#بایسته_های_اخلاقی ۹
@mesbah_online
🔰استفاده از تجربه ها
✓ انسان ها در زندگی تجارب زیادی کسب می کنند، ولی کم خردان از کنار تجربه های زندگی بی توجه می گذرند و هیچ گاه آن را به عنوان چراغ روشنگر راه، همراه خود نمی برند؛ در حالی که خردمندان از هر روز زندگی شان درسی می آموزند و در آینده از آن بهره می گیرند. درس گرفتن از لحظه لحظه زندگی و نگه داری تجربه ها و استفاده بجا از آنها، رمز کام یابی در زندگی و راه کاری خردمندانه است.
🔅حضرت علی علیه السلام می فرماید:
اَلْعَقلُ حِفْظُ التَّجارُبِ
خردورزی، نگه داری تجربه هاست (۱)
🔅و در سخنی دیگر فرمود:
عقل یعنی نگه داری تجربه ها و درس های زندگی، و بهترین تجربه ای که می آموزی، آن است که برای تو پندآموز باشد (۲)
🔅همچنین از آن حضرت روایت شده که فرمود:
إِنَّ الشَّقِیَّ مَنْ حُرِمَ نَفْعَ مَا أُوتِیَ مِنَ الْعَقْلِ وَ التَّجْرِبَهِ(۳)
بدبخت آن است که از خرد و تجربه بهره درست نبرد.
✅ نقش تجربه در زندگی به اندازه ای است که گفته اند: ای کاش آدمی دو بار عمر می کرد تا یک بار می آموخت و بار دیگر عمل می کرد، چنان که خردمند چون اشتباهی کند، از آن درس می گیرد و هرگز آن را تکرار نمی کند.
🔅به فرمایش امام صادق علیه السلام :
لا یُلْسَعُ الْعاقِلُ مِنْ جُحرٍ مَرَّتَیْنِ
خردمند دو بار از یک سوراخ گزیده نمی شود (۴)
✅ ناگفته نماند که افراد باتجربه و کاردان در جامعه سالمندان بیشترند. آنها که سرد و گرم روزگار را چشیده اند، می توانند مشاوران خوبی برای دیگران باشند و تجربه های گران سنگ خود را در اختیار آنان قرار دهند.
🔰استفاده علامه جعفری از تجربه استادش
✓ علاّمه محمدتقی جعفری در مورد استادش، عارف بزرگ #شیخ_مرتضی_طالقانی، می گوید:
در #حوزه نجف حدود یک سال و نیم از محضر وی استفاده کردم.
دو روز به مسافرت ابدی اش مانده بود. مثل هر روز به محضرش شتافتم. فرمود: برای چه آمدی آقا؟
✓ عرض کردم: آمده ام که درس بفرمایید. فرمود:
آقاجان! درس تمام شد، برخیز و برو. چون دو روز به ماه محرم مانده بود، عرض کردم: آقا! هنوز دو روز به محرم مانده است. فرمود:
آقاجان به شما می گویم درس تمام شد، من مسافرم. «خر طالقان رفته پالانش مانده، روح رفته جسدش مانده.» این جمله را به پایان رساند و بعد کلمه «لا اله الاّ اللّه» را تکرار کرد و اشک از چشمانش سرازیر شد.
✓ در این هنگام متوجّه شدم شیخ از #سفر_ابدی خویش خبر می دهد. و این در حالی بود که هیچ گونه نشانی از کسالت و ناخوشی نداشت.
✓ عرض کردم: آقا! حالا یک چیزی بفرمایید چراغ راه زندگی من شود تا مرخص شوم. فرمود: آقا! فهمیدی؟ متوجه شدی؟ بشنو:
تا رسد دستت به خود، شو کارگر
چون فُتی از کار، خواهی زد به سر
✓ فردای آن روز در مدرسه #صدر اصفهانی بودم. خبر آمد که شیخ مرتضی طالقانی به #ابدیت پیوست.
✓ علامه جعفری فرموده بودند: من به هر جا که رسیدم از عمل به همین یک #بیت_شعر بود!
🔰منابع:
۱. غررالحکم، ص ۴۴۴.
۲. بحارالانوار، ج ۷۲، ص ۱۱٠.
۳.نهج البلاغه، نامه ۷۸.
۴.بحارالانوار، ج 1، ص ۱۳۲.
#منبرک_متنی 0⃣3⃣1⃣ 🌱
#محمد_رضا_مصباح | عضو شوید👇
@mesbah_online
✓ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﯾﻞ ﺍﺳﺖ #ﺻﻮﺭﺕ_ﺣﺴﺎﺏ ﺭﺍ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﮐﻨﺪ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠّﺖ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ #ﺟﯿﺒﯽ ﻣﻤﻠﻮ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﺩﺍﺭﺩ ،ﺑﻠﮑﻪ #ﺩﻭﺳﺘﯽ ﻭ #ﺭﻓﺎﻗﺖ ﺭﺍ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ﭘﻮﻝ ﺍﺭﺝ ﻣﯽﻧﻬﺪ.
✓ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﻞّ ﮐﺎﺭ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ #ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ_ﭘﺬﯾﺮﻧﺪ؛ ﻧﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠّﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ #ﺍﺣﻤﻘﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﭼﻮﻥ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﺖ ﺭﺍ ﻧﯿﮏ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ!
✓ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﻫﺮ ﺟﻨﮓ ﻭ ﺩﻋﻮﺍﯾﯽ، ﺯﺑﺎﻥ ﺑﻪ ﭘﻮﺯﺵ ﺑﺎﺯ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﻧﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﻋﻠّﺖ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻣﺪﯾﻮﻥ ﺷﻤﺎ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ؛ ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﻭﺳﺖ ﻭﺍﻗﻌﯽ ﺧﻮﺩ ﻣﯽﺩﺍﻧﻨﺪ.
✓ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻨﯽ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﻣﻴﮕﺬﺍﺭﻧﺪ، ﻧﻪ ﺑﺪﺍﻥ ﺳﺒﺐ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﺎﺭ ﺑﻬﺘﺮﯼ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﻭﯼ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻬﺮ ﺷﻤﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﻝ ﻭ ﺟﺎﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ!
🔰 ﯾﮏ ﺭﻭﺯ، ﻫﻤﮥ ﻣﺎ ﺍﺯ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ #ﺟﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺷﺪ #ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﺧﻮﯾﺶ ﺭﺍ ﺑﻪ ﯾﺎﺩ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺁﻭﺭﺩ.
ﺭﻭﺯﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺍﺯ ﭘﯽ ﻫﻢ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺷﺖ... ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺩﯾﮕﺮ ﻫﯿﭻ ﺗﻤﺎﺳﯽ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ. ﯾﮏ ﺭﻭﺯ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ ﻣﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ #ﻋﮑﺲﻫﺎﯼ ﻣﺎ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺍﻧﺪﺍﺧﺖ ﻭ از ما ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﭘﺮﺳﯿﺪ: "ﺍﯾﻨﻬﺎ ﭼﻪ ﮐﺴﺎﻧﻨﺪ در کنار شما؟" ﻭ ﻣﺎ ﺑﺎ #ﺍﺷﮑﯽ_ﭘﻨﻬﺎﻥ ﺩﺭ ﭼﺸﻢ ﻟﺒﺨﻨﺪﯼ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﺯﺩ... ﺯﯾﺮﺍ ﺳﺨﻨﯽ ﺑﺲ ﻣﺆﺛّﺮ ﻗﻠﺐ ﻣﺎ ﺭﺍ ﻣﺘﺄﺛّﺮ ﻣﯽﺳﺎﺯﺩ؛ ﭘﺲ ﺧﻮﺍﻫﯿﻢ ﮔﻔﺖ:"ﺍﯾﻨﻬﺎ ﻫﻤﺎﻥ ﮐﺴﺎﻧﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻦ #ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ﺯﻧﺪﮔﯽﺍﻡ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﺬﺭﺍﻧﺪﻩﺍﻡ"...
#فلورانس_ﻧﺎﯾﺘﯿﻨﮕﻞ
#کشکول 5⃣2⃣ 🌱
#محمد_رضا_مصباح | عضو شوید👇
@mesbah_online
🔰ناز و نیاز
@mesbah_online
خواهش، با سرشت و سرنوشت آدمی، آمیخته است و خواستن در همه جای هستی، سَریان دارد.
«نیاز اندر نهادِ هست و بود است»
کیست که داراست ولی هیچ نخواهد و وجودش، تداعی گر یک نیاز نیست؟
بودنِ هر چیز، تپش یک نیازمندی است که راهها و صورت های اجابت آن در گذر زمان با نگرش ها و گِروش های گونه گونِ بشری، متفاوت شده است. از این رو خردورزانه است که نیازهایمان را از دریچه عمل های بایسته و زمزمه های شایسته، سازمان داده، از خزانه دارنده بخشنده، سامان دهیم؛ چه آشفته خواهی و خواستن از دست و دل تهی، نیاز انسانِ درمانده را بیشتر ساخته و خوشه سردرگمی اش را پُربارتر می سازد. از این رو، بخش پیش رو را به مددجویی و دادخواهی و درخواست از واسطه فیض در این عالم، اختصاص داده ام.
بنده پیر خراباتم که لطفش دائم است
ورنه لطف شیخ و زاهد گاه هست و گاه نیست
ای سرّ مکتوم، رخ بنما و تنگناهای زندگی بیمار گونه اجتماعی بشر را سامان ده و فراز و نشیب بدفرجام این ریزشگاه و راه پُرلغزش را هموار ساز و نگذار جانی به هرز بگذرانَد.
ماه کنعانی من مسند مصر آنِ تو شد
وقت آن است که بدرود کنی زندان را
مرا از آنانی قرار ده که چون صدای شان می کنی، خاطرخواهانه و فروتنانه اجابت می کنند.
ز امّ القری می رسد کی به گوشم
صدای رسایی که من می شناسم؟
جفاست اگر خودخواهانه بر گشایش گِرهگاه امور خویش، بر دامن نماز، همداستان «اَمَّنْ یُّجیب» بخوانیم و از دعای فرج بمانیم و ظهور و پیدایش رخ مجیب را همدلانه از دل و زبان آرزو نکنیم!
اللّهُمَّ کنْ لِوَلِیِّک الْحُجَّهِ ابْنِ الْحَسَنِ الْعَسْکری صَلَواتُک عَلَیْهِ وَ عَلی آبائِهِ فِی هذِهِ السّاعَهِ وَ فِی کلِّ السّاعَهِ وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قاعِداً وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً حَتّی تُسْکنَهُ اَرْضَک طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً
#کشکول 6⃣2⃣ 🌱
#محمد_رضا_مصباح | عضو شوید👇
@mesbah_online
#تفسیر_قرآن
🔰سوره همزه
🔅سوره مبارکه همزه از مجموعه سوری است که قبل از هجرت بر پیغمبر نازل شده است به همین خاطر در شمار سور مکی محسوب میشود.
🔅 سوره همزه به لحاظ متن کوتاه است اما مطلب بسیار #بلند و #عمیقی در آن نهفته است که #زیر_بنایی و #بنیادی است.
♻️ موضوع سوره:
با توجه به مکی بودن آن آیاتی است که کوتاه و کوبنده مطرح میشود و در هر حال مسئله اخلاقی بسیار مهمی که مورد ابتلا و درگیری جامعه و انسان هاست در این سوره مبارکه مطرح شده است.
♻️فضیلت سوره:
🔅قال رسول الله: من قرئها اعطی من الاجر عشر حسنات به عدد من استهزا بمحمد صلی الله علیه و آله.
کسی که این سوره رو بخواند به او ۱٠ حسنه داده می شود به عدد تمام کسانی که به پیامبر استهزا کردند.
🔅قال الصادق (ع)
مَنْ قَرَأَ وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ فِی فَرَائِضِهِ أَبْعَدَ اللَّهُ عَنْهُ الْفَقْرَ وَ جَلَبَ عَلَیْهِ الرِّزْقَ وَ یَدْفَعُ عَنْهُ مِیتَهًَْ السَّوْءِ.
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
هرکس وَیْلٌ لِّکُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ را در نمازهای واجب خود بخواند، خداوند فقر را از او دور میکند و برایش روزی فراهم میآورد و مرگ ناگوار را از او دفع میکند
✅ سه خصوصیت و ویژگی بسیار زیبا و قابل توجه رو امام صادق به عنوان آثار مداومت و فهم و درک و قرائت و خواندن این سوره مبارکه بخصوص در فرایض مطرح کردند.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ﴿١﴾
الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُ ﴿٢﴾
يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُ ﴿٣﴾
كَلَّا ۖ لَيُنْبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ ﴿٤﴾
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْحُطَمَةُ ﴿٥﴾
نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ ﴿٦﴾
الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ ﴿٧﴾
إِنَّهَا عَلَيْهِمْ مُؤْصَدَةٌ ﴿٨﴾
فِي عَمَدٍ مُمَدَّدَةٍ ﴿٩﴾
♻️تفسیر سوره:
وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ ﴿١﴾
با کلمه #ویل آغاز میشود.
✓ کلمه ویل در لغت عرب به معنای:
الدعا به سو الحال، الدعاء بالهلاک
خواستن حال بد برای و هلاک برای کسی.
✓ بنابراین کلمه ویل. به نوعی ناآفرین است به تعبیر پارسی ما و نفرین است یعنی دعایی است که دعای به نابودی و هلاکت و بدحالی است.
✓ البته در زبان عرب سه حرف داریم #سه_کلمه داریم که اینها به ترتیب به کار برده میشود.
۱) ویحک:
هنگامی که بناست کسی به دیگری با قدری ملاطفت بگوید وای مثلا چه میکنی میگوید: #ویحک یا بنی ویحک، پسرم چه می کنی وای بر تو.
۲) ویسک.
هنگامی که قدری از ملاطفت فاصله میگیرد
کمی هم جنبه تحقیر یا تذکر پیدا میکند می شه #ویسک.
۳) ویلک.
هنگامی که به اوج میرسد و در نهایت نافرین گویی برای کسی بناست این کلمه به کار بسته شود ویل میآید #ویلک.
ویل لک یا ویل لفلان مثلا.
▫️پس بنابراین در نهایت و در اوج نفرین و در اوج تقاضای بد حالی برای دیگریست.
🔅البته هنگامی که انسان ها ویل را به کار میبرند بدیهی است که جنبه تقاضا و دعا و انشا است.
🔅اما وقتی که ذات حق به حضرت پروردگار این کلمه را به کار میبرد به معنای تحقق و به معنای وقوع و خبر از چنین وقوعی است که حضرت حق بازگو میکند.
♻️موارد استفاده کلمه ویل در قرآن:
➖۱) در حوزه مسائل اعتقادی
ویل للمکذبین الذین یکذبون بیوم الدین.
وای بر تکذیب کنندگان کسانی که قیامت را تکذیب میکنند اینها مستحق ویل و نافِرین الهی هستند.
➖۲) در حوزه مسائل عبادی باشد هنگامی که در آن مع الاسف ریا و صومعه به صحنه میآید و بازیچه میشود.
بالاخره مظاهر دینداری برای جمع و جماعتی کار به اونجا میکشد که فویل للمصلین.. الذین هم یرائون و.. است خداوند ویل را برای مسلمینی مطرح میکند که در حقیقت ریاکارانی که نماز رو دکانی برای عبادت و #دین رو #دکانی برای فریب اجتماعی و مردمان قرار دادند.
➖۳)درحوزه مسائل اقتصادی به کار برده میشه این نفرین الهی.
مانند آنکه می فرماید: ویل للمطففین نفرین و نابودی باد بر کسانی که ناجوانمردانه تطفیف میکنند و در معاملات و در مبادلات اقتصادی به مردمان صدمه میزنند، حق انسانها رو پرداخت نمیکنند سودجویانه گوش مردمان را میبرند و منافع خودشون رو صرفاً به تنهایی تامین میکنند.
۴)درحوزه مسائل اخلاقی به کار برده میشود.
که: ویل لکل همزه لمزه.
▫️لکل
از کلمه عمومیت را میفهمیم.
و تمامیت برای هر همزه ی لمزه ای.
مشخص میشود این حکمی که صادر می شه اختصاص به گروهی، نژادی، مذهبی، فکری، طبقهای و مرحلهای از مراحل انسان سنی و غیره ای ندارد.
همه انسان ها را به یه اندازه شامل میشه.
▫️همزه و لمزه
کلمه ولمزه وصف اند، اما موصوف اینها محذوف است یعنی لکل شخص همزه و لمزه برای هر شخص همزه و لمزه ای نفرین الهی باد.
✓ اینجا به دلیل عدم نیاز و زیبایی موصوف حذف میشود و صفت باقی میماند.
اما مشخص است که همه کسانی که متصف به این #صفت میشوند مشمول این نفرین الهی هستند.
▫️بررسی کلمه همزه و لمزه به لحاظ #لغوی
به لحاظ #آهنگ و به لحاظ #ساختار لفظی یکسانند.
یعنی یه وزن و یه آهنگ مشترکی رو دارند هر دو بر وزن #فُعَلَه هستند.
با توجه به آهنگین بودن و موزون بودن کلام عربی این وزن معنای ویژهای دارد در حقیقت این وزن که شکل گرفته از دو بخش است یعنی یه بخش ابتدایی دارد که فُعَلْ است و یه تایی که به دنبالش ملحق شده است شده فعله این تای بعدی که توضیح میدم خود این وزن یعنی کلمه فعله برای جایی به کار برده میشود که کسی کاری را و فعلی را بسیار انجام میدهد به حدی که گویا به مرحله #عادت برای او رسیده است این به لحاظ وزن است.
بعد اون #تا میاد ملحق می شه خود اون تا هم تا #مبالغه و #کثرته مانند اینکه در کلمه علامَه این تا تای #تانیث نیست.
که این تا بسیاری و زیادی است یعنی کسی که بسیار بسیار می داند.
اینجا هم این تا تای مبالغه و کثرته.
خود این وزن هم زیادی رو میرساند فراوانی و عادت شدن یک کاری را میرساند.
بنابراین وزن فعله به طور کلی نشان دهنده کثرت و بسیاری فوق العاده است.
▫️بررسی کلمه همزه و لمزه به لحاظ #معنی
به لحاظ معنا بستگی داره که چه ماده ای در این قالب ریخته بشه.
مثلا: به کسی که بسیار دم به دم میخندد و عادت او مدام خندیدن است #ضُحَکَه می گن در کلام عرب.
کسی که مدام عادت به لعن دیگران دارد #لُعَنَه گفته میشود.
کسی که مدام ازدواج میکند تند تند و یا جدائیست باز مجدد ازدواجی است یا بالاخره به نوعی عادت به این کار کرده است #نُکَحَه گفته میشود در کلام عرب.
✓ حالا با همین آهنگ و وزنی که اشاره کردم میریم سراغ این دو مادهای که در این وزن ریخته شده است و کلمه همزه و لمزه تشکیل شده است کلمه #حمز و #لمز است.
✓ کلمه حمز و لمز در لغت عرب معنای مشترکی دارند.
هنگامی که یه شیئی رو #خرد میکنیم به گونهای که میتوان به فارسی گفت #له میکنیم.
♻️مثال:
اگه شما یه چیزی رو مثلاً یه شیئی رو در دست بگیرید و این رو مچاله کنید و خشک کنید خرد کنید و بریزید نام این حمز و لمز است.
یا مثلا یه برگ خشکیده را در دست میگیریم و این رو پودرش میکنیم مچالش میکنیم لهش میکنیم و میریزیم کلمه حمز و لمز است.
✓ پس معنای این واژه به معنای #خرد_کردن #له کردن و #شکستن است.
✓ حالا این میاد تو این #قالب قرار میگیره کلمه همز #هامز نمیشه بلکه میشه همزه #لامز نمیشه اینجا میشه لمزه یعنی نهایت و شدت شکستن و خرد کردن.
▫️جمع بندی:
❌نفرین الهی باد بر کسانی که دم به دم و آن به آن به شدت خرد میکنند و میشکنند و تحقیر میکنند.
🔅خب چه چیزی را میشکنند؟
خرد کردن حقیقت بسیار مهمی است که در #ادیان_الهی بخصوص در شرع مقدس اسلام یه مرزهای ویژهای برای اون قائل شده است.
🔅سه چیز است در مورد انسان ها که حساسیت بسیار شدیدی در شرع مقدس دارد.