پارادوکسِجاهلیتِمدرن!
جهل را نادانی و «ضدِّ علم» تعریف کردهاند و مدرن را هرآنچه مطابق با یافتههای علمی، فنی و هنری روز دنیا باشد.
حال باید این پارادوکس را بررسی کنیم: جاهلیت مدرن اگر جهل است چه نسبتی با مدرنیته دارد و اگر مدرن و علمی است چه نسبتی با جاهلیت؟
🔸 واژه جاهلیت چهار مرتبه در سورههای مدنی قرآن، در تعابیر «ظنَّ الجاهلیة»، «حُکمَ الجاهلیة»، «تَبَّرُجَ الجاهلیة» و «حَمِیّةَ الجاهلیة» به کار رفته است.
🔹 در مورد اول یعنی ظنّالجاهلیه قرآن اشاره دارد به «مسلمانانی» که گمان میکردند باید همواره و بدون هیچ قید و شرطی در جنگها پیروز شوند.
🔹 در مورد دوم یعنی حکمالجاهلیه قرآن اشاره دارد به کسانی که حکم خدا و ولی خدا را به بهانه «ناعادلانه بودن» نمیپذیرند.
🔹 در مورد سوم یعنی تبرجالجاهلیة قرآن اشاره دارد به تبرج و خودنمایی زنان که مخالف احکام اسلام در مورد پوشش و حجاب است.
🔹 در مورد چهارم یعنی حمیةالجاهلیة قرآن اشاره دارد به تعصب کافران بر خدایان خود و ایمان نیاوردن به خداوند یگانه.
✅ دو مورد تبرجالجاهلیة و حمیةالجاهلیة را نمیتوان به راحتی جاهلیتِ مدرن نامید. اینها همان جاهلیت اولی هستند و فقط کمی رنگ و لعاب گرفتهاند. نهایتا از ابزارهای مدرن استفاده میکنند و مثلا همان زشتیهای فحشا را با هالیوود زیبا جلوه میدهند.
برای رسیدن به معنای جاهلیت مدرن به سراغ دو مورد اول میرویم:
یعنی ظنالجاهلیة و حکمالجاهلیة.
تمدن غرب چهار پایه دارد. قدرت سیاسی، قدرت اقتصادی، قدرت رسانهای و قدرت نظامی.
این چهار قدرت در هم تنیدهاند.
اما میتوان به جرأت گفت که قدرت رسانهای و به تعبیر مقام معظم رهبری «دیکتاتوری رسانهای» غرب مقوّم و اساس این تمدن است.
👌 آنچه سبب میشود غرب بتواند قدرت نظامیاش را با کمترین هزینه به کار بگیرد و ظلم کند، رسانه است.
👌 آنچه سبب میشود در زمینه اقتصاد، انحصار مطلق ایجاد کند و شکاف طبقاتی را در حد اعلای خودش بوجود بیاورد بدون آنکه مردم به آن اعتراض کنند رسانه است.
👌 آنچه سبب میشود قدرت سیاسی را در تمام دنیا اعمال کند و قوانین ظالمانه را وضع کند بدون اینکه مردم دنیا آن قوانین را ظالمانه بدانند رسانه است.
درحقیقت مدیریت افکار عمومیست، که باعث میشود تمدن غرب بتواند ظلم کند. ظلمش را رنگ کند و به اسم عدالت و صلح و آزادی و... به دنیا غالب کند.
اما محتوای رسانهها برای فریب دادن میلیاردها نفر خود به خود تولید میشود یا حقیقتا یک «تولیدِدانشبنیان» است؟
واقعیت اینجاست که برای اقناع میلیاردها نفر یک سلبریتی نمیتواند خودش تولید پیام کند. تولید پیام در این سطح کار اندیشمندان و متفکرین بزرگ است. آنجا که فیلسوفان، پیامبران عصر جدید میشوند و میتوانند تاریکی را نور، ظلم را عدالت و اسارت را آزادی جا بزنند.
🔆 اینجاست که میبینیم در حاق واقع پارادوکسی وجود ندارد؛ جاهلیت مدرن در حقیقت جاهلیت محض است و مدرن بودن نه به معنای «علمی بودن» بلکه به معنای «توجیه آکادمیک کردن» است. در حقیقت متکفل تولید جهلِمدرن، دانشگاه است. نوبلیستها وظیفه اصلی روکش علمی زدن به جهل را دارند. فلاسفه وظیفه اصلی تبدیل کردن ضدارزشها به ارزش و برعکس آن را دارند.
مثلا وقتی شما در دنیای امروز حرف از شکافِطبقاتی میزنید اقتصادخواندهها آن را ظالمانه نمیدانند و وقتی در میان آثار اقتصاددانان بزرگ لیبرال جستجو میکنید خواهید دید که اساسا ایدههای ایشان بر مبنای وجود این شکاف طبقاتی شکل گرفته و آن را عین عدالت میدانند.
💡در حقیقت ریشه ماجرا برمیگردد به همان مسالهای که در قرآن به آن اشاره شده است و آن نپذیرفتن ولایتِ الله و اولیاءالله است.
نتیجه:
وقتی از جاهلیت مدرن صحبت میکنیم به روبنا و ظواهر جاهلانهای که از اول تاریخ تا امروز وجود داشته است اشاره نمیکنیم بلکه به شکلی از جاهلیت اشاره داریم که در آن با استفاده از نهادی به اسم «دانش»گاه و توسط افرادی که آنان را «دانش»مند میخوانیم، پیامهای رسانهای «دانش»بنیانی تولید شده که از طریق کتب و نشریات و سایر رسانههای صوتی و تصویری برای تغییر «شناخت»های مردم به کار گرفته میشود.
♨️ حذف دین و احکام الهی که نفع عموم جامعه را هدف قرار میدهد و جایگزینی امیال حیوانی انسان که متناسب با منافع عدهای معدود از صاحبان قدرت و ثروت است، خلاصهی تمام کاری است که تمدن غرب در سه سدهی اخیر انجام داده است.
#حسین_عباسی_فر
@jahade_tabien1