📝 | #یادداشت_همسنگر 📍مساجد قاف! مروری بر سرگذشت مساجد در قره باغ ✍ #محمد_اصغری / پژوهشگر و فعال فرهنگی نگه‌داری خوک در داخل یک بنای اسلامی، معنای بسیار روشنی دارد، هتک و توهین، صریح‌ترین پیام این رفتار است و این همان کاری‌ست که افراط‌گرایان ارمنی انجام داده و با فراخوان نمودن یکی از شنیع‌ترین رفتارهای نمادین ضداسلامی از قرون گذشته و تکرار آن، عملاً به تحریک شکاف‌های مذهبی دست یازیده‌اند. 🔻یادداشت کامل را در سایت سنگر مسجد بخوانید http://masjidsangar.ir/?p=687 🕌 @masjid_sangar

📝 | #یادداشت_همسنگر 📍مساجد قاف مروری بر سرگذشت مساجد در قره‌باغ ✍ #محمد_اصغری در روزهای گذشته و با آزادسازی مناطق اشغالی جمهوری آذربایجان، بار دیگر تصاویر و مستندات اسفناکی از وضعیت مساجد و معالم اسلامی در این مناطق منتشر شد. تصاویری که گویای تخریب، متروک شدن و تبدیل این اماکن به طویله و خوک‌دانی بود. سال‌های گذشته نیز انتشار تصاویری از اوضاع نابسامان مسجد آغدام و نگه‌داری خوک و گاو در آن، اعتراض‌های جهانی را به برخورد اشغال‌گران ارمنی با تراث اسلامی برانگیخته بود، افراط‌گرایان ارمنی در آن زمان مدعی ناخواسته بودن این اتفاق شدند، اما حالا و با ورود نیروهای آذری به روستاها و شهرهای تازه آزاد شده، ابعاد جدیدی از هتک گسترده‌ی معالم اسلامی در قره‌باغ و دیگر مناطق اشغالی عیان شده است. مسجد زنگیلان، ممر، آلخانلی و... همه با تغییر سازه‌های داخلی، تبدیل به خوک‌دانی شده بودند و تصاویر گواه این جنایت فرهنگی بود. البته بسیاری از مساجد در دوران شوروی سابق دچار تعطیلی، هدم و یا تغییر کاربری می‌شدند. در سال‌های دهه ٣٠ میلادی در آسیای میانه حتی برخی از مساجد به انبار کاه و اصطبل تبدیل شده بود. در قفقاز نیز مساجد را به عنوان موزه، سالن آمفی‌تئاتر، بازارچه محلی و یا اماکن دولتی مورد استفاده قرار می‌دادند. البته با افول دوران استالین، از شدت این برخورد سیستماتیک کاسته شد و پس از فروپاشی، دوباره برخی از این مساجد به کاربری سابق خویش بازگشتند. بسیاری از مساجد قفقاز نیز بار دیگر احیا شدند. اما با این حال شعله‌ور شدن آتش تروریسم بنیادگرای ارمنی دامان معالم اسلامی قره‌باغ را گرفت و یکی از دهشتناک‌ترین جنایات فرهنگی سیستماتیک نیم‌قرن اخیر علیه بناهای اسلامی در قره‌باغ و ٧ منطقه اشغال‌شده‌ی دیگر آذربایجان رخ نمود. متروک شدن این مساجد به دلیل کشتار مسلمانان ساکن در نواحی اشغال‌شده و یا مهاجرت اجباری ایشان، امری دور از ذهن نیست؛ حتی تخریب این بناها بر اثر درگیری‌های نظامی نیز، هرچند ناپسند، با منطق جنگ گاه ناگریز است. مساجد قره‌باغ و ٧ منطقه اشغالی اما شکل دیگری از جنایت را تجربه کردند، آن هم تبدیل تعمدی این مساجد به محل نگه‌داری خوک‌ها بود. کاری که در دوران جنگ‌های صلیبی سابقه داشت؛ در هنگامه‌ای که مسلمانان پس از فتح نواحی مسیحی، عمدتا کلیساها را با حفظ قداست مذهبی، تبدیل به مسجد می‌کردند، برخی از صلیبیون افراطی مساجد متصرفه در مناطق اسلامی را به خوک‌دانی تبدیل می‌نمودند. نگه‌داری خوک در داخل یک بنای اسلامی، معنای بسیار روشنی دارد؛ هتک و توهین، صریح‌ترین پیام این رفتار است. و این همان کاری‌ست که افراط‌گرایان ارمنی انجام داده و با فراخوان نمودن یکی از شنیع‌ترین رفتارهای نمادین ضداسلامی از قرون گذشته و تکرار آن، عملا به تحریک شکاف‌های مذهبی دست یازیده‌اند. هرچند در همه‌ی سال‌های اشغال قره‌باغ و ٧ منطقه دیگر، پروپاگاندای فارسی‌زبان ارمنستان در پی سرپوش نهادن بر این جنایت پرتکرار فرهنگی در نواحی اشغالی بود، اما بالاخره پایان اشغال، پرده از حقیقت بی‌مروتی افراط‌گرایان ارمنی برداشت و روسیاهی برای کسانی ماند که در ایروان مست می‌کردند و در تهران و قم برای ارمنستان جانماز آب می‌کشیدند و با پول نهادهای دولتی و انقلابی برای اشغال‌گرانِ بی‌آبرو، اعتبار پس می‌انداختند. گاه با انسان‌زدایی از مساجد، آن‌ها را صرفا بناهایی تاریخی پارسی خواندند و گاه با بستن کادر تصاویر خود، دیوارهای فروریخته را زیر سایه‌ی مناره‌هایی که لابد زورشان نرسیده بود خراب کنند، پنهان ساختند. یا به کارفرمایان ارمنی خود پیشنهاد بازسازی نمادین یک مسجد را دادند، آن‌هم بدون حضور حتی یک مسلمان بومی؛ خلاصه آن‌قدر سوسه آمدند و دروغ تفت دادند که نتیجه‌اش شد بی‌اعتنایی مطلق محافل مذهبی ایران نسبت به جنایت بزرگ فرهنگی علیه معالم اسلامی در نزدیک‌ترین همسایه ایران، هرچند سیاست‌های مذهبی دولت آذربایجان نیز در این تجاهل محافل شیعی از هتک تراث اسلامی قره‌باغ بی‌تاثیر نبوده است. اما همه این موارد نیز توجیهی برای بی‌اعتنایی ایران به این اتفاق نیست؛ جمهوری اسلامی و بازوهای عریض و طویل بین‌المللی و فرهنگی آن در ٣ دهه گذشته علیرغم روابط ایران و ارمنستان، چشم بر این جنایت روزمره‌ی فرهنگی در آن‌سوی ارس بستند و هیچ اقدام عملی برای جلوگیری از هتک این‌چنینی این معالم صورت ندادند؛ و تعجب نکنید اگر در آینده نزدیک اوقاف ترکیه اقدام به بازسازی این مساجد شیعی کند. علی‌ای‌حال پس از آزادسازی اراضی اشغالی، مهم‌ترین مساله بازگشت جمعیت مسلمان به این مناطق است، اما این بدین معنا نیست که مساجد فورا رونق سابق خود را خواهند یافت، هرچند پرواضح است که دیگر شاهد هتک این‌چنینی مساجد و مقابر اسلامی نخواهیم بود. پایان بخش اول ادامه دارد 🕌 @masjid_sangar