💢بخشی از مصاحبه خبرگزاری حوزه با حمید عظیمی، مدیر اندیشکده 🔹اعتقاد ما این است که در حوزه بیش‌ازاندازه به این سمت رفته‌ایم که پژوهشکده‌ها تورم پیدا کرد و کرسی‌های پژوهشی به‌سرعت در مقطعی به‌صورت قارچی در حال رشد بود، ولی به‌تناسب همین ما نمی‌بینیم که مجموعه‌هایی که این گسل را پر کنند، رشد داشته باشند. یک سؤال اساسی که در این عرصه وجود دارد، این است که به فرض می‌تواند گسیخته از واقعیت دانشی تولید شود، آیا نهادی هست که بتواند این دانش‌ها را به عرصه اجرا تسری و جریان دهد یا خیر؟ این مأموریتی است که ما در قالب نهاد اندیشکده دنبال آن هستیم و تلاش داریم پلی بین حوزه معرفتی شیعه و بین قم و تهران باشیم و سعی کنیم فهم نظریه‌پرداز با واقعیت و واقعیت را با حوزه نظری آشتی بدهیم. اگر این اتفاق رخ دهد، حرکتی ارزشمند و مهم خواهد بود. 🔹چیزی که مجموعه را واقعاً پیوسته می‌کند، ایده و فکر است و اگر نتواند در نقطه فکر و محتوا و ایده منسجم شود، منابع مالی و تعهدات حقوقی نمی‌تواند ما را منسجم کند. ازاین‌جهت خیلی استقبال می‌کنیم از اینکه ستاد ما بیهوده بزرگ نشود. این عطش در برخی تشکل‌ها وجود دارد که علاقه‌مند به این هستند که سریع انبساط پیدا کنند. ولی این تورم موجب می‌شود که دچار فروپاشی شوند. 🔹در این سال‌ها در حوزه بین‌الملل، ما دو تا پرونده کلان داشتیم. یک پرونده به نام نهضت‌های دینی و اسلامی و پرونده دیگر، نهادهای دینی و اسلامی. دو جور ظهور دین و اسلام در عرصه جامعه مسئله ماست که بر روی آن کار می‌کنیم. یکی آنجا که دین تبدیل به سازمان و نهاد می‌شود، مانند نهاد حوزه و هیئت در ایران یا الازهر مصر در عرصه بین‌الملل؛ و دیگری زمانی که مبدل به جنبش ها و جریان های دینی مانند سلفیت و اخوان می گردد. 🔹واقعیت این است که هنوز حوزه متوجه اهمیت این قالب نشده است و عمده فعالیت‌های اندیشکده هایی که در قم فعال است، چه آن‌ها که پروژه‌ای کار می‌کنند و چه آن‌ها که حمایتی کار می‌کنند، با حمایت تهران و برای جنس مسائل حاکم در تهران است. 🔹 متن کامل این گفتگو را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️ یک سالگی خیانت به فلسطین 👤 وحید اخوت و امیرحسین صالحی 📌 برش‌هایی از متن مقاله: 🔹پس از اعلام عادی‌شدن روابط امارات و اسرائیل، توافقات سیاسی، دیپلماتیک و اقتصادی میان دو طرف به طرز چشمگیر و غیر قابل باوری افزایش داشت. بر خلاف دو تجربه‌ی گذشته از عادی سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، یعنی مصر و اردن که هر دو در پی شکست در یک دور درگیری مجبور به عادی‌سازی شدند، این اولین روندی بود که یک کشور عربی به اختیار خود وارد آن می‌شود و از این رو مختصات متفاوتی با موارد قبلی داشت. به تناسب همین نکته، شرایطی نیز که پس از عادی‌سازی به وجود آمد، با نمونه‌های پیشین فاصله‌ی زیادی داشت. 🔹فرصت‌ها و چالش‌هایی که در سال گذشته در جریان عادی‌سازی روابط شکل گرفت را می‌توان در سه قسمت بررسی کرد. قسمت اول مربوط به روابطی متنوعی است که میان طرفین برقرار شد. قسمت دوم سرنوشت امتیازات سیاسی و نظامی برجسته‌ای است که امارات متحده‌ی عربی در زمان انعقاد توافق اعلام کرد به دست آورده است: یعنی خرید جنگنده اف-35 و الغای طرح الحاق. قسمت سوم نیز مربوط به جنگ غزه است که مهم‌ترین چالشی است که در این یک سال ایجاد شد. 🔹دستاوردهایی که امارات متحده‌ی عربی در ابتدای توافق برای خود اعلام کرد، دو سو داشت. از یک سو امارات می‌خواست «الغای طرح الحاق سرزمین‌های کرانه‌ی باختری به رژیم صهیونیستی» را دستاوردی در راستای منافع مردم فلسطین معرفی کند که به واسطه‌ی توافق ابراهیم به دست آمده است و مدیون فعالیت دیپلماتیک آنهاست و از سوی دیگر «دستیابی به جنگنده‌ی اف-35 و پهپادها و تسلیحات به روز» را در راستای منافع ملی و تأمین امنیت خود به رخ بکشد. اما هر دو مورد در مدت کوتاهی به سرنوشت بد و نامعلومی گرفتار آمد. 🔹اما مهم‌ترین چالشی که در یکسال گذشته بر سر راه توافق ابراهیم قرار گرفت، جنگ غزه بود. جنگی که با درگیری‌های قبلی، تفاوت‌های اساسی و مهمی داشت که توضیح آنها در این مقال نمی‌گنجد. برای اشاره همین بس که جرقه‌ی این دور از درگیری‌ها نه در غزه، که در قدس و در محله‌ی شیخ جراح زده شد و غزاوی‌ها این بار در حمایت از ضفاوی‌ها دست به شلیک راکت زدند و این امر سبب به وجود آمدن انسجام کم سابقه‌ای در مسأله‌ی فلسطین، حداقل در سطح مردمی شد. 🔹واکنش امارات متحده‌ی عربی به جنگ غزه را می‌توان در دو لایه مورد بررسی قرار داد. لایه‌ی اول، موضع‌گیری‌های رسمی مقامات مسئول و لایه‌ی دوم، اظهارنظر افراد تأثیرگذار و مورد حمایت حکومت. #امارات #رژیم_صهیونیستی #فلسطین #تطبیع 🔗 متن کامل این مقاله را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

🔻«مفتی سلطان» پای صحابه را به پروژه کنترل جمعیت سیسی کشاند!

⭕ مفتی سلطان پای صحابه را به پروژه کنترل جمعیت سیسی کشاند! ✍️ حامد دهقانی 🔹چند روز پیش و درست یک روز پس از صحبت‌های #سیسی پیرامون خطرات رشد جمعیت در مصر و اینکه با وجود چنین نرخ رشد جمعیتی شهروندان هیچ پیشرفتی در زندگی خود احساس نخواهند کرد، #شوقی_علام، مفتی اعظم مصر، از لزوم کنترل جمعیت سخن گفت و استدلال کرد که «صحابه پیامبر(ص) نیز “عزل” می‌کردند، یعنی آنها نیز از وسایلی که در اختیار داشتند استفاده می‌کردند تا تخمک را با اسپرم بارور نکنند»! 🔹همین کافی بود که باز در شبکه‌های اجتماعی #مصر انتقادها به علام بالا بگیرد و با «#مفتی_سلطان» خواندن او، این «#فتواهای_سیاسی» را نتیجه کنار زدن الازهر از دار الافتای مصر بدانند. 🔹کنار زدن #الازهر از #دار_الافتاء به چند روز پیش از این ماجرا، یعنی ۱۲ اوت گذشته، روز تولد ۶۰ سالگی شوقی علام، روز بازنشستگی قانونی او و البته روز انتصاب دوباره وی به مقام «مفتی اعظم» مصر بازمی‌گردد. شوقی علام که می‌بایست طبق قانون با رسیدن به سن بازنشستگی کنار گذاشته می‌شد، یک روز پیش از آن، سیسی فرمانی صادر کرد که مطابق آن دار الافتای مصر از ذیل قانون خدمات کشوری خارج شد و به او اختیار کامل در تعیین مفتی اعظم را اعطا کرد. 🔹بدین ترتیب انتخاب مفتی اعظم نیز در فهرست اختیارات سیسی جای گرفت و او در ۱۲ اوت علام را برای یک سال دیگر به عنوان مفتی اعظم مصر گماشت تا #احمد_الطیب، شیخ الازهر، تنها مقامی باشد که از سوی او انتخاب نشده است. این در حالی است که پیش از آن هیئت #کبار_العلماء_الازهر مفتی را انتخاب کرده و سپس به تايید رئیس جمهور می‌رسید. 🔹هیئت کبار العلماء از فتوحات احمد الطیب در دوران خوش پس از انقلاب مصر بود؛ او توانست این هیئت را در ۱۷ جولای ۲۰۱۲ بار دیگر، پس از انحلال آن در زمان جمال عبدالناصر در ۱۹۶۱، برپا کند و آن را به تصویب نخست وزیر و شورای عالی نیروهای مسلح برساند. انتخاب شیخ الازهر و مفتی اعظم از اختیارات اصلی این هیئت تعیین شد و در ماده ۴ قانون اساسی ۲۰۱۲ مصر مرجعیت تصمیم‌گیری در تمامی امور مربوط به شریعت اسلامی نیز به اختیارات این هیئت اضافه شد. با کودتای ۲۰۱۳، سیسی ماده ۴ را حذف کرد و تنها همان اختیارات انتخاب شیخ الازهر و #مفتی_اعظم باقی ماند. 🔹اما پروژه تصاحب دار الافتاء را سیسی از سال گذشته به راه انداخت و قرار بود قانون جدیدی که اختیارات را از الازهر می‌گرفت، در پارلمان مصر به تصویب برسد، اما با ورود شدید شیخ الازهر به ماجرا، تصمیم‌گیری برای مدت نامشخصی به تعویق افتاد. ۲۲ فوریه ۲۰۲۱ موعد ریاست شوقی علام سرآمد، اما سیسی آن را تا زمان بازنشستگی تمدید کرد. دو روز بعد هیئت کبار العلماء جلسه‌ای تشکیل داد و با رأی‌گیری مخفیانه گزینه خود را انتخاب و به رئیس جمهور پیشنهاد کرد و از زحمات شوقی علام در این سالها تشکر کرد. اما سر رسیدن موعد بازنشستگی علام و در حالی که بسیار از گمانه‌ها گزینه هیئت کبار را «محمد الضويني» می‌دانستند، سیسی کار را تمام کرد و الازهر را به کلی کنار گذاشته و خود شوقی علام را ابقا کرد. 🔹از زمان کودتای ژوئیه 2013، سیسی از دار الافتاء و وزارت اوقاف در درگیری خود با الازهر استفاده کرد و جبهه‌ای رسمی تشکیل داد تا با عنوان «تجدید گفتمان دینی»، بازوی مذهبی قدرت برای حمایت از تصمیمات وی، به ویژه تصمیمات مربوط به امور دینی یا حتی مسائل سیاسی باشد. 🔹شوقی علام در این سالها به خوبی پروژه سیسی را جلو برده و حتی اگر روزی از #تجدید_گفتمان_دینی و تبلیغ علیه #اخوان سخن نمی‌گفت، به گونه‌ای دیگر کوتاهی خود را جبران می‌کرد؛ به ترکیه و اردوغان و فتح قسطنطنیه حمله می‌برد، از درام ترکی «ارطغرل» انتقاد می‌کند یا در مقابل دار الافتاء از سریال مصری «الاختیار» که از ارتش مصر تجلیل می‌کند، می‌ستاید. او که خود برای نخستین بار با تأیید مرسی مفتی اعظم شد، حکم اعدام وی را تأیید می‌کند، هم‌راستا با سخنان سیسی، بسیاری از مسلمانان اروپا را در بحبوحه انتقادات به مکرون، تروریست می‌خواند و هم‌زمان با فتاوای علمای سعودی و اماراتی، پیوستن به اخوان را حرام شرعی می‌داند. سیسی از مردم می‌خواهد برای صندوق «تحیا مصر» که برای اجرای پروژه‌های توسعه ملی اختصاص یافته تبرعات دهند و علام فتوا می‌دهد که دادن #زکات به این صندوق جائز است. 🔹اینها و بسیاری دیگر، شوقی علام را به عنصری صرفا سیاسی نزد بسیاری از دینداران مصر تبدیل کرده است و انتقادها چنان گسترده شده که خود او بارها مجبور شده اتهام عالم و مفتی سلطان بودن را رد کرده و آن را تهمت اخوانی‌ها بشمرد، اما دست کم نظرسنجی سال گذشته دار الافتاء در صفحه فیسبوک خود نشان داد که این انتقادها محدود به اخوانی‌ها نیست، چرا که ۷۰ درصد شرکت‌کنندگان، «گوگل» را نخستین منبع خود برای جستجوی فتاوا اعلام کردند و نه سایت دار الافتاء. #اسلام_رسمی #دین_دولت @dolatedin

💢نشست راهبردی میز عراق و شامات اندیشکده مرصاد ✳️ با عنوان 🔷 پیاده‌روی اربعین؛ از مناسک مذهبی تا مناسک هویتی (با نگاهی به مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق) 👤 با ارائه دکتر هادی معصومی زارع، مدیر میز عراق و شامات 🗓 شنبه 3 مهر ساعت 17 👈 پخش از کانال تلگرام اندیشکده و صفحه اینستاگرام شعوبا ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️موسم تغییر؛ مرجعیت بیت حکیم در گذار به نسل جدید 👤 محمدباقر صداقت 🔹طبق سنتی نانوشته در خاندان‌های علمی فعال در حوزه علمیه نجف، چهارچوب فکری، مبانی نظری و منش عملی در امور مهم همواره توسط بزرگان آن خاندان تعیین می‌شده است، به گونه‌ای که نسل جوان‌تر کمتر در حضور بزرگ خاندان امکان اظهار تفکراتی متفاوت و یا منش‌های رفتاری جدید را می‌یافته است. 🔹این امر به خصوص در عراق به دلیل وجود ساختار عشیره‌ای در جامعه آن کشور و تاثیر آن بر خاندان‌های موجود در نجف اشرف می‌باشد که موجب ایجاد دشواری‌هایی در به وجود آمدن نقطه عطف‌های نظری و عملی در داخل یک خاندان به خصوص در زمان حیات بزرگان آن شده است. به دلیل وجود چنین شرایطی، رحلت زعیم یک خاندان امکان به وجود آمدن دوره گذار از مسلک قدیم که مورد پذیرش طبقه زعامت بوده است به تفکری جدید که نسل جدید خواهان گرایش به آن می‌باشد را فراهم می‌کند. چنین شرایطی، بستری را برای تلاش‌ها جهت تغییر بینش و منش خاندان‌های علمی از سوی بازیگران درون و برون دینی فراهم می‌سازد. #عراق #مرجعیت #آیت_الله_حکیم 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️ زاویه نشینان میدان جنگ؛ مناسبات و پویایی‌های سیاسی اجتماعی متصوفه یمن 👤 ایمان محمدی 🔹تصوف در یمن با توجه به پراکندگی، سابقه تاریخی و کنش‎گری اجتماعی قوی، دارای نقش تاثیرگذاری در جامعه این کشور و به عنوان یک فرصت مطرح است. همین امر باعث شده، بازیگران سیاسی سعی ‎کنند این جریان مذهبی را در راستای اهداف خود به کارگیری کنند. ضدیت اجتماعی سلفیه از جهت اعتقادی و فعالیت‌های نظامی تکفیری‎ها بر علیه صوفیان، سبب شده این گرایش مذهبی از دولت هادی و عربستان به عنوان حامی اصلی تفکر سلفیه در یمن فاصله بگیرد؛ اما أبوظبی و دولت نجات ملی در صنعا به خوبی توانسته‎اند از این گرایش مذهبی در راستای منافع خود استفاده کنند. 🔹 تحرکات سلفیه و حزب اصلاح و القاعده برعلیه صوفیان در یمن و صبغه تاریخی این تفکر بر علیه صوفیان سبب شده این گرایش مذهبی از پیروان تفکر سلفی فاصله بگیرد. اقداماتی همچون قتل و ترور شیوخ ، تخریب زاویه و رباط‎ها و همچنین قبور بزگان، منع برگزاری جلسات و مناسک مربوط به اهل تصوف و تلاش عربستان برای تاسیس مدارس سلفیت برای تغییر ترکیب مذهبی در مناطق حضور تاریخی این مذهب باعث فاصله گرفتن صوفیان از دولت هادی و عربستان به عنوان حامیان اصلی حزب اصلاح و سلفیه شده است. #یمن #صوفیه #مذهب #زیدیه #امارات 🔗 متن کامل این یاداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣شماره شهریورماه 1400 ماهنامه رصدی «دین و بین‌الملل» منتشر شد. 🔹 این ماهنامه که از سوی «مرکز ارتباطات و بین‌الملل حوزه‌های علمیه» و با تلاش «میز نهادهای اندیشکده #مرصاد» گرد آمده است، در پی آن است که شکاف عمیق میان فضای رسانه‌ای فارسی با حوزه مطالعات «#نهاد_دین» را اندکی پر کرده و با بازتاب اخبار و تحلیل‌های روزآمد از منابع دست اول عربی و انگلیسی، دغدغه‌مندان این عرصه را از پویایی‌های نهادهای گوناگون دینی، به ويژه در گستره جهان اسلام، آگاه سازد. #دین_و_بین‌الملل #ماهنامه ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

💢 الگوی BIT در بازسازی اقتصادسیاسی روابط ایران و ترکیه 👤 حمید عظیمی #اقتصاد_سیاسی #ایران #ترکیه ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📝 گزارش نشست پیاده‌روی اربعین؛ از مناسک مذهبی تا مناسک هویتی (با نگاهی به مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق) 🔹نشست راهبردی میز عراق و شامات اندیشکده مرصاد با عنوان "پیاده‌روی اربعین؛ از مناسک مذهبی تا مناسک هویتی (با نگاهی به مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق)" با ارائه دکتر هادی معصومی زارع، مدیر میز عراق و شامات، روز شنبه 3 مهرماه 1400 در محل اندیشکده برگزار گردید. 🔹در این نشست دکتر هادی معصومی زارع با دسته‌بندی پیاده‌روی اربعین به پنج دسته دوران پیشا حزب بعث، حاکمیت حزب بعث، سال 2003 تا 2014، سال 2014 تا 2017 و درنهایت از سال 2017 تاکنون، به بررسی دلالت‌های اجتماعی، سیاسی و هویتی هریک از این دوره‌های پیاده‌روی اربعین پرداخته و در ذیل آن مناسبات دو بیت شیعی ایران و عراق را مورد بررسی قرار داد. 📌 خلاصه مطالب ارائه شده در این نشست را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

✍️انتخابات پارلمانی عراق؛ نه چندان زودهنگام و نه چندان مطلوبِ تشرین 👤 محمدباقر صداقت 🔹10 اکتبر موعد برگزاری انتخابات نه چندان زودهنگام پارلمان پنجم در عراق است. این انتخابات از این رو اهمیت بیشتری نسبت به انتخابات گذشته عراق دارد که در پی اعتراضات و ناآرامی های رخ داده از ماه اکتبر 2019 و درخواست جمعی از فعالین شبکه های اجتماعی برای برگزاری انتخابات زودهنگام و کنار زدن احزاب سابق و به خصوص احزاب اسلام گرا برگزار خواهد شد. درخواستی که ابتدا از سوی چهره های وابسته به سفارت و کنسولگری های امریکا در عراق مطرح و از سوی تظاهرکنندگان نیز با استقبال روبرو شد. با این وجود به نظر می رسد نتایج آن اختلاف قابل ملاحظه ای با انتخابات گذشته و به ویژه انتخابات 2018 نداشته باشد. #عراق #انتخابات_عراق 🔗 متن کامل این یادداشت را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷

📣 انتشار متن گزارش راهبردی "سعودی، برجـام، و انتخاب‌های سخت رویکردی نو به گزینه‌های ج.ا. ایران در دیپلماسی منطقه‌ای" 🔹همزمان با داغ شدن موضوع مذاکرات ایران و عربسان در رسانه ها بازخوانی گزارش راهبردی "سعودی، برجـام، و انتخاب‌های سخت رویکردی نو به گزینه‌های ج.ا. ایران در دیپلماسی منطقه‌ای" که در سال 94 و در بحبوحه مذاکرات ایران و 5+1 با هدف بررسی موضع عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به مذاکرات برجام تولید شد خالی از لطف نیست. #برجام #عربستان 🔗 متن کامل این گزارش راهبردی را اینجا بخوانید. ©️ @mersadcss 🔷🔷🔷