#خارج_سطح دروس #حوزوی، عالی‌ترین مرتبه دروس حوزوی است. #دروس_خارج که به دو بخش درس خارج فقه و درس خارج اصول تقسیم می‌شود، پس از پایان دروس سطح در حوزه علمیه تدریس می‌شود. در این دروس، کتاب معین و مشخصی تدریس نمی‌شود، بلکه استادان دروس خارج که معمولاً مراجع تقلید و مجتهدین‌اند، یکی از متون فقهی یا اصولی و کتاب‌های عالمان گذشته را به عنوان متن قرار می‌دهند و در هر مسئله از مسائل فقهی به صورت مستدل با توجه به ادلّه اَربَعه یا چهارگانه (قرآن، حدیث، عقل و اجماع) به بحث و بررسی اقوال می‌پردازند و پس از بررسی همه‌جانبه اطراف مسئله، در پایان، نظر خود را در آن موضوع اعلام می‌کنند. این شیوه از آموزش، نخست برای تبیین مسائل فقهی و سپس برای پرورش روحانیان جهت آشنایی به نحوه ورود و خروج در مسائل و چگونگی تتبع در مسائل فقهی است.هدف درس خارج کسب ملکه اجتهاد توسط طلاب است.

درس خارج بر پایه دو چیز می گردد، اوّل نقد و دوم تقریر است. حالا اگر پذیرفتیم که این دو عنصر وجود دارند، و برای برنامه‌ریزی چند راه می‌توان پیش گرفت. ۱. راه و روش مکتب سامرّاء. روش مکتب سامراء، به شکلی که امروزه درس خارج برگذار می شود، نبوده، بلکه استاد می‌آمده و درس را بیان می‌کرده و شاگردان اشکال‌های خود را طرح می کرده اند. استاد و شاگردان ممکن بوده بیش از یک ساعت، بنشینند با هم روی موضوع بحث کن‌اند. در این روش، هم استاد درگیر می‌شده و هم شاگردان. چون بر این باور بودند که شاگرد باید نقد کند، وگرنه درس خارج نیست؛ و یا باید تقریر کند. تلاش می کردند درس را این گونه جلو ببرند. این مکتب را راه انداخت‌اند، تا شاگرد به نقد و تقریر آشنا شود و این روش در ذهن و فکر او جای بگیرد. امروزه این روش را نمی‌توان عملی کرد. نه اساتید ما چنین حوصله و وقتی دارند که حاضر باشند به این صورت عمل کن‌اند، نه فرصت‌ها و گرفتاری‌های زندگی امروزی چنین اجازه‌ای می‌دهد و نه شاگردان این را برمی‌تابند. یک راه هم این است که درس‌های خارج کوچک تشکیل بشود. پنج نفر پنج نفر. با این راه نقد جان می گیرد. وارد شدن شاگرد به عرصه بحث ممکن می‌شود. شاگرد از حالت میرزابنویسی خارج می‌‎گردد. این که استاد مرتب بگوید و شاگرد هم بنویسد، وقت تلف کردن است. شاگرد اگر چهل سال هم بنویسد باز همان شاگرد قبلی است، و درس برای او فایده ای ندارد. درس خارج چیز دیگری است و محتوا و وضعیت دیگری دارد که باید آن را شناخت و پاس داشت https://mobahesat.ir/54/amp

. به دست آوردن یک وجه جامع که تطور داشته باشد و به وسیله آن بتوانیم تفاوت این دو مکتب را به‏دست آوریم، مشکل است; اما با توجه به سیطره علمى افراد، مى‏توان دو تفاوت را به‏دست آورد: تفاوت اول این است که قمى‏ها در بررسى اسناد روایات، وثاقت راوى، آن‏هم وثاقت منصوص را مد نظر قرار نمى‏دهند، بلکه معیارهایشان شهرت و انجبار به شهرت و تراکم قرائنى است که ممکن است این خبر را به رغم اینکه رجالش توثیقى ندارند، به شأن حجت برسانند. این ملاک‏ها در همه بزرگان وجود دارد; امام، آقاى حائرى و بقیه اینطور هستند. این نکته در نجف هم رایج بوده و تقریباً این سبک آقاى خوئى است که بر خلاف مشى مى‏کند و وثاقت منصوص را قبول مى‏کند، ولى آقاى نائینى و آقا ضیاء و آقاى اصفهانى، و حتى معاصرین آقاى خوئى، مثل آقاى حکیم و آقاى شاهرودى اینطور نیستند; بنابراین نمى‏توان به طور قطع گفت این مسئله، تفاوت مکاتب نجف و قم است; ممکن است فردى از اینجا و فردى از آنجا باشد; اما اگر نجف را در این اواخر در سیطره آقاى خوئى حساب کنیم، مى‏توان قائل به این تفاوت شد. تفاوت دوم اینکه در دریافت عرفیات با هم اختلاف دارند; البته در منهج‏متفاوت‏اند و در کبریات اختلاف دارند و یکى این طرف را و یکى آن طرف را مى‏گوید، که این اختلاف مسالک نیست، بلکه اختلاف در منهج بحث است. http://jf.isca.ac.ir/article_3051.html

مقاله پیش رو دربردارنده مطالبی درباره شیوه های تدریس و تحصیل فقه و اصول در درس خارج حوزه های علمیه می باشد که توسط آموزش تکمیلی فقه و اصول مدرسه شهیدین (ره) از مقاله «شيوه های تحصيل در دوره مقدمات و سطح» (نوشته علي شيرخاني و عباس زارع - تحولات حوزه علميه قم، ص۱۳۳ – ۱۵۰) با کمی تصرف در اختیار مخاطبان گرامی قرار می گیرد: فهرست اجمالی مقاله: الف. شیوه های تدریس درس خارج از نظر شکل درس روش اول: سبک سامرایی روش دوم: سبک کلاسیک روش سوم: روش جلسه ی پرسش و پاسخ روش چهارم: روش مرحوم اصفهانی روش پنجم: استفاده از نوار درسی روش ششم: سبک تحقیقی جمعی بررسی شیوه‌ها ب. شیوه های تدریس درس خارج از نظر محتوا روش اول: روش قدما روش دوم: روش آیت‌الله بروجردی روش سوم: روش امام خمینی روش چهارم: روش سه بخشی روش پنجم: روش چهار بخشی  بررسی شیوه‌ها ج. شیوه های تدریس  مختص درس خارج فقه روش اول: سبک فقه الحدیث روش دوم: سبک فقه مبتنی بر اصول روش سوم: سبک فقه مقارن روش چهارم: سبک فقه پویا د. شیوه های تدریس  مختص درس خارج اصول روش اول: سبک فلسفی روش دوم: سبک عرفی ه. شیوه‌های تحصیل درس خارج روش اول: روش شاگرد محوری روش دوم: روش استاد محوری روش سوم: روش چهار مرحله‌ای روش چهارم: روش سه مرحله‌ای روش پنجم: روش دو مرحله‌ای روش ششم: روش یک مرحله‌ای روش هفتم: شیوه تحقیق جمعی بررسی شیوه‌ها   جهت دانلود فایل PDF مقاله فوق به پایین صفحه مراجعه کنید.

#معرفی #منابع درس #خارج_اصول #کِفایةالاصول کتابی است نوشته #آخوند خراسانی (درگذشته ۱۳۲۹ق)، حاوی یک دوره اصول فقه، به زبان عربی. آخوند خراسانی از شاگردان ملاهادی سبزواری، شیخ انصاری و میرزای شیرازی و از مراجع تقلید بوده است. اشنایی بیشتر با اخوند خراسانی https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C کفایه از زمان تألیف تاکنون، متن درسی در سطح عالی و نیز محور بحث درس‌های خارج اصول فقه حوزه‌های علمیه بوده است. ازاین‌رو حدود ۲۰۰ شرح، حاشیه و تعلیقه بر آن نوشته‌ شده است. مطالب کتاب را بسیار دقیق و منظم توصیف کرده‌اند. کاربرد عبارت‌های کوتاه برای بیان مفاهیم را هم از ویژگی‌های ادبی کفایه دانسته‌اند. متن کفایه الاصول مرحوم اخوند تصحیح مؤسسه آل البیت ناشرموسسه آل البیت محل نشرقم تاریخ نشر۱۴۰۹ق چاپ اول متن کتاب ، جلد ۱ صفحه ۴۳۷⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://lib.eshia.ir/27004/1/437

#آشنایی_بامنابع #درس خارج اصول 📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚 نام کتاب :  #فوائد_الأصول  نویسنده :  #الكاظمي الخراساني، الشيخ محمدعلی «محمدعلی بن شيخ حسن بن شيخ محمد جمالى قابچى كاظمى (1309-1365ق)، https://fa.wikinoor.ir/wiki/%da%a9%d8%a7%d8%b8%d9%85%db%8c_%d8%ae%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%8c_%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af%d8%b9%d9%84%db%8c این کتاب در اصول فقه شیعه امامیه و در واقع #تقریرات درس مرحوم میرزا محمد حسین غروی #نائینی است که به وسیله شاگرد وی شیخ محمدعلی #کاظمی خراسانی نوشته و تدوین شده است. این کتاب مهم و معتبر، مورد توجه علمای متأخر در حوزه های علمیه شیعه بوده است. https://fa.wikinoor.ir/wiki/%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%A6%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84_(%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%86%DB%8C) #موضوعات کلی مورد بحث در این کتاب عبارت اند از: تعریف علم اصول و مسائل مربوط به آن، ماهیت وضع، صحیح و اعم، مشتق، اوامر، نواهی، مفاهیم عام و خاص، مطلق و مقید، قطع، ظن، شک و... . این کتاب، به همت انتشارات مؤسسه نشر اسلامی، در قم در ۴ جلد چاپ و منتشر شده است. ناشر: جامعه مدرسين حوزه علميه قم‌ مكان چاپ: قم‌ نوبت چاپ: اول‌: 1376 ش‌ مبحث مرجحات تزاحم   جلد : 1  صفحه : ۳۲۱⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ https://lib.eshia.ir/13102/1/321 .مبحث تزاحم⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://lib.eshia.ir/11538/1/317

#آشنایی با منابع (۱۲) #درس_خارج_فقه 📚📚📚📚📚📚📚📚📚 #مسالک_الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. زین الدین بن علی بن مشرف عاملی، معروف به #شهید_ثانی (۹۶۵- ۹۱۱ ق)، کتاب مسالک الافهام، یکی از بزرگترین آثار فقهی شهید ثانی (قده)، و از مشهورترین شروح کتاب #شرائع الاسلام فی مسائل الحل و الحرام، تالیف جعفر بن حسن #حلی معروف به #محقق حلی (م ۶۷۶ ق) می‌باشد. کتاب شرایع الاسلام که مهم‌ترین تالیف محقق #حلی (قده) می‌باشد دارای شروح و حواشی متعددی است که در الذریعة و اعیان الشیعة بیش از یکصد شرح و حاشیه آن نام برده شده است. کتاب #مسالک الافهام در میان این شروح از جایگاه خاصی برخوردار است. این کتاب از بزرگ‌ترین و مشهورترین آثار فقهی قرن دهم هجری قمری می‌باشد و چشمه‌های #فقه و فقاهت در آن جوشان است. جهت #آشنایی بیشتر ⤵️⤵️⤵️ https://fa.wikifeqh.ir/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%AD_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C ⚜⚜⚜⚜⚜⚜⚜⚜ متن کتاب #مسالك الأفهام إلى تنقيح #شرائع الإسلام  نویسنده : #الشهيد الثاني  ، #زين الدين العاملی الناشر : مؤسسة المعارف الاسلامية قم المقدّسة رمضان المبارك 1413 ه. ق     جلد : 4  صفحه : ۳۴۳ مبحث #مضاربه ⬇️⬇️⬇️⬇️ https://lib.eshia.ir/10151/4/343 .

#آشنایی با#منابع_درس (۱۴) #خارج_فقه 📚📚📚📚📚📚📚📚 #وسائل_الشیعه تَفْصیلُ وَسائلِ الشیعَة إلی تَحْصیلِ مَسائلِ الشَّریعَة معروف به وسائل الشیعه اثر #شیخ_حر_عاملی (درگذشت؛۱۱۰۴ق) و شامل ۳۶ هزار روایت با سند آن در موضوعات متعدد فقهی شیعه  در ۵۰ بخش موضوعی از کتب اربعه و بیش از هفتاد کتاب حدیثی دیگر گردآوری شده که پایان کتاب نیز در خاتمه مفصلی درباره مصادر، اسانید و رجال احادیث بحث شده است . همچنین آغازنمودن هر باب با روایات صحیح و معتبر و آوردن روایات مرسل یا ضعیف در پایان نیز یکی از ویژگی های کتاب است . جهت آشنایی بیشتر⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ https://fa.wikishia.net/view/%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D8%A9_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) نام کتاب : وسائل الشيعة ط-آل البیت نویسنده : الشيخ حرّ العاملي    جلد : 19  صفحه : 15 مبحث مضاربه، ۱۲ روایت ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://lib.eshia.ir/11025/19/15

معرفی #منابع درس #خارج_اصول استاد(۸) #نهاية الدراية فى شرح الكفاية ، تأليف، آية الله العظمى شيخ محمد حسین #اصفهانی غروی، مشهور به کمپانی ( ۱۲۹۶- ۱۳۶۱ ق)، است. تأليف كتاب، در دوازدهم شعبان ۱۳۳۲ ق، به پايان رسيده است و در سال ۱۳۴۳ ق؛ يعنى چند سال بعد از وفات آخوند خراسانی ( ۱۳۲۹ ق)، چاپ شده است. قسمتى از متن كتاب، در زمان حيات مرحوم آخوند خراسانى نوشته شده است كتاب، در سه جلد انتشار يافته است. جلد اول، شامل مباحث موضوع علم اصول تا مجمل و مبین است. جلد دوم، شامل مباحث حجیت قطع، برائت، اشتغال و قاعده لا ضرر است. جلد سوم، مباحث استصحاب، تعادل و تراجیح، اجتهاد و تقلید، قاعده فراغ و قاعده تجاوز، أصالة الصحة و قاعده ید را در بر دارد. متن کتاب نهایه الدرایه الناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لإحياء التراث ـ قم الطبعة: ١ ، تاريخ النشر : ١٤١٤ هـ.ق http://lib.eshia.ir/27897/1/0

معرفی #منابع درس خارج #فقه (۱) 📚📚📚📚📚📚📚 منبع اصلی درس خارج فقه ۱۴۰۱، (مضاربه) 📚📚📚📚📚📚 #عروة الوثقی فیما تعم به البلوی این کتاب، مهمترین تالیف و کتاب فقهی آیة الله سید محمد کاظم #یزدی به حساب می آید، این اثر فقهی به حدی معروف است که مؤلف آن نزد همگان، به خصوص علما و فضلای حوزه به «صاحب عروة» شناخته می شود. کتاب مزبور دربرگیرنده ابواب مختلف فقه است و احکام و مسائل شرعی را بیان می کند. این اثر در مجموع، محتوی 3260 مساله درسه جلد تالیف شده است .⬇️⬇️⬇️⬇️ https://fa.wikishia.net/view/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AB%D9%82%DB%8C_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) متن كتاب المضاربة ⬇️⬇️ از کتاب العروة الوثقى - جماعة المدرسین ، محشی مراجع نویسنده : الطباطبائي اليزدي، السيد محمدكاظم  جلد : 5  صفحه : 142⬇️⬇️ http://lib.eshia.ir/10027/5/142 ترجمه کتاب عروه ،⬇️⬇️⬇️ الغاية القصوى نویسنده : مرحوم شيخ عباس قمی    جلد : 2  صفحه : ۳۹۹ http://lib.eshia.ir/50089/2/399 .

#معرفی منابع (۸) #درس خارج فقه 📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚📚 « #مهذب_الأحكام»، كتابى است در موضوع #فقه استدلالی كه توسط آیة الله سید عبد الأعلی #سبزواری در سى جلد، به زبان عربی ، در سال ۱۴۱۱ ق، به رشته تحرير درآمده است. آیة الله سبزواری فقيهى بزرگ و مفسرى سترگ و يكى از مفاخر عالمان دينى به شمار مى‌رفت. ايشان در ۱۸ ذيحجة الحرام ۱۳۲۸ يا ۱۳۲۹( عيد سعيد غدیر خم) در خانواده‌اى اهل دانش و تقوا در سبزوار ديده به جهان گشود  آن مرجع دينى، پس از پشت سر نهادن عمرى سرشار از توفيق و خدمات دينى در روز ۲۷ صفر ۱۴۱۴ قمرى( ۲۵ مرداد ۱۳۷۲ ش) در ۸۳ سالگى جهان را بدرود گفت. https://fa.wikifeqh.ir/%D9%85%D9%87%D8%B0%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_(%D9%84%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C) كتاب شريف« مهذب الأحكام»، داراى سى جلد مى‌باشد كه به طور كامل تمام ابواب فقهى را در بر گرفته است.  اين كتاب، در واقع شرحى است بر عروة الوثقای مرحوم سید یزدی    سليس بودن عبارات و آسانى مطالعه اين كتاب، آوردن سى تا چهل رساله علمى با ارزش در بخش‌هاى گوناگون فقهى ، پرهيز از آوردن مباحث غير ضرورى از جمله ويژگى‌هاى اين كتاب ارزش‌مند مى‌باشد. اعتناى ويژه مرحوم آية الله سبزوارى به احاديث کتب اربعه از خصوصيات علمى ايشان است. 📚📚📚📚📚📚📚📚📚 مبحث #مضاربه  مهذب الاحکام فی بیان حلال و الحرام نویسنده : السبزواري، السيد عبد الأعلى    جلد : 19  صفحه : ۲۷۴ ⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️⬇️ http://lib.eshia.ir/10443/19/274