#حدیث #پرسش_و_پاسخ
همانگونه که بنی اسرائیل با ناله و دعا، مدت گرفتاری خود را کاهش دادند، آیا ما نیز با دعا و تضرع می‌توانیم از مدت غیبت امام مهدی(عج) بکاهیم؟⁉️
⚜پاسخ اجمالی
با توجه به آیات و روایات گوناگون، اصل این موضوع پذیرفته است که هرچه دعا بیشتر و خالصانه‌تر باشد، ممکن است در زمان زودتری مورد اجابت قرار گیرد، اما در مورد آنچه در پرسش آمده نیز روایت ویژه‌ای داریم که به بررسی آن خواهیم پرداخت:
در تفسیر عیّاشى - به نقل از فضل بن ابی قرّه- چنین آمده است: امام صادق(ع)فرمود: «خداوند به ابراهیم وحى کرد که به زودى، فرزندى برایت به دنیا می‌آید. آن‌را به ساره گفت. وى گفت: "من با این کهنسالى، بچّه می‌زایم؟!".[1] خداوند به ابراهیم وحى فرستاد که ساره به زودى بچّه‌دار می‌شود؛ امّا چون در سخنم تردید نمود، نوادگانش چهارصد سال به سختى دجار خواهند شد.»
سپس امام ششم ادامه داد: «هنگامى که سختى بنى اسرائیل به درازا کشید، آنان چهل روز به گریه و ناله پرداختند که به دنبال آن، خداوند به موسى وحى کرد که آنان را از چنگ فرعون برهاند و اینگونه بود که صد و هفتاد سال از عذابشان کاسته شد. شما شیعیان نیز اگر اینگونه رفتار کنید، خداوند گره از کارتان می‌گشاید؛ امّا اگر بی‌تفاوت باشید، از مقدار زمانی که باید درگیر این مشکل باشید کاسته نخواهد شد».[2]
البته این روایت مرسل بوده و با سلسله سند نقل نشده است، بلکه تنها نام آخرین راوی این روایت «فضل بن ابی قرّه» در نقل عیّاشی وجود دارد که برخی از علمای رجال او را نیز ضعیف می‌دانند.[3] اما برخی دیگر، فضل بن ابی قرّه را به جهت اینکه روایات زیاد دیگری در کتب اربعه داشته و نیز در اسناد تفسیر قمی است، ثقه و مورد اطمینان ارزیابی می‌کنند.[4]
به هر حال؛ محتوای این حدیث، مشکلی را از جهت مبانی اعتقادی ایجاد نمی‌کند و مخالف آموزه‌های دینی نیست.
این حدیث در مورد دعا براى گشایش در امور زندگی و تعجیل در ظهور امام زمان(عج) است. برخی از بزرگان دین در توضیح این روایت گفته‌اند: «آنچه از روایات به دست می‌آید، ظاهراً این است که وقت ظهور امام زمان(ع) از امور بَدائیّه است که امکان پیش‌وپس افتادنش هست، بنابراین، شاید جلو افتادن آن به جدّیت و اهتمام اهل ایمان در دعا کردن براى تعجیل فرج آن‌حضرت مشروط باشد. دلیل بر آن همین حدیث است...».[5]
بر پایه این روایت، تعجیل در فرج متناسب با دعای افرادی است که در عذاب و بحران به سر می‌برند و اگر آنان احساس مشکلی نکرده و دست به دعا برندارند، خداوند آنان را در همان وضعیت رها خواهد کرد. همچنین اگر مؤمنان مشتاقانه و متضرعانه دست به دعا بردارند، ممکن است زمان غیبت امام مهدی(عج) کاهش یابد.
[1]. هود، 72.
[2]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق: رسولی محلاتی، هاشم، ج 2، ص 154، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.
[3]. حلى، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، ص 246، قم، الشریف الرضی، چاپ دوم، 1402ق؛ مازندرانى حائرى، محمد بن اسماعیل، منتهى المقال فی أحوال الرجال، ج 5، ص 193، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1416ق.
[4]. خویى، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ج 14، ص 300، بی‌جا، بى‌نا، 1413 ق.
[5]. اصفهانى، محمد تقى، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج 1، ص 378 – 379، قم، مؤسسة الإمام المهدی(ع)، چاپ پنجم، 1428ق.
#مهدویت
#پرسش_و_پاسخ
#غیبت_کبری
@maktabozeynab
💠 #پرسش_و_پاسخ
همانگونه که بنی اسرائیل با ناله و دعا، مدت گرفتاری خود را کاهش دادند، آیا ما نیز با دعا و تضرع می‌توانیم از مدت غیبت امام مهدی(عج) بکاهیم؟⁉️
⚜پاسخ اجمالی
با توجه به آیات و روایات گوناگون، اصل این موضوع پذیرفته است که هرچه دعا بیشتر و خالصانه‌تر باشد، ممکن است در زمان زودتری مورد اجابت قرار گیرد، اما در مورد آنچه در پرسش آمده نیز روایت ویژه‌ای داریم که به بررسی آن خواهیم پرداخت:
در تفسیر عیّاشى - به نقل از فضل بن ابی قرّه- چنین آمده است: امام صادق(ع)فرمود: «خداوند به ابراهیم وحى کرد که به زودى، فرزندى برایت به دنیا می‌آید. آن‌را به ساره گفت. وى گفت: "من با این کهنسالى، بچّه می‌زایم؟!".[1]
خداوند به ابراهیم وحى فرستاد که ساره به زودى بچّه‌دار می‌شود؛ امّا چون در سخنم تردید نمود، نوادگانش چهارصد سال به سختى دجار خواهند شد.»
سپس امام ششم ادامه داد:
«هنگامى که سختى بنى اسرائیل به درازا کشید، آنان چهل روز به گریه و ناله پرداختند که به دنبال آن، خداوند به موسى وحى کرد که آنان را از چنگ فرعون برهاند و اینگونه بود که صد و هفتاد سال از عذابشان کاسته شد. شما شیعیان نیز اگر اینگونه رفتار کنید، خداوند گره از کارتان می‌گشاید؛ امّا اگر بی‌تفاوت باشید، از مقدار زمانی که باید درگیر این مشکل باشید کاسته نخواهد شد».[2]
البته این روایت مرسل بوده و با سلسله سند نقل نشده است، بلکه تنها نام آخرین راوی این روایت «فضل بن ابی قرّه» در نقل عیّاشی وجود دارد که برخی از علمای رجال او را نیز ضعیف می‌دانند.[3] اما برخی دیگر، فضل بن ابی قرّه را به جهت اینکه روایات زیاد دیگری در کتب اربعه داشته و نیز در اسناد تفسیر قمی است، ثقه و مورد اطمینان ارزیابی می‌کنند.[4]
به هر حال؛ محتوای این حدیث، مشکلی را از جهت مبانی اعتقادی ایجاد نمی‌کند و مخالف آموزه‌های دینی نیست.
این حدیث در مورد دعا براى گشایش در امور زندگی و تعجیل در ظهور امام زمان(عج) است. برخی از بزرگان دین در توضیح این روایت گفته‌اند: «آنچه از روایات به دست می‌آید، ظاهراً این است که وقت ظهور امام زمان(ع) از امور بَدائیّه است که امکان پیش‌وپس افتادنش هست، بنابراین، شاید جلو افتادن آن به جدّیت و اهتمام اهل ایمان در دعا کردن براى تعجیل فرج آن‌حضرت مشروط باشد. دلیل بر آن همین حدیث است...».[5]
بر پایه این روایت، تعجیل در فرج متناسب با دعای افرادی است که در عذاب و بحران به سر می‌برند و اگر آنان احساس مشکلی نکرده و دست به دعا برندارند، خداوند آنان را در همان وضعیت رها خواهد کرد. همچنین اگر مؤمنان مشتاقانه و متضرعانه دست به دعا بردارند، ممکن است زمان غیبت امام مهدی(عج) کاهش یابد.
[1]. هود، 72.
[2]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق: رسولی محلاتی، هاشم، ج 2، ص 154، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.
[3]. حلى، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، ص 246، قم، الشریف الرضی، چاپ دوم، 1402ق؛ مازندرانى حائرى، محمد بن اسماعیل، منتهى المقال فی أحوال الرجال، ج 5، ص 193، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1416ق.
[4]. خویى، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، ج 14، ص 300، بی‌جا، بى‌نا، 1413 ق.
[5]. اصفهانى، محمد تقى، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم(ع)، ج 1، ص 378 – 379، قم، مؤسسة الإمام المهدی(ع)، چاپ پنجم، 1428ق.
#مهدویت #غیبت_کبری
@maktabozeynab
💠 #مهدویت
پس از پایان یافتن دوران #غیبت_صغری و نیابت خاصه و با آغاز « #غیبت_کبری» هدایت شیعیان تحت عنوان « #نیابت_عامّه» از طرف حضرت مهدی‌علیه السلام به خود شکل گرفت. به این صورت که امام‌علیه السلام ضابطه‌ای کلی و صفات و مشخصاتی عام به دست داد که در هر عصر، فرد شاخصی که آن ضابطه - از هر جهت و در همه ابعاد - بر او صدق کند، نایب امام شناخته شود و به نیابت از او در امر دین و دنیا، ولی جامعه باشد. سخنش سخن امام و اطاعتش واجب و مخالفش حرام خواهد بود.
در این باره دلایل فراوانی نقل شده است؛ از جمله:
1⃣ اسحاق بن یعقوب درباره تکلیف شیعیان در غیبت کبری از امام مهدی‌علیه السلام سؤال کرد و توقیع ذیل در پاسخ او صادر گردید: «... وَاَمَّا الْحَوادِثُ الوقِعَةُ فَارجِعُوا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلیکُمْ وَاَنَا حُجةُ اللهِ علیهم»؛ [1] «در پیشامدهایی‌که برای شما رخ‌می‌دهد، باید به راویان اخبار ما (علما) رجوع کنید، ایشان حجّت من بر شما هستند و من حجّت خدایم».
2⃣ امام‌حسن‌عسکری‌علیه السلام درباره علما فرموده است: «... وَاَمّا مَنْ کانَ مِنَ الفُقَهاءِ صَائِنا لِنَفْسِهِ حافِظاً لِدینِهِ مُخالِفاً لِهَواهُ مُطیعاً لِاَمرِ مَولاهُ فَلِلْعَوامِ اَنْ یُقَلِّدُوهُ...»؛ [2] «هر یک از فقها که بر نفس خود مسلّط باشند و دین خود را حفظ کنند و با هوای نفس خود مخالفت ورزد و امر خدا را اطاعت کند، بر همگان واجب است که از او تقلید نمایند».
3⃣ کلینی، صدوق و طوسی روایتی را - که معروف به «مقبوله عمربن حنظله» است - از امام صادق‌علیه السلام به مضمون ذیل نقل کرده‌اند: «... مَنْ کانَ مِنکُمْ مِمَّنْ قَدْ رَوَی حَدیثَنا ونَظَرَ فی حَلالِنا وَحَرامِنا وعَرَفَ اَحْکامَنا فَلْیَرْضَوا بِهِ حَکَماً فَاِنّی قد جَعَلتُهُ عَلَیْکُم حاکماً...»؛ [3] «... هر کدام از شما که حدیث ما را روایت کند و در حلال و حرام ما صاحب نظر باشد و احکام ما را بداند، او را به حکومت برگزینند که من او را بر شما حاکم قرار دادم...».
4⃣ پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله فرمود: «عُلَماءُ اُمَّتی کَاَنبیاءِ بَنی اِسرائیل»؛ [4] یعنی، همان طور که انبیای بنی اسرائیل حافظ دین موسی بودند و اطاعت آنان بر بنی اسرائیل واجب بود، علمای اسلام نیز حافظ دین پیغمبراند و اطاعت از آنان دراحکام شرع واجب است.
امام عسکری‌علیه السلام از پدر بزرگوارش
نقل‌کرده‌که فرمود: «لَولامَنْ‌یَبقی بَعدَ غَیبَةِ قائِمِکُم‌علیه السلام مِنَ العُلَماءِ الدّاعین اِلَیهِ وَالدّالین عَلَیهِ وَالذّابّین عَنْ دینِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ وَالمُنقِذینَ لِضُعَفاءِ عِبادِ اللّهِ مِنْ شُبَّاکِ اِبلیس وَمَرَدَتِهِ وَمِنْ فخاح النَّواصِبِ لَما بَقِیَ اَحَدٌ اِلاَّ اِرْتَدَّ عَنْ دینِ‌اللهِ وِلکِنَّهُم الذینَ یمسِکُونَ ازمة قُلوبِ ضُعفاءِ الشیعةِ کَما یُمسِکُ صاحِب السَّفینَةِ سُکّانها اُولئکَ هُم الاَفضَلُونَ عِندَاللهِ عَزَّوَجَلَّ» [5] ؛,
«اگر نبود دانشمندانی که بعد از غیبت قائم شما به سوی او دعوت می‌کنند و به سوی او رهنمون می‌شوند و از دین او دفاع می‌کنند و بندگان ناتوان را از دام‌های شیطان و مریدهای شیطانی نجات می‌دهند، احدی باقی نمی‌ماند جز اینکه از دین خدا مرتد می‌شدند، ولی این دانشمندان، زمام دل ضعفا را به دست می‌گیرند، همانگونه که ملوان‌ها زمام کشتی را به دست می‌گیرند و سرنشین‌های کشتی را از خطر مرگ حفظ می‌کنند. اینها در نزد خدای - تبارک و تعالی - برترین هستند.
به راستی همین نایبان عام حضرت مهدی‌علیه السلام هستند که در طول غیبت کبری، دین مقدس اسلام را از انحراف حفظ نموده، مسائل مورد نیاز را برای مسلمانان بیان کرده‌اند و دل‌های شیعیان را بر اساس عقاید صحیح، استوار ساخته‌اند.
به راستی تمامی موفقیت‌ها و پیروزی‌های مختلف، با مجاهدت و تلاش خستگی‌ناپذیر محدثان و فقیهان شیعه - از اواخر غیبت صغری تا به امروز - بوده و حیات و نشاط و پویایی تشیّع را تضمین نموده است.
[1] کتاب الغیبة، ص 290، ح 247؛ کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 483، باب 45، ح 4.
[2] وسائل الشیعة، ج 27، ص 131، ح 33401.
[3] الکافی، ج 1، ص 67، ح 10؛ التهذیب، ج 6، ص 218، ح 6.
[4] مستدرک الوسائل، ج 17، ص 320.
[5] الاحتجاج، ج 1، ص 18 و ج 2، ص 455؛ منتخب الاثر، ص
#ولایت_فقیه
#اللهم‌عجل‌لولیڪ‌الفرج
🌱🌱
@maktabozeynab
💠 #مهدویت
پس از پایان یافتن دوران #غیبت_صغری و نیابت خاصه و با آغاز « #غیبت_کبری» هدایت شیعیان تحت عنوان « #نیابت_عامّه» از طرف حضرت مهدی‌علیه السلام به خود شکل گرفت. به این صورت که امام‌علیه السلام ضابطه‌ای کلی و صفات و مشخصاتی عام به دست داد که در هر عصر، فرد شاخصی که آن ضابطه - از هر جهت و در همه ابعاد - بر او صدق کند، نایب امام شناخته شود و به نیابت از او در امر دین و دنیا، ولی جامعه باشد. سخنش سخن امام و اطاعتش واجب و مخالفش حرام خواهد بود.
در این باره دلایل فراوانی نقل شده است؛ از جمله:
1⃣ اسحاق بن یعقوب درباره تکلیف شیعیان در غیبت کبری از امام مهدی‌علیه السلام سؤال کرد و توقیع ذیل در پاسخ او صادر گردید: «... وَاَمَّا الْحَوادِثُ الوقِعَةُ فَارجِعُوا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلیکُمْ وَاَنَا حُجةُ اللهِ علیهم»؛ [1] «در پیشامدهایی‌که برای شما رخ‌می‌دهد، باید به راویان اخبار ما (علما) رجوع کنید، ایشان حجّت من بر شما هستند و من حجّت خدایم».
2⃣ امام‌حسن‌عسکری‌علیه السلام درباره علما فرموده است: «... وَاَمّا مَنْ کانَ مِنَ الفُقَهاءِ صَائِنا لِنَفْسِهِ حافِظاً لِدینِهِ مُخالِفاً لِهَواهُ مُطیعاً لِاَمرِ مَولاهُ فَلِلْعَوامِ اَنْ یُقَلِّدُوهُ...»؛ [2] «هر یک از فقها که بر نفس خود مسلّط باشند و دین خود را حفظ کنند و با هوای نفس خود مخالفت ورزد و امر خدا را اطاعت کند، بر همگان واجب است که از او تقلید نمایند».
3⃣ کلینی، صدوق و طوسی روایتی را - که معروف به «مقبوله عمربن حنظله» است - از امام صادق‌علیه السلام به مضمون ذیل نقل کرده‌اند: «... مَنْ کانَ مِنکُمْ مِمَّنْ قَدْ رَوَی حَدیثَنا ونَظَرَ فی حَلالِنا وَحَرامِنا وعَرَفَ اَحْکامَنا فَلْیَرْضَوا بِهِ حَکَماً فَاِنّی قد جَعَلتُهُ عَلَیْکُم حاکماً...»؛ [3] «... هر کدام از شما که حدیث ما را روایت کند و در حلال و حرام ما صاحب نظر باشد و احکام ما را بداند، او را به حکومت برگزینند که من او را بر شما حاکم قرار دادم...».
4⃣ پیغمبر اکرم‌صلی الله علیه وآله فرمود: «عُلَماءُ اُمَّتی کَاَنبیاءِ بَنی اِسرائیل»؛ [4] یعنی، همان طور که انبیای بنی اسرائیل حافظ دین موسی بودند و اطاعت آنان بر بنی اسرائیل واجب بود، علمای اسلام نیز حافظ دین پیغمبراند و اطاعت از آنان دراحکام شرع واجب است.
امام عسکری‌علیه السلام از پدر بزرگوارش
نقل‌کرده‌که فرمود: «لَولامَنْ‌یَبقی بَعدَ غَیبَةِ قائِمِکُم‌علیه السلام مِنَ العُلَماءِ الدّاعین اِلَیهِ وَالدّالین عَلَیهِ وَالذّابّین عَنْ دینِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ وَالمُنقِذینَ لِضُعَفاءِ عِبادِ اللّهِ مِنْ شُبَّاکِ اِبلیس وَمَرَدَتِهِ وَمِنْ فخاح النَّواصِبِ لَما بَقِیَ اَحَدٌ اِلاَّ اِرْتَدَّ عَنْ دینِ‌اللهِ وِلکِنَّهُم الذینَ یمسِکُونَ ازمة قُلوبِ ضُعفاءِ الشیعةِ کَما یُمسِکُ صاحِب السَّفینَةِ سُکّانها اُولئکَ هُم الاَفضَلُونَ عِندَاللهِ عَزَّوَجَلَّ» [5] ؛,
«اگر نبود دانشمندانی که بعد از غیبت قائم شما به سوی او دعوت می‌کنند و به سوی او رهنمون می‌شوند و از دین او دفاع می‌کنند و بندگان ناتوان را از دام‌های شیطان و مریدهای شیطانی نجات می‌دهند، احدی باقی نمی‌ماند جز اینکه از دین خدا مرتد می‌شدند، ولی این دانشمندان، زمام دل ضعفا را به دست می‌گیرند، همانگونه که ملوان‌ها زمام کشتی را به دست می‌گیرند و سرنشین‌های کشتی را از خطر مرگ حفظ می‌کنند. اینها در نزد خدای - تبارک و تعالی - برترین هستند.
به راستی همین نایبان عام حضرت مهدی‌علیه السلام هستند که در طول غیبت کبری، دین مقدس اسلام را از انحراف حفظ نموده، مسائل مورد نیاز را برای مسلمانان بیان کرده‌اند و دل‌های شیعیان را بر اساس عقاید صحیح، استوار ساخته‌اند.
به راستی تمامی موفقیت‌ها و پیروزی‌های مختلف، با مجاهدت و تلاش خستگی‌ناپذیر محدثان و فقیهان شیعه - از اواخر غیبت صغری تا به امروز - بوده و حیات و نشاط و پویایی تشیّع را تضمین نموده است.
[1] کتاب الغیبة، ص 290، ح 247؛ کمال‌الدین و تمام النعمة، ج 2، ص 483، باب 45، ح 4.
[2] وسائل الشیعة، ج 27، ص 131، ح 33401.
[3] الکافی، ج 1، ص 67، ح 10؛ التهذیب، ج 6، ص 218، ح 6.
[4] مستدرک الوسائل، ج 17، ص 320.
[5] الاحتجاج، ج 1، ص 18 و ج 2، ص 455؛ منتخب الاثر، ص
#ولایت_فقیه
#اللهم‌عجل‌لولیڪ‌الفرج
🌱🌱
@maktabozeynab