#فنون #قافیه آشنایی با قالبهای شعری قالب : شکلی که قافیه به شعر می بخشد ،تفاوت در چگونگی آرایش قافیه می باشد. 1-غزل : شعری است که مصرع اول با مصرعهای که زوج هر بیت هم قافیه است و حداقل پنج بیت می باشد و شاعر نام خود را به عنوان» تخلص شعری « در بیت آخر یا بیت ماقبل آخر ذکر می کند. تخلص شعری از ویژگیهای مهم قالب غزل است. بیت اول غزل را »مطلع « می گویند که بیتی مُصرَّع است. بیت آخر را »مقطع « میگویند. غزل در قرن ششم )ه.ق( یا کمی پیش از آن رواج می یابد. غزل در آرایش قافیه و شکل ظاهر مانند قصیده است که با توجه به محتوا می توان به راحتی این قالب را تشخیص داد. محتوای غزل ابتدا عاشقانه بود که با ظهور سنایی شاعر و عارف قرن ششم ، غزل عارفانه در شعر فارسی رواج یافت. موضوعهای غزل :1 -غزل عاشقانه که سعدی آن را به تکامل رساند. / 2 -غزل عارفانه با سنایی شروع وبا مولوی این نوع غزل به اوج رسید./3 - غزلی که تلفیقی از غزل عارانه و عاشقانه است که حافظ با استادی تمام این کار را در ادبیات انجام داد./4-غزل اجتماعی : در دوران مشروطه شکل گرفت و موضوعهای آن مسائل اجتماعی و سیاسی است. شاعرانی چون ملک الشعرای بهار، فرخی، میرزاده عشقی، عارف و... در این قالب هنرنمایی کردند مولوی، سعدی، حافظ، صائب تبریزی، فخرالدین عراقی و ... از غزلسرایان شعر کهن هستند. شاعرانی چون رهی معیری،حسین منزوی، سیمین دانشور، شهریار و... از غزلسرایان به نام معاصر هستند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 2-قصیده : شعری است که مصرع اول با مصرعهای زوج هر بیت هم قافیه است و تعداد بیتهای آن از پانزده بیت بیشتر است. اجزای قصیده:1 -تَغزُّل : مقدمۀ قصیده است و محتوای آن عشق، یاد جوانی، وصف طبیعت است برای آمادگی ذهن خواننده سروده می شود تا او را به خواندن شعر ترغیب نماید. 2-تخلّص : بیت یا ابیاتی است که شاعر به یاری آن تغزل را به تنۀ اصلی آن که موضوع اصلی قصیده است پیوند می زند. در واقع رابط میان مقدمه با تنۀ اصلی قصیده است. 3-تنۀاصلی:اصلی ترین قسمت قصیده است زیرا مقصود اصلی شاعر را دربردارد محتوای آن » مدح، رثا، وصف، پندواندرز، حکمت وعرفان« است. 4-شریطه یا دعا: در قصاید مدحی آخرین بخش قصیده است که شاعر با قرار دادن شرط ممدوح خود را دعا می کند. اولین بیت را مطلع و آخرین بیت در قصیده را مقطع می نامند. از نیمه قرن سوم به تقلید از شعر عربی پدید آمدو تا قرن ششم در اوج بوده است. عمده ترین موضوعات قصیده مدح، رثا، وصف، پند واندرز، حکمت و عرفان است. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 3-مثنوی : شعری است مُصرَّع که هر بیت قافیۀ جداگانه دارد. مناسبترین قالب برای سرودن داستانها و مطالب بلند است. از قدیمیترین قالب- های شعر فارسی است .»کلیله و دمنه رودکی و آفرین نامه بوشکور بلخی « از اولین مثنویهای فارسی هستند. موضوعات مثنوی: الف( حماسی و تاریخی مانند: شاهنامۀ فردوسی، اسکندرنامه نظامی و ... ب( اخالقی و تعلیمی مانند: بوستان و ... ج( عاشقانه و بزمی :خسرو وشیرین، ویس ورامین و...، د( عارفانه مانند: مثنوی، حدیقه الحقیقه منطق الطیر و... 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 4-قطعه: شعری است که مصرعهای زوج آن هم قافیه است حداقل ابیات آن دو بیت است . موضوع آن اخالقی، تعلیمی، حکایت، شکایت، مدح، هجو و پند و اندرز است. رودکی قطعات زیبایی دارد. انوری )6 ،)ابن یمین)8 )پروین اعتصامی )معاصر( از قطعه سرایان معروفی هستند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 5-ترجیع بند: شعری است که از چند بند، خانه، یا رشته تشکیل شده است، هر بند از نظر قافیه و تعداد بیتها همانند غزل است یعنی مصرع اول با مصرعهای زوج هم قافیه هستند. بندها از نظر وزن و موضوع یکسان می باشد و تنها از نظر قافیه متفاوت می باشند. در آخر هر بند بیت یکسان مُصرَّعی عیناً تکرار می شود که به آن بیت ترجیع یا برگردان می گویند. موضوع ترجیع بند مدح، ستایش، عشق و عرفان می باشد. خاص شعر فارسی است. قدیمیترین ترجیع بند از فرخی سیستانی است. سعدی و هاتف اصفهانی ترجیع بندهای زیبایی دارند. 🌱🍃🌱🍃🌱🍃🌱🍃🌱 #کنکوری_موفق 🥰 #کنکور_انسانی 😉 @mansouri_konkuri 🍃

#قافیه ☺️ #فنون😁 ادامه قافیه 👇 6-ترکیب بند: از نظر شکل ظاهر ،آرایش قافیه ، همانند ترجیع بند می باشد )شعری است چند بخشی که هر بخش از نظر قافیه مانند غزل است( با این تفاوت که بیت مصرع در آخر هر بخش متفاوت و نامکرر است. موضوع آن رثا، مدح، عشق و عرفان است. قدیمی ترین ترکیب بند ازآن قطران تبریزی است. جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، وحشی بافقی و محتشم کاشانی از سرایندگان مشهور ترکیب بند هستند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 7-مُسمَّط: شعری است که از چند بخش پدید می آید و هر بخش قافیهای مستقل دارد. تمام مصراعهای یک بخش به جز مصراع آخر هم قافیه است، شمار مصراعهای هر بخش با بخشهای دیگر مساوی است و معموال هر بخش سه تا شش مصراع دارد. مصراع آخر تمام بخشها هم قافیه است. در مسمط هر بخش را یک رشته و مصرع آخر را بند می گویند. بند حلقۀ ارتباط تمام رشتههای مسمط به یکدیگر است. درون مایۀمسمط غالباً تغزل و مدح، اشعار سیاسی، ملی و میهنی است. بنیانگذار مسمط منوچهری دامغانی شاعر قرن پنجم است 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 8-رباعی: شعری است که از چهار مصرع تشکیل می شود . مصرعهای اول، دوم وچهارم هم قافیه است ومصرع سوم معموالً قافیه ندارد. پیام اصلی شاعر در مصرع چهارم ذکر می شود. مناسبترین قالب برای ثبت لحظه های کوتاه و زودگذر شاعرانه است. موضوع آن عشق، عرفان و فلسفه است. قالب خاص فارسی است ،بهترین رباعی سرا »خیام« می باشد. وزن این قالب شعری بروزن» الحول وال قوه اال باهلل « است. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 9-دوبیتی: شعری است که از چهار مصرع تشکیل شده و مصرعهای اول ،دوم و چهارم هم قافیه است، پس از نظر آرایش قافیه مانند رباعی است تنها در وزن متفاوت هستند. دوبیتی را ترانه نیز مینامند. رایجترین قالب در میان روستاییان است. موضوع آن عاشقانه و عارفانه است. باباطاهر و فایز دشتستانی از مشهورترین شاعر این قالب است. وزن آن )مفاعیلن مفاعیلن فعولن( است. سادهترین راه تشخیص دو بیتی این است که به هجای کوتاه آغاز می شود و رباعی با هجای بلند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 9-چاپاره یا دوبیتی پیوسته: شعری است که از چند بند تشکیل میشود و هر بند از چهار مصرع تشکیل شده و مصرعهای زوج هر بند هم قافیه هستند. پس از مشروطه رواج پیدا کرده است موضوع آن غنایی و اجتماعی است. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 10-شعرنو یا نیمایی یا آزاد: از نظر شکل ظاهری شعری است با مصرعهای بلند و کوتاه )طول مصرعها باهم برابر نیستند(که در آن قافیه رعایت نمیشود و شاعر هرجا الزم بداند قافیه ذکر میکند. عمده ترین موضوعات آن عشق ، سیاست ، اجتماع و تجربه های شخصی شاعر و.... است. بنیان گذار این قالب »علی اسفندیاری معروف به نیما یوشیج« است که در سال 1301با انتشار »شعر افسانه« آن را بنیان نهاد. شعر نو دربه سه شکل ادامه یافت. 1 -شعر نو که وزن عروضی دارد و طول مصرعها برابر نیست و شاعر هر جا الزم بداند قافیه ذکر میکند. نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد و ... 2 -شعر سپید وزن عروضی و قافیه ندارد. سیدعلی موسوی گرمارودی، احمد شاملو و... 3 -موج نو: همان نر تخیلی. است #نکات_کنکوری 😬 #کنکوری_موفق 😏😊 #کنکور_انسانی 🥰 @mansouri_konkuri🍃

#علوم‌وفنون‌ادبی۲ #درس۱۰ #سبک_هندی ✳️ شعر : 👇🏻وضعیت کلی شعر:👇🏻 محدوده زمانی سبک هندی : از اوایل قرن یازدهم تا اواسط قرن دوازدهم قمری به مدت 150سال درتاریخ ادبیات ایران رواج داشت. 👈🏻موضوع های شعر این دوره : شاعران این دوره به موضوع هایی مثل اندرز، مضمون آفرینی وباریک اندیشی روی آوردند: به دو علت:👇🏻👇🏻 🔹الف_ حکومت صفوی به شعر مدحی ودرباری وعاشقانه بهایی نمی داد. 🔹 ب_ وازطرف دیگر با آموزه های سنتی عرفانی درتضاد بود. 🦋🦋 ✨یکی از ویژگی های شعر این دوره این است که : خارج شدن شعرازحوزه تصرف شاعران با سواد وآگاه به فنون ادب و روی آوردن عامه مردم ،بازاریان وپیشه وران به شعروشاعری : واین ویژگی از دوجهت اهمیت دارد:👇🏻👇🏻 🔹فایده یا نقطه قوت این تحول : این تحول از آن جهت که شعررا به میان عامه مردم برد وبا مضون ها وقلمرو های تازهای روبه رو کرد؛سودمندبود. 🔹عیب یا نقطه ضعف این تحول: از آن رو که افراد کم اطلاع وعامی به شعر روی آوردندوآن را از استواری وسلامت پیشین خود دور ساختند،برای آینده ادبیات زیان بار بود. ویژگی های شعر این دوره در سه قلمرو عبارتند از :👇🏻👇🏻👇🏻 @mansouri_konkuri🍃 ✅1_ قلمرو زبانی : 🔹الف_ زبان کوچه وبازار به شعر راه یافت وروح تازه ای درزبان شعر دمیده شد. 🔹ب_ دایره واژگان شعرگسترش یافت ودیگر از لغات ادبی قدیم ومختصات زبان قدیم مخصوصا سبک خراسانی خبری نبودبه طوری که زبان شعر سبک هندی،زبان جدید فارسی است. دلایل حذف مختصات سبکی زبان قدیم درآثار این دوره: 1⃣ حملات پی درپی بیگانگان( مغولان،تیموریان وازبکان) به ایران، مخصوصا نواحی مشرق بود که باعث نابودی کتابخانه ها وآثارکهن شد وفضلا دیگر با کتب قدیم ودرنتیجه زبان قدیم مأنوس نبودند. 2⃣تغییرجغرافیایی حوزه های شعری درنقاط مختلف ایران وتأثیرپذیرفتن از نواحی گوناگون بود. درسبک هندی لغاتی چون:👇🏻 نزاکت،قالی،شیشه،پل،بخیه،سفال و...را که تا این زمان کمتردرشعر راه داشت،رواج یافت. 🌸پ_ ورود لغات مربوط به مذاهب وآداب ورسوم هندوان در حوزه شعر وادب. 🌸ت_ کاربرد کم لغات عربی( به علت ازبین رفتن سلطه حکومت بغداد برایران) ورواج لغات ترکی (به علت حملات تیموریان وازبکان وسلطه حکومت صفوی). واقع گرا بودن زبان این دوره زیرا زبان حقیقی مردم آن دوره بوده است. ☘ در واقع بی توجهی به زبان بی دقتی درکاربرد جمله ها وترکیب ها و و رود واژه های عامیانه درشعراین دوره کاملا مشهود است. 🦋🦋 ✅قلمرو ادبی :👇🏻👇🏻👇🏻👇🏻 الف_ استفاده از آرایه ها دراین دوره به صورت طبیعی وتصادفی بود وشاعران کوچه وبازار به آرایه ها،به بدیع وبیان کم توجه بودند؛آرایه های این دوره: تشبیه بسیار رواج دارد. تلمیح نیز درمضمون سازی نقش فعالی دارد(البته تلمیحات رایج نه غریب ونادر) حسن تعلیل حس آمیزی تمثیل اسلوب معادله ب_ قالب مسلط این دوره غزل است که گاهی به چهل بیت هم می رسد وتکرار قافیه امری طبیعی است. ودلیلش این است که: شاعر سبک هندی تک بیت گواست یعنی قالب حقیقی شعرش مفردات است واین ابیات مستقل را به وسیله رشته قافیه وردیف به هم گره می زند وازاین رو کم وزیاد کردن ابیات غزل، آسیبی به شعر نمی زند. پ_ استفاده از ردیف های طولانی وخوش آهنگ مثل: خواهم شدن،می شود پیدا،می برد مرا،دیگر است و... @mansouri_konkuri🍃 ✅ قلمرو فکری : الف_ معنی گرا بودن شعر نه صورت گرا وشاعران به معنی ومضمون بیشتر از زبان توجه دارند. ب_ اشعار این دوره بیشتر تک بیت است( کامل بودن معنای تک بیت ها) پ_ یافتن فکری جزئی اما تازه ونگفته وبیان آن به صورت اعجاب انگیز. #نکات_کنکوری 😍 #فنون 😊 #کنکوری_موفق 💪 @mansouri_konkuri 🍃