#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
1️⃣ مشاهده
👀 در مشاهده موقعیت، زمان و مکان مشاهده مهم است. مشاهدهگر باید به حرکات، گفتار و رفتار فرد دقت کند.
🔹اصول مشاهده عبارتند از:
➖ دقیق و عمیق باشد و ثبت مشاهده بعد از مشاهده باشد و نه هنگام مشاهده (درغیر اینصورت ممکن است اولاً توجه مشاهده جلب شود و ثانیاً از برخی رفتارهای فرد غفلت شود).
➖ از قبل، هدف مشاهده معلوم باشد.
➖ دفعات هر مشاهده بیشتر و مدت زمان هر مشاهده کمتر باشد.
➖ رفتارهای طبیعی فرد مشاهده شود نه رفتارهای تصنعی.
➖ از تعبیر و تفسیرهای ضمنی و شخصی پرهیز شود.
➖ مشاهده شونده متوجه حضور و فعالیت مشاهدهگر نباشد.
➖ اگر مشاهده توسط چند نفر انجام شود، نتایج بهتر و معتبرتری دارد.
🔸فواید مشاهده:
1) تکمیل اطلاعاتی که از سایر روشها بدست آمده است.
2) ممکن است برخی اطلاعات از روشهای دیگر قابل گردآوری نباشد.
3) رفتار واقعی و طبیعی فرد را برملا میسازد.
4) باعث رشد و کمال ذهنی مشاهدهگر میشود.
🧩 محدودیتها و مشکلات روش مشاهده:
➖ توجه به نمونههای کوچکی از رفتار فرد و غفلت از کل اعمال و رفتار او
➖ احتمال تبعیض و اشتباه، بدلیل سوابق ذهنی (خطای هالهای)
➖ عدم دقت کافی (بخشش بعد از 20سال در پرونده جنایی)
➖ عدم توانایی در ثبت دقیق آنچه دیده شده
➖ ثبت مشاهدات بگونهای که دیگران نتوانند همان برداشت مشاهدهگر را داشته باشند.
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
2️⃣ واقعهنویسی (واقعهنگاری):
👀 توصیف عینی رفتار فرد در حالات طبیعی و تعبیر و تفسیر آن و پیشنهاد برای عمل در آینده را واقعهنویسی گویند.
واقعهنویسی مرحله بعد از مشاهده است.
🔹اصول واقعهنویسی عبارتست از:
1️⃣ واقعهنویسی از مشاهداتِ معنادار باشد.
2️⃣ جنبههای مثبت و منفی باهم ثبت شوند.
3️⃣ رفتار و جنبههای خاص رفتار فرد، هر دو ثبت شوند (هم اعتماد به نفس و هم اضطراب)
4️⃣ وقایع بطور دقیق و مختصر ذکر شود.
5️⃣ واقعهنویسی پس از مشاهده انجام شود تا موردی فراموش نشود.
6️⃣ با حب و بغض و جهتدار نباشد.
🔸محاسن واقعهنویسی:
1️⃣ کمک به شناخت و نگرش مدیران، مشاوران و ... در شناخت و راهنمایی فرد.
2️⃣ ایجاد رغبت در مشاوران و مدیران و ... برای بررسی سوابق فرد.
3️⃣ کمک به یافتن مسائل مشترک افراد.
4️⃣ تکمیل اطلاعات با استفاده از سایر روشها
5️⃣ کمک به برنامهریزیهای آموزشی و تربیتی و شغلی
🧩 محدودیتهای واقعهنویسی
1️⃣ احتمال سوگیریهای شخصی
2️⃣ اگر بدون ذکر موقعیتهای زمانی و مکانی باشد ممکن است گمراه کننده باشد
3️⃣ تمرکز بر جنبههای منفی فرد و یا رفتارهای اتفاقی و نادر و در نتیجه قضاوتهای ناروا
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
3️⃣ مقیاس درجهبندی:
🔹اصول مقیاس درجهبندی:
1️⃣ خصوصیات مندرج در مقیاس باید به روشنی تعریف شود.
2️⃣ خصوصیات مندرج در مقیاس باید به آسانی قابل مشاهده باشد.
3️⃣ درجات خصوصیات باید تعریف شوند (بین 3 تا 5 درجه مناسب است. کمتر از 3 دقت پائین و بیشتر از 5 قضاوت را مشکل میکند)
🔸انواع مقیاس درجهبندی :
جدولی - نموداری - توصیفی – نمرهای – رتبهای
🧩 اشتباهات رایج در درجهبندی رفتارهای فرد:
1️⃣ خطای تعصب شخصی (راهنما نرمش یا سختگیری متعصبانه اعمال کند)
2️⃣ خطای هالهای (راهنما براساس پنداری که از کل شخصیت فرد دارد او را ارزیابی کند)
3️⃣ خطای تمایل مرکزی (راهنما همه را در یک سطح ارزیابی کند)
4️⃣ خطای مفهومی مفهوم (درجات و یا کلمات مقیاس متفاوت درک شود)
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
4️⃣ گروه سنجی:
✍️فنی برای اندازهگیری میزان ارتباطات گروهی براساس یک معیار معین است و هدف آن تشکیل گروههای متجانس، تعیین مقبولیت و مطرودیت اعضای در گروه و ... است.
🔹 شرایط اجرای گروه سنجی عبارتست از:
1- اعضای گروه مدتی باهم باشند تا آشنا شوند (اردو – همایش و ...)
2- سؤالات و یا ملاکهای گروه سنجی معین و بامعنا باشد
3- همه افراد گروه در گروه سنجی حاضر باشند و استثناء وجود نداشته باشد
4- نتایج گروه سنجی محرمانه باشد و به افراد گروه اطمینان داده شود
🔸نمونهای از پرسشنامه پذیرش گروهی اوهایو:
بهترین دوست من است – دوست من است – دوستم نیست ولی با او معاشرت دارم – او را نمیشناسم – به او علاقهای ندارم – از او بدم میآید.
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
5️⃣ پرسشنامه:
✍️پرسشنامه بهترین وسیله برای جمعآوری اطلاعات فوری از یک فرد یا گروه است.
🔹 در تهیه پرسشنامه باید نکات زیر رعایت شود:
➖موضوع پرسشنامه مشخص باشد
➖هدف از اجرای پرسشنامه روشن باشد
➖پرسشنامه بطور آزمایشی اجرا شود و سؤالات حذف یا اضافه تا اصلاح شود
➖سؤالات تکراری نباشد
➖بار عاطفی منفی نداشته باشد
➖ابهام نداشته باشد
➖به امکانات و هزینهها توجه شود
➖سؤالات واضح باشد (از عبارات معمولاً – غالباً و ... استفاده نشود)
➖بیطرفانه باشد و جواب خاصی را القاء نکند
➖سؤالات دوپهلو نباشد
➖طولانی نباشد
➖جای کافی برای پاسخگویی داشته باشد
➖سؤالات تحت تأثیر سؤالات دیگر نباشد
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
📝 انواع پرسشنامه:
بازپاسخ – بسته پاسخ – کامل کردنی – ترکیبی – جور کردنی
🔹 محاسن پرسشنامه:
➖باعث تفکر فرد درباره خودش میشود
➖اطلاعات فوری از فرد و ویژگیها و مشکلات و نیازهای او بدست میدهد
➖درصورت تکرار پرسشنامه در طول زمان و به دفعات، تغییرات و تکامل ویژگیهای فرد را روشن میکند
🔸محدودیتهای پرسشنامه:
➖عدم همکاری بعضی افراد در ارادئه اطلاعات مکتوب
➖تفسیر مشکل و یا دریافت اطلاعات متناقض در صورت دقیق تهیه نشدن پرسشنامه
➖نسبت به مصاحبه، کمتر دارای معنا و مفهوم است
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
6️⃣ شرح حال نویسی:
گزارشی که فرد درباره زندگی خود؛ گذشته (تجربیات و اتفاقات و خاطرات)، حال (فعالیتهای فعلی) و آینده (برنامهها و اهداف آتی) بصورت کتبی ارائه میدهد.
🔸انواع شرح حال:
1- باز (یا آزاد): فرد هرچه میخواهد درباره خود مینویسد.
2- بسته (یا کنترل شده): فرد فقط در محدوده سؤالات مطرح شده جواب میدهد. (برای کسانیکه ضعیف هستند مناسب است)
🔹نکاتی پیرامون شرح حال نویسی:
➖محرمانه باشد
➖توجیه فرد قبل از اجراء
➖بصورت موضوع انشایی نباشد
➖به فرد انگیزه کافی داده شود
➖بگونهای باشد که فرد درباره خود و زندگیاش بیندیشد
➖مفسر شرح حال به غلط نویسی، جمله بندی، طفره رفتن، حاشیهنویسی و ... توجه داشته باشد
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
7️⃣ فهرست مطابقه (چک لیست):
در چک لیست، فهرستی از رفتار و خصوصیات رفتاری و ذهنی برای فرد ارائه میشود و از او خواسته میشود هرکدام درباره او صدق میکند را علامت بزند.
🔸انواع چک لیست:
1- چک لیست مستقیم:
از فرد درباره خودش پرسیده میشود.
2- چک لیست غیر مستقیم:
از والدین، مدیر، معلم و .. درباره فرد مورد نظر پرسیده میشود.
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
8⃣ مصاحبه
مصاحبه ، گفتگوی هدفمند و حضوری بین مشاور و مراجع است.
💢انواع مصاحبه :
1-تحقیقی
برای کسب اطلاعات و کشف حقایق برای نیل به اهداف معین صورت می گیرد.
2-مشاوره ای و درمانی
✅اهداف مصاحبه مشاوره ای:
- کسب اطلاعات لازم از مراجع
- شناخت هرچه بیشتر و بهتر مراجع
- آگاهی کافی از مشکلات مراجع
- کمک به حل مشکلات و مسائل مراجع
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
8⃣ مصاحبه
💢مصاحبه مشاورهای
🔰فنون عمومی مصاحبه مشاورهای عبارتاست از:
1)ایجاد رابطه حسنه(در اولین جلسه)و اطمینان و آرامش دهی به مراجع
2)هدایت مراجع به شکستن سکوت احتمالی با تکرار آخرین کلمات او ( بله–آفرین–آهان و...)
3)بیشتر گوش دادن و کمتر حرف زدن
4)عدم حمله و مواجهه سخت با تصمیم مراجع
5)مناسب بودن شرایط فیزیکی مکان مصاحبه
6)رعایت ادب و صمیمیت توأم با استحکام
7)توجه به همه حالات مراجع
8)رعایت فاصله مناسب با مراجع (نه خیلی نزدیک و نه خیلی دور)
9)تماس چشمی
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
9⃣ آزمون ( تست )
✅تست یک وسیله عینی برای سنجش نمونه ای از رفتار یا ویژگی فرد است .
💢انواع آزمون:
1-از نظر موضوع:
تست شخصیت–استعداد–رغبت–هوش–معلومات
2- از نظر شکل : ابزاری–شفاهی–کتبی
3- از نظر میزان دقت : استاندارد–معلم ساخته
4- از نظراجراء :فردی–گروهی
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze
#فنون_مشاوره
✍️ اصول و فنون مشاوره
⏺ فنون راهنمایی:
9⃣ آزمون ( تست )
✅ نکاتی پیرامون کاربرد تست در برنامه راهنمایی و مشاوره:
1-دستورالعمل اجرایی تست ( مدت زمان – مکان – نحوه شروع – نمره گذاری و ... ) دقیقاً مطالعه شود.
2-برای کسب نتایج بهتر و دقیق تر و جامعه تر، از سایر روش ها و فنون نیز استفاده شود.
3-شرایط فردی ( جسمی ، روانی ، ... ) درنظر گرفته شود.
4-تست هایی که توسط مراجع مطالعه شده باشد، برای آن مراجع نتایج واقعی ندارد.
5-برخی آزمون ها برای سنین خاصی است. ( مانند تست رغبت که برای سنین زیر 16سال کاربرد ندارد)
6-نتایج تست محرمانه باشد.
7-قضاوت ها قطعی نباشد.
⬅️ ادامه دارد ...
💝#معلم_تراز_اول را دنبال کنید!!
📲ایتا و بله @moalemtaraze