📝چگونه شفافیت در دولت آقای روحانی کاهش یافت |
دکتر #میثم_مهدیار
امروز آقای روحانی از ضرورت های #شفافیت گفته اند. بد نیست برخی روندهای ضد شفافیت در دولت ایشان را مرور کنیم:
1️⃣ حذف #ایران_کد و #طرح_شبنم
🔸 طرح شبنم یا شبکه بازرسی و نظارت مردمی یعنی اختصاص کد یکتا به تک تک کالاهای کشور (اعم از واردات و تولید داخل) و رهگیری آنها در شبکه توزیع تا مصرفکننده، به گونهای که اطلاعات کل کالاهای کف بازار شامل مشخصات کالا، خرید، فروش و جابجایی کالا در سامانه مرکزی قابل استعلام باشد. حذف طرح شبنم اولین حرکت دولت روحانی برای حذف شفافیت در حوزه صنعت بود.
2️⃣ حذف #کارت_هوشمند سوخت
🔹کارت هوشمند که برای هر نوع کاربری محدودیت و میزان سهمیه ماهانه را مشخص می کرد در واقع ابزاری برای پایش توزیع عادلانه سوخت و یارانه سوختی و همچنین مانع بزرگی برای قاچاق سوخت بود.
3️⃣ حذف الزام #ثبت_الکترونیک_معاملات_ملکی و مستغلات
🔸این سامانه با هدف شفافسازی اطلاعات معاملات املاك كشور از سال ۸۷ پیاده سازی شده بود. این سیستم علاوه بر اینکه نقل و انتقالات ملک را پایش می کرد و امکان پیگیری احتکار مسکن یا جریان های غیر طبیعی مسکن را تحت کنترل قرار می داد، امکان مالیات گیری از دلالان و محتکران حوزه مسکن را فراهم می کرد.
4️⃣ عدم شفافیت در #تعارض_منافع
🔹مهمترین اقدام دولت یازدهم در حوزه شفافیت، اعلام نکردن ثروت و درآمد وزرا و کارگزاران هیات دولت بود. دولت در وظیفه خود در مشخص کردن حوزه های تعارض منافع شخصی کارگزاران خود با منافع عمومی اهمال کرد و این گمانه را که برخی از وزرا از امکانات دولتی برای بسط منافع شخصی خود در ده ها شرکت و موسسه خصوصی استفاده می کنند، تقویت کرد.
5️⃣ پنهانکاری در قرار دادها
🔸مخفی کاری قراردادهای مهم خارجی چون #برجام، قراردادهای #نفتی IPC، قرارداد با #خودروسازان_خارجی و ... از دیگر اقدامات ضد شفافیت دولت یازدهم بوده است.
6️⃣ مساله #فیش_های_حقوقی و قانون دسترسی آزاد به اطلاعات
🔹اجرا نکردن قانون دسترسی آزاد به اطلاعات، مخالفت نماینده دولت در مجلس با اعلام شفاف و دسترسی عمومی مردم به فیش حقوقی مدیران دولتی و اهمال دولت در ایجاد سامانه مربوط به آن، انتقال بیمه ها به وزارت بهداشت را نیز میتوان به سیاهه اقدامات ضد شفافیت دولت اضافه کرد
🔴 هم چنین:
🔸 حذف حسابرسی از بانک مرکزی
🔹 تجمیع #بیمه_های_سلامت ذیل وزارت بهداشت
🔸 خلع ید اختیارات شرکت بازرگانی دولتی(ذیل وزرات جهاد کشاورزی) از مدیریت تولید و توزیع محصولات کشاورزی و سپردن آن به اصحاب وارداتچی ذیل وزارت ص.م.ت
🔹 افزایش حداقل میزان مورد نیاز به #سرکشی_به_حسابها از ۵۰۰میلیون تومان به ۵میلیارد تومان
🔸 حذف آمار صادرات و واردات از سایت گمرک
سایر مواردی است که می توان به این لیست افزود.
🌐 @Mahdyar_info
🚨 "تعارض منافع" عامل اصلی شکل گیری فساد، انحصار و رانت در ایران
✒ دکتر #میثم_مهدیار (جامعه شناس و فعال عدالتخواه)
گفتیم #تعارض_منافع یعنی ذینفعانی با سوء استفاده از موقعیت قانونگذاری و سیاستگذاری مثل شورای شهر، مجلس و...، آگاهانه یا ناخودآگاه منافع شخصی یا گروهی صنفی خود را بر منافع عمومی مردم ترجیح دهند و این مساله را مهمترین معضل سیاست گذاری دانستیم. اینک برخی از مهمترین مصادیق تعارض منافع را مرور می کنیم.
🛑 وقتی می گوییم تعارضِ منافع بزرگترین عامل فساد و رانت در کشور ماست یعنی:
✔ وقتی قوه قضاییه از جریمه های پرونده های قضایی درآمد دارد یعنی هر چه بیشتر جرم اتفاق بیفتد و مجرمان جریمه شوند درآمد قوه قضاییه بیشتر شود. یعنی منفعت قوه در وقوع جرم است نه در پیشگیری از جرم.
✔ وقتی بیمارستان ها از درمان کسب درآمد می کنند یعنی مریض شدن مردم بیشتر از سلامت شان برای نظام سلامت ما ارزش دارد. یعنی نانِ پزشکان ما بیشتر در بیماری مردم است تا پیشگیری و بهداشت. و برای همین امثال طرح پزشک خانواده و پرونده الکترونیک سلامت و... روی زمین مانده است.
✔ وقتی در همه این سالها وزیر بهداشت ما به جای اینکه متخصص مدیریت یا اقتصاد سلامت باشد یک پزشک باشد یعنی منافع صنفی پزشکان اولویت می یابد و شاهد فرار کلان مالیاتی پزشکان هستیم.
✔ وقتی اکثر فعالان اتاق بازرگانی وارداتچی باشند یعنی نفعشان در تعطیلی تولید است. و چون اتاق بازرگانی در 60 نهاد و شورای حاکمیتی نماینده دارد باید انتظار داشته باشیم سیاست گذاری اقتصادی ما به سمت توسعه صادرات و تولید نباشد. و یعنی دارندگان کارت بازرگانی سالانه هزاران میلیارد تومان فرار مالیاتی داشته باشند.
✔ وقتی مسئولان ارشد آموزش و پرورش صاحب مدرسه غیرانتفاعی باشند و از خصوصی سازی آموزش و پرورش منتفع شوند پس مدارس با کیفیت دولتی همچون نمونه دولتی و سمپاد باید هم تعطیل شوند تا درخواست برای آموزش و پرورش خصوصی افزایش یابد.
✔ وقتی وزیر صنعت یا دیگر مدیران ارشد وزارت صمت خود در 60 پتروشیمی و پالایشگاه سهام داشته باشند یعنی رانت خواری هزاران میلیاردی پتروشیمی ها در تهیه خوراک گازی، دریافت ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی و بازنگرداندن آن و عدم پرداخت مالیات و عوارضِ مناسب باید هم اتفاق عادی باشد.
✔ وقتی نمایندگان ادوار و فعلی مجلس به استخدام وزارت نفت در آیند یعنی نظارت بر عملکرد مالی و اداری وزارت نفت توسط مجلس "کشک"! و باید هم شاهد سکوت مجلسیان در برابر عدم شفافیت و فساد مالی شرکت های دولتی نفتی و حذف کارت سوخت و... باشیم.
✔وقتی وزیر مسکن صاحب 22 شرکت دلالی و عمرانی ساخت مسکن باشد یعنی سیاست های مسکن ارزان قیمت برای طبقات پایین دست باید هم تعطیل شوند و مسکن مهر مزخرف خوانده شود. باید سامانه های شفافیت ساز ثبت معاملات ملی تعطیل شوند و...
✔ وقتی وزارت ارتباطات(شرکت زیرساخت) مسئول و سهامدار واردات ترافیک اینترنت به کشور باشد و از آن کسب درآمد کند یعنی باید هم پروژه اینترنت ملی تعطیل باشد.
✔ وقتی بیمه سلامت که به نوعی وکیل مدافع بیمار در خرید خدمات پزشکی و ناظرِ پزشک و بیمارستان محسوب می شود زیر نظر وزارت بهداشت قرار گیرد یعنی هم خدمات دهنده و هم خدمات گیرنده و هم ناظر یکی شده است و باید منتظر افزایش قصور و جرائم پزشکی و کوچکتر شدن چتر بیمه و افزایش زیرمیزی و بد رفتاری تاجرگونه برخی پزشکان با بیماران باشیم.
✔ وقتی مجلسیان دچار تعارض منافع باشند باید هم طرح شفافیت آرای نمایندگان در مجلس تصویب نشود و مردم ندانند چه نماینده شان منافع چه گروه یا صنف ذینفعی را نمایندگی می کند.
✔ یعنی...
✔✔✔تعارض منافع مهمترین مشکل سیاست گذاری در کشور ماست که باید در مجلس آینده به شدت با آن مقابله شود.
🌿🌿🌿
♨️آرشیو دیدگاه ها و فعالیت های دکتر میثم مهدیار
ایتا:
🌐 eitaa.com/mahdyar_info
تلگرام:
🌐 t.me/mahdyar_info
سروش:
🌐 sapp.ir/mahdyar_info
🚨چرا نمیشه؟!! همین آقای روحانی دو سال است که ماده ۲۹ قانون ششم توسعه مبنی بر ایجاد سامانه #شفافیت حقوق و مزایای مدیران دستگاههای دولتی و عمومی را که مجلس مصوب، شورای نگهبان تایید و رییس جمهور ابلاغ کرده است را اجرا نکرده است.
🚨 عدم شفافیت و تعارض منافعِ فردی و صنفی با وظایف، مهمترین عامل شکل گیری رانت، فساد و انحصار در کشور است و کار ویژه اصلی مجلس آینده باید تصویب طرح های معطوف به رفع #تعارض_منافع در همه سطوح حاکمیتی و پیگیری #شفافیت در حوزه اقتصادی و اداری باشد.
🌿 آرشیو دیدگاه ها و فعالیت های میثم مهدیار:
🌐 http://t.me/mahdyar_info
♦️نقد برنامه های راهبردی آقایان رجایی و یوسف پور ( بخش چهارم)
✏میثم مهدیار ( جامعه شناس و سیاست پژوه)
⭕پیشتر از این اشاره شد که دو محور اصلی بررسی صلاحیت کاندیداها 1- تجربه و 2- برنامه راهبردی برای آینده کشور و منطقه است و تلاش کردیم در 3یادداشت تجربه دو کاندیدا را بررسی کنیم.
⭕در یادداشت چهارم و پنجم نیز تلاش می کنیم تصویری انتقادی از برنامه های راهبردی کاندیداهای حال حاضر دور دوم انتخابات مجلس یازدهم لنجان ارائه دهیم. اما پیش از آن لازم است بدانیم راهبرد یا استراتژی و برنامه راهبردی اصلا به چه معناست. آیا ردیف کردن حرف ها و شعارهای خوب کنار هم لزوما برنامه راهبردی تلقی می شود؟
🔸️قبل از این باید تفاوت میان «مشکل» و «مساله» را بفهمیم. برخی مشکلات ریشه یکسانی دارند. مثلا سرقت، اعتیاد، کودک کار و طلاق یک ریشه مشترک به نام فقر دارند. در واقع برخی مشکلات معلولِ یک علت و مساله بزرگتر هستند که اگر آن مساله بزرگتر و ریشه ای حل شود بسیاری از مشکلات ظاهری خود به خود حل می شوند.
🔸️برنامه راهبردی یعنی توجه به مسائل و علت های اصلی و ریشه ها نه معلول ها و ظواهر. در مثال بالا اگر مساله فقر حل شود بسیاری از معلول ها و آسیب های اجتماعی همچون سرقت، طلاق و کودک کار و اعتیاد و... امکان رخداد کمتری خواهند داشت. پس برنامه راهبردی یعنی تشخیص و فهم مساله اصلی و ارائه مسیر مواجهه با آنها.
🔸️بیایید یک مثال محلی را مرور کنیم. فرض کنیم در سالهای پیش رو همه مسئولان شهرستانی دست به دست هم دهند و برای رفع بیکاری با پیگیری و اعمال نفوذ و ... بتوانند مثلا چند کارخانه را در زمانی کوتاه در شهرستان راه اندازی کنند (با توجه به شرایط کشور امکان چنین طرحی تخیلی می نماید اما بیایید فرض کنیم).
🔸️با تحقق چنین رویایی در بهترین حالت چند شغل ایجاد خواهد شد؟ 5000 نفر؟ 10000 نفر؟ در بهترین حالت و با تمام قوا نهایتا 20 هزارنفر؟!
حالا اما باید بدانید برنامه شرکت عمران شهر جدید فولادشهر تزریق بالای 200 هزار نفر جدید به جمعیت منطقه در سالهای آتی است. جمعیتی که اکثرا مهاجر هستند و به علت بیکاری و خشکسالی و ... زندگی خود در مناطق دیگر را رها کرده و به امید یافتن شغل و زندگی به این منطقه مهاجرت خواهند کرد و این یعنی ایجاد ده ها هزار بیکار جدید که بسیار بسیار بیشتر از آن 20 هزار شغل رویایی است! پس مهاجرت علت و «مساله» اصلی است و بیکاری معلول و یکی از «مشکلات» ناشی از مهاجرت است و اولیت برنامه راهبردی کنترل مهاجرت است بعد اشتغال زایی.
🔻برنامه راهبردی برنامه ای است که مساله اولویت دار را تشخیص دهد و بداند ریشه های مشکلات به چه مساله اصلی باز می گردند و عمده انرژی خود را برای حل مساله اصلی بگذارد نه درگیری با مشکلات و معلول ها. اگر آب بند (مساله اصلی) را در سرچشمه نسازیم، پایین دست نمی توانیم سیل خروشان ( مشکلات) را کنترل کنیم.
🔸️نکته بعدی اینکه برنامه راهبردی برنامه ای منسجم است. بندهای برنامه راهبردی دارای روح واحد و جهت گیری واحد هستند و همدیگر را تقویت می کنند و هم افزا هستند. الان بسیاری از سیاست های کلی کشور و برنامه های کلان فاقد چنین روح واحدی هستند. بعضی اوقات شعارها و گزاره های خوب کنار هم قرار می گیرند ولی چون فاقد یک روح و جهت گیری واحد هستند در اجرا با یکدیگر تعارض پیدا می کنند که نتایج آن را می بینیم.
🔸️ پس برنامه راهبردی ناظر به تشخیص مهمترین مساله اولویت دار و توصیف و تفسیر بقیه مشکلات به عنوان معلول آن است.
🔻به عنوان مثال بنده در دور اول انتخابات مهمترین مساله کشور را فقدان شفافیت و وجود تعارض منافع می دانستم و تلاش کردم با مثالهاو داده های بسیار نشان دهم که قسمت عمده مشکلاتی که در شهرداری، بیمارستان، راهنمایی رانندگی، بورس، قوه قضاییه، مجلس، دولت و...بسیاری دیگر از ارگان ها و نهادهای خرد و کلان کشور داریم ناشی از این مساله اصلی یعنی فقدان #شفافیت و وجود #تعارض_منافع در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری ها در کشور است.
🔴 حتی تلاش کردم کارنامه نماینده سابق لنجان را بر همین مبنا بکاوم و نشان دهم که تعارض منافع ایشان چطور بر تصمیم گیری ها و رای دادن های او در مجلس یا عملکرد وابستگانش در شهرستان تاثیرگذار بوده است.
▪در واقع برنامه راهبردی یعنی کاندیداها باید به ما بگویند مهمترین مساله کشور وشهرستان از نظر آنها چیست که اگر آن مسائل حل شوند قسمت عمده مشکلات کشور و شهرستان حل می شوند یا تخفیف می یابند و سپس راهکاری های پیشنهادی آنها متناسب با موقعیت نمایندگی مجلس ( و نه به عنوان یک شهرداری یا فرماندار یا کارگزار دولت) برای حل آن مسائل چیست؟
حال بیایید از این زاویه برنامه راهبردی آقای رجایی و یوسف پور را مرور کنیم:
ادامه در یادداشت پنجم...
🌿🌿🌿
آرشیو یادداشت ها و دیدگاه های میثم مهدیار
تلگرام:
🌏 https://t.me/Mahdyar_info