🔶احکام حکومتی به معنای احکام «سرپرستی تکامل» و «الگوی تخصیص» جامعه
🔸سیدمنیرالدین حسینی (ره)
احکام حكومتی به معناي «الگوي تخصيص» و «سرپرستي تكامل مجموعه» است، اين غير از احكام انفال و منابع طبيعي و بخشي از درآمد فرد؛ يعني اخماس و زكوات و وجوه بريّه است. غير از امور حسبه است؛ در امور حسبه كه شما نمي خواهيد محدث حادثه باشيد. نمي خواهيد تكامل ساختارهاي اجتماعي و نظامات را سرپرستي كنيد. احكام سرپرستي تكامل اجتماعي را مي خواهيد بدهيد به دست كفار؟ بگوييد: ما به سرپرستي كاري نداريم! وظيفه اي هم نسبت به آن نداريم! كفار بيايند به دست بگیرند! اين بحث گذشت که اين فرض، به معناي حمله كفار به بيضه اسلام يعني اصل اسلام است و قدرت اسلام را بين بردن. به معنای حق قضاوت پيداكردن بر اسلام و مسلمين است. اين را كه نمي توانيد بگوييد. یا اینکه بگوييد: در شرع داريم، ولي به كارشناس اسلامی واگذار کرده است، بدون اينكه پيش فرض¬ها يا متغيرهاي اصلي را از شرع بگيريم! در این صورت نمی توانید ادعا کنید: عدل و ظلم شرعي شد! همچنین اگر بگوییم: متغيرهاي اصلي تکامل را از تجربه حسی به دست مي آوريم، اين از قبيل اين است كه با قياس و اقيسه بخواهيد كمالات الهی را تحصيل كنيد! یعنی قياس بنشيند جاي نبوت! بطلان این حرف واضح است. قياسات عقلي و حسي نمي توانند نسبت به شرع را تمام كند.
📚مبادی اصول فقه احکام حکومتی
🏠@feghhevelaee
🔶«اقامه دین»، تکلیفی متوجه «جامعه اسلامی»
🔸علامه طباطبایی (ره)
«فعلى المجتمع الإسلامي عند أوج عظمته و اهتزاز لواء غلبته أن يقيموا الدين و لا يتفرقوا فيه، و عليه عند الاضطهاد و المغلوبية ما يستطيعه من إحياء الدين و إعلاء كلمته و على هذا القياس حتى أن المسلم الواحد عليه أن يأخذ به و يعمل منه ما يستطيعه و لو كان بعقد القلب في الاعتقاديات و الإشارة في الأعمال المفروضة عليه.
و من هنا يظهر أن المجتمع الإسلامي قد جعل جعلا يمكنه أن يعيش في جميع الأحوال و على كل التقادير من حاكمية و محكومية و غالبية و مغلوبية و تقدم و تأخر و ظهور و خفاء و قوة و ضعف ...»
📚 الميزان في تفسير القرآن، ج4، ص: 126
🏠@feghhevelaee
💠 خطاب به جامعه اسلامی
🔸ابوالقاسم علیدوست
استاد علیدوست در کتاب فقه و مصلحت به در یکی از ضمائم تحقیقی به تحلیل خطاب تکلیفی به «مجتمع اسلامی» می پردازد. ایشان بر اساس برخی مبانی نوع دیگری از تکلیف را علاوه بر واجب عینی و کفایی ترسیم می کنند؛ در این نوع از واجب «جمیع مکلفان واجد شرایط» مکلف و مخاطب حکم اند، لکن انجام آن از همه خواسته نشده است. پس واجب عینی نیست. امتثال آن از هر کس ننیز پذیرفته نیست، پس کفایی هم نیست، بلکه انجام آن را فرد یا نهاد خاصّی باید عهده دار شود، هرچند مخاطب حکم همه مکلفان واجد شرایط تکلیف اند نه جمعی خاص از آن ها.
استاد علیدوست این نوع حکم را در میان فقهای اهل سنت با سابقه می دانند و آن را با مبانی فکری و اعتقادی عامه سازگار معرفی می کنند، هرچند مبتنی بر دیدگاه ولایت فقیه و حاکم شرع، می بایست در اصول و فقه امامیه نیز به آن مجال حضور جدی داد. ایشان در نهایت معتقدند که دیدگاه و مبنای ولایت فقیه، نیازمند چنین خطابی نیست و خود ولی فقیه می تواند مستقیماً مخاطب تکلیف قرار گیرد.
📚 فقه و مصلحت، ص 605 - 609
🏠@feghhevelaee
مرکز تفقه علوم اسلامی
💠 خطاب به جامعه اسلامی 🔸ابوالقاسم علیدوست استاد علیدوست در کتاب فقه و مصلحت به در یکی از ضمائم تحقی
💢 نقد و بررسی
استاد علیدوست فرض خاصی از خطاب تکلیفی به مجتمع اسلامی را طرح و نقد و بررسی کرده اند، خطابی که متوجه عموم باشد ولی مقصود، امتثال حاکمان باشد. هرچند سابقه ای که ذکر کرده اند برای این نوع خطاب صحیح است اما امروزه در عرصه علمی حوزه ، حالت های دیگری از احکام اجتماعی و حکومتی مطرح است که اتفاقاً آنچه ایشان مطرح کرده اند، حالت شاذ به حساب می آید. از این رو می بایست عنوان بحث را خاص کنند و یا به دیگر حالت ها نیز بپردازند.
💠 خطاب به نبی اکرم (ص) و اراده کل جامعه
حالت دیگر این است که خطاب به محور امت و جامعه ایمانی یعنی نبی اکرم (ص) است اما مقصود حقیقی از خطاب، کل جامعه است. اما اینکه چرا حکم از طریق حضرت (ص) به جامعه خطاب می شود و نه به صورت مستقیم ، می تواند نکات مهمی در بر داشته باشد که می بایست تأمل شود. از جمله اینکه در برخی تکالیف اجتماعی، امتثال آن می بایست بر محور ولی اجتماعی واقع شود.
نمونه این خطاب در کلام مرحوم علامه طباطبایی (ره) نیز آمده است:
أن بعض الخطابات القرآنية وجه إلى النبي ص خاصة، و المراد بها ما يعم الأمة.
📚الميزان في تفسير القرآن، ج5، ص: 116
🏠@feghhevelaee
هدایت شده از استاد مددی
💢تفسیر
💠 خطاب به ولی جامعه
«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ إِذَا طَلَّقْتُمُ النِّسَاءَ فَطَلِّقُوهُنَّ لِعِدَّتِهِنَّ»؛ ابتدا خطاب به پیغمبر است، سپس جمع آورده، یعنی از طریق پیغمبر به جامعه اسلامی ابلاغ می شود. نکاتی دارد در این جا که از طریق پیغمبر به جامعه اسلامی ابلاغ می شود.
📚خارج فقه؛16/10/1397
🏠@ostadmadadi
هدایت شده از شعوبا
💠 فقه الانتظار و قرائت های مختلف از مهدویت
✂️ بخشی از جزوه آشنایی با معهد الدولي للدراسات الایرانية(رصانة)
⭕️ زاویه دید و عینک مرکز رصانه به ایران از خاستگاه اسلام¬گرایی از نوع سعودی اش یا وهابی برنمی¬خیزد. آنها با شیعه به عنوان یک جزو مهم از مردم مسلمان مشکلی ندارند البته با قرائتی از شیعه که نامش شیعۀ سنتی(تقلیدی) است.
⭕️ یکی از موضوعاتی که می توان آن را جزو پروژه¬ها و اهداف مرکز دانست تفکیک کردن قرائت انقلابی(امام)خمینی از قرائت سنتی حوزه¬ها است و تاکید بر این نکته که ما با قرائت انقلاب اسلامی مشکل داریم و نه با قرائت سنتی حوزه¬های شیعه.
⭕️ برای مثال در نوع نگاه به مهدویت، قرائت سنتی اصیل(به زعم ایشان) از مهدویت تحت عنوان نظریۀ انتظار نام برده میشود
«در فقه کلاسیک شیعی انتظار موجب مزج و در همامیختگی شیعه در حکومتهای خلافت در گذشته و حکومتهای ملی در عصر جدید شده و عمل سیاسی قبل ظهور حرام شمرده شده است. از همینرو دولتهای عربی با این نگاه اساسا مشکلی ندارند. اما در قرائت(امام)خمینی نظریۀ انتظار به نظریۀ تمهید و مقدمهسازی تبدیل شد. در نظریۀ تمهید، ایران ازمهدویت به عنوان ابزاری برای بسط نفوذ خود در میان کشورهای منطقه استفاده میکند و با آن شیعیان منطقه را تحریک میکند که به آماده سازی حکومت مهدی(عج) کمک کنند که این رهاوردی جز افزایش تنش و درگیری ندارد».
برای مطالعه و دانلود این جزوه اینجا کلیک کنید
⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان
@shouba
مرکز تفقه علوم اسلامی
💠 خطاب به نبی اکرم (ص) و اراده کل جامعه حالت دیگر این است که خطاب به محور امت و جامعه ایمانی یعنی ن
از این نوع خطاب فهمیده می شود که رکن مخاطبه، پیامبر اکرم (ص) است و خطاب بی واسطه به ایشان است و دیگران به واسطه نبی اکرم (ص) مخاطب قرار می گیرند:
و في قوله تعالى: ذلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كانَ مِنْكُمْ التفات إلى خطاب المفرد عن خطاب الجمع ثم التفات عن خطاب المفرد إلى خطاب الجمع، و الأصل في هذا الكلام خطاب المجموع أعني خطاب رسول الله ص و أمته جميعا لكن ربما التفت إلى خطاب الرسول ص وحده في غير جهات الأحكام كقوله: تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلا تَعْتَدُوها، و قوله فَأُولئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ، و قوله: وَ بُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذلِكَ، و قوله: ذلِكَ يُوعَظُ بِهِ مَنْ كانَ مِنْكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ، حفظا لقوام الخطاب، و رعاية لحال من هو ركن في هذه المخاطبة و هو رسول الله ص فإنه هو المخاطب بالكلام من غير واسطة، و غيره فمخاطب بوساطته، و أما الخطابات المشتملة على الأحكام فجميعها موجهة نحو المجموع، و يرجع حقيقة هذا النوع من الالتفات الكلامي إلى توسعة الخطاب بعد تضييقه و تضييقه بعد توسعته فليتدبر فيه.
📚الميزان في تفسير القرآن، ج2، ص: 239
🏠@feghhevelaee
💠ولایت امر امت
🔸 علامه طباطبایی (ره)
و كون ولاية أمر الأمة مما لا غنى للدين عنه ظاهر لا ستر عليه، و كيف يسوغ لمتوهم أن يتوهم أن الدين الذي يقرر بسعته لعامة البشر في عامة الأعصار و الأقطار جميع ما يتعلق بالمعارف الأصلية، و الأصول الخلقية، و الأحكام الفرعية العامة لجميع حركات الإنسان و سكناته، فرادى و مجتمعين على خلاف جميع القوانين العامة لا يحتاج إلى حافظ يحفظه حق الحفظ؟ أو أن الأمة الإسلامية و المجتمع الديني مستثنى من بين جميع المجتمعات الإنسانية مستغنية عن وال يتولى أمرها و مدبر يدبرها و مجر يجريها؟
📚الميزان في تفسير القرآن، ج6، ص: 48
🏠@feghhevelaee