💠 نظام شریعت 🔸شهید بهشتی (ره) اسلام یک نظام وسیع عقیده و عمل است. شناختن هر جزء کوچک از یک ظام وقتی ممکن است که نخست بر دیدگاه کلی آن نظام و به اصطلاح معروف بر «جهان بینی» آن آگاه باشیم و برای شناخت این جزء آن دیدگاه کلی و در چهارچوب وسیع کل، دس به کار تحقیق شویم و در این تحقیق به مناسبت این جز با اجزای دیگر این نظام و با کل نظام از هر جهت توجه کنیم» 📚 طرح کوشش تازه در راه شناخت تحقیقی اسلام، مجله حوزه، شماره15، ص38 🔻مطالعه کامل این متن توصیه می شود: 👇 📚https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4518/7330/91322/طرح-کوششی-تازه-در-راه-شناخت-تحقیقی-اسلام 🏠@feghhevelaee

💠 دانشگاه و حوزه، بازوی ولی فقیه 🔸مرحوم سیدمنیرالدین حسيني (ره) «دانشگاه» و «حوزه» بايد بازوي فرهنگي «ولي فقيه» باشند، بدين صورت كه «مركز تحقيقات استراتژيك» (كه يكي از ابزارهاي شخص ولي فقيه است) بايد برنامه تحقيقاتي كشور را تعيين نمايد و مطابق اين برنامه تحقيقاتي تنظيم شده، وزارت علوم و شوراي عالي فرهنگ، عمل نمايند و بخش اجرايي آن را وزارت علوم و بخش مديريت فكري آن را، شوراي عالي فرهنگ برعهده داشته باشد. يعني بايد بتوانند «معادلات لازم» را توليد و اندازه‏گيري نمايند و به خدمت وليّ فقيه ببرند تا بعد از آن جريان پيدا كند. علاوه بر دانشگاه، حوزه نيز بايد بازوي ولي فقيه باشد. يعني صحيح نيست كه ما حوزه‏اي بريده و مستقل از ولي فقيه داشته باشيم؛ بلكه حوزه بايستي به نحوي باشد كه ولي فقيه بتواند نظر شرع را در باره قوانين مبتلابه از حوزه درخواست كند، در اين صورت، ديگر قضيه بدين شكل نمي‏ماند كه همان درسهاي موجود به صورت سابق رواج داشته باشد مثلا در بحث مكاسب شروط صحت عقد را بحث نموده و مثلا 60 جلد هم (بلكه بيشتر) حاشيه و متن و غيرذلك در كتابخانه حضرت آيت الله العظمي نجفي (ره) وجود داشته باشد؛ براي اينكه شروط صحت عقد چند عدد هستند حالا دو باره اين آقا هم عين همان مطالب را منتها كمي اين طرف‏تر بيان مي‏كند در حاليكه از اين طرف ولي فقيه گفته است كه مثلا محورهاي اصولي كار ما را ارائه دهيد، مسلمين هم در فشار هستند روشن است اين كاري كه اينجا انجام مي‏گيرد اصلا مبتلابه مسلمين نيست؛ يعني يك حجم كثيري از نيروي فكري در موضوعي كه مبتلابه مسلمين نيست صرف مي‏شود؛ يعني انصاف مطلب اين است كه قطعا پاسخ در حد حتي احتياط دقيق آن هم (اگر بخواهيم بگوييم كه جمع بينشان ممكن نيست) وجود دارد. 📚جلسه 5 « بررسي پايگاه رهبري در نظام اجتماعي »تاريخ : 73/4/18 🏠@feghhevelaee

🔶شرح مرحوم مجلسی بر روایت عمربن حنظله 🔸استاد سید احمد مددی مرحوم مجلسي در مرآة العقول ذيل روايت عمر بن حنظله در اصول كافي مي گويد: بعضي از علماء اشكال مي كند به روايت عمر بن حنظله كه دلالت بر نصب نمي كند. اشكالات قوي اي هم دارد كه من يك وقتي فكر مي كردم اين اشكالات بايد از مرحوم ملاصدرا باشد چون روح فلسفي هم دارد و خيلي قوي است. بعدها ديدم گفته اند از میرزا رفیعا است. خيلي مهم است چهارصد سال قبل اشکالاتی کرده است که انصافاً هم دقيق است، شايد الان هم چنین اشکالاتی نكردند. مرحوم مجلسي (ره) هم سعي مي كند جواب بدهد، جواب هاي ايشان هم بعضي هايش واضح نيست، بعضي هم كاملا مجمل است. علي اي حال اين بحث را می بایست از نظر علمي با زيربناهاي علمي خودش انجام بدهيم. 📚جلسه با هم اندیشی فقه حکومتی 🏠@feghhevelaee

💠 سه الگوی روشی در تفقه به طور کلی سه کلان الگوی روشی در بررسی و تحلیل موضوعات وجود دارد: 1. روش انتزاعی و انفرادی 2. روش مجموعه نگر و نظام مند (سیستمی) 3. روش تکاملی و فرایندی. این سه الگوی پایه در مطالعه و بررسی هر مساله، به نتایج متفاوتی منتهی می شود که می تواند دیدگاه ها و پیشنهادات مختلف روشی را دسته بندی کرده، آنها را مقایسه پذیر نماید و اختلاف و تمایز آنها را روشن سازد. 1. روش انتزاعی و انفرادی روش انتزاعی، موضوع را فارغ از روابط و نسبت هایش مورد دقت قرار داده و توصیف می کند. در این روش که با یک نحوه ذات نگری تناسب دارد، موضوعات به صورت مستقل از یکدیگر مورد توجه و مطالعه قرار می گیرد، به گونه ای که هویت و آثار هریک از موضوعات به درون و ذات آنها بازگشت دارد و تأثیرات موضوعات بر یکدیگر عارضی و متأخر از مرتبه ذات آنهاست. این روش با مقیاس فردی از مساله تناسب دارد به نحوی که مجموعه ها را نیز به ذوات افراد منحل کرده و وحدت و ترکیب آنها را اعتباری و صوری تحلیل می کند. 2. روش مجموعه نگر و نظام مند روش مجموعه نگر سعی دارد با نگاه کلان به موضوع، روابط و نسبت های موضوع را ملاحظه کرده و موضوع را در نظام شامل و مشمول آن شناسایی کند و از این طریق به تصویری نظام مند از مجموعه موضوعات دست یابد. طبق این روش، هریک از عناصر، عضوی از یک مجموعه شامل هستند که عناصر مختلف به نحو ترکیبی شکل گرفته اند، به گونه ای که در یکدیگر تأثیر و تأثر دارند. بر این اساس مطالعه و ملاحظه یک عنصر به تنهایی و مستقل از دیگر عناصر، ناقص بوده و ملاحظه روابط و نسبت ها ضروری است. 3. روش تکاملی و فرایندی روش تکاملی از مقیاس و منظر «تکامل و توسعه» به موضوع می نگرد که علاوه بر مجموعه نگری، تغییر و حرکت را نیز لحاظ می کند. در این صورت موضوع را به صورت یک مجموعه مرکبِ در حال تغییر در نظر می گیرد و از فرایند تغییر و تحول آن مجموعه برای هدایت آن به سمت نقطه مطلوب سخن می گوید. از این منظر، نظام را نمی بایست ساکن و ایستا فرض کرد بلکه تعین موضوعات و ترکیب آنها در نظام، متغیر و متحول است و لذا یک سیر و فرایند حرکتی پیدا می کند. در این صورت مدیریت این تغییر و تحولات و راهبری حرکت در مسیر نیل به مقصد مطلوب اهمیت دارد که از طریق تصرف در نظام موجود صورت می پذیرد. این تصرف می بایست مبتنی بر محاسبات پیچیده ای باشد که تمام شرایط درونی و محیطی نظام را لحاظ کرده و متناسب با آن برنامه حرکت نظام را عرضه کند. برنامه حرکت موجب می شود که نظام در مسیر نیل به اهداف مورد نظر و وصول به مقصد مطلوب دائماً بهینه سازی شده و در هر مرحله تعیّن جدیدی پیدا کند. بنابراین در روش مجموعه نگر، عنصر «روابط و نسبت ها» و در روش تکاملی، عنصر «حرکت و تغییر» محوریت پیدا می کند. 🏠@feghhevelaee

سماحة السيد كاظم بن علي بن جليل بن إبراهيم الحسيني الحائري (١٣٥٧هجرية/١٩٣٨ميلادية) رعاه الله تعالى ، يتنحى اليوم الإثنين ١ صفر ١٤٤٤ هجرية عن مرجعية التقليد والإفتاء نتيجة تقدمه بالعمر وإبتلائه بكثرة الأمراض ، حفظه الله تعالى .

💠فقه سرپرستی 🔸 یحیی عبدالهی «فقه» عبارت است از «دانش استنباط معارف از منابع دین با پیروی از منطق حجیت». اما «فقهِ» موجود به دلیل بستر تاریخی تکوین و تکامل خود که در دوران انزوای شیعه از مناسبات حکومتی تولد و رشد یافته، بر مدار «مقیاس فردی» شکل گرفته است و سعی دارد احکام تکلیفی «آحاد مکلفین» را استنباط کند. امروزه با تحقق حکومت دینی و ضرورت حضور «دین» در صحنه «مدیریت اجتماعی»، تفقه دینی نیز می بایست سرپرستی و هدایت شئون مختلف جامعه را بر عهده گیرد که این امر، تنها از طریق «نظام معرفت دینی» امکان پذیر است. به بیان دیگر «هدایت و سرپرستی دینی» بر جامعه در گرو دستیابی به علوم و دانش های دینی است که در مجموع، «عقلانیت اجتماعی» را سامان می دهد. «نظام معرفت بشری» نیز آنگاه دینی خواهد شد که ذیل چتر «ولایت دینی» قرار گیرد و حوزه های مختلف معرفت های بشری با محوریت «معرفت های دینی» بازتعریف شوند. «منطق حجیت» می بایست از طریق «معرفت های دینی»، بر کل معرفت های بشری سریان پیدا کند و همه دانش ها و معرفت ها به حجیت برسند. بنابراین «فقه مطلوب و بالنده» می¬بایست هسته مرکزی «منظومه معرفت بشری» را مستند به کتاب و سنت ارائه دهد و در گام بعد، این معرفت های دینی در لایه «علوم و دانش¬ها» امتداد یابد و در حلقه سوم نیز به «مدل ها و برنامه های اجرایی» در صحنه مدیریت اجتماعی فراوری شوند. به بیان دیگر، اگر «دین» را جریان هدایت و ولایت الهی بدانیم و دامنه آن را تمام شئون فردی و اجتماعی انسان به حساب آوریم، «جامعه ایمانی» با حاکمیت ولایت الهی بر سه لایه «تفقه، علوم و دانش¬ها، مدل و برنامه¬های اجرایی» در جامعه محقق خواهد شد. در نتیجه، منظومه معرفتی منسجمی بدست خواهد آمد که آهنگ پرستش و عبودیت الهی بر تمامی آن گسترده شده باشد. در اینصورت «فقه» که در کانون هدایت گر این نظام معرفت بشری جای دارد، «حجیت» را در تار و پود این نظام معرفتی تسری خواهد داد. اگر بپذیریم که «الاسلام هو الحکومه» و «الاسلام یقود الحیاه»، «تفقه دینی» می بایست نبض تحولات اجتماعی را در دست بگیرد و به جای صرفاً «پاسخ گویی به مسائل مستحدثه»، به حضور «فعال و حادثه ساز» در صحنه اجتماعی و بین المللی مبدل گردد، به جای «همگامی با تحولات زمانه»، زمانه را با خود همگام سازد، و در یک جمله؛ «فقه»، مهندسی حیات بشری و منظومه معرفتی را برعهده خواهد گرفت. 🏠@feghhevelaee

بانک امری مستحدثه است و اسلامی کردن آن...

💢 سه رویکرد فقهی در تبیین «دولت اسلامی» رویکرد «فقه موضوعات»، هسته مرکزی دین را دستورات و فرامین الهی می داند که فقه، آنها را در قالب احکام شرعی استنباط کرده و به مکلفین ارائه می کند. طبق این نگرش، هریک از افعال مکلفین، به صورت یک عنوان کلی، موضوع برای یکی از احکام تکلیفی قرار می گیرد و تکلیف او را مشخص می کند. براین اساس، رویکرد «فقه موضوعات» در مواجهه با مقوله «دولت اسلامی»، بر عمل به احکام شرعی تأکید می ورزد؛ طبق این نگرش، از آنجا که «دولت اسلامی»، مجری احکام شریعت است، در عرصه های مختلف بر ضرورت انطباق قوانین، مناسبات اجتماعی وتصمیم گیری های مدیریتی بر «احکام شرعی» و حفظ خطوط قرمز شریعت تأکید و پافشاری می شود، همچنین در مواجهه با ساختارها و نظامات اجتماعی به نفی عناصر ناسازگار با احکام شرعی حکم می دهند. بنابراین رویکرد «فقه موضوعات» معمولاً بیش از رساله های عملیه و امتداد آن در پاسخ به مسائل مستحدثه، دستاورد دیگری برای «دولت اسلامی» ندارد و باقی مسئولیت را از آنجا که به عرصه اجرا و امتثال احکام مربوط می شود، به مدیران اجرایی احاله می دهند. تصویر مطلوب و آرمانی از «دولت اسلامی» نزد این رویکرد، دولتی است که مدیران آن به احکام الهی - که عمدتاً همان احکام رساله است - پایبند باشند و خلاف شرعی صورت نگیرد. بنابر رویکرد «فقه نظامات»، تحقق «دولت اسلامی» در صحنه مناسبات پیچیده اجتماعی، نیازمند طراحی و اجرای نظامات اسلامی است که بتواند عمل و روابط اجتماعی را مطابق با آموزه های دینی تنظیم کند. نظاماتی که در عرصه های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی بر رفتار مردم در صحنه جامعه سایه افکنده و به آن سمت و سو می دهد. نظامات اجتماعی، بسیاری از موضوعات را به صورت هدفمند ترکیب سازی کرده به گونه ای که از طریق آنها اهداف و ارزش های خاصی را محقق می سازند. در این صورت دین اسلام به عنوان دین خاتم می بایست در مواجهه با نظاماتی که مبتنی بر مبانی و ایدئولوژی باطل شکل گرفته است، نظامات اسلامی را ارائه دهد که با تحقق آنها «دولت اسلامی» و «جامعه ایمانی» پدید آید. طبق این نگرش دین صرفاً به بیان احکام و دستورات شرعی همچون رساله های عملیه، محدود نمی شود بلکه دارای اهداف و مقاصدی است که از طریق مفاهیم و نظریه های بنیادین شریعت می تواند مبنای نظام سازی فقهی قرار گیرد، به عنوان مثال نظام سیاسی، نظام اقتصادی، نظام تعلیم و تربیت، نظام سلامت، از جمله نظامات اجتماعی است که ارکان «دولت اسلامی» را تشکیل می دهد. رويكرد سوم يعنی «فقه سرپرستی» حقیقت دین را اساساً از جنس گزاره و آموزه های معرفتی نمی داند بلکه معتقد است جریان «هدایت و ولایت خدای متعال»، باطن دین را شکل داده و «شریعت»، نازله ولایت و مناسک تولی به آن است. ولایت الهی از طریق ولایت اولیاء و خلفای الهی بر دیگر مخلوقات جریان پیدا می کند، از این رو حجج الهی به عنوان ولی و سرپرست، نقش محوری را در تحقق دین ایفا می کنند. طبق این رویکرد، «جامعه ایمانی» جامعه ای است که در رأس آن، هدایت و سرپرستی اجتماعی به امام معصوم و در عصر غیبت به ولی فقیه سپرده شده باشد و حرکت جامعه نیز در جهت ولایت الهی باشد و سعی کند تمام شئون خود را با آن منطبق سازد. طبق این نگرش تحقق «دولت اسلامی» نیازمند درک عمیق تری از مفهوم «هدایت اجتماعی» است؛ جامعه حقیقتی نظام یافته است اما نه به صورت ایستا و ثابت بلکه با حرکت و تغییر و تحول دائمی همراه است. در این صورت، در «دولت اسلامی» می بایست علاوه بر ملاحظه ابعاد نظامات اجتماعی به نحو جامع و تأثیر و تأثر آنها بر یکدیگر، سیر حرکت و تغییرات آنها نیز مورد دقت قرار گیرد. تحقق «دولت اسلامی» تنها در قالب فرايند «مدیریت اجتماعی»، توسط «برنامه ریزی های گام به گام» ميسر است که این سیر تکاملی در نهایت به تحقق «تمدن نوین اسلامی» منتهی می شود. 📚ensani.ir/fa/article/483011/روش-شناسی-فقه-دولت-سازی-اسلامی 🏠@feghhevelaee

🔰مرحوم علامه حسینی هاشمی: 🔸نمیتوان مکاتب پوچ و بی هویتی مانند بهائیت، قادیانی و... را حریف اصلی اسلام در صحنه مبارزه عملی و عینی میان حق و باطل فرض کرد. 🔸 حریف ما آن مکتبی است که از عهده ایجاد نظامات اجتماعی بر‌می‌آید و می‌تواند به تخصیص «قدرت، اطلاع، ثروت» بپردازد و محیط الگوی مصرف و پرورش جامعه؛ یعنی چشایی، بویایی و بینایی و تمامی مجاری حسی مؤثر در حساسیت انسانها نسبت به محیط خارج را شکل دهد. 🔸 چنین جریانی از یکسو می‌تواند بر محیط پرورشی جامعه و جهت‌دهی به آن فائق شود و از دیگر سو به تعریف ارتباطات انسانی آنگونه که خود می‌خواهد بپردازد و از جنبه سوم هم به ارائه تعاریف نظری مبادرت کند. پس این جریان خطرناک، امروز حریف اصلی ماست. 📄مشهد/دی ماه ١٣٧٩