#فنون #قافیه آشنایی با قالبهای شعری قالب : شکلی که قافیه به شعر می بخشد ،تفاوت در چگونگی آرایش قافیه می باشد. 1-غزل : شعری است که مصرع اول با مصرعهای که زوج هر بیت هم قافیه است و حداقل پنج بیت می باشد و شاعر نام خود را به عنوان» تخلص شعری « در بیت آخر یا بیت ماقبل آخر ذکر می کند. تخلص شعری از ویژگیهای مهم قالب غزل است. بیت اول غزل را »مطلع « می گویند که بیتی مُصرَّع است. بیت آخر را »مقطع « میگویند. غزل در قرن ششم )ه.ق( یا کمی پیش از آن رواج می یابد. غزل در آرایش قافیه و شکل ظاهر مانند قصیده است که با توجه به محتوا می توان به راحتی این قالب را تشخیص داد. محتوای غزل ابتدا عاشقانه بود که با ظهور سنایی شاعر و عارف قرن ششم ، غزل عارفانه در شعر فارسی رواج یافت. موضوعهای غزل :1 -غزل عاشقانه که سعدی آن را به تکامل رساند. / 2 -غزل عارفانه با سنایی شروع وبا مولوی این نوع غزل به اوج رسید./3 - غزلی که تلفیقی از غزل عارانه و عاشقانه است که حافظ با استادی تمام این کار را در ادبیات انجام داد./4-غزل اجتماعی : در دوران مشروطه شکل گرفت و موضوعهای آن مسائل اجتماعی و سیاسی است. شاعرانی چون ملک الشعرای بهار، فرخی، میرزاده عشقی، عارف و... در این قالب هنرنمایی کردند مولوی، سعدی، حافظ، صائب تبریزی، فخرالدین عراقی و ... از غزلسرایان شعر کهن هستند. شاعرانی چون رهی معیری،حسین منزوی، سیمین دانشور، شهریار و... از غزلسرایان به نام معاصر هستند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 2-قصیده : شعری است که مصرع اول با مصرعهای زوج هر بیت هم قافیه است و تعداد بیتهای آن از پانزده بیت بیشتر است. اجزای قصیده:1 -تَغزُّل : مقدمۀ قصیده است و محتوای آن عشق، یاد جوانی، وصف طبیعت است برای آمادگی ذهن خواننده سروده می شود تا او را به خواندن شعر ترغیب نماید. 2-تخلّص : بیت یا ابیاتی است که شاعر به یاری آن تغزل را به تنۀ اصلی آن که موضوع اصلی قصیده است پیوند می زند. در واقع رابط میان مقدمه با تنۀ اصلی قصیده است. 3-تنۀاصلی:اصلی ترین قسمت قصیده است زیرا مقصود اصلی شاعر را دربردارد محتوای آن » مدح، رثا، وصف، پندواندرز، حکمت وعرفان« است. 4-شریطه یا دعا: در قصاید مدحی آخرین بخش قصیده است که شاعر با قرار دادن شرط ممدوح خود را دعا می کند. اولین بیت را مطلع و آخرین بیت در قصیده را مقطع می نامند. از نیمه قرن سوم به تقلید از شعر عربی پدید آمدو تا قرن ششم در اوج بوده است. عمده ترین موضوعات قصیده مدح، رثا، وصف، پند واندرز، حکمت و عرفان است. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 3-مثنوی : شعری است مُصرَّع که هر بیت قافیۀ جداگانه دارد. مناسبترین قالب برای سرودن داستانها و مطالب بلند است. از قدیمیترین قالب- های شعر فارسی است .»کلیله و دمنه رودکی و آفرین نامه بوشکور بلخی « از اولین مثنویهای فارسی هستند. موضوعات مثنوی: الف( حماسی و تاریخی مانند: شاهنامۀ فردوسی، اسکندرنامه نظامی و ... ب( اخالقی و تعلیمی مانند: بوستان و ... ج( عاشقانه و بزمی :خسرو وشیرین، ویس ورامین و...، د( عارفانه مانند: مثنوی، حدیقه الحقیقه منطق الطیر و... 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 4-قطعه: شعری است که مصرعهای زوج آن هم قافیه است حداقل ابیات آن دو بیت است . موضوع آن اخالقی، تعلیمی، حکایت، شکایت، مدح، هجو و پند و اندرز است. رودکی قطعات زیبایی دارد. انوری )6 ،)ابن یمین)8 )پروین اعتصامی )معاصر( از قطعه سرایان معروفی هستند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 5-ترجیع بند: شعری است که از چند بند، خانه، یا رشته تشکیل شده است، هر بند از نظر قافیه و تعداد بیتها همانند غزل است یعنی مصرع اول با مصرعهای زوج هم قافیه هستند. بندها از نظر وزن و موضوع یکسان می باشد و تنها از نظر قافیه متفاوت می باشند. در آخر هر بند بیت یکسان مُصرَّعی عیناً تکرار می شود که به آن بیت ترجیع یا برگردان می گویند. موضوع ترجیع بند مدح، ستایش، عشق و عرفان می باشد. خاص شعر فارسی است. قدیمیترین ترجیع بند از فرخی سیستانی است. سعدی و هاتف اصفهانی ترجیع بندهای زیبایی دارند. 🌱🍃🌱🍃🌱🍃🌱🍃🌱 #کنکوری_موفق 🥰 #کنکور_انسانی 😉 @mansouri_konkuri 🍃

#قافیه ☺️ #فنون😁 ادامه قافیه 👇 6-ترکیب بند: از نظر شکل ظاهر ،آرایش قافیه ، همانند ترجیع بند می باشد )شعری است چند بخشی که هر بخش از نظر قافیه مانند غزل است( با این تفاوت که بیت مصرع در آخر هر بخش متفاوت و نامکرر است. موضوع آن رثا، مدح، عشق و عرفان است. قدیمی ترین ترکیب بند ازآن قطران تبریزی است. جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی، وحشی بافقی و محتشم کاشانی از سرایندگان مشهور ترکیب بند هستند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 7-مُسمَّط: شعری است که از چند بخش پدید می آید و هر بخش قافیهای مستقل دارد. تمام مصراعهای یک بخش به جز مصراع آخر هم قافیه است، شمار مصراعهای هر بخش با بخشهای دیگر مساوی است و معموال هر بخش سه تا شش مصراع دارد. مصراع آخر تمام بخشها هم قافیه است. در مسمط هر بخش را یک رشته و مصرع آخر را بند می گویند. بند حلقۀ ارتباط تمام رشتههای مسمط به یکدیگر است. درون مایۀمسمط غالباً تغزل و مدح، اشعار سیاسی، ملی و میهنی است. بنیانگذار مسمط منوچهری دامغانی شاعر قرن پنجم است 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 8-رباعی: شعری است که از چهار مصرع تشکیل می شود . مصرعهای اول، دوم وچهارم هم قافیه است ومصرع سوم معموالً قافیه ندارد. پیام اصلی شاعر در مصرع چهارم ذکر می شود. مناسبترین قالب برای ثبت لحظه های کوتاه و زودگذر شاعرانه است. موضوع آن عشق، عرفان و فلسفه است. قالب خاص فارسی است ،بهترین رباعی سرا »خیام« می باشد. وزن این قالب شعری بروزن» الحول وال قوه اال باهلل « است. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 9-دوبیتی: شعری است که از چهار مصرع تشکیل شده و مصرعهای اول ،دوم و چهارم هم قافیه است، پس از نظر آرایش قافیه مانند رباعی است تنها در وزن متفاوت هستند. دوبیتی را ترانه نیز مینامند. رایجترین قالب در میان روستاییان است. موضوع آن عاشقانه و عارفانه است. باباطاهر و فایز دشتستانی از مشهورترین شاعر این قالب است. وزن آن )مفاعیلن مفاعیلن فعولن( است. سادهترین راه تشخیص دو بیتی این است که به هجای کوتاه آغاز می شود و رباعی با هجای بلند. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 9-چاپاره یا دوبیتی پیوسته: شعری است که از چند بند تشکیل میشود و هر بند از چهار مصرع تشکیل شده و مصرعهای زوج هر بند هم قافیه هستند. پس از مشروطه رواج پیدا کرده است موضوع آن غنایی و اجتماعی است. 🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋🦋 10-شعرنو یا نیمایی یا آزاد: از نظر شکل ظاهری شعری است با مصرعهای بلند و کوتاه )طول مصرعها باهم برابر نیستند(که در آن قافیه رعایت نمیشود و شاعر هرجا الزم بداند قافیه ذکر میکند. عمده ترین موضوعات آن عشق ، سیاست ، اجتماع و تجربه های شخصی شاعر و.... است. بنیان گذار این قالب »علی اسفندیاری معروف به نیما یوشیج« است که در سال 1301با انتشار »شعر افسانه« آن را بنیان نهاد. شعر نو دربه سه شکل ادامه یافت. 1 -شعر نو که وزن عروضی دارد و طول مصرعها برابر نیست و شاعر هر جا الزم بداند قافیه ذکر میکند. نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد و ... 2 -شعر سپید وزن عروضی و قافیه ندارد. سیدعلی موسوی گرمارودی، احمد شاملو و... 3 -موج نو: همان نر تخیلی. است #نکات_کنکوری 😬 #کنکوری_موفق 😏😊 #کنکور_انسانی 🥰 @mansouri_konkuri🍃

🔰آموزش آرایه های ادبی 🔹1- #مراعات نظیر: آوردن واژه هایی از یک مجموعه که با هم تناسب دارند این رابطه وتناسب می تواند از نظر جنس، نوع، مکان و ...باشد مثل ابر و بادو مه وخورشیدو فلک در کارند تا تونانی به کف آری و به غفلت نخوری 🦋🦋 🔹2- #تلمیح: اشاره ای به بخشی از دانسته های تاریخی وروایات وداستان هایی که در منابع مختلف ذکر شده شده است مثل زحسرت لب شیرین هنوز می بینم که لاله میدمد از خون دیده ی فرهاد 🦋🦋 🔹3- #تضمین: آوردن بخشی از آیه، حدیث، مصراع یا بیتی از شاعری دیگر در بین کلام خود است مثل چشم حافظ زیر بام قصر آن حوری سرشت شیوه ی جنات تجری تحتهاالانهار داشت 🦋🦋 🔹4- #تضاد: آوردن دوکلمه با معنی متضاد است برای روشنگری یا زیبایی مثل:شادی ندارد آن که ندارد به دل غمی آن را که نیست عالم غم نیست عالمی 🦋🦋 🔹5- #تناقض یا پارادوکس: آوردن دو واژه یا دو معنی متناقض است یعنی وجود یکی نقض وجود دیگری است مثل هرگز وجود حاضر غایب شنیده ای من در میان جمع و دلم جای دیگرست 🦋🦋 🔹6- #حس_آمیزی: آمیختن دو یا چند حس است یعنی مثلا بو کردن که مربوط به حس بویایی است را با شنیدن که مربوط به شنوایی است ترکیب کنیم و بگوییم:بو می شنوم و موارد مشابه مثل از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر 🦋🦋 🔹7- #حسن_تعلیل: آوردن علتی ادبی برای کاری درشعر یانثرکه مبتنی بر تشبیه است و در واقع علمی وعقلی نیست مثل:باران همه بر جای عرق می چکد از ابر پیداست که از روی لطیف تو حیا کرد یعنی اگر باران از ابر میبارد به این علت است که از روی لطیف تو شرمسار است مثل عرق شرم که جاری میشود 🦋🦋 🔹8- #اغراق: ادعای وجود صفت یا حالتی است به اندازه ای که وجود آن محال و غیر ممکن باشد مثل:هرگز کسی ندید بدین سان نشان برف گویی که لقمه ای است زمین در دهان برف 🦋🦋 🔹9- #ایهام: آوردن واژه ای با حداقل دومعنی که یکی نزدیک به ذهن و دیگری دور از ذهن باشد مثل:بی مهر رخت روز مرا نور نمانده است وزعمر مرا جز شب دیجور نمانده است مهر یعنی خورشید یامحبت وعشق 🦋🦋 🔹10- #تکرار: تکراریک یا چند کلمه در شعر مثل آدمی در عالم خاکی نمی آید به دست عالمی دیگر بباید ساخت وز نو آدمی 🦋🦋 🔹10- #جناس: آوردن واژه هایی است که در تلفظ مشترک ودر معنی متفاوتند مثل ای مهرتودردلها، وی مهرتو بر لبها وی شور تودرسرها، وی سرتودرجانها جناس انواع مختلفی دارد:تام، ناقص حرکتی، ناقص اختلافی، ناقص افزایشی و اشتقاق 🦋🦋 🔹11- #واج_آرایی: تکرار یک یا چند صامت یا مصوت در یک مصراع یا بیت مثل:لبخند تو خلاصه ی خوبیهاست لختی بخند خنده ی گل زیباست 🦋🦋 🔹12- #تشبیه: ادعای شبیه بودن دویا چند چیزاست ارکان آن:مشبه، مشبه به، ادات تشبیه ووجه شبه مشبه ومشبه به راطرفین تشبیه می نامند ادات تشبیه عبارتنداز مثل، مانند، چو، چون، همچووهمچون، به سان، به کردارو... گرت زدست براید چونخل باش کریم ورت زدست نیایدچوسروباش آزاد ارکان تشبیه در مصراع اول: تو:مشبه چو:ادات نخل:مشبه به کریم وبخشنده بودن:وجه شبه 🦋🦋 🔹13- #سجع: شبیه بودن دو واژه در واجها یا حروف پایانی، وزن یا هردوی آنها مثل الهی اگر بهشت چون چشم و چراغ است، بی دیدار تو درد و داغ است بین داغ و چراغ جناس وجود دارد 🦋🦋 🔹14- #استعاره: مانند تشبیه است ولی فقط از ارکان تشبیه مشبه به یا مشبه ذکر شده است مثل:بتی دارم که گرد گل زسنبل سایه بان دارد در این مصراع بت ، گل و سنبل استعاره اند با کمی دقت می فهمیم که مثلا بت در آغاز اینگونه بوده:یار مثل بت است 🦋🦋 🔹15- #تشخیص: در واقع جان بخشیدن به اشیای بی جان است یعنی خصوصیات انسانی را به پدیده های دیگر نسبت بدهیم مثل گل بخندید که از راست نرنجیم ولی هیچ عاشق سخن سخت به معشوق نگفت. #قافیه 😊 #نکات_کنکوری 😍 #کنکوری_موفق 💪 @mansouri_konkuri🍃