🔸 تفسیر قمی موجود قطعاً برای علی بن ابراهیم نیست، همچنان‌که آقابزرگ تهرانی گفته‌اند. 🔹 ولی اینکه متعلق به کیست؟ الله أعلم. از چهره هایی که محتمَل است کتاب برای او باشد، علی بن حاتم قزوینی (متوفای450) است. کتابی که به اسم «مصابیح النور» داشته، شاید همین کتاب باشد. 🔸 به هرحال کتابِ موجود قطعاً برای علی بن ابراهیم نیست. البته حدود 60 درصد کتاب از تفسیر علی بن ابراهیم است، و علی بن ابراهیم صاحبِ تفسیر بوده است. لکن مؤلفِ کتاب از غیر این هم استفاده کرده است، مثل تفسیر ابوالجارود. 💎@meisamee

🔹 این «تفسیر علی بن ابراهیم» که به ما رسیده است، دو بخش است: یک بخش آن روایات است، بخشی هم سخن خودش است که با «قال» شروع می شود. بخشی هم مشکوک است که معلوم نیست از خودش است یا روایت است. بخشِ دیگرِ کتابِ حاضر، روایاتی است که مؤلف نقل می‌کند، در این روایات نام افرادی آمده که قطعاً «علی بن ابراهیم» آن‌ها را درک نکرده است، مثلِ ابن عُقده یا محمد بن همام بغدادی. قطعاً علی بن ابراهیم نمی‌تواند از این ها نقل کند. ابن عُقده به قم نیامده و علی بن ابراهیم هم به کوفه نرفته است. 🔸 یا مثلاً هیج جا نداریم علی بن ابراهیم از «احمد بن ادریس» که معاصرش است نقل کرده باشد. آقای خویی می گوید: «أحمد بن ادریس رواه عنه علی بن إبراهیم فی تفسیره» که این باطل است، این متعلّق به صاحب کتاب است، نه علی بن ابراهیم. 🔹 شاید کار آقای خویی نبوده و شاگردانش نوشته اند. هردو (احمد بن ادریس و علی بن ابراهیم) از مشایخ قم هستند. هرجا «حدثنی» اول حدیث بود، برای علی بن ابراهیم نیست. همه جا می‌گوید «قال علی بن ابراهیم» یعنی مولف علی بن ابراهیم را درک نکرده است. 💎@meisamee

درس: اصول 2 (کفایه پایه 9) جلسه: ۱۸ موضوع: ما یتعلق بصیغة الامر تاریخ: ۱۷ فروردین ۱۴۰۴ 💎@meisamee

درس: البنک اللاربوی فی الاسلام (تمهیدی فقه معاصر 4 : نظام اقتصادی اسلام) جلسه: ۵۵ موضوع: الاطروحة الجدیدة لتنظیم علاقات البنک تاریخ: ۱۷ فروردین ۱۴۰۴ 💎@meisamee

✔️ آیت الله سید احمد مددی (حفظه الله): 🔹 چرا کتاب تفسیر را به «علی بن ابراهیم» نسبت داده اند؟ امثال علامه مجلسی و شیخ حر که کتاب شناس هستند، تمام کتاب را به علی بن ابراهیم نسبت داده اند و کذلک آقای خویی. 🔸 مثلاً به علی بن ابراهیم نسبت داده اند که از احمد بن ادریس نقل می کند که درست نیست. 🔹 تا آنجا که می دانم، شواهد ضعیفی هست که در زمان ابن طاووس به نام «تفسیر قمی» مطرح شده. شهید اول شاگردی دارد به نام «حسن بن سلیمان حلی» که «مختصر بصائر» دارد. ایشان در این کتاب، سند دارد به همین کتاب فعلی، از شهید ثانی اجازه دارد تا شیخ طوسی و از شیخ طوسی تا علی بن ابراهیم هم متصل کرده تا همین کتاب موجود با سند نقل می کند. 🔸 یکی از کسانی که به اشتباه بودن انتساب این کتاب به ایشان، اجمالاً تنبّه پیدا کرد، مرحوم آقاشیخ بزرگ تهرانی است. 💎@meisamee

درس: اصول 2 (کفایه پایه 9) جلسه: 19 موضوع: ما یتعلق بصیغة الامر تاریخ: 19 فروردین ۱۴۰۴ 💎@meisamee

درس: البنک اللاربوی فی الاسلام (تمهیدی فقه معاصر 4 : نظام اقتصادی اسلام) جلسه: 56 موضوع: الاطروحة الجدیدة لتنظیم علاقات البنک تاریخ: 19 فروردین ۱۴۰۴ 💎@meisamee

🔸 در رابطه با کتاب معروف به «تفسیر علی بن ابراهیم قمی» دو مسئله مهم وجود دارد که باید بررسی شود. این کتاب مشتمل بر یک مقدمه و یک متن است که در انتساب هر دو(مقدمه و متن) به علی بن ابراهیم قمی تردید وجود دارد. 🔹 جمعی قائل به این هستند که مقدمه و متن هر دو متعلق به خود علی بن ابراهیم قمی است؛ یعنی آنچه که الآن به عنوان تفسیر علی بن ابراهیم قمی مشهور شده هم مقدمه آن کتاب و هم متن کتاب را خود علی بن ابراهیم قمی نوشته است، بعضی هم در هر دو تردید کرده­‌اند؛ یعنی نه مقدمه و نه کتاب را متعلق به علی بن ابراهیم قمی نمی­‌دانند. گروه سومی مدعی هستند که مقدمه از خود علی بن ابراهیم است اما کتاب متعلق به او نیست، قبل از اینکه این دو موضوع بررسی شود لازم به ذکر است که همه کسانی که وارد این بحث شده­‌اند به‌هرحال این نکته را قبول دارند که بخشی از روایات این کتاب از علی بن ابراهیم است، سخن در این است که آیا همه آنچه که در این کتاب آمده همان کتاب تفسیر علی بن ابراهیم قمی است یا بخشی متعلق به دیگران مثل ابی الجارود است؟! 💎@meisamee

درس: اصول 2 (کفایه پایه 9) جلسه: 20 موضوع: ما یتعلق بصیغة الامر تاریخ: 20 فروردین ۱۴۰۴ 💎@meisamee