اگر ذاتِ انقلاب اسلامی امری پیوسته در حال تحوّل و دگرگونی است، به زبانِ فلاسفه‌ی مسلمان این «صورت نوعیه‌ی انقلاب» است که به‌گونه‌ی «لُبسِ بعدَ اللُّبس» دائماً در حال «شدن» است؛ پس جوهر وجودیِ انقلاب اسلامی، با تحوّل و صیرورت درهم‌تنیده است و بنابراین انقلاب اسلامی پدیده‌ای است که برخوردار از نوع خاصی #حرکت_جوهری است. 🖋 علی‌رضا ملااحمدی @Maktabkhaaneh

💠 «ولایت» به‌مثابه سرشت وجودیِ «ایرانیّت» آنچه در شب‌عاشورای ۱۴۰۴ در بیت رهبری رخ داد، حاوی دلالت تمدّنیِ مهمّی است: وقتی در مقدّس‌ترین مناسک عبادیِ شیعه (مجلس روضه) آن‌هم به‌درخواستِ برجسته‌ترین مرجع تقلید زمانه که ولیّ‌فقیه است، با شعر «ای ایران...» سینه می‌زنند، حاکی از درهم‌تنیدگی شدیدِ هویّت ایرانی با هویّت شیعی و نوعی «این‌همانیِ تاریخی-اجتماعی» بین این‌دو است. این وضعیّت البته یک‌شبه محقّق نشده؛ بلکه حاصل و عصاره‌ی ۱۴ قرن تعاملِ هم‌افزای این دو هویّت است. ایرانیّتِ ایرانیان طی این قرون به‌مرور در پیوستگی با تشیّع سامان یافت و به این سمت حرکت کرد که «ساختار وجودیِ جامعه‌ی ایران» با درونمایه‌ی «ولایت» تکوّن یابد. آن‌ روزی که چندهزار شیعه در نیشابور پروانه‌وار دور حضرت علیّ‌بن‌موسی‌الرضا (علیهماالسلام) حلقه زدند و حدیث شریف سلسلةالذهب را کتابت کردند، حتی آن روز هم سرآغازِ این پیوستگی نبود، بلکه آن حادثه به‌منزله‌ی «تثبیت» این اتّصال وجودی بود. با این اتّصال از همان روز، هویّت ایرانی در صورت جدیدش متولّد شد و همان نیروی ملکوتیِ ولایت بود که تا امروز به‌طور پیوسته و مستمرّ، جوهر وجودیِ ایرانیّت را روزبه‌روز از نو بازسازی کرد تا امروز که در انقلاب اسلامی بر محور "ولایت‌فقیه" به‌مثابه یک نقطه‌ی عطف تاریخی، جوهره‌ی ایرانیّت را یک رتبه ارتقاء داد. باز از ابتدای انقلاب اسلامی تا امروز این #حرکت_جوهری (ارتقاء ایرانیت) -البته با سرعتی مضاعف- استمرار داشت؛ لیکن خاصیت ذاتی این حرکت است که در ابعاد بنیادین جامعه رخ می‌دهد. لذا در پشت‌صحنه‌ی تمام تحوّلات اجتماعی مکتوم است و به چشم ظاهر دیده نمی‌شود. لذا عموم تحلیل‌گران اجتماعی با مشاهده‌ی برخی رفتارهای سطحی و ظاهری، حرکت جامعه را در جهتِ شکاف تاریخی با این هویّت تحلیل می‌کردند. در این میان فقط امامَین انقلاب بودند که با اطمینان کامل، حرکت تاریخیِ مردم را در جهت رشد و تعالی ارزیابی می‌کردند. نفی انگاره‌ی «شکاف نسلی» از سوی رهبر معظّم انقلاب جلوه‌ای از همین اختلاف تحلیل است. با شروع جنگ ۱۲ روزه‌ی ایران و اسرائیل، این هویّت تاریخی چهره‌ای جدید از خود نشان داد: درحالی‌که دشمن (براساس همان تحلیل‌های سطحی) روی شکاف بین مردم و نظام حساب باز کرده بود و امید داشت تا یک حرکت شورشی از سوی مردمِ معترض به سیاستهای نظام کارِ ناتمام او را تمام کند، ناگهان کلّیت مردم (حتی آنان‌که قبل از این، خود را اپوزوسیون معرفی می‌کردند) اتّحاد شگفت‌انگیزی را بر محور «ولایت» شکل دادند که همین پدیده، خود موجب ارتقاء هویّت تاریخی‌شان شد. در این مقطع زمانی بود که «ولیّ جامعه» در پاسخ به این اتّحاد حیرت‌آورِ ایرانیان، سرود «ای ایران» را به‌عنوان نمادِ پرشکوه‌ترین وضعیّت تاریخیِ «ایرانیّت» معرّفی کرد. این بهترین پاسخِ ممکن از سوی ولیّ جامعه به آن اتّحاد تاریخی بود که به‌مثابه برجسته‌ترین رهبر دینی و معنوی، خود را حامی و مراقبت‌کننده از «ایرانیّت» معرّفی کند. این امکانپذیر نبود جز در بستر «درهم‌تنیدگی و پیوستگی شدید میان ولایت و ایرانیّت». این پدیده به‌مثابه نقطه‌عطفی در تاریخِ هزاره‌ی ایران، نشان از این حقیقت دارد که امروز بیش از هر زمانی هویّت ایرانی با ولایت گره خورده است و انفکاک این‌دو از یکدیگر محال است. اکنون این وضعیّت تمدّنی می‌روَد که آینده‌ی تشیّع و ایرانیّت را در اتّصال با هم رقم بزند. ✍ علی‌رضا ملااحمدی 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com