که در محور افقی و عمودی غزلیات حافظ دیده می‌شود یکسره برگرفته از قرآن است.
قرآن کتابی به‌سان کتب مرسوم نیست که نظمی ساده و یک رویه داشته باشد. نظم و ساخت او کمی پیچیده است.
📚تاثیرپذیری ذهن و زبان حافظ از قرآن
دکتر مجتبی بشردوست
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8
♨️ شاعر حرکت
• به نظرم بعضی شاعران ولایی را باید پرچمداران جریان حرکت در شعر ولایی دانست. این‌ها علاوه براینکه آموزگاران ادبیات هستند، بر خویش حرکت و تتبع را دریغ نکردند و همواره در حال فعالیت‌های پژوهشی و نیز جریان‌سازی هستند.
چندی پیش میلاد یکی از این نوادر بود که افتخار دوستی او را دارم.
مجتبی خرسندی عزیز و دوست داشتنی و فروتن...
مجتبی دست کم دو جریان راه انداخته در ایتا که از آن مطلع هستم.
یکی صفحه ویژه فراخوان‌های ادبی که جالب است بدانید خود آقا مجتبی بسیاری از کنگره‌ها رتبه نخست را کسب کرده و این راه را به دیگران هم نشان می‌دهد:
https://eitaa.com/farakhanesher
و دیگری صفحه ادبی یاقوت سرخ:
https://eitaa.com/yaqoote_sorkh
هر دو صفحه موفق هستند الحمدلله.
علاوه بر این خود شاعر هم صفحه بسیار فعالی دارد:
https://eitaa.com/Mojtaba_khorsandi
مجتبی خرسندی صاحب تالیفات مهمی در زمینه شعر است و ان شاءالله خدا او و خانواده‌اش را در حصن حصین ولایت محفوظ بدارد و طبعش را بیش از پیش جوشان کند.
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8