🔰 مباحث پیرامون سبک زندگی: ✅سواد فضای مجازی ✅مکتب اسلامی ✅پخت انواع غذاهای سالم و سنتی ✅فرزندآوری و تربیت نسل ✅آموزه های دینی و مذهبی ✅آموزش مجازی طب اسلامی ✅مهدویت و امام شناسی ✅و دیگر موارد مبتنی بر الگوی اسلامی

✋سلام و وقت بخیر خدمت اعضا محترم کانال مزاج شناسی: 🔰طبق برنامه ریزی مجموعه دوره های مزاج شناسی رایگان و مطالب مربوط به مزاج شناسی را از اساتید جمع آوری و در این کانال بارگذاری می شود تا توانمندی و مهارت شما عزیزان در این زمینه تقویت شود. ✅منتظر دوره جدید مزاج شناسی از استاد جدید باشید 🌐لینک اشتراک و عضویت رایگان دوستان👇🙏 https://eitaa.com/joinchat/1235812511Ccc98229b82 📣کانال آموزش رایگان مزاج شناسی http://eitaa.com/mazaaj

🔰درسنامه مزاج شناسی طب اسلامی 👨‍🏫مدرّس : استاد رسول باقری از شاگردان برجسته آیت الله تبریزیان 📕منبع درسنامه مزاج شناسی با تفریظ حضرت آیت الله تبریزیان سال چاپ ۱۳۹۹ 💸هزینه : نشر و ارسال مطالب به آنهایی که دوستشان دارید 🌐لینک اشتراک👇🙏 https://eitaa.com/joinchat/1235812511Ccc98229b82 📣کانال آموزش رایگان مزاج شناسی http://eitaa.com/mazaaj

درس اوّل : 🔰جایگاه مزاج شناسی در طب اسلامی ✍️بررسی روایات پایه در مزاج شناسی 💸هزینه : نشر و ارسال مطالب به آنهایی که دوستشان دارید 🌐لینک اشتراک👇🙏 https://eitaa.com/joinchat/1235812511Ccc98229b82 📣کانال آموزش رایگان مزاج شناسی http://eitaa.com/mazaaj

🔰متن کامل عربی حدیث 1 جلسه اول : علل الشرایع ج ۱، ص ۱۱۰ أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ شَاذَانَ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ عُثْمَانَ اَلْبَرَاوِذِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو عَلِيٍّ مُحَمَّدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَارِثِ بْنِ سُفْيَانَ اَلسَّمَرْقَنْدِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا صَالِحُ بْنُ سَعِيدٍ اَلتِّرْمِذِيُّ عَنْ عَبْدِ اَلْمُنْعِمِ بْنِ إِدْرِيسَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ وَهْبِ بْنِ مُنَبِّهٍ : أَنَّهُ وُجِدَ فِي اَلتَّوْرَاةِ صِفَةُ خَلْقِ آدَمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ حِينَ خَلَقَهُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اِبْتَدَعَهُ قَالَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِنِّي خَلَقْتُ آدَمَ وَ رَكَّبْتُ جَسَدَهُ مِنْ أَرْبَعَةِ أَشْيَاءَ ثُمَّ جَعَلْتُهَا وِرَاثَةً فِي وُلْدِهِ تَمَنَّى فِي أَجْسَادِهِمْ وَ يَنْمُونَ عَلَيْهَا إِلَى يَوْمِ اَلْقِيَامَةِ وَ رَكَّبْتُ جَسَدَهُ حِينَ خَلَقْتُهُ مِنْ رَطْبٍ وَ يَابِسٍ وَ سُخْنٍ وَ بَارِدٍ وَ ذَلِكَ أَنِّي خَلَقْتُهُ مِنْ تُرَابٍ وَ مَاءٍ ثُمَّ جَعَلْتُ فِيهِ نَفْساً وَ رُوحاً فَيُبُوسَةُ كُلِّ جَسَدٍ مِنْ قِبَلِ اَلتُّرَابِ وَ رُطُوبَتُهُ مِنْ قِبَلِ اَلْمَاءِ وَ حَرَارَتُهُ مِنْ قِبَلِ اَلنَّفْسِ وَ بُرُودَتُهُ مِنْ قِبَلِ اَلرُّوحِ ثُمَّ خَلَقْتُ فِي اَلْجَسَدِ بَعْدَ هَذِهِ اَلْخَلْقِ اَلْأَوَّلِ أَرْبَعَةَ أَنْوَاعٍ وَ هُنَّ مِلاَكُ اَلْجَسَدِ وَ قِوَامُهُ بِإِذْنِي لاَ يَقُومُ اَلْجَسَدُ إِلاَّ بِهِنَّ وَ لاَ تَقُومُ مِنْهُنَّ وَاحِدَةٌ إِلاَّ بِالْأُخْرَى مِنْهَا اَلْمِرَّةُ اَلسَّوْدَاءُ وَ اَلْمِرَّةُ اَلصَّفْرَاءُ وَ اَلدَّمُ وَ اَلْبَلْغَمُ ثُمَّ أَسْكَنَ بَعْضَ هَذَا اَلْخَلْقِ فِي بَعْضٍ فَجَعَلَ مَسْكَنَ اَلْيُبُوسَةِ فِي اَلْمِرَّةِ اَلسَّوْدَاءِ وَ مَسْكَنَ اَلرُّطُوبَةِ فِي اَلْمِرَّةِ اَلصَّفْرَاءِ وَ مَسْكَنَ اَلْحَرَارَةِ فِي اَلدَّمِ وَ مَسْكَنَ اَلْبُرُودَةِ فِي اَلْبَلْغَمِ فَأَيُّمَا جَسَدٍ اِعْتَدَلَتْ بِهِ هَذِهِ اَلْأَنْوَاعُ اَلْأَرْبَعُ اَلَّتِي جَعَلَتْهَا مِلاَكَهُ وَ قِوَامَهُ وَ كَانَتْ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ أَرْبَعاً لاَ تَزِيدُ وَ لاَ تَنْقُصُ كَمُلَتْ صِحَّتُهُ وَ اِعْتَدَلَ بُنْيَانُهُ فَإِنْ زَادَ مِنْهُنَّ وَاحِدَةٌ عَلَيْهِنَّ فَقَهَرَتْهُنَّ وَ مَالَتْ بِهِنَّ دَخَلَ عَلَى اَلْبَدَنِ اَلسُّقْمُ مِنْ نَاحِيَتِهَا بِقَدْرِ مَا زَادَتْ وَ إِذَا كَانَتْ نَاقِصَةً ثَقُلَ عَنْهُنَّ حَتَّى تَضْعُفَ عَنْ طَاقَتِهِنَّ وَ تَعْجِزَ عَنْ مُقَارَنَتِهِنَّ وَ جَعَلَ عَقْلَهُ فِي دِمَاغِهِ وَ سِرَّهُ فِي طِينَتِهِ وَ غَضَبَهُ فِي كَبِدِهِ وَ صَرَامَتَهُ فِي قَلْبِهِ وَ رَغْبَتَهُ فِي رِئَتِهِ وَ ضَحِكَهُ فِي طِحَالِهِ وَ فَرَحَهُ في [وَ] حَزَنَهُ وَ كَرْبَهُ فِي وَجْهِهِ وَ جَعَلَ فِيهِ ثَلاَثَمِائَةٍ وَ سِتِّينَ مَفْصَلاً قَالَ وَهْبٌ فَالطَّبِيبُ اَلْعَالِمُ بِالدَّاءِ وَ اَلدَّوَاءِ يَعْلَمُ مِنْ حَيْثُ يَأْتِي اَلسُّقْمُ مِنْ قِبَلِ زِيَادَةٍ تَكُونُ فِي إِحْدَى هَذِهِ اَلْفِطْرَةِ اَلْأَرْبَعِ أَوْ نُقْصَانٍ مِنْهَا وَ يَعْلَمُ اَلدَّوَاءَ اَلَّذِي بِهِ يُعَالِجُهُنَّ فَيَزِيدُ فِي اَلنَّاقِصَةِ مِنْهُنَّ أَوْ يَنْقُصُ مِنَ اَلزَّائِدِ حَتَّى يَسْتَقِيمَ اَلْجَسَدُ عَلَى فِطْرَتِهِ وَ يَعْتَدِلَ اَلشَّيْءُ بِأَقْرَانِهِ ثُمَّ تَصِيرُ هَذِهِ اَلْأَخْلاَقُ اَلَّتِي رُكِّبَ عَلَيْهَا اَلْجَسَدُ فِطَراً عَلَيْهَا تَبْنِي أَخْلاَقَ بَنِي آدَمَ وَ بِهَا تُوصَفُ فَمِنَ اَلتُّرَابِ اَلْعَزْمُ وَ مِنَ اَلْمَاءِ اَللِّينُ وَ مِنَ اَلْحَرَارَةِ اَلْحِدَّةُ وَ مِنَ اَلْبُرُودَةِ اَلْأَنَاةُ فَإِنْ مَالَتْ بِهِ اَلْيُبُوسَةُ كَانَ عَزْمُهُ اَلْقَسْوَةَ وَ إِنْ مَالَتْ بِهِ اَلرُّطُوبَةُ كَانَتْ لِينُهُ مَهَانَةً وَ إِنْ مَالَتْ بِهِ اَلْحَرَارَةُ كَانَتْ حِدَّتُهُ طَيْشاً وَ سَفَهاً وَ إِنْ مَالَتْ بِهِ اَلْبُرُودَةُ كَانَتْ أَنَاتُهُ رَيْباً وَ بَلَداً فَإِنِ اِعْتَدَلَتْ أَخْلاَقُهُ وَ كُنَّ سَوَاءً وَ اِسْتَقَامَتْ فِطْرَتُهُ كَانَ جَازِماً فِي أَمْرِهِ لَيِّناً فِي عَزْمِهِ حَادّاً فِي لِينِهِ مُتَأَنِّياً فِي حِدَّتِهِ لاَ يَغْلِبُهُ خُلُقٌ مِنْ أَخْلاَقِهِ وَ لاَ يَمِيلُ بِهِ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ اِسْتَكْثَرَ وَ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ اِسْتَقَلَّ وَ مِنْ أَيِّهَا شَاءَ عَدَلَ وَ يَعْلَمُ كُلَّ خُلُقٍ مِنْهَا إِذَا عَلاَ عَلَيْهِ بِأَيِّ شَيْءٍ يَمْزُجُهُ وَ يُقَوِّمُهُ فَأَخْلاَقُهُ كُلُّهَا مُعْتَدِلَةٌ كَمَا يَجِبُ أَنْ يَكُونَ فَمِنَ اَلتُّرَابِ قَسْوَتُهُ وَ بُخْلُهُ وَ حَصْرُهُ وَ فَظَاظَتُهُ وَ بُرْمُهُ وَ شُحُّهُ وَ يَأْسُهُ وَ قُنُوطُهُ وَ عَزْمُهُ وَ إِطْرَارُهُ وَ مِنَ اَلْمَاءِ كَرَمُهُ وَ

مَعْرُوفُهُ وَ تَوَسُّعُهُ وَ سُهُولَتُهُ وَ تَوَسُّلُهُ وَ قُرْبُهُ وَ قَبُولُهُ وَ رَجَاهُ وَ اِسْتِبْشَارُهُ فَإِذَا خَافَ ذُو اَلْعَقْلِ أَنْ يَغْلِبَ عَلَيْهِ أَخْلاَقُ اَلتُّرَابِ وَ يَمِيلَ بِهِ أَلْزَمَ كُلَّ خُلُقٍ مِنْهَا خُلُقاً مِنْ أَخْلاَقِ اَلْمَاءِ يَمْزُجُهُ بِلِينِهِ يُلْزِمُ اَلْقَسْوَةَ اَللِّينَ وَ اَلْحَصْرَ اَلتَّوَسُّعَ وَ اَلْبُخْلَ اَلْعَطَاءَ وَ اَلْفَظَاظَةَ اَلْكَرَمَ وَ اَلْبَرَمَ اَلتَّوَسُّلَ وَ اَلشُّحَّ اَلسَّمَاحَ وَ اَلْيَأْسَ اَلرَّجَاءَ وَ اَلْقُنُوطَ اَلاِسْتِبْشَارَ وَ اَلْعَزْمَ اَلْقَبُولَ وَ اَلْإِطْرَارَ اَلْقُرْبَ ثُمَّ مِنَ اَلنَّفْسِ حِدَّتُهُ وَ خِفَّتُهُ وَ شَهْوَتُهُ وَ لَهْوُهُ وَ لَعِبُهُ وَ ضَحِكُهُ وَ سَفَهُهُ وَ خِدَاعُهُ وَ عُنْفُهُ وَ خَوْفُهُ وَ مِنَ اَلرُّوحِ حِلْمُهُ وَ وَقَارُهُ وَ عَفَافُهُ وَ حَيَاؤُهُ وَ بَهَاؤُهُ وَ فَهْمُهُ وَ كَرَمُهُ وَ صِدْقُهُ وَ رِفْقُهُ وَ كِبْرُهُ وَ إِذَا خَافَ ذُو اَلْعَقْلِ أَنْ تَغْلِبَ عَلَيْهِ أَخْلاَقُ اَلنَّفْسِ وَ تَمِيلَ بِهِ أَلْزَمَ كُلَّ خُلُقٍ مِنْهَا خُلُقاً مِنْ أَخْلاَقِ اَلرُّوحِ يُقَوِّمُهُ بِهِ يُلْزِمُ اَلْحِدَّةَ اَلْحِلْمَ وَ اَلْخِفَّةَ اَلْوَقَارَ وَ اَلشَّهْوَةَ اَلْعَفَافَ وَ اَللَّعِبَ اَلْحَيَاءَ وَ اَلضَّحِكَ اَلْفَهْمَ وَ اَلسَّفَهَ اَلْكَرَمَ وَ اَلْخِدَاعَ اَلصِّدْقَ وَ اَلْعُنْفَ اَلرِّفْقَ وَ اَلْخَوْفَ اَلصَّبْرَ ثُمَّ بِالنَّفْسِ سَمِعَ اِبْنُ آدَمَ وَ أَبْصَرَ وَ أَكَلَ وَ شَرِبَ وَ قَامَ وَ قَعَدَ وَ ضَحِكَ وَ بَكَى وَ فَرِحَ وَ حَزِنَ وَ بِالرُّوحِ عَرَفَ اَلْحَقَّ مِنَ اَلْبَاطِلِ وَ اَلرُّشْدَ مِنَ اَلْغَيِّ وَ اَلصَّوَابَ مِنَ اَلْخَطَإِ وَ بِهِ عَلِمَ وَ تَعَلَّمَ وَ حَكَمَ وَ عَقَلَ وَ اِسْتَحَى وَ تَكَرَّمَ وَ تَفَقَّهَ وَ تَفَهَّمَ وَ تَحَذَّرَ وَ تَقَدَّمَ ثُمَّ يَقْرُنُ إِلَى أَخْلاَقِهِ عَشْرُ خِصَالٍ أُخْرَى اَلْإِيمَانُ وَ اَلْحِلْمُ وَ اَلْعَقْلُ وَ اَلْعِلْمُ وَ اَلْعَمَلُ وَ اَللِّينُ وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلصِّدْقُ وَ اَلصَّبْرُ وَ اَلرِّفْقُ فَفِي هَذِهِ اَلْأَخْلاَقِ اَلْعَشْرِ جَمِيعُ اَلدِّينِ كُلِّهِ وَ لِكُلِّ خُلُقٍ مِنْهَا عَدُوٌّ فَعَدُوُّ اَلْإِيمَانِ اَلْكُفْرُ وَ عَدُوُّ اَلْحِلْمِ اَلْحُمْقُ وَ عَدُوُّ اَلْعَقْلِ اَلْغَيُّ وَ عَدُوُّ اَلْعِلْمِ اَلْجَهْلُ وَ عَدُوُّ اَلْعَمَلِ اَلْكَسَلُ وَ عَدُوُّ اَللِّينِ اَلْعَجَلَةُ وَ عَدُوُّ اَلْوَرَعِ اَلْفُجُورُ وَ عَدُوُّ اَلصِّدْقِ اَلْكَذِبُ وَ عَدُوُّ اَلصَّبْرِ اَلْجَزَعُ وَ عَدُوُّ اَلرِّفْقِ اَلْعُنْفُ فَإِذَا وَهَنَ اَلْإِيمَانُ تَسَلَّطَ عَلَيْهِ اَلْكُفْرُ وَ تَعَبَّدَهُ وَ حَالَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ كُلِّ شَيْءٍ يَرْجُو مَنْفَعَتَهُ وَ إِذَا صَلُبَ اَلْإِيمَانُ وَهَنَ لَهُ اَلْكُفْرُ وَ تَعَبَّدَهُ وَ اِسْتَكَانَ وَ اِعْتَرَفَ اَلْإِيمَانُ وَ إِذَا ضَعُفَ اَلْحِلْمُ عَلاَ اَلْحُمْقُ وَ حَاطَهُ وَ ذَبْذَبَهُ وَ أَلْبَسَهُ اَلْهَوَانَ بَعْدَ اَلْكَرَامَةِ فَإِذَا اِسْتَقَامَ اَلْحِلْمُ فَضَحَ اَلْحُمْقَ وَ تَبَيَّنَ عَوْرَتَهُ وَ أَبْدَى سَوْءَتَهُ وَ كَشَفَ سِتْرَهُ وَ أَكْثَرَ مَذَمَّتَهُ فَإِذَا اِسْتَقَامَ اَللِّينُ تَكَرَّمَ مِنَ اَلْخِفَّةِ وَ اَلْعَجَلَةِ وَ اِطَّرَدَتِ اَلْحِدَّةُ وَ ظَهَرَ اَلْوَقَارُ وَ اَلْعَفَافُ وَ عُرِفَتِ اَلسَّكِينَةُ وَ إِذَا ضَعُفَ اَلْوَرَعُ تَسَلَّطَ عَلَيْهِ اَلْفُجُورُ وَ ظَهَرَ اَلْإِثْمُ وَ تَبَيَّنَ اَلْعُدْوَانُ وَ كَثُرَ اَلظُّلْمُ وَ نَزَلَ اَلْحُمْقُ وَ عَمِلَ بِالْبَاطِلِ وَ إِذَا ضَعُفَ اَلصِّدْقُ كَثُرَ اَلْكَذِبُ وَ فَشَتِ اَلْفِرْيَةُ وَ جَاءَ اَلْإِفْكُ بِكُلِّ وَجْهٍ وَ اَلْبُهْتَانُ وَ إِذَا حَصَلَ اَلصِّدْقُ اِخْتَسَأَ اَلْكَذِبُ وَ ذَلَّ وَ صَمَتَ اَلْإِفْكُ وَ أُمِيتَتِ اَلْفِرْيَةُ وَ أُهِينَ اَلْبُهْتَانُ وَ دَنَا اَلْبِرُّ وَ اِقْتَرَبَ اَلْخَيْرُ وَ طُرِدَتِ اَلشِّرَّةُ وَ إِذَا وَهَنَ اَلصَّبْرُ وَهَنَ اَلدِّينُ وَ كَثُرَ اَلْحُزْنُ وَ زَهَقَ اَلْجَزَعُ وَ أُمِيتَتِ اَلْحَسَنَةُ وَ ذَهَبَ اَلْأَجْرُ وَ إِذَا صَلُبَ اَلصَّبْرُ خَلَصَ اَلدِّينُ وَ ذَهَبَ اَلْحُزْنُ وَ أُخِّرَ اَلْجَزَعُ وَ أُحْيِيَتِ اَلْحَسَنَةُ وَ عَظُمَ اَلْأَجْرُ وَ تَبَيَّنَ اَلْحَزْمُ وَ ذَهَبَ اَلْوَهْنُ وَ إِذَا تُرِكَ اَلرِّفْقُ ظَهَرَ اَلْغِشُّ وَ جَاءَتِ اَلْفَظَاظَةُ وَ اِشْتَدَّتِ اَلْغِلْظَةُ وَ كَثُرَ اَلْغَشْمُ وَ تُرِكَ اَلْعَدْلُ وَ فَشَا اَلْمُنْكَرُ وَ تُرِكَ اَلْمَعْرُوفُ وَ ظَهَرَ اَلسَّفَهُ وَ رُفِضَ اَلْحِلْمُ وَ ذَهَبَ اَلْعَقْلُ وَ تُرِكَ اَلْعِلْمُ وَ فَتَرَ اَلْعَمَلُ وَ مَاتَ اَلدِّينُ وَ ضَعُفَ اَلصَّبْرُ وَ غُلِبَ اَلْوَرَعُ وَ وَهَنَ اَلصِّدْقُ وَ بَطَلَ تَعَبُّ

دُ أَهْلِ اَلْإِيمَانِ فَمِنْ أَخْلاَقِ اَلْعَقْلِ عَشَرَةُ أَخْلاَقٍ صَالِحَةٍ وَ اَلْحِلْمُ وَ اَلْعِلْمُ وَ اَلرُّشْدُ وَ اَلْعَفَافُ وَ اَلصِّيَانَةُ وَ اَلْحَيَاءُ وَ اَلرَّزَانَةُ وَ اَلْمُدَاوَمَةُ عَلَى اَلْخَيْرِ وَ كَرَاهَةُ اَلشَّرِّ وَ طَاعَةُ اَلنَّاصِحِ فَهَذِهِ عَشَرَةُ أَخْلاَقٍ صَالِحَةٍ ثُمَّ يَتَشَعَّبُ مِنْ كُلِّ خُلُقٍ مِنْهَا عَشَرَةُ خِصَالٍ فَالْحِلْمُ يَتَشَعَّبُ مِنْهُ حُسْنُ اَلْعَوَاقِبِ وَ اَلْمَحْمَدَةُ فِي اَلنَّاسِ وَ تَشَرُّفُ اَلْمَنْزِلَةِ وَ اَلسَّلْبُ عَنِ اَلسَّفَهِ وَ رُكُوبُ اَلْجَمِيلِ وَ صُحْبَةُ اَلْأَبْرَارِ وَ اَلاِرْتِدَاعُ عَنِ اَلضِّعَةِ وَ اَلاِرْتِفَاعُ عَنِ اَلخَسَاسَةِ وَ شَهْوَةُ اَللِّينِ وَ اَلْقُرْبُ مِنْ مَعَالِي اَلدَّرَجَاتِ وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلْعِلْمِ اَلشَّرَفُ وَ إِنْ كَانَ دَنِيّاً وَ اَلْعِزُّ وَ إِنْ كَانَ مَهِيناً وَ اَلْغِنَى وَ إِنْ كَانَ فَقِيراً - وَ اَلْقُوَّةُ وَ إِنْ كَانَ ضَعِيفاً وَ اَلنُّبْلُ وَ إِنْ كَانَ حَقِيراً وَ اَلْقُرْبُ وَ إِنْ كَانَ قَصِيّاً وَ اَلْجُودُ وَ إِنْ كَانَ بَخِيلاً وَ اَلْحَيَاءُ وَ إِنْ كَانَ صَلِفاً وَ اَلْمَهَابَةُ وَ إِنْ كَانَ وَضِيعاً وَ اَلسَّلاَمَةُ وَ إِنْ كَانَ سَقِيماً وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلرُّشْدِ اَلسَّدَادُ وَ اَلْهُدَى وَ اَلْبِرُّ وَ اَلتَّقْوَى وَ اَلْعِبَادَةُ وَ اَلْقَصْدُ وَ اَلاِقْتِصَادُ وَ اَلْقَنَاعَةُ وَ اَلْكَرَمُ وَ اَلصِّدْقُ وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلْعَفَافِ اَلْكِفَايَةُ وَ اَلاِسْتِكَانَةُ وَ اَلْمُصَادَقَةُ وَ اَلْمُرَاقَبَةُ وَ اَلصَّبْرُ وَ اَلنَّصْرُ وَ اَلْيَقِينُ وَ اَلرِّضَا وَ اَلرَّاحَةُ وَ اَلتَّسْلِيمُ وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلصِّيَانَةِ اَلْكَفُّ وَ اَلْوَرَعُ وَ حُسْنُ اَلثَّنَاءِ وَ اَلتَّزْكِيَةُ وَ اَلْمُرُوءَةُ وَ اَلْكَرَمُ وَ اَلْغِبْطَةُ وَ اَلسُّرُورُ وَ اَلْمَنَالَةُ وَ اَلتَّفَكُّرُ وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلْحَيَاءِ اَللِّينُ وَ اَلرَّأْفَةُ وَ اَلرَّحْمَةُ وَ اَلْمُدَاوَمَةُ وَ اَلْبَشَاشَةُ وَ اَلْمُطَاوَعَةُ وَ ذُلُّ اَلنَّفْسِ وَ اَلتُّقَى وَ اَلْوَرَعُ وَ حُسْنُ اَلْخُلُقِ وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلْمُدَاوَمَةِ عَلَى اَلْخَيْرِ - اَلصَّلاَحُ وَ اَلاِقْتِدَارُ وَ اَلْعِزُّ وَ اَلْإِخْبَاتُ وَ اَلْإِنَابَةُ وَ اَلسُّؤْدُدُ وَ اَلْأَمْنُ وَ اَلرِّضَا فِي اَلنَّاسِ وَ حُسْنُ اَلْعَاقِبَةِ وَ يَتَشَعَّبُ مِنْ كَرَاهَةِ اَلشَّرِّ - حُسْنُ اَلْأَمَانَةِ وَ تَرْكُ اَلْخِيَانَةِ وَ اِجْتِنَابُ اَلسُّوءِ وَ تَحْصِينُ اَلْفَرْجِ وَ صِدْقُ اَللِّسَانِ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اَلتَّضَرُّعُ لِمَنْ هُوَ فَوْقَهُ وَ اَلْإِنْصَافُ لِمَنْ هُوَ دُونَهُ وَ حُسْنُ اَلْجِوَارِ وَ مُجَانَبَةُ إِخْوَانِ اَلسَّوْءِ وَ يَتَشَعَّبُ مِنَ اَلرَّزَانَةِ اَلتَّوَقُّرُ وَ اَلسُّكُونُ وَ اَلتَّأَنِّي وَ اَلْعِلْمُ وَ اَلتَّمْكِينُ وَ اَلْحُظْوَةُ وَ اَلْمَحَبَّةُ وَ اَلْفَلَحُ وَ اَلزِّكَايَةُ وَ اَلْإِنَابَةُ وَ يَتَشَعَّبُ مِنْ طَاعَةِ اَلنَّاصِحِ زِيَادَةُ اَلْعَقْلِ وَ كَمَالُ اَللُّبِّ وَ مَحْمَدَةُ اَلنَّاسِ وَ اَلاِمْتِعَاضُ مِنَ اَللَّوْمِ وَ اَلْبُعْدُ مِنَ اَلْبَطْشِ وَ اِسْتِصْلاَحُ اَلْحَالِ وَ مُرَاقَبَةُ مَا هُوَ نَازِلٌ وَ اَلاِسْتِعْدَادُ لِلْغَدِ وَ اَلاِسْتِقَامَةُ عَلَى اَلْمِنْهَاجِ وَ اَلْمُدَاوَمَةُ عَلَى اَلرَّشَادِ فَهَذِهِ مِائَةُ خَصْلَةٍ مِنْ أَخْلاَقِ اَلْعَاقِلِ. https://noorlib.ir/book/view/1498?volumeNumber=1§ionNumber=2&pageNumber=110&viewType=html 🌐لینک اشتراک👇🙏 https://eitaa.com/joinchat/1235812511Ccc98229b82 📣کانال آموزش رایگان مزاج شناسی http://eitaa.com/mazaaj

🔰ترجمه کامل متن عربی حدیث ۱ جلسه اول : علل الشرایع / ترجمه ذهنى تهرانى ابو عبد اللّٰه محمّد بن شاذان بن احمد بن عثمان پروازى مى‌گويد:ابو على محمّد بن محمّد بن حارث بن سفيان سمرقندى از صالح بن سعيد ترمذى،از عبد المنعم بن ادريس،از پدرش،از وهب بن منبه نقل كرده كه وى گفت:صفت آفرينش آدم عليه السّلام را در وقتى كه حقّ‌ عزّ و جلّ‌ او را ايجاد كرد در تورات به اين شرح يافتم: خداوند تبارك و تعالى فرموده: آدم را آفريدم و جسدش را از چهار چيز تركيب نموده و سپس اين چهار چيز را به ارث در فرزندانش نهادم،اينها در اجساد بنى آدم نموّ نموده و بنى آدم نيز بر آنها تا روز قيامت رشد مى‌كنند. سپس اين چهار چيز را اين طور معرّفى مى‌نمايد: جسد انسان را در هنگام آفرينش از تر و خشك،گرم و سرد تركيب نمودم و توضيح اين گفتار آن است كه: آدم را از خاك و آب آفريدم سپس در او نفس و روح قرار دادم،يبوست هر جسدى مستند به خاك و رطوبتش از جانب آب بوده چنانچه حرارتش معلول نفس و برودتش مسبّب از روح مى‌باشد،سپس بعد از خلقت اوّل در جسد چهار نوع خلق كردم كه به اذن من فقط‍‌ قوام و ملاك جسد آنها بوده و قوام هر يك از آنها نيز به ديگرى مى‌باشد،اين چهار نوع عبارتند از:سوداء،صفراء،خون و بلغم،سپس برخى از آن چهار چيز را در اين چهار نوع اسكان داد پس مسكن يبوست را سوداء و مسكن رطوبت را صفراء و مسكن حرارت را خون و مسكن برودت را بلغم قرار داد، پس هر جسد و جسمى كه اين انواع چهارگانه در آن معتدل باشند يعنى نه زياد بوده و نه كم از صحّت كامل برخوردار بوده و اساس و بقايش معتدل خواهد بود،امّا اگر يكى از آنها زائد بر باقى و غالب بر آنها باشد به مقدار زيادى كه دارد از ناحيه آن بر بدن بيمارى عارض مى‌شود چنانچه اگر يكى از حدّ اعتدال كمتر باشد در جنب آنها ضعيف محسوب شده و از مقاربت با انواع ديگر ناتوان مى‌گردد،بارى حقّ‌ تبارك و تعالى عقل را در مغز و حرص را در كليه و غضب را در كبد و شجاعت را در قلب و رغبت و ميل را در ريه و شش و خنده را در طحال و فرح و هضم و غصّه را در وجه و صورت قرار داده و سيصد و شصت مفصل در او تعبيه نمود.وهب مى‌گويد:طبيبى كه به درد و دواء واقف و آگاه باشد مى‌داند بيمارى پيدا شده در بدن از كجا منشأ گرفته آيا از ناحيه زيادى يكى از انواع بر ديگران بوده يا مستند به نقصان يكى از آنها مى‌باشد و نيز او مى‌داند با چه دوايى بايد بيمارى را معالجه كرد لذا در صورت ناقص بودن يكى از انواع آن را زياد كرده و به فرض زائد بودنش آن را ناقص و كم مى‌كند به اندازه‌اى كه جسد به مرحله فطرت و خلقت صحيح خود برگشته و نوع مزبور نيز در حدّ اعتدال و مقارنه با ساير انواع قرار گيرد. اشيايى كه جسد از آنها تركيب يافته فطرت بنى آدم محسوب شده كه خصوصيّات اخلاقى بنى آدم بر آنها مبتنى مى‌باشد و شرح ابتناء خصوصيّات اخلاقى و ويژگيهاى خلقى بنى آدم بر اشياء چهارگانه مزبور چنين مى‌باشد: از خاك عزم و اراده ناشى شده و از آب،نرمى و از حرارت تيزى و تندى و از برودت وقار و سنگينى حال اگر يبوست بر شخص غالب شود،عزم به قساوت تبديل شده چنانچه اگر رطوبت غلبه نمايد نرمى به سستى مبدّل مى‌گردد و اگر حرارت غلبه كند تيزى و حدّت به سبك عقلى و سفاهت تبديل مى‌شود و اگر برودت و سردى غلبه كند وقار به شك و كند ذهنى مى‌گرايد. و در صورتى كه اشياء چهارگانه با هم مساوى بوده و هيچ كدام بر ديگرى غلبه نداشته و فطرت مستقيم و پابرجا باشد شخص در امورش جازم و در عزمش ليّن و در عين نرم بودن حادّ و تيز بوده و در عين تيز بودن متأنّى و آرام مى‌باشد در چنين شخصى هيچ يك از اخلاق اربعه بر ديگرى غالب نبوده و هيچ كدام به وى مايل نمى‌باشند وى هر كدام را كه بخواهد مى‌تواند بيفزايد و هر كدام را كه مايل باشد از آن بكاهد كاسته و هر كدام را كه دوست داشته باشد معادل و مقارن با سايرين قرار دهد،البته قرار مى‌دهد در صورتى كه هر كدام از اخلاق اربعه غلبه نمايد وى مى‌داند كه آن را با چه ممزوج كرده و تعديلش نمايد،پس اخلاق چهارگانه در وى معتدل بوده همان طورى كه بايد چنين باشند.از خاك،قساوت و بخل و تنگدستى و درشت خويى و سخت و استوار بودن، آزمند بودن،مأيوس بودن،پژمرده بودن،مصمّم بودن و نپذيرفتن رأى كسى را، پافشارى كردن. و از آب،جوانمردى و نيك بودن،گشاده دست بودن،نرم بودن،استيناس، نزديك بودنش به حقّ‌ عزّ و جلّ‌،حالت پذيرش داشتن،اميدوار بودن،شاد و مسرور بودن،پديد مى‌آيد.سپس مى‌گويد:هر گاه شخص صاحب عقل خوف و بيم داشته باشد كه اخلاق و صفات خاك بر او غالب و مايل شوند سعى مى‌كند اخلاق و صفات آب را با آنها ممزوج نموده و بدين ترتيب از غلبه صفات خاك جلوگيرى مى‌كند. بنا بر اين قساوت را با نرمى همراه كرده و وسط‍‌ بين اين دو را اخذ مى‌كند، تنگدستى را با سخاوت و گشاده دست بودن ممزوج مى‌كند،بخل را با عطاء، درشت خويى را با كرم،سخت موضع و است

وار بودن را با استيناس و آز را با وجود و نااميدى را با اميد،پژمردگى را با سرور و شادى،تصميم و عدم پذيرش را با قبول و پاى فشردن و نزديك نشدن را با قرب و نزديكى مى‌آميزد.از نفس صفات ذيل ناشى مى‌شوند: تيزى و تندى،سبكى،شهوت،لهو و لعب(بازى كردن)خنده،سفاهت و كم عقلى،خدعه نمودن و نيرنگ زدن،درشتى كردن،هراس داشتن. از روح نيز صفات زير ناشى مى‌گردند: بردبارى،سنگينى،پارسايى،آزرم،خوبى و نيكويى،فهم و ادراك،جوانمردى، راستى،مدارا نمودن،بزرگى. هر گاه شخص صاحب عقل خوف و بيم داشته باشد كه صفات نفس بر او غالب و مايل شوند سعى مى‌كند صفات روح را با آنها ممزوج نموده و بدين ترتيب از غلبه صفات نفس جلوگيرى مى‌كند بنا بر اين: تندى را با حلم و بردبارى،خفّت را با وقار و سنگينى،شهوت را با عفاف و پارسايى،لعب و بى‌حيايى را با آزرم و شرم،خنده را با فهم و ادراك،سفاهت را با كرم و جوانمردى،خدعه و نيرنگ را با راستى،درشتى را با مدارا،خوف و هراس را با صبر ممزوج و همراه مى‌نمايد.انسان به واسطه نفس مى‌شنود و مى‌بيند،مى‌خورد و مى‌آشامد،مى‌ايستد و مى‌نشيند،مى‌خندد و مى‌گريد شاد مى‌شود و محزون مى‌گردد.و به واسطه روح حقّ‌ را از باطل،هدايت را از گمراهى،صحيح را از خطاء تميز مى‌دهد و نيز به واسطه روح مى‌داند و فرا مى‌گيرد،حكم كرده و تعقّل مى‌نمايد، حياء مى‌كند و جوانمردى مى‌نمايد،مى‌فهمد،احتياط‍‌ مى‌كند و پيشى مى‌گيردده صفت ديگر به خصال و اوصاف نامبرده مقرون بوده كه عبارتند از: ايمان،بردبارى،عقل،علم،عمل،نرمى،پرهيزكارى،صدق،صبر،مدارا. در اين خصال دهگانه تمام دين جمع مى‌باشد.هر كدام از صفات و اخلاق روح ناطقه دشمنى دارند به اين شرح: دشمن ايمان كفر و دشمن حلم و بردبارى حماقت و دشمن عقل گمراهى و دشمن علم جهل و نادانى و دشمن عمل واماندگى و دشمن نرمى و آرامى شتاب‌زدگى و دشمن پارسايى ارتكاب گناه و دشمن صدق،كذب و دشمن صبر، بى‌تابى نمودن و دشمن مدارا نمودن،درشتى كردن مى‌باشد. روشن است وقتى ايمان سست گرديد كفر بر شخص مسلّط‍‌ شده و او را به كار گرفته و بين وى و آنچه اميد منفعتش است حائل و مانع مى‌شود ولى هنگامى كه ايمان سخت و مستحكم شد كفر در مقابلش خاضع و خاشع گرديده و ايمان آن را به كار مى‌گيرد. و نيز واضح است كه هر گاه حلم و بردبارى ضعيف و سست گرديد حماقت بر آن غالب شده و احاطه‌اش مى‌نمايد و انسان را معلّق در هوا نگاه داشته و لباس خوارى و ذلّت به بدنش مى‌نمايد ولى وقتى حلم در انسان استوار گرديد حماقت رسوا شده و عيبش آشكار گرديده و بدى و قبحش برملا گشته و مذمّتش زياد مى‌گردد. و زمانى كه نرمى استوار و محكم گردد شخص از سستى و شتاب‌زدگى اجتناب كرده و حدّت و تيزى شايع گشته و وقار و سنگينى ظاهر شده و عفاف و پرهيزكارى علنى گرديده و وقار و آرامى در او معلوم مى‌نماد. و هنگامى كه پرهيزگارى در شخص ضعيف گردد فجور بر وى مسلّط‍‌ شده و گناه ظاهر و دشمنى آشكار و ستم و بيدادگرى زياد و حماقت و عمل به باطل پديد مى‌آيد. و موقعى كه صدق و راستى ضعيف شود،كذب و دروغ زياد و افتراء شايع و بهتان پديدار خواهد شد.ولى موقعى كه صدق و راستى تحقّق يافت دروغ دور شده و خوار و خاموش گشته و افتراء زائل و بهتان توهين گرديده،نيكى نزديك و خير قريب و آز و حرص دور مى‌شود،و هنگامى كه صبر و شكيبايى سست گرديد دين ضعيف و حزن زياد و بى‌تابى نزديك و اعمال حسنه برچيده و اجر و ثواب پامال مى‌گردد،ولى اگر صبر سخت و استوار باشد دين خالص گشته و حزن و اندوه زائل گرديده و بى‌تابى به تأخير افتاده و افعال حسنه احياء شده و اجر و ثواب عظيم گرديده و حزم و احتياط‍‌ آشكار شده و سستى و تنبلى رخت بر مى‌بندد،و زمانى كه مدارا ترك گردد خيانت آشكار شده و درشت خويى پيدا و ستم زياد و علم و دانش ترك و عمل و كردار ضعيف شده و دين از بين رفته و صبر و شكيبايى سست گرديده و پارسايى و پرهيزگارى مغلوب واقع شده،راستى و صدق رو به ضعف رفته و تعبّد اهل ايمان باطل مى‌گردد.عقل داراى ده خلق صالح و پسنديده است به اين شرح: حلم(بردبارى)علم(دانش)رشد(هدايت شدن و استقامت نمودن بر طريق حقّ‌)عفاف(باز داشتن نفس از محرّمات)صيانت(بازداشتن نفس از شبهات و مكروهات)حياء(آزرم و شرم)رزانت(مغلوب محرّكات شهويّه و غضبيّه واقع نشدن)مداومت بر كارهاى خير،كراهت داشتن از كارهاى شرّ،اطاعت نمودن از ناصحين. و هر كدام از اين ده خلق به ده خصلت منشعب مى‌گردد:از حلم و بردبارى ده شعبه منشعب مى‌شود به اين شرح: نيكو بودن عواقب امور،بين مردم پسنديده و ممدوح بودن،بلند مقام بودن، خالى بودن از سفاهت،مرتكب كار پسنديده شدن،مصاحبت با نيكان،بر حذر بودن از پستى‌هاى دنيوى،بركنار بودن از رذائل و ذمائم اخلاقى،آشكار بودن آرامى و نرمى،نزديك بودن به درجات عالىاز علم و دانش ده شعبه منشعب مى‌شود به اين شرح: شرافت و سرورى اگر چه صاحب علم قبل از تحصيل آن پست و دون باشد، عزّت اگر چه صاحب علم قبل از اتّصاف به علم خوار