🌀 هشدار امام(ره) نسبت به آینده فقاهت
🖋 محمد حقپرست
🔹 یکی از فرازهای منشور روحانیت، مطالبه تحقق حداکثری فقه عملی، با مدیریت و آینده نگری علما بر اساس مبانی اسلام است. حضرت امام(ره) می فرماید:
«خلاصهى كلام اينكه ما بايد بدون توجه به غرب حيلهگر و شرق متجاوز و فارغ از ديپلماسى حاكم بر جهان درصدد تحقق #فقه_عملى_اسلام برآييم و الّا مادامى كه فقه در كتابها و سينهى علما مستور بماند، ضررى متوجه جهانخواران نيست و روحانيت تا در همه مسائل و مشكلات حضور فعال نداشته باشد، نمیتواند درک كند كه اجتهاد مصطلح براى اداره جامعه كافى نيست.
حوزهها و روحانيت بايد نبض تفكر و نياز آيندهى جامعه را هميشه در دست خود داشته باشند و همواره چند قدم جلوتر از حوادث، مهياى عكسالعمل مناسب باشند. چه بسا شيوههاى رايج اداره امور مردم در سالهاى آينده تغيير كند و جوامع بشرى براى حل مشكلات خود به مسائل جديد اسلام نياز پيدا كند. علماى بزرگوار اسلام از هم اكنون بايد براى اين موضوع فكرى كنند.»
🔹 با اینکه بیش از سه دهه از این مطالبه گذشته، هنوز ضعف بزرگ حوزه این است که منتظر است تا مسائلی پیش بیاید، تاثیراتش را بر جامعه، اقتصاد و سیاست بگذارد، سپس علما بررسی کنند.
حقیقت آن است که در بسیاری از موارد دیر میشود و اتفاقات و حوادث جامعه و حوزه را غافلگیر می کنند. هنوز روند کلی حوزه بر اساس حل مسائلی است که در گذشته به وجود آمده اند و منتظر جوابهای دقیق هستند.
🔹 از سویی، بعضی گمان می کنند وقتی محققی وارد عرصه ای میشود باید بهترین نظریه را در همان مرحله اول ارائه کند. برای همین از نظرات نو کمتر استقبال می شود. ولی این رویه اشتباه محض است. علم کم کم رشد میکند و سالها زمان می برد تا مسئله ای واضح شود. گاهی مرجعی بعد از بیست سال از نظرش در باب طهارات و عبادات برمی گردد. و این همان پویایی فقه شیعه که هیچ وقت بر نظری تعصب و تصلب ندارد بلکه همیشه تابع دلیل قوی تر است.
🔹 اما اینکه روند کلی حوزه به سمت مسائل آینده برود، ابتدا باید روزمرگی حاکم بر جو حوزه شکسته شود تا طلاب و علما به پویایی در آموزش و پژوهش بیفتند. آینده نگری وقتی اتفاق می افتد که علما از روند علم و تکنولوژی و سیاستهای پشت پرده خبر داشته باشند و اهداف آنها را بدانند.
🔹 اکنون تقابل سنت و مدرنیته چالش امروز و آینده حوزه است. مدرنیته صورت زیبا و جذابی دارد که همه را خیره می کند ولی باطنش کثیف است. اگر حوزه برای مدیریت مدرنیته برنامه و پیشنهاد متناسب نداشته باشد، زیبایی کاذب آن، جامعه اسلامی را مغلوب خواهد کرد.
🗂 #نصیحت_پدر_پیر
@Manahejj