🌀 دو الگوی قلمی حوزویان 📝 بررسی قلم شهید استاد مطهری و مرحوم استاد حکیمی 🖋 ابوالفضل طریقه‌دار 🔸 دو استاد گرانمایه، مطهری و حکیمی از جنبه‌های مختلفی برای عالمان دینی، اسوه و الگویند، که بی‌تردید یکی از آن‌ها «روان‌نویسی» در عرصه نگارش فارسی است. حوزویان، معمولا پیچیده می‌نوشتند و خواننده، هنگام مطالعه دو کار دشوار داشت: یکی فهم مطالب علمی و دیگری باز کردن کلاف پیچیده‌ی جمله‌ها و عبارت‌ها. 🔹 استاد مطهری و حکیمی یاد دادند که چگونه روان و ساده بنویسیم. اما این دو استاد، در عین روان‌نویسی، یک تفاوت اساسی هم داشتند و آن، سبک نگارش بود؛ بدین توضیح که‌: 🔺 استاد مطهری در نثر علمی تواناتر بود؛ یعنی در نگارش ایشان، واژه‌ها مستقیما بر معانی خود، دلالت دارند. نمونه بارز این نوع نثر را می‌توان در شرح «اصول فلسفه و روش رئالیسم» دید. قبل از ایشان کسی نتوانسته به زبان فارسی روان، مفاهیم دشوار و اندیشه‌سوزی چون: حرکت جوهری، وحدت وجود، علت و معلول، جبر و اختیار و دیگر مقوله‌های فلسفی را به قلم فارسی روان بنویسد. از میان همه آثار استاد، بنده نظرم به همان کتاب است، که بسیار سرراست، روان و بدون پیچیدگی، قلم بر کاغذ آورده است. 🔹 هیچ‌کدام از اساتید برجسته‌ی معاصر همانند: جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، محمدتقی جعفری، که فارسی نویسند، نتوانستند به این سادگی و روانی بنویسند. 🔹 اما در نثر ادبی، استاد حکیمی، زیبا، شورانگیز و شاعرانه می‌نوشت و از عناصر خیال چون: تشبیه، استعاره و کنایه، فراوان بهره می‌گرفت و زبان نثر را به زبان شعر نزدیک می‌کرد. 🔻 ولی نکته این‌جاست که موضوعات علمی را نباید با قلم ادبی نگاشت، چون خواننده دچار ابهام می‌شود و باید وقت زیادی صرف کند تا مراد نویسنده را دریابد و گاه معنایی خلاف مقصود او را برداشت می‌کند؛ برای مثال کتاب «مکتب تفکیک» یا «دانش مسلمین» دو موضوع علمی‌اند و نوشتن در این فضا باید به نثر علمی باشد؛ حال آنکه استاد حکیمی این دو را هم به سبک ادبی، نگاشته است. 🔹 برخی اساتید خوش‌قریحه در مجله وزین «حوزه» و نیز سرمقاله‌های مجله‌ی ارزشمند «آینه پژوهش»، که از شاگردان و علاقه‌مندان استاد حکیمی بودند، متأثر از قلم ایشان هستند؛ یعنی گرایش‌ آنها به نثر ادبی است. 📌 بنده در یادداشتی با عنوان «سبک نگارش علامه حکیمی» این موضوع را مفصل‌تر و با ذکر نمونه‌هایی شرح داده‌ام. ✅ به هر جهت در موضوعات علمی، نثر استاد مطهری (آنجا که خودشان قلم زده‌اند، نه کتاب‌هایی که از سخنرانی‌ها جمع‌آوری شده) الگوست و در نثرهای ادبی، آثار استاد حکیمی. #الگوی_قلمی #قلم_مطهری_در_علم #قلم_حکیمی_در_نثرادبی @Manahejj