✔️مقایسه اندیشه سیاسی علامه نایینی و شیخ فضل الله نوری ✍سید صادق حقیقت ◻️تنها رساله ای که مطمئناً او نوشته «حرمت مشروطه» است.این رساله پاسخ این سؤال بود: آیا موجب شرعی و مقتضی مذهبی داشت و مشروطه را با قوانین قرآنی و موازین شریعت آسمانی مخالف یافتید که مخالفت فرمودید یا آن که انفصال و مخالفت موجب دیگری از عوارض عادیه و دواعی اتفاقیه داشت؟ - پاسخ او این است که شرع همه قوانین را بیان کرده، و الزام به قانون مجلس نوعی بدعت محسوب می شود. شیخ نه طرفدار استبداد بود، نه مشروطه؛ بلکه شریعت را می خواست. پس اگر طرف استبداد را می گیرد، برای نفی مشروطه است. ◻️ به نظر نایینی، شیخ درست می گفت که مباح بالاصل الزام بردار نیست؛ اما در برخی مباحات مردم می توانند حقوق خود را واگذار کنند. از دیدگاه او، قانون بالعرض هم وجه شرعی پیدا می کند؛ چون مشمول «اوفوا بالعقود» می شود. ◻️ تأیید مشروطه از باب دفع افسد به فاسد است؛ چرا که در استبداد سه ظلم وجود دارد (به خدا، امام معصوم و مردم) و در مشروطه یک ظلم (به امام معصوم). نایینی پدیده های مدرن را توجیه فقهی کرد نایینی در «تنبیه الامه و تنزیه الامه» نظریه حسبه را مطرح می کند، هرچند برخی همچون امام خمینی معتقدند در کتب دیگر به ولایت عامه قائل شده است. نواندیشی دینی (همانند نظریه #دکتر_فیرحی و #نظریه_همروی) ذیل اندیشه سیاسی علامه نایینی و آخوند خراسانی قابلیت طرح دارد. #مشروطه @majmaqomh