💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ ۖ فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا« (#سوره_بقره آیه 22) ☄️ مبحث #المعنی (۱)؛ نعمت و عبادت 🔹این آیه در ادامه آیه قبل است. خداوند در آنجا مردم را به عبادت خود دستور می‌دهد و در این آیه نعمت‌های ویژه‌ای را برمی‌شمرد که یادآوری آنها، انسان را به عبادت می‌کشاند. 🔸«الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا»: خداوند زمین را گسترده و قابل تصرف برای انسان قرار داده است و لازمه این بهره‌برداری، گستردگی و سکون و آرامش دائمی آن است. ⚡️«وَالسَّمَاءَ بِنَاءً وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجَ بِهِ»: خداوند آسمان را مانند سقفی بلند قرار داده و از سمت آسمان از دل ابرها بارانی را نازل می‌کند تا زمین محصولاتش را برویاند. 🍁«مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَكُمْ»: کلمه "رزقاً" اگر تمییز باشد، به معنی عطاء، اگر مفعول‌له باشد به معنی غذا و اگر مفعول‌به باشد به معنی مِلک خواهد بود. 🔅خداوند با این عبارات به کفار هشدار می‌دهد که آن کسی که این نعمت‌ها را به شما ارزانی داشته شایسته پرستش است نه بت‌هایی آنها را هم‌طراز خدا قرار داده‌اید. درحالی‌که شما می‌دانید که نباید برای خداوند شریک قرار دهید. «فَلَا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا». ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (#سوره_بقره آیه 22) ☄️ مبحث #المعنی (2)؛ معنای عبارت «وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» 🔅عبارت «وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» سه‌معنا می‌تواند داشته باشد: 1️⃣ شما می‌دانید که این بت‌هایی که می‌پرستید توان دادن نعمت‌های مذکور را ندارند و ناتوان از سود و ضرر رساندن به شما هستند. 2️⃣ خداوند عقل و توانایی ذهنی که از شرایط تکلیف و اتمام حجت الهی بر انسان است، به شما داده و اگر عقل خود را به کار نگیرید و باقدرت عقلی از پرستش بت‌ها نجات پیدا نکنید معذب خواهید بود. 3️⃣ مخاطب این آیه یهودی‌ها و مسیحی‌ها می‌باشند و آنها خوب می‌دانند که لزوم پرستش خدا و پرهیز از پرستش بت‌ها در کتاب‌های آسمانی آنها آمده است. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا» (#سوره_بقره آیه 22) ☄️ مبحث #المعنی (۳)؛ کروی بودن زمین 🔅ابوعلی جبایی با استدلال به آیه «الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ الْأَرْضَ فِرَاشًا» و آیات مشابه به مسطح بودن زمین استدلال وسعی کرده ادعای منجمان را درباره کروی بودن زمین ابطال کند. 🔹 سید مرتضی در پاسخ به او گفته است: منظور منجمان از کروی بودن کره زمین، از جهت کلی (دقت عرفی) و نگاه از بالاست وگرنه همه می‌دانند که اگر به‌صورت جزئی (دقت عقلی) در زمین تأمل کنند زمین هم دارای نقاط مسطح و قابل‌بهره‌برداری و هم نقاط غیرمسطح و غیرقابل‌بهره‌برداری است. پس با نگاه از پایین نمی‌توان کروی بودن زمین را انکار کرد. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #اللغة؛ واژه‌های إن، ریب، عبد 🔺واژه "إنْ": "انْ" برای شک است؛ اما در اینجا به معنای غیرشک است. چرا که خداوند به حقیقت حال مشرکان علم دارد، اما استفاده از این لفظ بر طبق ادبیات جاری عرب است. همچنان که عرب به پسرش درحالی‌که می‌داند پسرش است، می‌گوید: «إن کنتَ إبنی فأطعنی؛ اگر پسرم هستی به حرفم گوش کن» 🔸واژه "ریب": به معنای شک همراه اتهام و بدبینی است. ⚡️واژه" عبد": از ریشه "تعبید" به معنای اظهار ذلت می‌باشد؛ چرا که برده در مقابل مولایش اظهار ذلت می‌کند و به معنای «برده انسانی» است و نقطه مقابل آن انسان آزاد می‌باشد. برده بودن مثل ذبح حیوان یک حکم شرعی است و مولا می‌تواند در مقابل فروش برده‌اش اجرت دریافت کند و فروش برده و دریافت اجرت در قبال آن عقوبت و توهین نیست و لذا در برخی موارد فرد مسلمان هم برده می‌شود. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #اللغة؛ واژه سوره 🔹واژه سوره: برای این واژه دو ماده اشتقاق ذکر شده است: 1️⃣ سور بدون همزه: این ماده از «دیوار بلند ساختمان» گرفته شده؛ هم چنان‌که در شعر «الم تر أن الله اعطاک سورة تری کل ملک دون‌ها بتذبذب؛ خدا به تو ساختمان بلندی عطا کرده که هر ملکی را پایین‌تر از خود می‌بینی»، ذکر شده‌است. 🔸براین‌اساس هر سوره قرآن، مرتبه‌ای عالی است که قاری قرآن با رسیدن به آن، به رتبه دیگری صعود می‌کند تا اینکه همه قرآن را بخواند. 2️⃣ سؤر با همزه: سؤر به معنای باقی‌مانده چیزی است. چنان‌که در شعر آمده: «قد اسأرتْ فی الفؤاد صدعاً؛ باقی گذاشت در دل غصه‌ای». با این مبنا هر سوره از قرآن قطعه‌ای است باقی‌مانده و جدا از سایر سوره‌ها. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #الاعراب؛ ترکیب آیه (۱) 🔹"إنْ": حرف شرطی است که مخصوص فعل مضارع است و اگر بر سر ماضی بیاید، معنی آن را به استقبال تغییر می‌دهد. دو جمله مرتبط به هم به‌عنوان شرط و جزاء لازم دارد که هر دو مجزوم خواهند بود. فعل اول مجزوم به "إنْ" و فعل دوم مجزوم به "إنْ" و فعل شرط. مانند «إنْ تفعلْ أفعلْ». 🔸جمله جزاء اگر جمله اسمیه باشد حتما باید با حرف "فاء" همراه باشد. در اینجا «کنتم» فعل شرط و محلا مجزوم و «فأتوا» فعل جزاء و محلا مجذوم می باشد. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 30: 💠 مباحث عبارت «فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #الاعراب؛ ترکیب آیه (۲) ⚡️حرف "ِمنْ" معمولاً به چهار صورت می‌آید: 1️⃣ برای ابتدای غایت؛ مثل «خرجت من البصرة» 2️⃣ به معنی تبعیض که مابعد خود را تخصیص می‌زند؛ مثل «اخذت من الطعام قفیزا؛ قسمتی از غذا را برداشتم». 3️⃣ به معنی تبیین که ماقبل خود را تخصیص می‌زند؛ مثل «فاجتنبوا الرجس من الاوثان؛ از پلیدی‌ها که همان بت‌ها باشند اجتناب کنید». 4️⃣ "مِن" زائده؛ مثل «ما جاءنی من رجل» که به معنی «ما جاءنی رجل» می‌باشد. 🔻ادامه در مطلب بعد👇 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 31: 💠 مباحث عبارت «َإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِنْ مِثْلِهِ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #المعنی؛ تفسیر آیه (۱) 🔹بعد از آنکه خداوند در آیه قبل به توحید استدلال کرد، در این آیه با بحث اعجاز قرآن به نبوت پیامبر خود احتجاج می‌کند تا راه فرار را به‌روی مشرکان ببندد. می‌فرماید: «وَإِنْ كُنْتُمْ فِي رَيْبٍ مِمَّا نَزَّلْنَا عَلَىٰ عَبْدِنَا فَأْتُوا بِسُورَةٍ»؛ اگر شما در حقانیت قرآن شک دارید، سوره‌ای مثل سوره‌های آن بیاورید. 🔸درباره ضمیر عبارت «مِنْ مِثْلِهِ » دو قول وجود دارد: 1️⃣ عده‌ای باتوجه‌به آیات متعدد قرآن مثل «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ» استدلال کرده‌اند که منظور قرآن است؛ یعنی شما هم مثل یکی از این سوره‌های قرآن را بیاورید. همین نظر صحیح دیدگاه می‌باشد. 2️⃣ برخی دیگر ضمیر مذکور را به کلمه «عبدنا» در آیه ارجاع می‌دهند؛ یعنی اگر شما هم می‌توانید کسی درس‌ناخوانده مثل پیامبر را پیدا کنید که سوره‌ای مثل قرآن او بیاورد که در فصاحت و بلاغت، اخبار غیبی و نظم و موجز بودن عباراتش یگانه باشد. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 31: 💠 مباحث عبارت «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #المعنی؛ تفسیر آیه (۲) 🔹درباره معنای کلمه "شهید" در عبارت «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ» سه قول وجوددارد: 1️⃣ در اینجا "شهید" (صفت مشبهه) به معنای "شاهد" (اسم فاعل) است. خداوند می فرماید اعوان و انصاری که شما را در تکذیب پیامبر و آوردن قرآن جدید یاری می کنند را به کمک بخواهید. "اعوان" را به جهت مشاهده شدن در معاونت، "شهید" می نامند. 🔸کلمه "دون" در عبارت «مِنْ دُونِ اللَّهِ» به معنی "غیر" است؛ هم چنان که می گویند «مادون الله مخلقوق؛ یعنی غیر خدا همه مخلوق اند». معنای عبارت در آیه این است که اگر در اعای اینکه قرآن از جانب شخص حضرت محمد (ص) است، صادق هستید، همه موجودات غیر از خدا را به کمک بخواهید تا مثل قرآن را بیاورید. 🔅شیخ طبرسی: این قول قوی تر است. به خاطر اینکه فعل «ادْعُوُا» در اینجا به شهادت اشعار عرب «فما جزعتُ و ما دعوتُ؛ ناله نکردم و کمک نخواستم»، به معنی یاری طلبیدن است نه شاهد گرفتن. وقتی چنین باشد قول سوم به دلیل عدم هماهنگی با معنای «ادْعُوُا»، خود به خود باطل خواهد بود. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 31: 💠 مباحث عبارت «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #المعنی؛ تفسیر آیه (۳) 🔹ادامه اقوال درباره معنای کلمه "شهید" در عبارت «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ» 2️⃣ برخی گفته‌اند مقصود از شهید خدایانشان است؛ یعنی خدایانتان را به کمک بطلبید. 3️⃣ شاهدانی بیاورید که به نفع شما در تکذیب قرآن شهادت دهند و شهادتشان پذیرفته شود. ⚡️ شیخ طبرسی: این قول قابل‌قبول نیست. برای‌آنکه شاهدان بر تکذیب پیامبر (ص)؛ یا از کفارند یا از مؤمنان. مؤمنان که علیه پیامبر شهادت نمی‌دهند، کفار هم که به علت دشمنی با پیامبر شهادتشان پذیرفته نمی‌شود. تنهاترین وجهی که می‌شود برای این قول در نظر گرفت این است که آن را مثل آیه «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَىٰ أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَٰذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ» در نظر بگیریم. یعنی همچنان که اجتماع جن و انس برای آوردن مثل قرآن غیرممکن است، شاهدگرفتن از عقلای عالم برای تکذیب قرآن نیز غیرممکن است. چون می‌دانند که شهادت بر تکذیب قرآن مثل تلاش برای آوردن قرآن جدید، باعث بی‌آبرویی خودشان است و این کار را نمی‌کنند. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 31: 💠 مباحث عبارت «وَادْعُوا شُهَدَاءَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ» (#سوره_بقره آیه 23) ☄️ مبحث #المعنی؛ تفسیر آیه (۴) 🔹این آیه دلیلی بر صحت ادعای پیامبر خداست و خداوند در قرآن تحدی و هماوردطلبی کرده و به همه عقلا، بلغا و فصحای عرب فرموده اگر می‌توانید مثل قرآن یا قسمتی از آن را بیاورید. 🔸ازآنجایی‌که عرب‌ها انسان‌های غیور و مغروری هستند اگر می‌توانستند مثل قرآن را بیاورند حتماً می‌آوردند و چون از آوردن مثل قرآن عاجز شدند، عِده و عُده خود را برای ازبین‌بردن رسول خدا (ص) به کار گرفتند. پس آیه دلالت می‌کند که قرآن معجزه‌ای است که نبوت رسول خدا (ص) را ثابت می‌کند. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan

💢#خلاصه_مجمع_البیان 31: 💠 مباحث عبارت «فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَلَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ ۖ أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ» (#سوره_بقره آیه 24) ☄️ مبحث #الاعراب؛ ترکیب آیه (۱) 🔹حرف "إنْ": حرف شرط است که «لَمْ تَفْعَلُوا» فعل شرط و «فَاتَّقُوا» فعل جزا بوده و هر دو مجزم می باشند. 🔸«لَمْ تَفْعَلُوا»: "لم" حرف جزم است که بر سر فعل مضارع می آید و آن را به صورت ماضی منفی درمی‌آورد. جمله در محل جزم به عنوان فعل شرط و علامت جزم حذف نون است. ⚡️«لَنْ تَفْعَلُوا»: "لن" حرف نصبی است که بر سر مضارع درآمده و آن را به مستقبل منفی تبدیل می کندو علامت نصب آن حذف نون است. 🔸«لَنْ تَفْعَلُوا»: جمله معترضه بین فعل شرط و فعل جزاست. مثل «زیدٌ فافهم ما اقول لک عالمٌ» که بین مبتدا و خبر جمله معترضه واقع شده است. از آنجایی که این‌جمله معترضه نه خودش مفرد و نه به جای مفرد است، محلی از اعراب ندارد. ⤴️ 🌷تفسیر #مجمع_البیان @majmaolbayan