✅ جلسه ششم تفسیر سهشنبهها؛ ۱۴۰۱/۳/۲۴
◀️مخاطب قرآن(۲)؛
🔰مخاطب قرآن فقط متقین و مسلمین و مومنین نیست؛بلکه همه انسانهاست.
🔸كتاب نجات بخش:
معاذ بن جبل ميگويد:در سفري با پيامبر (ص) بوديم.به آن حضرت عرض كردم براي ما سخن سودمندي بگوييد.آن حضرت فرمودند:
«إن أردتم عيش السّعداء و موت الشهداء والنّجاة يوم الحشر و الظّل يوم الحرور والهُدي يوم الضلالة فادرسوا القرآن فإنّه كلام الرّحمن و حرز من الشيطان و رجحان فى الميزان»
📚جامع أحاديث الشيعه/ج 15/ص 9
اگر زندگي سعادتمندانه،مرگ شهيدانه، نجات روز حشر،سايهي روز سوزندگي و هدايت روز گمراهي مي طلبيد،به درس قرآن بپردازيد كه آن،سخن خداي رحمان و سپري در برابر شيطان و مايهي سنگيني كفّهي عمل در ميزان عدل است.
🔸جلسه قبل عرض شد که مخاطب قرآن فقط عربها نیست؛بلکه تمام جهانیان است.
🔸از طرفی در قرآن تعبيراتي نظير موارد زیر زياد آمده است.
«هُدي لِلْمُتَّقينَ»(بقره/ 2)
«هُدي وَ بُشْري لِلْمُؤْمِنينَ»(بقره/ 97)
«و لِينْذِرَ مَن کانَ حَياً»(يس/ 70)
اينجا ميتوان سؤال کرد که هدايت براي پرهيزکاران لزومي ندارد زيرا آنها خود پرهيزکارند.
🔸از سوي ديگر در قرآن ميبينيم که خود را چنين معرفي ميکند:
«انْ هُوَ الّا ذِکرٌ لِلْعالَمينَ وَ لَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حينٍ»(ص/87 و 88)
اين قرآن نيست مگر مايه بيداري همه جهانيان و خبرش را بعد خواهيد شنيد.
[در هنگام نزول آيه، پيامبر در مکه بود و در واقع با اهل يک دهکده گفتگو ميکرد. براي مردم مضحک بود که فردي تنها،با اين اطمينان بگويد که به زودي خواهيد شنيد که اين کتاب در اندک مدت با جهانيان چه خواهد کرد]
پس آيا اين کتاب براي همه جهانيان است يا صرفاً براي مؤمنين؟ باز در آيه ديگر، خطاب به پيامبر ميگويد:
«وَ ما ارْسَلْناک الّا رَحْمَةً لِلْعالَمينَ»(انبياء/ 107)
👈(مثال آموزش و پرورش و علم آموزی)
💥بايد گفت در آياتي که خطاب قرآن به همه مردم عالم است، در واقع ميخواهد بگويد قرآن اختصاص به قوم خاصي ندارد، هرکس به سمت قرآن بيايد نجات پيدا ميکند
اما در آياتي که از کتاب هدايت بودن براي مؤمنين و متقين نام ميبرد،ميخواهد اين نکته را روشن کند که در نهايت چه کساني رو به سوي قرآن خواهند آورد و چه گروههايي از آن دوري خواهند گزيد.
🔸قرآن از قوم خاصی به عنوان علاقهمندان و ارادتمندان خود ياد نميکند؛ قرآن برخلاف ساير مکاتب انگشت روي منافع يک طبقه خاص نميگذارد؛ مثلًا نميگويد صرفاً براي تأمين منافع فلان طبقه آمده است؛نميگويد هدفش تنها حمايت از طبقه کارگران و کشاورزان است. قرآن در مورد خودش تأکيد ميکند که کتابي است براي برقراري عدالت.درباره پيامبران ميگويد:
وَ انْزَلْنا مَعَهُمُ الْکتابَ وَ الْميزانَ لِيقومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ «حديد/ 25»
قرآن عدالت را براي کل جامعه انساني ميخواهد نه فقط براي اين طبقه يا آن قوم و قبيله.
🔸قرآن براي جلب انسانها به سمت خود،برخلاف بعضي مکتبها مثل نازيسم ، بر روي تعصبات آنها انگشت نميگذارد. همچنين برخلاف برخي ديگر از مکتبها مثل مارکسيسم ، بر روي منفعتطلبي و نفعپرستي انسانها تکيه نميکند و آنها را از راه منافعشان به حرکت در نميآورد.[ زيرا در اين صورت ديگر عدالت و حق براي گروندگان هدف نخواهد بود،بلکه رسيدن به منافع وارضاي خواستهها هدف قرار ميگيرد.]
🔸قرآن همانطور که براي وجدان عقلي انسان اصالت قائل است،براي او يک اصالت وجداني و فطري نيز قائل است و بر اساس همان فطرت حقجويي و عدالتطلبي است که انسانها را به سير و حرکت وا ميدارد و از اين رو پيامش منحصر به طبقه کارگر يا محروم و مستضعف نميشود.
💥قرآن به ظالم و مظلوم، هر دو خطاب ميکند که به راه حق بيايند.موسي،به بنياسرائيل و فرعون پيام خدا را ابلاغ ميکند... حضرت محمد(ص) رسالت و دعوت خود را،به سران قريش و به ابوذر و عمار عرضه ميکند. قرآن نمونههاي متعددي از برانگيختن فرد عليه خودش و بازگشت از مسير گمراهي و تباهي (توبه) ذکر ميکند.
👈البته قرآن خود به اين نکته توجه دارد که بازگشت آنها که در رفاه به سر ميبرند به مراتب دشوارتر از بازگشت محرومان است.
گروه دوم به اقتضاي طبع در راه عدالت حرکت ميکنند،اما گروه اول بايد از منافع خود صرفنظر کنند و پا روي خواستهاي خود بگذارند.
قرآن ميگويد گروندگان به او آنها هستند که روحشان پاک شده است و اين گروندگان صرفاً بر اساس حقيقتجويي و عدالتطلبي که فطري هر انساني است به قرآن گرايش پيدا کردهاند نه به اقتضاي منافع و جاذبههاي مادي.
📚کتاب آشنایی با قرآن/ج1؛اثر شهید مطهری
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅جلسه هفتم تفسیر سه شنبه ها؛ ۱۴۰۱/۳/۳۱
◀️جامعیت قرآن
🔰محتوای قرآن فقط شامل موضوعاتی می شود که جنبه هدایتی انسان را داشته باشند.
🔸یکی از ویژگی های قرآن جامعیت محتوای آن است؛
«تِبْياناً لِكُلِّ شَيْءٍ»(نحل/89)
روشنگر هر چيزى است.
«تَفْصِيلَ كُلِّ شَيْءٍ»(یوسف/111)
روشنگر هر چيز است.
«ما فَرَّطْنا فی الْكِتابِ مِنْ شَيْءٍ»(انعام/38)
ما هيچ چيزى را در كتاب فروگذار نكرده ايم.
🔸ارتباط این بحث با موضوعات قبلی؛
ما در دو جلسه قبلی جامعیت و شمولیت قرآن را از جهت مخاطب بررسی کردیم و در این جلسه جامعیت قرآن از جهت محتوا بررسی می شود.
🔸نظرات مختلف در مورد جامعیت قرآن؛
1️⃣ جامعيت مطلق؛
بر اساس اين نظر، قرآن، هر آنچه را كه بتوان تصور كرد و نام علم و دانش برآن نهاد، در خود، جاى داده است، هر چند ما از شناختن آن قاصريم. برخى از طرفداران اين نظريه، علومى مانند: طب، مناظره، هندسه، جبر و مقابله، نجوم وغير اينها را ياد كرده و بر آن رفته اند كه همۀ اين علوم در قرآن، موجود است.
👈روایات مربوطه؛
امیرالمؤمنین(ع) در توصیف قرآن می فرمایند:«فيهِ عِلمُ الأَوَّلينَ وَالآخِرينَ»(بحار الأنوار/ج 26/ص 64)
علم اوّلين و آخرين، در آن، وجود دارد.
2️⃣جامعيت هدايتى؛
گروهى با بى اساس دانستن ادعاى جامعيت مطلق قرآن، مقصود از كمال و جامعيت قرآن را، جامعيت در شئون دينى، اعم از اصول و فروع آن دانسته و روايات جامعيت قرآن را بر فهم باطن الفاظ كه نزد معصومان عليهم السلام است حمل كرده اند.
اين گروه معتقدند كه شأن قرآن و دين اقتضا نمى كند در امورى كه مربوط به يافته هاى خود بشر است، وارد شود و حتى راهنمايى كردن او هم معنا ندارد؛ زيرا خداوند به انسان عقل ارزانى داشته و انسان را توانمند و خردورز و كاوشگر آفريده و ميدان تأثيرپذيرى را در طبيعت باز گذاشته و لزومى ندارد كه خداوند فرمول شيمى يا مسائل رياضى را توضيح دهد و اگر هم بحثى از علوم تجربى، رياضى، نجوم و مانند آن در قرآن آمده، فقط جنبۀ هدايتى و تربيتى آن مورد نظر بوده است.
👈دلیل؛
«هُدىً لِلنّاسِ» (بقره/185)
«كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» (ابراهیم/1)
ما قرآن را بر تو (پيامبر) نازل كرديم تا با آن مردم را از تاريكى ها به سوى نور بيرون برى.
💥شيخ طوسى(التبيان فى تفسير القرآن: ج 6 ص 418) و طبرسى «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْ ءٍ » را بيان مشكلاتى دانسته اند كه مربوط به امور دين است.(مجمع البيان: ج 6 ص 416) زمخشرى نيز آيه را در ارتباط با امور دينى وبيان امور مربوط به سعادت افراد دانسته است.(الكشاف: ج 2 ص 628) علامۀ طباطبائى نيز با توجه به نقش هدايتى قرآن، مراد از «كل شىء» را همۀ چيزهايى دانسته كه بازگشت آنها به هدايت است، از معارف مرتبط به مبدأ و معاد گرفته تا اخلاق فاضله، احكام و اديان الهى و قصص و مواعظى كه مردم در هدايت وراه يافتنشان به آن محتاج اند.(الميزان فى تفسير القرآن: ج 12 ص 325)
👌مثال لبنیات فروشی که می گوید من همه چیز دارم.
3️⃣جامعيت نسبت به ديگر كتب آسمانى؛
پیامبر(ص) میفرمایند:«اعطيتُ السُّوَرَ الطِّوالَ مَكانَ التَّوراةِ ، واُعطيتُ المِئينَ مَكانَ الإِنجيلِ ، واُعطيتُ المَثانِيَ مَكانَ الزَّبورِ، وفُضِّلتُ بِالمُفَصَّلِ ؛ ثَمانٌ وسِتّونَ سورَةً ، و هُوَ مُهَيمِنٌ عَلى سائِرِ الكُتُبِ ، وَالتَّوراةِ لِموسى وَالإِنجيلِ لِعيسى وَالزَّبورِ لِداوودَ»(الكافي: ج 2 ص 601)
سورههاى بلند (بقره، آل عمران، نساء، مائده، انعام، اعراف و انفال با توبه)، به جاى تورات به من داده شده است، صدتايى ها (هر سوره اى كه حدود صد آيه يا كمى بيشتر يا كمتر دارد. اين سوره ها، هفت تا هستند. اوّلين آنها، سورۀ بنى اسرائيل است و آخرينشان، مؤمنون)، (۱) به جاى انجيل، و دوگان ها (سوره هاى پس از هفت سورۀ طولانى، كه اوّلين آنها سورۀ يونس است و آخرينشان، سورۀ نحل. اينها را از آن جهت مَثانى گفته اند كه پس از سوره هاى طِوال مى آيند. گويا طُوَل، مبادى هستند و مَثانى، دومينِ آنها) به جاى زبور. سوره هاى تفصيلى [و كوتاه] (سوره هاى كوتاه بعد از «حا. ميم ها (حواميم)» تا آخر قرآن. علّت آن كه اين سوره ها را مفصّل گفته اند، اين است كه ميان آنها با «بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ » زودْ زود، فاصله مى افتد.) نيز - كه شصت و هشت سوره است -، افزون، به من داده شده است. اين قرآن، حاكم بر ديگر كتاب ها است. بر تورات موسى، انجيل عيسى و زبور داوود.
(۱) بنا به قولى، سوره هاى مِئَون، سوره هايى هستند كه بعد از طوالِ هفتگانه مى آيند، و مثانى، سوره هاى بعد از مِئون هستند كه كمتر از مئون و بيشتر از سوره هاى مفصّل هستند، و آنها را مثانى گفته اند؛ چرا كه مئون، مبادى آنهايند.
⤵️ادامه در پیام بعدی👇👇👇
⤵️ادامه پیام قبلی👇👇👇
🌹نتيجه؛
با نگاهى گسترده به مجموع آيات و روايات مى توان گفت كه جامعيت قرآن، نسبت به همۀ معارف مورد نياز براى هدايت بشر (اعم از: احكام، عقايد، تاريخ، و هر آنچه در اين خصوص، مؤثر باشد)، پذيرفتنى است؛ امّا جامعيت مطلق قرآن، از ظواهر الفاظ قرآن قابل استنباط نيست ؛ زيرا مطالبى مانند: فرمول هاى رياضى، فيزيك و شيمى، در مدلول لفظى آيات قرآن نيستند. با اين حال، با فرض صحّت رواياتى كه قرآن را مشتمل بر علم همۀ موجودات «عِلمُ ما كانَ و ما يَكُونُ و ما هُوَ كائِنٌ إلى يَومِ القِيامَةِ » دانسته اند، بايد اذعان كرد كه در اين صورت، دلالت قرآن بر همۀ علوم، از طريق دلالت لفظى نخواهد بود؛ بلكه با اشاراتى است كه اسرار و زواياى پنهان را كشف مى كند و فهم متعارف مخاطبان، از آن محروم است.(الميزان فى تفسير القرآن: ج 12 ص 325)
بنابراين، جامعيت مطلق قرآن، در خصوص پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام كه به بطون قرآن دسترسى دارند، پذيرفتنى است.
📚کتاب شناخت نامه قرآن بر پایه قرآن و حدیث/ج2ص92 تا 99؛اثر آیت الله ری شهری
💥مقام معظم رهبری:👇👇👇
"اینکه گفته میشود «از قرآن درس زندگی بیاموزیم»، معنایش این نیست که مثلاً فرض کنید که بایستی ما قوانین و مقرّرات راهنمایی و رانندگی را هم در قرآن پیدا کنیم؛ نه، قرآن ذهن ما را به معارف عالی مزیّن میکند. وقتی ذهن انسان با معارف عالی بالا رفت، همهی اسرار عالم را میتواند بفهمد؛ حکمت میآموزد"
۱۳۹۸/۰۲/۱۶
https://khl.ink/f/42448
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅جلسه هشتم تفسیر سه شنبه ها؛ ۱۴۰۱/۴/۷
◀️شرايط آشنايى با قرآن؛
🔰شهید مطهری سه شرط برای آشنایی با قرآن ذکر می کند.
🔸راهنماي بهشت:
پيامبر اكرم (ص) مي فرمايد:«تعلّموا القرآن واقرؤوه واعلموا أنّه كائن لكم ذكراً وذُخراً وكائن عليكم وزراً فاتّبعوا القرآن ولا يتبعنكم فإنّه من تبع القرآن تهجم به علي رياض الجنة ومن تبعه القرآن زج فى قفاه حتي يقذفه فى جهنّم»
📚جامع أحاديث الشيعه، ج 15، ص 10
قرآن را فرا گيريد و آن را قرائت كنيد و بدانيد كه قرآن نام شما را بلند مي كند و وسيله اي براي ياد خداست. قرآن هم ذُخْر (ذخيره) است و هم وِزْر؛ اگر امام و پيشواي انسان بود براي او ذخيرهي نيكويي است و اگر كسي خود را امام و پيشواي قرآن قرار داد، قرآن بار سنگيني بر دوش او خواهد بود و او را از پشت به دوزخ مي افكند.
===========
حضرت اميرالمؤمنين (عليه السلام) نيز دربارهي قرآن مي فرمايد: هر كس قرآن را در پيش روي خود قرار داد، «قائد» او به سوي بهشت خواهد بود و هر كس آن را به پشت سر افكند، «سائق» او به سوي دوزخ خواهد بود: «من جعله أمامه، قاده إلي الجنّة ومن جعله خلفه، ساقه إلي النار»[بحار، ج 89، ص 17.]
🔸آشنايى با قرآن به مقدماتى نيازمند است كه در اينجا به اختصار آنها را ذكر مىكنيم.
1️⃣آشنايى به زبان عربى؛
همان گونه كه شناخت حافظ و سعدى بدون دانستن زبان فارسى ممكن نيست، آشنايى با قرآن هم كه به زبان عربى نگاشته شده بدون دانستن زبان عربى امكانپذير نيست.
2️⃣آشنايى با تاريخ اسلام؛
زيرا قرآن مثل تورات يا انجيل نيست كه يكباره توسط پيامبر عرضه شده باشد، بلكه اين كتاب در طول 23 سال دوران زندگى پيامبر- از بعثت تا وفات- در خلال جريان پرهيجان تاريخ اسلام نازل شده است و از همين روست كه آيات قرآن به اصطلاح شأن نزول دارند. شأن نزول چيزى نيست كه معناى آيه را در خود محدود كند بلكه به عكس، دانستن شأن نزول تا حد زيادى در روشن شدن مضمون آيات مؤثر و راهگشاست.
3️⃣آشنايى با سخنان پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله
ايشان به نصّ خود قرآن اولين مفسّر اين كتاب است. مفسّر يعنى بيانكننده، و در قرآن آمده است:
«وَ انْزَلْنا الَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنّاسِ ما نُزِّلَ الَيْهِمْ»(نحل/44)
ما قرآن را بر تو فرود آورديم تا تو آنچه را كه بر آنها فرود آمده برايشان توضيح دهى.
و يا در آيه ديگر مىفرمايد:
«هُوَ الَّذى بَعَثَ فِى الْامِّيِّينَ رَسولًا مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَكِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ»(جمعه/2)
خداوند در ميان مردمى درسناخوانده، پيامبرى درسناخوانده فرستاد كه آيات خداوند را بر مردم تلاوت مىكند، آنها را از آلودگيها پاك مىنمايد و كتاب (قرآن) و حكمت به آنها تعليم مىدهد.
🔸از نظر ما شیعیان آنچه را كه پيامبر(ص) از ناحيه خدا داشته به اوصياء گرامىاش منتقل كرده است و لهذا روايات موثّق ائمه كمك بزرگى است در راه شناخت قرآن.(انسان 250 ساله)
📚 مجموعه آثار شهيد مطهري (آشنايى با قرآن(1 - 5))، ج26، ص: 33
🔔 جهت کسب اطلاعات بیشتر به کتاب معارف قرآن،جلد ۲ درس پنجم(شرایط علمی تفسیر)؛اثر آیت الله مصباح یزدی مراجعه فرمایید.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅جلسه نهم تفسیر سه شنبه ها؛
۱۴۰۱/۴/۱۴
◀️تدبر یا تلاوت؟(۱)
🔰قرائت قرآن؛ مقدمه بهرهمندى از برکات آن
🔸قرائت قرآن و تلاوت زیبای آن میتواند یکی از نشانههای اهتمام به قرآن کریم باشد. مسلمانها و علاقمندان به اسلام از جهات متعددی جا دارد که سعی کنند قرآن را زیبا بخوانند و از کسانی که زیبا میخوانند استفاده کنند. عمدهاش در این است که زیبایی قرائت قرآن، تأثیری که میبایست در نفوس شنوندگان بگذارد را مضاعف میکند.
🔸ما از لحاظ تعبّدی روایاتی داریم که دستور فرمودند قرآن را زیبا تلاوت کنید.
پیامبر(ص) می فرمایند: «لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يَتَغَنَّ بِالْقُرْآن» (بحار الأنوار، جلد ۷۶، صفحه ۲۵۶.)
هرکس قرآن را با صدای خوش نخوانَد، از ما نيست.
👈اینهمه تأکید بر قرائت قرآن، اهتمام به قرآن، زیبا خواندن قرآن، گوش دادن به قرآن، احترام به قرآن، ادب کردن موقع شنیدن قرآن، اینهمه دستورات بهخاطر چیز دیگری است ، اینها یک چیزهای تعبدی و خشک نیست که ما ندانیم برای چیست، برای این بوده که ما از محتوای قرآن بهتر استفاده کنیم.
💥صدای خوب قرآن باید وسیلهای باشد برای اینکه توجه بیشتر به معنا حاصل شود.
🔸قرائت قرآن با صوت خوب، با تجوید و با رعایت آداب،نباید موضوعیت داشته باشد، باید وسیلهای برای جلب توجهات بیشتر به مفاد آیات باشد.
🔸تفاوت قرائت با تلاوت؛
قرائت و تلاوت در بسيارى از موارد به جاى يك ديگر به كار مىروند، ولى با دقت مىفهميم بين آنها تفاوت وجود دارد.
قرائت در لغت به معناى خواندن است و استادان تجويد معتقدند:
قرائت تنها به خواندن صورت ظاهر آيات گفته مىشود، ولى تلاوت هم به خواندن ظاهر آيات - بدون توجه به معناى آن - گفته مىشود و هم به خواندن آيات با توجه به معناى كلمات و مفاهيم كلام الهى و امر و نهىهاى قرآن؛ به گونهاى كه گويا خداوند با تلاوت كننده قرآن سخن مىگويد و آيات بر او نازل مىشود.
💥خلاصه اين كه قرائت تنها به خواندن ظاهر آيات - بدون توجه به معناى آن - گفته مىشود، ولى تلاوت دو معنا دارد: يكى خواندن بدون توجه و ديگرى خواندن با توجه و دقت در معانى قرآن.
📚مفردات راغب، ص 71-72
🔸مثال عینک که برای بهتر دیدن است؛
کسانی که عینک دارند، عینک میزنیم تا بهتر ببینیم؛ اما اگر بنشینیم و فقط عینکمان را تماشا کنیم و فقط دغدغهمان این باشد که عینکمان زیباتر و تمیزتر باشد، آیا به هدفمان از استفاده از عینک رسیدهایم؟!
عینک را میزنند که بهتر ببینند نه اینکه بیشتر خود عینک را ببینند. قرآن نازل شده که ما الفاظش را بشنویم تا معنایش را بفهمیم ، الفاظ جنبه ابزاری دارد، اصالت ندارد، هدف، فهمیدن معناست. البته اگر بخواهیم چشم ما خوب ببیند باید عینک خودم را نگه دارم تا نشکند و کثیف نشود؛اما نه اینکه تمام توجهم شبانهروز به عینکم باشد. عینک را باید وسیله برای دیدن قرار بدهم.
اصوات قرآن را باید وسیله برای فهمیدن معنای قرآن و رسیدن به حقایق آن قرار بدهیم نه اینکه خود اینها برای ما موضوعیت پیدا کند.
📚بیانات حضرت آیتالله مصباح (ره) در مدرسه عالی قضائی قم در آبان ماه ۱۳۶۷
https://mesbahyazdi.ir/node/8186
🙏خداوند ما را به حقائق قرآن آگاه بفرمایید،به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅جلسه دهم تفسیر سه شنبه ها؛ ۱۴۰۱/۴/۲۱
◀️تدبر یا تلاوت(۲)
🔰چند مثال برای تبیین اصالت تدبر
🔸درجهاي از نبوّت:
اميرالمؤمنين (عليه السلام) مي فرمايد: « من قرء القرآن فكأنما أُدرجت النبوة بين جنبيه إلاّ أنه لا يُوحي إليه »
📚جامع أحاديث الشيعه، ج 15، ص 17
؛ آن كس كه قرآن را قرائت كند، گويا نبوّت در جان او ادراج شده است، گرچه او وحيي دريافت نمي كند.
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) نيز مي فرمايد:"من قرء ثلث القرآن فكأنّما أوتى ثلث النبوة ومن قرء ثلثى القرآن فكأنّما أوتى ثلثى النبوة ومن قرء القرآن كلّه فكأنّما أوتى تمام النبوة"
📚جامع أحاديث الشيعه، ج 15، ص 17
کسی که یک سوم قرآن را قرائت کند،گویا یک سوم نبوت به او داده شده و کسی که دو سوم قرآن را قرائت کند،گویا دو سوم نبوت به او داده شده است و کسی که کل قرآن را قرائت کند،گویا تمام نبوت به او داده شده است.
🔸جريان تدبر همان جريان تلاوت راستين قرآن است كه از «قرائت» شروع و با «فهم عميق» ادامه يافته و به «عمل» ختم مىشود. اين معنا در تفسير آيۀ "يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاٰوَتِهِ"(بقره/۱۲۱) وارد شده است - چنان كه امام صادق عليه السلام در توضيح آن فرمودند:
عَنْ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ عليه السلام فِى قَوْلِهِ تَعَالَى: (الَّذِينَ آتَيْنٰاهُمُ الْكِتٰابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاٰوَتِهِ) ، قَالَ:
يرَتِّلُونَ آياتِهِ، وَيتَفَهَّمُونَ مَعَانِيهُ، وَيعْمَلُونَ بِأَحْكَامِهِ، وَيرْجُونَ وَعْدَهُ، وَيخْشَوْنَ عَذَابَهُ، وَيتَمَثَّلُونَ قِصَصَهُ، وَيعْتَبِرُونَ أَمْثَالَهُ... (ارشاد القلوب، ديلمى، ج 1، ص 78)
مراد از كسانى كه آيات كتاب را آن گونه كه حقش است تلاوت مىكنند كسانى است كه به شيوۀ ترتيل، آيات قرآن را مىخوانند و معانيش را فهم مىكنند و به احكام آن عمل مىكنند و اميد به وعدۀ الهى دارند و از عذابش در خوف و هراس به سر مىبرند و داستانهاى آن را مجسم مىبينند و از مثلهايش عبرت مىگيرند، اوامرش را اجرا مىكنند و از نهىهايش دورى مىگزينند، و آن - به خدا قسم - صرفا با حفظ آيات و چينش منظم حروف و تلاوت سورهها و خواندن يك دهم و يك پنجم قرآن، حاصل نمىشود. آنان حروفش را حفظ و حدودش را تباه كردند. جز اين نيست كه حق تلاوت، همان تدبر در آياتش مىباشد؛ چرا كه خداوند مىفرمايد: آن كتابى بسيار با عظمت است كه آن را به سوى تو فروفرستاديم، بسيار پر خير و بركت است، تا كه در آياتش تدبر نمايند و تا صاحبان خرد متذكر شوند.
🔸چند مثال؛
1️⃣مثال سخنان حضرت امام خمینی(ره) برای مسلمانان غیر فارسی زبان فرض کنید حضرت امام(ره) یک بیانیهای صادر کردند که مخاطب آن سایر مسلمانها هستند ولی آنها عربزبان هستند. بیانیه امام، به زبان فارسی است، آنها روی عشقی که به امام دارند کلمات و دست خط امام را هم دوست میدارند.
همان دست خط فارسی امام را قاب بگیرند و در اتاقشان بگذارند و پهلوی آن هم یک عکس امام را بگذارند.
این اولین مرحله ادب و علاقهای است که نسبت به امام و دست خط امام نشان میدهند و البته قابل تقدیس هم هست.
اما هدف که این نبود؛ هدف این بود که مفاد این بیانیه را بفهمند و به کار ببندند، به کمبودهای اجتماعیشان و گمراهیهایشان پی ببرند.
حالا مردمی روی عشق و علاقه به ایشان یاد میگیرند، میخوانند، میبوسند، به چشم میکشند اما نمیفهمند چیست، آیا این کار عاقلانهای است؟!
2⃣مثال گردو که برای مغزش می خواهند.
بچهها چند تا گردوی پوک برای بازی بردارند، گردوی پوک و بیمغز که پوست دارد اما مغز در آن نیست، بعد بچهها به همدیگر افتخار کنند یا به همدیگر رشک ببرند که گردوی او قشنگتر است، پوست آن زیباتر است، آنیکی میگوید نهخیر گردوی من زیباتر است، یا یکی دیگری را تحسین کند که ماشاءالله شما عجب گردوی زیبایی داری! آن گردوها پوک است، چیزی در آن نیست. گردو را برای مغزش میخواهند.
📚بیانات حضرت آیتالله مصباح (ره) در مدرسه عالی قضائی قم در آبان ماه ۱۳۶۷
https://mesbahyazdi.ir/node/8186
🙏خداوند ما را به حقائق قرآن آگاه بفرمایید،به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅جلسه یازدهم تفسیر سه شنبه ها؛ ۱۴۰۱/۴/۲۸
◀️تدبر یا تلاوت(۳)
🔰درجات قاریان و حالات مؤمنین در هنگام تلاوت قرآن
🔸رسول اللّه صلى الله عليه و آله: لَيسَ القُرآنُ بِالتِّلاوَةِ ، ولَا العِلمُ بِالرِّوايَةِ ، ولكِنَّ القُرآنَ بِالهِدايَةِ ، وَالعِلمَ بِالدِّرايَةِ.
(كنز العمّال: ج 1 ص 550)
[ارزشِ ] قرآن، به خواندن نيست، و [ارزشِ ] علم، به نقل كردن نيست؛ بلكه [ارزشِ ] قرآن، به هدايت شدن [به وسيلۀ آن] است، و [ارزشِ ] علم، به فهميدن.
🔸پیامبر(ص) می فرماید: "لِکُلِّ شَیءٍ حِلیَةٌ وَ حِلیَةُ القُرآنِ الصَّوتُ الحَسَنُ"
(کافی/ج2ص615)
برای هر چیزی زیبایی است و زیبایی قرآن صدای نیکو است.
همچنین امام صادق (ع) روایت شده که آن حضرت دربارۀ امام سجاد(ع) می فرماید: "كَانَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ص أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً بِالْقُرْآنِ وَ كَانَ السَّقَّاءُونَ يَمُرُّونَ فَيَقِفُونَ بِبَابِهِ يَسْمَعُونَ قِرَاءَتَهُ وَ كَانَ أَبُو جَعْفَرٍ ع أَحْسَنَ النَّاسِ صَوْتاً."
(کافی/ج2ص616)
على بن الحسين(عليهما السّلام)از همه كس خوشآوازتر قرآن مىخواند و چون سقّاها مىگذشتند و به درِ خانۀ او مىرسيدند بر درِ خانهاش مىايستادند و قرآن خواندنِ او را گوش مىدادند و امام باقر(عليه السّلام)هم از همه خوشآوازتر بود.
🔸درجات قاريان قرآن؛
👈رسول اللّه صلى الله عليه و آله:رُبَّ تالٍ لِلقُرآنِ وَالقُرآنُ يَلعَنُهُ
(بحار الأنوار: ج 92 ص 184)
چه بسا تلاوت كنندۀ قرآن كه قرآن لعنتش مى كند.
1️⃣کسانی که فقط توجهشان به الفاظ و حروف و وقوف است.
اهل بیت(ع) درباره این قاریان فرمودند:"فَلا كَثَّرَ اللّهُ هؤُلاءِ القُرَاء"
(كافي/ج 2 ص 627)
خدا اینگونه قرآنخوانها را #زیاد_نکند.
2️⃣قاریانی که آیات قرآن را مثل معجون و داروهایی برای دردهای خودشان تلقی میکنند، به هر آیهای که میرسند میاندیشند که این آیه دوای کدام درد از دردهای باطنیشان است و آن را همچون مرهمی بر زخم خودشان میگذارند.
اهل بیت(ع) اینگونه قاریان را #دعا میکنند.
3️⃣قاریانی که قرائت قرآن را وسیله تمتعات دنیوی یا جلب شهرت و محبوبیت و جاه و مقام قرار دادند.
اهل بیت(ع) آنها را #مذمّت کردند.
🔸حالات مؤمنین در هنگام تلاوت قرآن:
1️⃣هنگام تلاوت قرآن مو بر اندامشان راست میشود؛
«كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ ُ الَّذينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم»(زمر/23)
آنهایی که مؤمن هستند وقتی تلاوت قرآن را میشنوند پوستهایشان تَقْشَعِرُّ، دون دون، میشود و مو بر اندامشان راست میشود یعنی از تلاوت قرآن آنچنان خشیت الهی در دلهای مؤمنین پیدا میشود که مو بر اندامشان راست میشود. این علامت مؤمن است.
2️⃣با صورت بر زمین می افتند و اشک از چشمشان جاری می شود؛
«وَ يَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا»(اسراء/۱۰۹)
و با صورت به زمین می افتند و گریه می کنند و بر خشوعشان افزوده می شود.
3️⃣افزایش ایمان؛
«الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا»(انفال/۲)
مؤمن کسی است که وقتی یاد خدا و نام خدا برده میشود عظمت خدا در قلب او جلوه میکند و ترسناک میشود و زمانیکه آیات خدا بر آنها خوانده می شود،ایمانشان زیاد می گردد.
📚بیانات حضرت آیتالله مصباح (ره) در مدرسه عالی قضائی قم در آبان ماه ۱۳۶۷
https://mesbahyazdi.ir/node/8186
🙏خداوند ما را به حقائق قرآن آگاه بفرمایید،به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅جلسه دوازدهم تفسیر سه شنبه ها؛ ۱۴۰۱/۵/۴
◀️تدبر یا تلاوت(۴) 👇👇👇
🔰مرور بر مباحث گذشته
🔸عامل نورانيت؛
ابوذر (رضوان الله عليه) از رسول اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) درخواست نصيحت كرد. آن حضرت فرمودند: تو را به تقواي الهي كه سرآمد همه امور است سفارش مي كنم. ابوذر گفت: بيش از اين مرا نصيحت كنيد. آن حضرت فرمودند: بر تو باد به تلاوت قرآن و كثرت ياد خدا؛ زيرا تلاوت قرآن، عامل ياد تو در ملكوت و مايه ي نوراني شدن تو در زمين است: «أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللَّهِ فَإِنَّهُ رَأْسُ الْأَمْرِ كُلِّه». قُلْتُ: زِدْنِي؛قَال:«عَلَيْكَ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ ذِكْرِ اللَّهِ كَثِيراً فَإِنَّهُ ذِكْرٌ لَكَ فِي السَّمَاءِ وَ نُورٌ لَكَ فِي الْأَرْض»
📚جامع أحاديث الشيعه، ج 15، ص 19
. قرآن كه خود ذكر خداست و يكي از القاب آن نيز «ذكر» است پيروان خود را در ملكوت بلندآوازه و در زمين نوراني مي كند.
مطلوبيت تلاوت قرآن محدود به پنجاه آيه در روز نيست و آنچه در برخي روايات آمده كه در هر روز پنجاه آيه تلاوت كنيد بيان حدّ نهايي نيست؛ زيرا دست كم قرائت پنجاه آيه پس از نماز صبح مطلوب است؛ چنانكه حضرت امام رضا (عليه السلام) مي فرمايد:«يَنْبَغِي لِلرَّجُلِ إِذَا أَصْبَحَ أَنْ يَقْرَأَ بَعْدَ التَّعْقِيبِ خَمْسِينَ آيَة»
📚جامع أحاديث الشيعه، ج 15، ص 20
🔸امتیازات قرآن بر سایر کتب آسمانی؛
1️⃣از نظر محتوا کاملترین کتاب آسمانی و خداوند بعد از این هم کتابی کاملتر از این و حتی مثل این نازل نخواهد کرد.
2️⃣دلیل حقّانیت این کتاب با خودش است؛یعنی بهصورت اعجاز نازل شده است و هیچ جن و انسی نمی تواند مثل آن را بیاورد.
3️⃣خداوند، ضمانت حفط این کتاب را تا قیامِ قیامت کرده است.
📚بیانات حضرت آیتالله مصباح (ره) در مدرسه عالی قضائی قم در آبان ماه ۱۳۶۷
https://mesbahyazdi.ir/node/8186
🔸لزوم تدبر برای فهم معارف قرآن؛
👈 کلام مقام معظم رهبری:
«قرآن مثل کتابهای بشری نیست که فصل بندی و موضوع بندی داشته باشد؛خدای متعال در قرآن گاهی با یک کلمه، با یک اشاره، یک دریای معرفت را به سمت انسان سرازیر میکند که اگر چنانچه تدبّر کنیم، اگر فکر کنیم، اگر ابعاد را بسنجیم، اگر از #خرد_بشری برای فهم آن استفاده بکنیم، گاهی معارف عجیبی در یک کلمه برای انسان حاصل می شود.»
1400/1/25
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=47709
🔸قرآن را مطالعه بکنیم؛
ما مسلمانها قرآن را برای پاداش و صوابش می خوانیم؛ما باید قرآن را مطالعه کنیم نه فقط برای پاداش آن را بخوانیم.
ما قائل به حکمت خدا هستیم؛یعنی هر حرفی را بیهوده نمی زند.
🙏خداوند ما را به حقائق قرآن آگاه بفرمایید،به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
✅بسته #مقدمه_تفسیر_قرآن؛👇
۱. مهمترین عوامل غربت قرآن⬅️ضرورت شناخت قرآن
۲. تعلیم قرآن وظیفه والدین
۳. امتیازات قرآن
۴. راز عربی بودن قرآن
۵. مخاطب قرآن(۱)⬅️مخاطب قرآن فقط عربها نیستند؛بلکه همه مردم است.
۶. مخاطب قرآن(۲)⬅️مخاطب قرآن فقط متقین و مسلمین و مومنین نیستند؛بلکه همه انسانهاست.
۷. جامعیت محتوای قرآن
۸. شرایط آشنایی با قرآن⬅️شهید مطهری سه شرط برای آشنایی با قرآن ذکر میکند.
۹. تدبر یا تلاوت(۱)⬅️قرائت قرآن مقدمه بهرهمندی از برکات آن
۱۰. تدبر یا تلاوت(۲)⬅️چند مثال برای تبیین اصالت تدبر
۱۱. تدبر یا تلاوت(۳)⬅️درجات قاریان و حالات مومنین در هنگام تلاوت قرآن
۱۲. تدبر یا تلاوت(۴)⬅️مروری بر مباحث گذشته
💥برای دسترسی به متن موضوعات فوق، بر روی #عناوین_مد_نظر،کلیک کنید.
•┈┈••✾•🌿🌺🌿•✾••┈┈•
🙏 کانال مسجد فاطمیه کرهرود👇👇
در ایتا👇
@masjedfatemiye
May 11
توجه توجه
به اطلاع میرساند ، جلسه آبان ماه نمازگزاران در روز جمعه ۱۴۰۳/۸/۱۸ بعد از نماز عشاء برگزار خواهد شد .