📄روش شناسی اجتهاد 🔰مراحل استنباط: مرور بحث گذشته 7⃣1⃣جلسۀ هفدهم- ۳-۲-۱۴۰۳ 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

📄روش شناسی اجتهاد 🔰مراحل استنباط: رجوع به اقوال فقها 8⃣1⃣جلسۀ هجدهم- ۸-۲-۱۴۰۳ 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

📄روش شناسی اجتهاد 🔰مراحل استنباط: رجوع به ادله عقلی 9⃣1⃣جلسۀ نوزدهم- ۱۰-۲-۱۴۰۳ 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

⁉️ عطش دنیاطلبی 🔻شرح حدیثی از امام صادق توسط شهید «سید محمدباقر صدر» 🌀بر اساس روایت امام صادق (ع)، دنیا همانند آب شور دریا است، هرچه فرد از آن بیشتر بهره‌مند می‌شود، تشنه تر می‌شود ، هر قدر فرد بیشتر جاه و مقام دنیایی پیدا می‌کند، بیشتر تشنه می‌شود. #امام_جعفرصادق علیه السلام #شهید_محمدباقر_صدر ✍️ توکلی https://eitaa.com/eqmoq2

📄روش شناسی اجتهاد 🔰مراحل استنباط: فحص از دلیل خاص 0⃣2⃣جلسۀ بیستم- ۲۲-۲-۱۴۰۳ 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

تعطیلی شنبه‌ها؛ تمایز رویکرد فردی، اجتماعی و حکومتی به فقه 📝مهدی خطیبی در یکی دو دهه اخیر به موازات توجه بیشتر به روش شناسی فقه استفاده از اصطلاحاتی چون فقه فردی، فقه اجتماعی و فقه حکومتی در مقالات و گفتگوهای علمی رو به فزونی نهاده است. البته این‌ها اقسام فقه نیست؛ بلکه رویکردهای گوناگون در استنباط فقهی است. در رویکرد فردی به فقه، هدف، استنباط حکم شرعی در حیطه بیان وظیفه مکلف است. در رویکرد اجتماعی فقط فرد دیده نمی شود بلکه تبعات اجتماعی فتوا نیز لحاظ می شود و در رویکرد حکومتی هدف فقیه آن است که بتواند در چارچوب فقه کشور را به بهترین شکل ممکن اداره کند. این روزها مسئله تعطیلی روزهای شنبه به یکی از مباحث داغ رسانه‌ها تبدیل شده است. برخی آن را برای کاستن از مشکلات اقتصادی کشور لازم می‌دانند و برخی دیگر ضمن کم اثر دانستن این تعطیلی بر گشایش اقتصادی، به بُعد اجتماعی و فرهنگی منفی آن توجه می‌کنند. فارغ از اینکه دیدگاه کدام یک صواب است، می توان سه رویکرد فقه فردی، اجتماعی و حکومتی را بر آن تطبیق نمود: 1. حکم تعطیلی شنبه با رویکرد فردی به فقه اباحه است. چه آنکه حرمتی در آن دیده نمی شود و تشبه به کفار نیز در آن منتفی است. (چون اولا آنچه که حرام است تشبه است نه شباهت؛ در تشبه قصد نهفته است. ثانیاً تشبه حرام در جایی است که عمل مزبور دوری از آئین اسلام و نزدیکی به آئین کفر محسوب شود. این خصوصیات در مورد تعطیلی شنبه لااقل قابل احراز نیست.) 2. اما رویکرد اجتماعی به فقه اقتضا می‌کند در شرایط کنونی که اسرائیل به غره حمله کرده است و تمامی آزادی خواهان جهان به فکر انزوای اسرائیل هستند چنین مسئله ای طرح نشود؛ چرا که ممکن است به نوعی حمل بر وجود گروه های طرفدار یهود و صهیونیسم در داخل کشور و در سطح مسئولان حمل شود و جبهه مقاومت تضعیف شود. 3. اما رویکرد فقه حکومتی اقتضا می‌کند شنبه تعطیل باشد. چرا که تعطیلی ادارات در یک روز و انتقال ساعات کاری آن به روزهای دیگر از هزینه های دولت می کاهد و از سویی اگر این تعطیلی بر روز شنبه منتقل شود تطبیق بین روزهای کاری داخل و خارج کشور را بیشتر می‌کند و می‌تواند در گشایش اقتصادی که دغدغه اصلی دولت است موثر باشد. صحت هر یک از استدلال‌ها در سه سطح رویکرد فردی، اجتماعی و حکومتی می‌تواند به چالش کشیده شود؛ غرض تفکیک سه رویکرد یاد شده در مسئله واحد است نه اصرار بر صحت استدلال‌ها. 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

متممی بر یادداشت قبلی 📝مهدی خطیبی ظرافت های تفکیک رویکرد فقه فردی، اجتماعی و حکومتی فراوان است. رویکرد فردی به معنای توجه به ادله اربعه و رویکرد اجتماعی به معنای توجه به عواقب اجتماعی فتوا و رویکرد حکومتی به معنای توجه به اداره کشور بر مبنای فقه است. این بدان معنا نیست که فقیه فقط یکی را مد نظر قرار دهد. مثلا رهبر انقلاب می تواند با توجه به تبعات اجتماعی و فرهنگی تعطیلی شنبه از آن ممانعت کند؛ حتی اگر به لحاظ فقه حکومتی به نفع اداره نظام باشد. گاهی نیز ممکن است یک مسئله به لحاظ فقه حکومتی به تسهیل اداره نظام بینجامد اما به لحاظ فقه فردی امکان اجرا نداشته باشد. مثلا اگر بتوان حیله های ربا را در سیستم بانکی اجرا کرد1 بانکداری اسلامی بسیار تسهیل خواهد شد اما فقه فردی مانع از آن است چرا که ادله قاصر از اثبات مشروعیت کلیه حیله هاست (البته به فتوای امام خمینی). 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

📄روش شناسی اجتهاد 🔰مراحل استنباط: جلسه پایانی 1⃣2⃣جلسۀ بیست و یکم- ۲۹-۲-۱۴۰۳ 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad

مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ... شهادت جمعی از کارگزاران ارشد نظام اسلامی خصوصا رئیس جمهور راحل را به محضر رهبر انقلاب و ملت شریف ایران تسلیت عرض می‌کنم. عاش سعیدا و مات سعیدا

مثال کاربردی استنباط (1) 📝مهدی خطیبی قراردادی فیمابین یک شرکت و سازمان صداوسیما با موضوع مشارکت طرفین در ارائه محتوای صداوسیما بر بستر اینترنت منعقد می شود. در متن قرارداد، بندی تحت عنوان "کف درآمد تضمین شده سازمان صداوسیما" درج گریده است که به عبارتی هر اتفاقی برای موضوع قرارداد بیفتد، درآمد سازمان صداوسیما نباید کاهش یابد‌. این در حالی است که مشارکت مذکور، فاقد درآمد معتنابهی بوده و هر دو طرف هم بر این عدم درآمد متفق القول هستند. سوال این است که آیا اساسا اشتراط چنین شرطی در قرارداد صحیح است؟ و اینکه با فرض صحت شرط مذکور، آیا با لحاظ عدم تحقق درآمد از محل طرح، الزام طرف قرارداد به پرداخت درآمد غیر محقق، صحیح بوده و مصداق اکل مال بالباطل نخواهد بود؟ پاسخ: این قرارداد، مشارکت نیست بلکه جعاله است. مثل من رد عبدی فله نصفه. در اینجا نیز جاعل می گوید اگر این فیلم ها را بفروشی نصف مبلغ مال تو باشد. اما شرط ضمانت به نحو شرط فعل اشکال ندارد. یعنی عامل تعهد دهد در صورت عدم حصول درآمد مورد نظر جاعل مبلغی را از اموال شخصی خود به جاعل تملیک کند. البته طبق روایتی که در باب اجاره وارد شده و تعمیم آن به باب جعاله نباید مبلغ تعهد به حدی باشد که تمام جعل را پوشش دهد. 🆔https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad