شرح و تفسیر قسمت اول
بهترين روش در فتنه ها
امام(عليه السلام) در اين حکمت پرمعنا مى فرمايد: «در فتنه ها همچون شتر کم سن و سال باش; نه پشت او قوى شده که سوارش شوند نه پستانى دارد که بدوشند»; (قَالَ(عليه السلام): کُنْ فِي الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ، لاَ ظَهْرٌ فَيُرْکَبَ، وَلاَ ضَرْعٌ فَيُحْلَبَ).
براى روشن شدن محتواى اين کلام بسيار پرمعنا لازم است قبلاً دو واژه «فتنه» و «ابن لبون» تفسير شود:
فتنه، از ماده «فتن» (بر وزن متن) در اصل به معناى قرار دادن طلا در کوره است تا خالص از ناخالص جدا شود سپس به معناى هرگونه آزمايش و امتحان و بلا و عذاب و حتى شرک و بت پرستى و آشوب هاى اجتماعى آمده است و در اينجا منظور همان آشوب هاى اجتماعى است.
لبون، به شترى گفته مى شود که به جهت زائيدن مکرر پيوسته در پستانش شير است (لبون به معناى شير دار است از ماده لبن) و ابن لبون به بچه چنين شترى گفته مى شود که دو سال آن تمام شده و وارد سال سوم شده است; نه قوت و قدرت چندانى دارد که بتوان بر پشت او سوار شد و نه پستان پر شيرى (زيرا هم کم سن و سال است و هم نر) و به اين ترتيب هيچ گونه استفاده اى از آن در آن سن و سال نمى توان کرد.
از اينجا روشن مى شود که هدف امام اين است که انسان به هنگام شورش هاى اهل باطل و فتنه هاى ناشى از خصومت آنها با يکديگر نبايد آلت دست اين و آن شود; بايد خود را دور نگه دارد و به هيچ يک از دو طرف که هر دو اهل باطل اند کمک نکند.
در اين گونه موارد معمولاً هر کدام از طرفين به سراغ افراد بانفوذ و باشخصيت مى آيند تا از نفوذ و قدرت آنها براى کوبيدن حريف استفاده کنند. در اين هنگام بايد اين افراد بلکه تمام افراد، خواه ضعيف باشند يا قوى نهايت مراقبت را به خرج دهند که در دام فتنه گران و غوغاسالاران نيفتند مبادا دين و يا دنياى آنها آسيب ببيند و در بعضى از روايات جمله «ولا وَبَر فَيُسْلَب» نيز به آن افزوده شده است يعنى شتر دو ساله پشمى هم ندارد که آن را بچينند و از آن استفاده کنند.
نمونه اين فتنه ها در صدر اسلام و قرون نخستين فراوان بود که امامان اهل بيت و يارانشان همواره از آن کناره گيرى مى کردند حتى داستان قيام ابو مسلم بر ضد بنى اميه گرچه در ظاهر براى کوبيدن باطلى بود ولى در باطن براى تبديل باطلى به باطل ديگر و حکومت بنى عباس به جاى بنى اميه بود. به همين دليل هنگامى که ابو مسلم به وسيله نامه اى پيشنهاد حکومت و خلافت را به امام صادق(عليه السلام) کرد امام آن را نپذيرفت زيرا مى دانست در پشت پرده اين قيام چه اشخاصى کمين کرده اند و به تعبير ديگر امام مى دانست اين يک فتنه است که دو گروه باطل به جان هم افتاده اند و نبايد به هيچ کدام امتيازى داد.
#نهج_البلاغه
#حکمت_یک
•┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈•
✅ با ما همراه باشید..
کانال فعالان تربیتی، فرهنگی استان زنجان
🆔 @salehinzn
شرح و تفسیر قسمت دوم
رواياتى که از ائمه هدى(عليهم السلام) درباره فضيلت عزلت و گوشه گيرى به ما رسيده است غالباً ناظر به اين گونه شرايط است.
از جمله امام اميرالمؤمنين(عليه السلام) طبق آنچه در غررالحکم آمده مى فرمايد: «الْعُزْلَةُ أَفْضَلُ شِيَمِ الاَْکْيَاسِ; گوشه گيرى برترين خصلت افراد باهوش و زيرک است». و در حديث ديگرى از آن حضرت مى خوانيم: «سَلاَمَةُ الدِّينِ فِي إعْتِزَالِ النَاسِ; سلامت دين انسان درکناره گيرى از مردم است».
در حديث گويا و روشنى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم هنگامى از آن حضرت سؤال کردند: چرا گوشه گيرى را انتخاب کرده ايد؟ فرمود: «فَسَدَ الزَّمَانُ وَتَغَيَّرَ الاِْخْوَانُ فَرَأَيْتُ الاِنْفِرَادَ أَسْکَنَ لِلْفُؤَاد; زمانه فاسد شده و برادران تغيير روش داده اند به همين دليل، آرامش دل را در تنهايى يافتم».
قرآن مجيد نيز اشاراتى به اين معنا دارد از جمله درباره حضرت ابراهيم مى خوانيم که او گروه بت پرستان را مخاطب قرار داد و گفت: «(وَأَعْتَزِلُکُمْ وَما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ وَأَدْعُوا رَبِّي); از شما و آنچه غير از خدا مى خوانيد و مى پرستيد کناره گيرى مى کنم و (تنها) پروردگارم را مى خوانم».
در داستان اصحاب کهف نيز در آيه 16 سوره «کهف» اشاره به گوشه گيرى آنها از گروه فاسد و مفسد شده است.
از آنچه گفته شد به خوبى روشن مى شود که هرگز منظور امام(عليه السلام) اين نبوده است که اگر گروهى باطل بر ضد مؤمنان و طرفداران حق برخيزند نبايد به حمايت مؤمنان حق جو برخاست; اين سخن بر خلاف صريح قرآن است که مى فرمايد: «(فَإِنْ بَغَتْ إِحْداهُما عَلَى الاُْخْرى فَقاتِلُوا الَّتى تَبْغى حَتّى تَفىءَ إِلى أَمْرِ اللّه); اگر گروهى از مسلمانان بر گروه ديگرى ظلم و ستم روا داشتند (و اصلاح در ميان آن دو از طريق مسالمت آميز امکان پذير نشد) با جمعيت ستمگر پيکار کنيد تا به سوى حق باز گردند».
ممکن است تفاوت بين جمله «لا ظَهْرٌ فَيُرْکَبُ» و جمله «وَلا ضَرْعٌ فَيُحْلَبُ» در اين باشد که نه کمک هاى مستقيم به فتنه جويان کن (مانند سوارى دادن مرکب) که خودش وارد معرکه شود و نه کمک هاى غير مستقيم مانند کمک هاى مادى به اين گروه ها کردن رواست شبيه شير دادن برای تغذیه افراد
#نهج_البلاغه
#حکمت_یک
•┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈•
✅ با ما همراه باشید..
کانال فعالان تربیتی، فرهنگی استان زنجان
🆔 @salehinzn
۱- قَالَ( علیه السلام ) : کُنْ فِی الْفِتْنَةِ کَابْنِ اللَّبُونِ لَا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ وَ لَا ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ .
درود خدا بر او فرمود: در فتنه ها، چونان شتر دوساله باش، نه پشتی دارد که سواری دهد، و نه پستانی تا او را بدوشند.
#امام_علی_علیه_السلام
#نهج_البلاغه
#حکمت_یک
•┈┈•✾•🌿🌺🌿•✾•┈┈•
✅ با ما همراه باشید..
کانال فعالان تربیتی، فرهنگی استان زنجان
🆔 @salehinzn