🔴📢حیا در فرهنگ دینی (بخش دوم) 🔸 #حیا منشأ هر چیزی است و به فرموده امام صادق (ع): «اگر حیا نباشد، هیچ مهمانی احترام نمیشود و به هیچ وعده ای وفا نمی شود و هیچ حاجتی برآورده نمی شود»؛ پس باید در نهادینه شدن این عنصر و حالت درونی کوشید و سعی کرد #فرهنگ_جامعه را به سوی فضای عاری از زشتیها هدایت کرد؛ 💠کمرویی، حیا نیست 🔹خیلی از اوقات در جامعه، #کم‌رویی به حیا تعبیر شده و بار ضد ارزشی آن بر حیا حمل می گردد. برای روشن شدن مطلب گفته میشود، اگر صفت #حیا را نقطه تعادل در نظر بگیریم، عبور از آن و یا نادیده گرفتنش، #بی‌حیایی نامیده میشود، و عقب ماندن از آن یا انحراف از هدف اصلی را #کم‌رویی و خجالت زدگی می نامند. شخص کمرو نه به دلیل پاکدامنی، بلکه براساس خود کم بینی، جهالت و ضعف نفسانی ممکن است به این عارضه دچار شود، در حالی که فرد باحیا از انجام کارهای قبیح دوری می کند؛ ولی انسان کمرو به جهت انگیزه های یاد شده، عمل نیکی را در مقابل دیگران ترک می گوید و جرأت اظهار وجود یا استقلال عمل را ندارد. فعل انسانِ باحیا، ترک عمل زشت، و آن یک ارزش به حساب می آید، اما عمل فرد کمرو، ترک فعل نیک و حاصلش نوعی ضدارزش است. 🔹امام سجاد (ع) در بیان ویژگی‌های مؤمن، به کار خیر اشاره کرده و می فرماید: «مؤمن کار خیر را نه به خاطر ریا انجام می دهد و نه به خاطر کم‌رویی ترک می کند». [۱] ریشه های کم‌رویی در افراد متفاوت است و با اینکه یکی از وجوه مشترک حیا و کم‌رویی #ترس است، اما بروز این حالت در افراد کم‌رو در خیلی از اعمال و رفتارشان مشهود است، و بدون هدف و منظوری آنان را با ترس و خجالت، هنگام راه رفتن، حرف زدن و پرسیدن و معاشرت با دیگران گرفتار می نماید. پیامبر اکرم (ص) در بیان ریشه شرم می فرماید: «#حیا بر دو قسم است: #حیای_عقل و #حیای_حماقت؛ حیای عقل، همان علم است و حیای حماقت، همان جهل». [۲] بنابراین نادانی، یکی دیگر از ریشه‌های کمرویی است. چنین افرادی غالباً از اجتماع گریزان اند و در هنگام حضور، قادر به بیان نیاز خود نبوده و دچار شرمی ناپسند می شوند. 🔹علاوه بر جهل ممکن است فرد کمرو از نوعی ناتوانی رنج ببرد. امیرالمؤمنین امام علی (ع) آفت حیا را ناتوانی شمرده و شخصی را که به دلیل کمرویی، زمینه محرومیت خویش از خیرات، نیکی ها و دانش را فراهم نموده، نکوهش می کند و می فرماید: «هرکس #کم‌رو باشد، محروم خواهد بود». در بیانی واضح‌تر پیرامون کمرویی با ریشه ناتوانی باید گفت: اگر ویژگی حیا در اختیار فرد صاحب علم و توانا قرار بگیرد، وجه مثبتش به کار می افتد و نتیجه اش بازدارندگی در موقعیت های خطر ساز گناه است، ولی نزد انسان ضعیف النفس، کارکردش منفی شده و باعث کمرویی و عدم توفیق می شود. رسول خدا (ص) #حیا را اینگونه معرفی کرده و می فرماید: «حیا دو گونه است: یکی، حیای ضعف و دیگری، حیای قدرت، اسلام و ایمان». [۳] و چه بسا این ضعف و ناتوانی، عامل تسلیم شدن و کوتاه آمدن فرد شود و در برابر دیگران از موضع خود عقب‌نشینی کند و به خواسته اش نرسد، و یا اجازه دهد دیگران به قلمرو وی وارد شوند و به جایش تصمیم گرفته، از او سوء استفاده کنند. #ادامه_دارد... پی نوشت‌ها: [۱] تحف العقول، ص ۲۸۰ [۲] مشکاة الانوار، ح ۱۳۸۳ [۳] تحف العقول، ص ۳۶۰ نویسنده: زهرا نساجی زواره، نشریه فرهنگ کوثر، شماره ۸۵ منبع: وبسایت راسخون #حیا #شرم #عفت #کمرو #کمرویی