✍ یادداشت: بخش اول: 🔷🔶 در ایران بزرگداشت حکیم شیخ بهایی در روز سوم اردیبهشت هرسال برگزار می‌گردد که به عنوان روز معماری شناخته شده است. 🔸شیخ بهایی یکی از بزرگترین فقها و علمای شیعه در قرن یازدهم هجری‌ست که یکی از زعمای شصت و یک گانه شیعیان به شمار می‌رود. امامت شیعیان از "امام علی علیه‌السلام" شروع شده و تا "امام عصر (عج)" ادامه می‌یابد. سپس این نُوّاب خاص اربعه هستند که وظیفه راهنمایی شیعیان را در زمان غیبت صغری با اتصال به "امام عصر علیه‌السلام" بر عهده دارند. در عصر غیبت کبری مسئولیت اصلی بر دوش زعمای شصت و یک گانه است. این زعامت در غیبت کبری از شهر قم با "ابن قولویه" آغاز و به صورت زنجیروار تا امروز طی نزدیک به ۱۲۰۰ سال با ۶۰ زعیم دیگر ادامه داشته است تا این امر مهم امروز بر عهدۀ "امام خامنه‌ای (مدظله العالی)" می‌باشد. 🔹"شیخ بهایی" نیز در عصر صفویه و در قرن یازدهم یکی از همین سلسلۀ زعمای شیعه بوده است که راهبری شیعیان را با هدایت خود "حضرت ولی عصر علیه‌السلام" بر عهده داشته است. پس از ایشان می‌توان از بزرگان دیگری همچون "شیخ انصاری"، "آخوند خراسانی"، "میرزای شیرازی"، "آیت الله بروجردی" و "امام خمینی (ره)" نام برد. لذا "شیخ بهایی" و سایر زعما در روند عهد و تاریخ شیعه همچون دانه‌های تسبیحی که نخ آن خود حضرت ولی عصر (عج) است به هم پیوسته و راهبری شیعیان را بر عهده داشته‌اند. #شیخ_بهایی در طول حیات خویش علاوه بر فقه و عرفان، دستی بر نجوم و ریاضیات و مهندسی، معماری و شهرسازی داشت و نیز اختراعاتی انجام داد. در واقع این اندیشه حکیمانه شیخ بهایی‌ست که به عنوان یک مبنا، معماری و شهرسازی و بنّایی و ساخت‌و‌ساز را جهت می‌دهد. 🔹 نمی‌توان مدعی شد که ایشان خود لزوما ابنیه‌های گوناگون شهری را جزء به جزء طراحی کرده و ساخته‌اند. البته باید دانست که معماری در فرهنگ مشاغل و صنعت آن روز با معماری امروز واجد تفاوت‌هایی بوده است. مکتب اصفهان با اصولش در همین دوره پدید می‌آید که اصول آن را جریان فقهایی شکل می‌دهند که از لبنان تا قزوین و اصفهان مهاجرت کرده‌اند و نماد شاخص این مکتب در میدان پرشکوه و ماندگار نقش جهان به عنوان یک اثر شهری تجلی یافته است. مشهور است ایده و حکمت معماری و شهرسازی ایشان موجب ساخت ابنیه‌ای همچون پل خواجو در همان شهر اصفهان، یا صحن عتیق در جوار حرم حضرت رضا علیه‌السلام در شهر مشهد و... شده است. ادامه دارد.... #معماری_اسلامی #معماری_هجری #شهرسازی_اسلامی 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

✍ یادداشت: بخش دوم: 🔶🔷 یکی از وجوه مهم فقهی شیخ بهایی آن است که نسبت به #فلسفه که سر منشأ آن را یونان می‌داند جبهه‌گیری می‌کند و معتقد است ما مسلمین می‌بایست با نگاه وارداتی از مغرب زمین و نگاه قرآنی خودمان تمایز قائل شده و آلوده به آن نشویم. ایشان در کتاب "کشکول" از تلاش دامنه‌دار حکیمی یاد کرده‌اند که می‌خواهد میان فلسفۀ غربی و گفتار انبیاء سازگاری ایجاد کند؛ حال اینکه شیخ بهائی معتقد است که: این امر موجب به تکلّف افتادن حکیم مزبور شده و منجر به انحراف وی گشته است. چرا که کلام انبیاء از وحی نشئت گرفته و همان که متقن است را می‌بایست مبنای اندیشه قرار داد. شیخ در اینجا سوال مهمی مطرح می‌کند که: چرا سخنان برخی فلاسفه با میزان قرآن سازگاری ندارد؟ 🔸امروز در عصر انقلاب اسلامی نیز یکی از مهمترین کارهای ما همین تفکیک بین فلسفۀ غربی و حکمت قرآنی است. چرا که با موج شدیدی از غرب گرایی در مقابل اندیشۀ ناب انقلاب اسلامی درگیر هستیم. اندیشه ناب انقلاب اسلامی مبتنی بر همین تمایزی است که شیخ بهایی نیز بر آن تاکید داشت. در واقع این حکمت، برگرفته از قرآن است که بر اساس آن، حکمت اقتصاد، حکمت معماری، حکمت سیاست، حکمت فرهنگ و سایر حکمت‌های مضاف قابل استنباط هستند. اکنون پرسش این است که: وقتی ما در قرآن سراغ از معماری می‌گیریم، باید معماری را با همان متر و معیار و نگاه رایج امروزی مطالعه کنیم یا اینکه قرآن با نگاه دیگری آن را مورد مداقّه قرار داده است؟ #شهرسازی_اسلامی #معماری_هجری #معماری_اسلامی 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

♦️#اپیزود_اول : اصل مشکل کجاست؟ ✅ مشکل بر سر پرستش دو خدای متفاوت است. #معماری_اسلامی #شهرسازی_اسلامی 🔻لینک کانال🔻 https://eitaa.com/Maalekalmolk

به نام مالک هستی ✨اندیشه: 🌇 معماری ظرف حیات انسان و شهر ظرف حیات جماعت است. حیاتِ سیّالِ انسان، مظروفی‌ست که به شکل این ظروف در می‌آید. حال اگر مبنای ساخت و شکل دهی به این ظروف نفسانیّات باشد، مظروف نیز خواسته یا ناخواسته، به همان خو گرفته و رفته‌رفته به شکل همان خواهد شد. به بیانی گویاتر، در آن صورت افراد مداوماً در محیطی آکنده از نفسانیّات در گردشند؛ که زیست آنها را صرفاً مادّی و در مالکیّت نفسانیّات قرار خواهد داد. ♦️ در آیات قرآن کریم اما خداوند متعال خویش را مالکَ المُلک یعنی صاحب و فرمانروا و دارندۀ سرزمین و مُلک میخواند: قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ وَتَنْزِعُ الْمُلْكَ مِمَّنْ تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَی كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ بگو: بار خدايا، تويى دارنده مُلك. به هر كه بخواهى مُلك مى‌دهى و از هر كه بخواهى مُلك مى‌ستانى. هر كس را كه بخواهى عزّت مى‌دهى و هركس را كه بخواهى ذلّت مى‌دهى. همۀ نيكي‌ها به دست توست و تو بر هر كارى توانايى. (آل عمران-26) ♦️ خدا به وضوح در این آیه می‌فرماید: بگو! 🤔 آیا جز اینست که معمار و شهرساز در قالب ساختمان‌ها و شهری که می‌سازد و با هنر خویش، می‌گوید هر آن‌چه را که می‌خواهد و در درون دارد؟ و خداوند ادامه می‌دهد که آنچه در همۀ جهان، زمین یا آسمان ساخته میشود از ساختمان‌ها تا قریه‌ها و روستاها و شهرها و یا ماشین‌ها و سایر برساخته‌های بشری و الهی، مالکش خود اوست. وقتی که این امر به گفتار درآید، مالکیّت نفوس و فرمانروایی هواهای نفسانی دیگر محلی از اعراب نخواهند داشت. ✅ اوست که سیطره بر عالمیان دارد. میدهد و میگیرد. آنکه عزت می‌بخشد هم اوست و نه ظاهر متکبّر و متبرّج سازه‌ها و آنچه ذلیل و خوار میکند داشته‌های مادی نیست، بلکه خداست. ✅ او می‌خواهد ذهنیّتی برای آدم‌ها بسازد که می‌بایست بر طبق همان، ساختارهای جزئی و کلی را تدبیر کنند تا حیات بشری به مثابه مظروف، در ظرفی الهی‌، صورتی خدایی یافته و در مسیر مستقیم هدایت قرار گیرد. ❌در تقابل با این اندیشه، نگاهی سکولار و نفسانی در قالب تکنوکراسی، ساختمان‌ها و شهرها را شکل می‌دهد؛ که صرفاً کارکرد گرا بوده و با ذهنیّتی مادی فضاها را تدبیر و طراحی می‌نماید. سپس همین ذهنیّت در سبک زندگی شهروندان به عینیّت در آمده و طبعاً آسیب‌های همه‌جانبه‌ای را به دنبال خواهد داشت: 📛 از بالا رفتن هزینه‌های زندگی تا گران فروشی مسکن، از تکبر تا تبرّج، از کمرنگ شدن حیا و عفاف تا آمار بالای طلاق و از دست رفتن انسجام خانواده، از قطع رحم تا ایندیژوآلیسم و تنهایی ناگزیر افراد، از کم شدن زادآوری و پیری جمعیّت تا آسیب‌های کلان اقتصادی و اجتماعی... اگرچه اندیشمندان و آسیب‌شناسان ابعاد گوناگونی از مشکلات امروز فردی و اجتماعی مردم را مورد تفحص قرار می‌دهند؛ اما حلقۀ گم شده‌ای به نام معماری و شهرسازی مغفول مانده است و آسیب‌های ناشی از نفسانیت‌گرائی و صرفاً مادی شدن فضاها در نظر گرفته نمی‌شوند. ✅ از همین روی کانال مالک الملک که اشاره به مالکیّت و فرمانروایی مطلق خداوند قادر متعال بر جهان دارد، در زمینه معماری و شهرسازی فعالیّت خود را آغاز می‌نماید، به این امید که بتواند در شیوۀ اندیشیدن، نسبت به شکل‌دهی فضاهای ساختمانی و شهری تجدید نظر و تحولی مبنایی صورت دهد. انّک عَلی کلِّ شیئٍ قدیر #معماری_اسلامی #اندیشه_الهی #شهرسازی_اسلامی 🔻لینک کانال🔻 👉 https://t.me/maalekalmolk 👉 https://eitaa.com/Maalekalmolk

✨ به نام مالک هستی ✍🏻 شهرسازی و معماری تابعی از نیازهای جامعه است. زمانی که مدیران شهری تصمیم بگیرند فرهنگ مردم یک جامعه لیبرالیزه باشد، شهر را به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌کنند تا ابنیه‌ای ساخته شود که فرهنگ لیبرال را اشاعه دهد. بعد همین ابنیه در تمام طول مدت عمر خود یعنی لااقل ۵۰-۶۰ سال لیبرالیسم را عملاً تضمین می‌کنند و نشر می‌دهند. اما چون صرفاً بنای بی‌جان هستند و از سنگ و آجر و سیمان ساخته شده‌اند کسی انگشت اتهام را به سمت آنها دراز نمی‌کند. برخی مسئولان اینچنینی هم چون نگاه تمدنی به مقولهٔ شهرستزی و معماری نداشته‌اند در بسیاری از موارد تبعات این لیبرالیسم را نتیجهٔ تصمیم‌های شهری خود نمی‌پندارند. ولی این قبیل تصمیمات با قوت هرچه تمام‌تر دامن جامعه را خواهد گرفت و لکه‌های ننگ آن دهه‌ها قابل زدودن نخواهد بود... ✔️ خداوند رحمن اما شیوهٔ مناسبی برای جلب مردم نسبت به دین خود دارد که آن مناسک الهی‌ست که طراحی کرده و توسط پیامبران به امّت آن‌ها ابلاغ فرموده است. ✔️ این مناسک خواه ناخواه عادات مردم را تغییر میدهند. مثلا: 🔻 وقتی خدا توسط پیامبرش به مردم فرمان میدهد که هر روز ۵ مرتبه نماز بخوانند، باید در نظر داشت که از آداب نماز، وضو ساختن و تطهیر بدن است. لذا مردم عادت می‌کنند همواره مطهر باشند و لباس پاک بپوشند و در بناهای آنها هم حتماً این تاثیر گذار است. پس مساجدی ساخته می‌شوند که دسترسی به آب پاک در آنها بسیار آسان است. 🔻یا وقتی خداوند غسل کردن را با آب پاک واجب می‌کند، در حمام‌های عمومی داشتن استخر کُر یکی از ارکان معماری به حساب می‌آید. 🔻 وقتی نماز جمعه استحباب بسیار دارد و در مذهب شیعه آمده که پس از رجعت حضرت مهدی (عج) این نماز به علاوهٔ نماز عید فطر و قربان بر همگان واجب میشود، مصلی‌های بزرگی پدید میآید. همین مناسک فرهنگ‌ساز است که می‌تواند به تعطیلی یا عدم تعطیلی روزهای هفته نیز بینجامد. به طور مثال در ایران پس از انقلاب، اغلب پنجشنبه‌ها تعطیل یا نیمه تعطیل است. چرا که جمعه از ایام الله بوده و شب جمعه نیز اعمال مستحبی بسیاری دارد... از این مثال‌ها و مثل این پیداست که خداوند مناسک را برای تعیین سبک زندگی بندگانش لازم الاجرا میداند و در آن پاداش‌های بسیاری هم برای تشویق بندگانش قرار داده تا به آن متمایل شوند. ❌ حال اگر مدیران از دسته "و من الناس ان یعبد الله علی حرفٍ" باشند؛ یعنی خدا را از یک گوشه بپرستند، مناسک الهی را نیز چندان جدی نمی‌گیرند یا لااقل آن‌ها را به مناسک فردی و نه جمعی فروکاست می‌بخشند. در این صورت کاربری پررنگ و خاصی هم برای انجام مناسک خداوند در شهر در نظر نخواهند گرفت. ✅ مسئله اینجاست که زندگی فردی و اجتماعی انسان یا جای خداست و یا جای شیطان. اگر خدا جایی نباشد، شیطان جایش را پر میکند. پس اگر بنایی برای خداوند ساخته نشود و اگر ساخته شد، توسط عباد الله الصالحین برنامه‌ریزی و ساخته نشود، به جای آن ابنیۀ شرک و نفاق ساخته خواهد شد. همان که در دعای ندبه میخوانیم «أین الهادم ابنیة الشّرک و النّفاق؟» یعنی حضرت مهدی (عج الله تعالی) پس از رجعت آن‌ها را تخریب خواهند نمود. ابنیۀ شرک و نفاق با مالکیت خداوند بر تمام هستی تعارض دارند. چرا که سعی بر خدشه دار نمودن این مالکیت توحیدی و فریاد زدن مالکیت نفسانی دارند. لذا واضح است که مناسک در تعریف شهر و معماری بناها اثرگذارند. مثلا مال‌ها که امام باقر (ع) در حدیثی آن‌ها را خانۀ شیطان تعریف کرده‌اند، با نیات تماما نفسانی که (خوشبینانه‌اش تجاری است) مقوم محرمات الهی هستند و مناسک شیطانی همچون چشم چرانی، خود فروشی، تبرّج، اسراف، بی حجابی و بی‌عفتی را رقم می‌زنند. هرچند مدیری که مجوز داده مدعی مسلمانی و حتی انقلابی‌گری باشد... ساخت و رسیدگی به مساجد هم مقوم مناسکی همچون نماز و مناجات‌خوانی است که اگر چنانچه درست و به‌جا مدیریت شوند، پایگاه اشاعه دین خداوند و سنگر اسلام هستند. ✅حال اگر مدیرانی بخواهند با نگاه تکنوکراسی شهر را شکل بدهند، این روند ابتدا به پلورالیسم و سپس به کفر کیشی منتج خواهد شد. این همان دینی است که شهرسازی و معماری میتواند برای مردم تعریف نماید. چرا که تعیین کننده سبک زندگی مردم می‌باشد. #معماری_اسلامی #لیبرالیسم #شهرسازی_اسلامی 🏙معماری هجری @MemariHejri_ir