*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوبیست‌وهفتم «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایى که خداوند براى بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است، و بخاطر هزینه هایى که از اموالشان (در مورد زنان) مى کنند. و زنان شایسته، زنانى هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى که خدا براى آنان قرار داده، حفظ مى کنند. و زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید. و (اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نمایید. و (اگر راهى جز شدت عمل نبود) آنها را تنبیه کنید. اگر از شما پیروى کردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجویید. خداوند، بلند مرتبه و بزرگ است.»(نساء، ۳۴) ✅ اصطلاحات آیه ۳۴ نساء 1⃣ انواع باء (سببیّت و تعلیل، استعانت، ظرفیت، تعدیه، بدل، عوض، تبعیض، مجاوزه، زائد، قسم، تفدیه، به معنی فی، به معنی مَعَ و مصاحبت) 2⃣ حکم ، موضوع حکم و متعلَّق حکم 3⃣ تناسب بین حکم و موضوع ✅ موضوع: مقصود از رجال و نساء ❓مفسران درباره «رجال» و «نساء» در عبارت الرجال قوامون علی النساء چه نظراتی ارائه داده‌اند؟ ⬅️ نظر علامه طباطبایی 👈 علامه طباطبایی قدس‌سره عبارت «اَلرِّجالُ قَوّامونَ عَلَي النِّساء» را برای بيان احكام مطلق زن و مرد می‌داند (نه خصوص زن و شوهر) و می فرمايد: 👈 «مراد از جمله «بما فضل اللّه بعضهم على بعض» آن زيادتهايى است كه خداى تعالى به مردان داده، به حسب طاقتى كه بر اعمال دشوار و امثال آن دارند، چون زندگى زنان يك زندگى احساسى و عاطفى است، كه اساس و سرمايه اش رقت و لطافت است، و مراد از جمله: «بما أنفقوا» مهريه‌اى است كه مردان به زنان مى‌دهند، و نفقه‌اى است كه همواره به آنان مى پردازند. از عموميت علت به دست مى آيد كه حكمى كه مبتنى بر آن علت است يعنى قيم بودن مردان بر زنان نيز عموميت دارد، و منحصر به شوهر نسبت به همسر نيست، و چنان نيست كه مردان تنها بر همسر خود قيمومت داشته باشند، بلكه حكمى جعل شده براى نوع مردان و بر نوع زنان است.» ⬅️ نظر علامه جوادی آملی 👈 علامه جوادی آملی در این باره می فرماید: 👈 اين آيه برای بيان احكام مطلق مرد و زن نيست، بلكه با توجّه به قرائن داخلی و خارجی، اين آيه برای بيان احكام زن و شوهر است. ❇️ قرائن داخلی: 1⃣ عهده‌داری تمامی هزينه های اختصاصی زن و تأمين نيازهای منزل: «و بِما اَنفَقوا مِن اَموالِهِم». 2⃣ ذيل آيه كه می‌فرمايد اگر زنی به معصيت خدا آلوده شد يا در شُرف ارتكاب گناه قرار گرفت شايسته ترين فرد برای بازداشتن وی از گناه و امر به معروف و نهی از منكر، شوهر اوست كه وظيفه عموم مؤمنان را او در اينجا برعهده گرفته است تا 👈 در مرحله نخست او را موعظه كند و 👈 چنانچه مؤثر واقع نشد از او اظهار انزجار كند و 👈 در مرحله سوم زن را مانند هر معصيت كاری تنبيه بدنی كند. 🔸 برخی از فقها در كتاب‌های فقهی حق اقامه حدود بر زن را، حتی در زمان غيبت ـ چنانچه شوهر عالم به احكام و عادل باشد ـ به وی (شوهر) داده اند. ❇️ قرینه خارجی: ◀️ آيه بعدی كه حكم شقاق ميان زن و شوهر را بيان می‌كند: «واِن خِفتُم شِقاقَ بَينهما». ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

◈﷽◈ #آموزشی #تفسیر_تخصصی #سوره_نساء_بخش_اول #دهم‌اردیبهشت‌۱۴۰۳ 🍃آیه ۶۴ نساء وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا در اولین جلسه تفسیر تخصصی در سال ۱۴۰۳ مورخ ۱۰ اردیبهشت، استاد حسینی آل مرتضی در بیان ارتباط آیه ۶۴ نساء با آیات قبل (۵۹ الی ۶۳) فرمودند: این آیات دارای سیاق واحدند و موضوع آنها حول محور اطاعت مطلق از پیامبر و عدم مراجعه به طاغوت است. ایشان ضمن مرور این آیات افزودند: 🌠 در آیه ۵۹ نساء دستور به اطاعت بدون غیر شرط از رسول اکرم و الوالامر درتمامی حوزه های دینی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی و... داده شده است که بیانگر عصمت پیامبر و همچنین ائمه اطهار است؛ یاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ. 🌠در آیه ۶۰ نساء خداوند متعال منافقین و عده‌اي از مسلمانان را که به تبع آنها به طاغوت مراجعه می کنند تا برای آنها داوری کنند سرزنش می کند؛ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ...﴿۶۰﴾ 🌠در آیه ۶۱ نساء به اعراض منافقین از رسول خدا اشاره کرده ومی فرماید آنها تظاهر به اطاعت از رسول خدا دارند ولی درواقع آنها نه تنها اطاعت نمی کنند بلکه دیگران را هم از این راه باز می دارند؛ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُودًا ﴿۶۱﴾ 🌠در آیه ۶۲ نساء می فرماید: وقتی منافقین در نتیجه اعراض از پیامبر و حی الهی به مشکلات ومصیبتهایی دچار شدند در آن موقع برای توجیه کارشان و عذر خواهی نزد پیامبر رفتند و با توسل به قسم و دروغ که علت رجوع به طاغوت تنها رعایت ادب و برای خیر و صلاح بوده است؛ يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا إِحْسَانًا وَتَوْفِيقًا ﴿۶۲﴾ 🌠در همین راستا خداوند متعال در آیه ۶۳ نساء این عذر تراشیها و توجیهات منافقین را بهانه‌ای برای مخالفت با پیامبر می داند و می فرماید خداوند از دلهای مملو از کینه و دشمنی و فساد و تباهی آنها آگاه است و به پیامبر اسلام دستور می دهد از آنها اعراض کند ولی در عین حال آنها را به حال خود نگذارد بلکه در خلوت با قول بلیغ آنها را موعظه کند؛ فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَعِظْهُمْ وَقُلْ لَهُمْ فِي أَنْفُسِهِمْ قَوْلًا بَلِيغًا ﴿۶۳﴾ 👈برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) ادامه دارد... @moassese_nooralyaghin موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیر علوم قرآنی

◈﷽◈ #آموزشی #تفسیر_تخصصی #سوره_نساء_بخش_دوم #دهم‌اردیبهشت‌۱۴۰۳ آیه ۶۴ نساء 🍃«وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا» در ادامه مباحث، استاد محترم مدیریت موسسه نورالیقین باتوجه به سیاق واحد آیه ۶۴ با آیه ۵۹ نساء در تفاوت این دو آیه فرمودند: 👈در آیه ۶۴ خداوند دستور به اطاعت از همه انبیاء الهی می دهد ( نبوت عام) چه پیامبرانی که صاحب شریعت بودند و یا پیامبرانی که حافظ شریعت بودند و رسالت پیامبر قبل از خود را تبلیغ می کردند. این آیه عصمت همه انبیاء را اثبات می کند که آنها چه قبل از بعثت و چه بعد از بعثت از خطا و اشتباه مصون بودند. 👈آیه ۵۹ نساء دستور به اطاعت بی قید و شرط از رسول خدا و الوالامر (نبوت خاص) در تمامی حوزه ها می دهد که نشان دهنده عصمت پیامبر اکرم و امامان علیهم السلام در تمامی دوران زندگی (چه قبل از بعثت، چه بعد از بعثت، در کودکی، جوانی و مسائل شخصی) است که دچار خطا و اشتباه و فراموشی نمی شدند و این یعنی عقیده تنزیه الانبیاء که شیعیان به آن معتقدند. 👈نظر برخی از مفسرین در ابعاد عصمت پیامبران: صاحب تفسیر المنار معتقد است که انبیاء الهی سه گونه افعال و اقوال دارند: 💥1- اوامر واحکامی که از طریق وحی دریافت و ابلاغ می کنند در اینجا اطاعت بدون قید و شرط لازم است در این بخش پیامبران عصمت دارند. 💥2- افعال شخصی انبیاء که ربطی به دیگران ندارد و اخبار و انشائ هم ندارد در این مورد پیامبران از خطا واشتباه مصون نیستند و عصمت ندارند. 💥3- اوامر و احکامی که پیامبر از طریق اجتهاد بیان می کند مثل احکام حکومتی در این حوزه ممکن است پیامبر دچار خطا واشتباه شود و عصمت ندارد. هرچند خداوند آنها را از خطا و اشتباه و فراموشی حفظ می کند و این خطا و اشتباه گناه محسوب نمی شود. استاد محترم آل مرتضی با توجه به این نظریه فرمودند متاسفانه بعضی از علما با انحراف فکری که دارند در بعضی حوزه ها با دشمنان اسلام همدستی می کنند. شأن و مقام و منزلت قرآن و پیامبر را پایین می آورند. دشمنان اسلامی در جایی که با علم و استدلال حریف اسلام و پیامبر نمی شوند با ایجاد شک و شبهه اعتماد مردم نسبت به پیامبر را کم می کنند. 👈مگر می شود خداوند دستور به اطاعت مطلق از پیامبر بدهد و از طرف دیگر پیامبران را از گناه وخطا و اشتباه نهی کند و در عین حال پیامبر دچار خطا واشتباه شود؟! این می شود 👇👇 توارد ایجاب وتحریم در شئ واحد که جمع بین دو ضد است. عدم اعتقاد به عصمت انبیاء یعنی اغراء به جهل 👈 قاعده‌ی فقهی «اغراء به جهل» یعنی به نادانی و گمراهی کشاندن. یعنی به جای راهنمایی و ارشاد، انسان سعی کند با رفتار یا گفتارش نادانی یا خلاف واقعی را به کسی یا کسانی بچسباند. 👈 برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) @moassese_nooralyaghin موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیر علوم قرآنی

◈﷽◈ #آموزشی #تفسیر_تخصصی #سوره_نساء_بخش_اول #هفدهم‌اردیبهشت‌۱۴۰۳ 🍃آیه ۶۴ نساء وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا ‌‌‌َ‌‌‌‌َ‌روزدوشنبه مورخ هفدهم اردیبهشت استاد حسینی آل مرتضی علاوه بر مرور مباحث قبل به شرح موضوعات دیگری از آیه ۶۴ پرداختند از جمله: 1. ویژگی‌های منافقین 2. وظیفه مؤمنین دربرابر منافقین 3. طرح سؤال ازسوی منافقین مرائی برای ایجادشبهه 4. پاسخ به شبهات وابطال آنها ❇️ویژگی‌های منافقین 👈 ۱- تظاهر به ایمان و ادعای دوستی آنها اشخاصی متظاهر و مدعی ایمان و عمل صالح و دوستی و کمک به دیگراننددرحالی که در باطن معرضند و همدست شیطان و خداوند از درون آنها آگاه است. اوایل اسلام مشرکان و یهودیان مدینه که تازه اسلام آورده بودند، دلیل مسلمان شدن آنها به دست آوردن سهمی از اموال و غنائم جنگی مسلمانان یا کسب عزت و محبوبیت بین مردم بود. همه اینها برای مصلحت خودشان بود. 💫 :«قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰكِنْ قُولُواأَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِي قُلُوبِكُمْ...» (14حجرات) 👈 ۲- فرار از سختی‌هاومشکلات ازدیگرخصوصیات آنها این بودکه درموقع مشکلات و سختی‌ها در کنار پیامبر و مردم نبودند و عقب نشینی و یا فرار می‌کردند هچون جنگ بدر که 300 نفرازمنافقین میدان جنگ را ترک کردند. علی (ع) همواره درکمک به مردم پیشتاز بودند واز دیگران سبقت می گرفتند و در جنگها هیچگاه پشت به دشمن نمی کردند و کرار بودند. 👈 ۳- تحاکم به طاغوت با وجود اینکه خداوند متعال تحاکم به طاغوت را حرام کرده بود منافقین علاوه بر این که خودشان به طاغوت مراجعه می‌کردند دیگران را هم تشویق به این کار می‌کردند و بهانه آنها رعایت ادب و انجام امور صلاح و خیر بوده است. 👈۴- دروغگویی و حلافی آنها برای اثبات ادعای دروغین بسیار قسم می‌خوردند ودروغ می گفتند. «یحلفون بالله...»از دیگر صفات ناشایست منافقین این بود که خیلی قسم می‌خوردند و خیلی دروغ میگفتند به جای عذرخواهی از خدا و رسول و طلب مغفرت کار زشت خود را توجیه می‌کردند. «وَلَا تُطِعْ كُلَّ حَلَّافٍ مَهِينٍ»( 8قلم) 👈از آیه 60 الی 64 خداوند در مورد آنها با فعل مضارع می‌فرماید: «یزعمون انهم آمنوا...» «یریدون اَن یتحاکموا...» «یصدون صدودا...» «یحلفون بالله...» 👈 ۵- عیب‌جویی منافقین مرائی همواره با عیب‌جویی و ایجاد شبهه با سؤالات واهی سعی می کردند مقام پیامبر وائمه را پایین بیاورند ودردین خدشه وارد کنند و به جای اینکه عیب خود را ببینند و برطرف کنند عیب دیگران را در بین عموم فاش می‌کردند عیب‌جویی آنها به قصد تزکیه و تذکر نبود بلکه به قصد تحقیر و توهین بود . «هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمِيمٍ» (قلم ۱۱) ❇️وظیفه مؤمنین دربرابر منافقین 1.از مهمترین وظیفه مؤمنین این است که در ابتدا با علم و معرفت اطرافیان خودشان را خوب بشناسندو به سادگی به آنها اعتماد نکنند حرف آنها را با دلیل و منطق بپذیرند، کورکورانه از دیگران تبعیت نکنند، فریب ظاهر زیبا و سخنان جذاب منافقین و مدعیان دوستی را نخورند. 2. خداوند متعال می‌فرماید: «.وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَإِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ أَنَّى يُؤْفَكُونَ»(منافقن4). ای پیامبر ظاهر جذاب و زیبای آنها و کلام بلیغ آنها تو را به تعجب و فریب وادار نکند.... 3.مؤمنین باید ظاهری زیبا و آراسته و پاکیزه داشته باشندخودرا از هرلحاظ قوی کنند(جسمی و روحی) علم و آگاهی و معرفت خود را در هر زمینه بالا ببرند و با مطالعه و ورزش روح و جسم خود را قوی و همواره با کلامی بلیغ و زیبا صحبت کنند چرا که پیامبراسلام مؤمنین را از کلام ملهون و عامیانه نهی فرموده است.  4.به طور مستمر باید پله پله اعتقادات و باورهای خود را مستحکم کرده و با مطالعه وسیع وگسترده در زمینه های مختلف علمی فرهنگی،تاریخی، اعتقادی، تا دلایل علمی و عقلی و نقلی و اخلاقی وپاسخ قانع کننده و ابطال کننده بر شبهات ایجاد شده توسط منافقین را داشته باشند زیرا علی (ع) می فرماید :«التاریخ یعیده» بر این اساس اگر دنیا بر علیه مسلمانان منقلب شود مؤمن ثابت قدم است و منقلب نمی شود 💫صِبْغَةَ اللَّهِ ۖ وَمَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً ۖ @moassese_nooralyaghin موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیر علوم قرآنی

◈﷽◈ #آموزشی #تفسیر_تخصصی #سوره_نساء_بخش_دوم #هفدهم‌اردیبهشت‌۱۴۰۳ 💫طی ادامه مباحث آیه 64نساء مدیریت محترم موسسه نورالیقین با استفاده از تفسیر وزین المیزان به سؤالات وشبهات وارد شده از سوی منافقین مرائی پرداختند وپاسخها ی داده شده از سوی علامه طباطبایی را مورد شرح وبررسی قرار داده و توضیحاتی را ضمیمه کردند. ❇️سوالات وشبهات منافقین ✨1.رسول خدا مخلوق و بشر است اگر اطاعت از رسول خدا برای سود و منفعت باشد و اگر این سود و منفعت را بدون اطاعت از رسول خدا بتوان کسب کرد آیا باز هم نیاز به اطاعت از رسول خدا وجود دارد؟ ✨2. چرا نمی‌شود بدون واسطه از خدا درخواست کنیم و رسول خدا را کنار بزنیم؟ ✨3. درحالی که خدا مستقیماً نیاز ما را برآورده کند اگر باز هم به رسول خدا رجوع کنیم شرک نورزیده‌ایم؟ ✨4.  اوایل اسلام گاهی پیامبر (ص) تکلیفی را بر مسلمانان معین می‌کردند، عده‌ای از صحابه از پیامبر می‌پرسیدند که این دستور از جانب خودت است یا از جانب خدا؟ آیا این پرسش بیانگر خطا و اشتباه رسول خدا در بعضی مواردنییت؟ ❇️وجه بطلان شبهات 👈در پاسخ سؤال اول باید گفت که خداوند فرمود ما هیچ رسولی را نفرستادیم مگر اینکه به اذن الهی بدون قید و شرط باید از آنها اطاعت کنید و همچنین فرمودند اطاعت از رسول در طول اطاعت از خداست «مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطَاعَ اللَّهَ» پس بر مردم واجب است در دو ناحیه از رسول خدا اطاعت کنند. 1. احکامی که از ناحیه وحی بیان کرده است 2. احکام حکومتی که درزمینه های مختلف خود ایشان بر اساس اجتهاد صادر کرده است. 👈درپاسخ سؤال دوم وسوم باید گفت که خداوند در سوره یوسف می‌فرماید: وقتی فرزندان یعقوب اقرار به خطا و معصیت کردند یعقوب گفت من از خداوند برای شما طلب استغفار می‌کنم. در آیه مورد بحث هم می‌فرماید: وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا» وقتی منافقین برای عذرخواهی نزد تو می‌آیند و از خدا طلب مغفرت می‌کنند و می‌فرماید اگر رسول خدا هم برای آنها طلب مغفرت کنند خداوند هر آینه تواب و رحیم است خداوند متعال درسوره محمد نیز به پیامبر عظیم الشأن اسلام امر می کندکه برای مؤمنین طلب مغفرت کند «فَاعْلَمْ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ....» پس مسأله طلب استغفار و آمرزش برای گنهکاران تنها به رسول اکرم منحصر نشده بلکه خداوند از فرشتگان و ملائکه نیز می‌خواهدکه طلب مغفرت کنند بنا بر این شرک محسوب نمی شود چون به اذن الهی است. وَ الْمَلائِکَةُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَلا إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيمُ».(2) پس در خواست کمک وشفاعت هم از رسول خدا واولیاء خدا به اذن الهی شرک محسوب نمی شود و امری است به فرمان خداوند، به دلیل شأن مقام ومنزلت بالای پیامبر وائمه اطهار (ع) وآبرو عزت وشرف آنها ست وهمچنین بواسطه آنهااستجابت دعا مغفرت وشفاعت نسیب افراد عاصی وناامیدمی‌شود. 👈 در بررسی سؤال چهارم، باید گفت که در زمان حیات پیامبر فقط چند مورد از این سؤالها پیش آمد سؤال ابن عباس پسر عموی پیامبر در قضیه سد الابواب که از جانب خداوند دستور داده شد که همه درهای خانه هایی که به سمت مسجد الحرام باز است بایدبسته شود الا درب خانه علی(ع) و دیگری سؤال خلیفه دوم در روز عید غدیر که آیا دستور جانشینی علی ابن ابیطالب از جانب خداست یا خودت . کسانی که امروزه چنین سؤالاتی واهی می‌کنند تنها برای پوشاندن خطا و اشتباهات خلیفه اول و دوم، ومنافقین ومدعیان دروغین تا بگویندکه پیامبر هم گاهی خطا و اشتباه می‌کرده و در همه ابعادعصمت نداشته است.می خواهند کارخود را بااین سخن توجیه کنندکه پیامبرهم در اجتهاد و احکام حکومتی دچارخطا و اشتباه می‌شده. در حالی که براساس قاعده تنزیه الانبیاء همه پیامبران خصوصاً پیامبر اسلام در همه ابعاد زندگی عصمت دارند و اگر پیامبر اسلام حکمی براساس اجتهاد صادر می‌کنند این حکم قطعی از جانب خداوند است نه حکم ظنی مثل حکم مجتهدین وعلما . اجتهاد رسول خدا با اجتهاد سایر علماء که بر اساس ظن و گمان و خبر واحد حکم می‌دهند متفاوت است و پیامبر هرگز دچار خطا و اشتباه نمی‌شود. اطاعت از خدا ذاتی و اطاعت از پیامبر عرضی و به اذن خداوند است پیامبردراوامرو نواهی خود استقلال ندارد بلکه همه احکام او مستقیم و غیرمستقیم از جانب خدونداست.«وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا ۚ... » @moassese_nooralyaghin موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیر علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوبیست‌وهشتم «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایى که خداوند براى بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است، و بخاطر هزینه هایى که از اموالشان (در مورد زنان) مى کنند. و زنان شایسته، زنانى هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى که خدا براى آنان قرار داده، حفظ مى کنند. و زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید. و (اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نمایید. و (اگر راهى جز شدت عمل نبود) آنها را تنبیه کنید. اگر از شما پیروى کردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجویید. خداوند، بلند مرتبه و بزرگ است.»(نساء، ۳۴) ✅ موضوع: واژه قوام ❓واژه قوام در عبارت «الرجال قوامون علی النساء» بر چه معنایی دلالت دارد؟ ✍ قوّام صيغه مبالغه، كسی است كه در رسيدگی به امور ديگران، خودش به تنهايی و بدون تكيه بر ديگری اقدام می‌كند و به تدبير امور زن و برآوردن نيازهای او اشراف دارد. 🔸 پس قوامون در اين آيه به معنای شوهرانی است كه در تدبير امور و برطرف كردن نيازهای زن، اشراف دارند 💥«اَلرِّجالُ قَوّامونَ عَلَي النِّساء» جمله خبريه و وصفی است كه به قصد انشاء و دستور بيان شده است كه در معنا مانند «كونوا قَوّامينَ بِالقِسط» است. ⬅️ خداوند قيّوميت را برای مرد جعل كرده و مرد بايد بر همسرش قوّام باشد، چون زن و ناموس او امانتي الهی است كه خداوند حفظ و دفاع از وي را وظيفه مرد دانسته، چنان كه تأمين هزينه و نفقه اش را بر عهده او گذاشته است. ◀️ تعبير «قوّام» گويای اهميت موضوع قيّوميت شوهر بر همسر است، زيرا هرگاه كار جزئی باشد می‌گويند: «به آن قيام كنيد» و اگر مهم و حساس باشد دستور می‌دهند كه «به آن قوّام باشيد»؛ مانند حفظ قسط و اجرای عدل در محاكم دينی كه چون كار بسيار مهمی است تعبير به «قوّام» شده است: 💥«كونوا قَوّامينَ بِالقِسطِ شُهَداءَ لِلّه» از اين رو بعضی از فقهای بزرگ در قاضی، كمال عقل را شرط می‌دانند، زيرا دماء، اعراض و اموال مردم را به كسی كه دارای عقل متوسط است نباید سپرد. ⬅️ در مسائل خانوادگی نيز به صرف اينكه مرد عاقل است، نمی‌توان وی را مدير خانه دانست، بلكه بايد از قدرت هوش و تفكّری كه در قيّوميت لازم است برخوردار باشد تا بتواند «قوّام» باشد. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

◈﷽◈ #آموزشی #تفسیر_تخصصی #سوره_نساء_بخش_اول #بیست‌و‌چهارم‌اردیبهشت‌۱۴۰۳ 🍃آیه 64نساء 💫 «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا» روز دوشنبه مورخ ۲۴ اردیبهشت جلسه تفسیر تخصصی مقارن با چهارمین روز از دهه کرامت برگزار شد. استاد محترم مائده آل مرتضی در این جلسه درباره ادامه تفسیر آیه 64 نساء موضوعاتی را بدین شرح مورد اهتمام و بررسی قرار دادند. ❇️نبوت عام و خاص ایشان در شرح و تبیین این دو موضوع چنین ادامه دادند که نبوت عام در حقیقت مجموعه مباحثی است که در باره اصل وحی و نبوت که رسالت همه انبیاء الهی را شامل می‌شود و به طور کلی در مورد موضوع پیامبری مباحثی را ارائه می‌دهد از جمله : ضرورت بعثت انبیاء و راه‌های شناخت آنها، عصمت انبیاء و فواید نبوت، آیه مورد بحث «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ لِيُطاعَ بِإِذْنِ اللَّهِ... مبین ضرورت اطاعت از همه انبیاء الهی در عصر خودشان به اذن الهی است. در حقیقت نبوت خاص یکی از مصادیق نبوت عام است و مباحث آن مربوط به یکی از انبیاء الهی است. آیه «... أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ...» بیانگر نبوت خاص رسول اکرم واطاعت بدون قید و شرط از ایشان به اذن الهی است. ❇️اطاعت بالذات و بالعرض اطاعت بالذات در حقیقت شایسته خداوند است که خالقیت و مالکیت همه موجودات عالم را دارد و پیامبر (ص) به عنوان نماینده خداوند در زمین، پس سخن او سخن خداست و امر او از امر الهی سرچشمه می گیرد. چنین مقام و منصب و رسالت را خداوند بر عهده ایشان نهاده پس اطاعت از ایشان در همه حوزه ها بالعرض و در طول اطاعت از خداست. «مَنْ يُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ» ❇️قوانین جزئی و کلی یکی از وظایف نبی اکرم (ص) تبیین قوانین کلی قرآن کریم است مثل «اقیموالصلاه» واینکه چگونه نماز بخوانیم، چند رکعت، به چه ترتیبی و... بیان جزئیات به عهده پیامبر اسلام است و هچنین بیان مفاهیم و جزئیاتی که در قرآن ذکر نشده و احکام حکومتی و تعیین مصادیق آن که همگی برگرفته از تعالیم الهی است، بنابراین باید از پیامبر اسلام در همه حوزه‌ها چه در قوانین کلی یا قوانین جزئی و حکومتی که با رفتار و گفتار و تقریر ایشان به عنوان سنت به دست مسلمانان رسیده تبعیت کرد ❇️اذن تکوینی و تشریعی در یک بیان کلی می‌توان گفت اذن د حوزه تکوین مربوط به عالم هستی یعنی پدیده‌های عالم، ملائکه و نظام آفرینش است. نمونه آیاتی که اشاره به اذن تکوینی دارد عبارتند از : «وَ الْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ» (اعراف، 58) «وَ ما كانَ لِنَفْسٍ أَنْ تَمُوتَ إِلاَّ بِإِذْنِ اللَّهِ» (آل عمران، 145) «يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا لا يَتَكَلَّمُونَ إِلاَّ مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ وَ قالَ صَواباً» (نبأ، 38) باید گفت امر خداوند در حوزه تکوین کن و یکون و تخلف ناپذیر است. 👇👇👇 ادامه دارد... @moassese_nooralyaghin موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیر علوم قرآنی

◈﷽◈ #آموزشی #تفسیر_تخصصی #سوره_نساء_بخش_دوم #بیست‌و‌چهارم‌اردیبهشت‌۱۴۰۳ ادامه تفسیر آیه 64نساء أستاد محترم در ادامه شرح موضوع اذن تکوینی و تشریعی به تبیین اذن تشریعی پرداختند. ❇️اذن تشریعی به طور کلی در حوزه تشریع وظیفه مکلفین با استفاده از قرآن و سنت معین می شود و در واقع شامل بایدها و نبایدهایی است که ممکن است مکلف آنها را بپذیرد و با اراده خود عمل کند و یا نپذیرد ومخالفت کرده و عمل نکند، مانند «اقیموا الصلوة» مدیریت محترم موسسه نورالیقین فرمودند: قوانین تشریعی مخصوص انسانهاست که باید به فکر این قوانین باشند و نسبت به آنها علم و معرفت داشته باشد و در مورد آنها خوب بیاندیشد و به کار بگیرند. 💫امام صادق (ع) فرمودند: «حَدِيثٌ تَدْرِيهِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ حَدِيثٍ تَرْوِيهِ، يك حديث بفهمى بهتر است از آن كه هزار حديث [نفهميده ]روايت كنى» علم سلطان است اگر امت اسلام به تعلیم و تعلم در تمامی حوزه‌های علمی و معرفتی اهتمام بورزند می‌توانند درعالم برترین باشند. 👈پیامبر اسلام (ص)فرمودند: «اَلْإِسْلاَمُ يَعْلُو وَ لاَ يُعْلَى عَلَيْهِ، اسلام برتر است و آيينى بالادست آن نيست». اسلام زمانی می‌تواند در همه حوزه‌های علمی عملی غالب باشد که مسلمین به کسب علم و معرفت اهتمامی جدی داشته باشند و این را از ضروریات بدانند چرا که جاهل هرگز نمی‌تواند به قوانین الهی دقت عمیقی داشته باشد. خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «هَلْ يَسْتَوِي الَّذينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذينَ لا يَعْلَمُونَ» «إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ 28،فاطر» «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ... . » این آیات در واقع جمله انشائی در قالب جمله خبری است 💫امام رضا (ع) آنقدر از نظر علمی در سطح بالایی قرار داشتند که وقتی مأمون خواست مقام ایشان را پایین بیاورد از علما و دانشمندان بلاد مختلف دعوت کرد تا با ایشان مناظره کنند ولی هیچکدام از آنها حریف امام (ع) نشدند و این نمونه الگویی است برای همه اهل ایمان که فقط ناقل علم نباشند. طبق فرموده علی (ع) پایین‌ترین درجه علم، علمی است که به نقل آن اکتفا شود ولقلقه زبان باشد و بهترین علم آن است که در عمل به ظهور و بروز برسد و این از بالاترین درجات علم است و بهترین راه تشویق دیگران برای آموختن علم و معرفت. مؤمنین نه تنها باید اهل علم و عمل باشند بلکه لازم است دست دیگران را هم بگیرند و به سمت کسب علم و معرفت سوق دهند و این از سنن الهی است که جاهلین را به علماء واگذار کرده است. اسلام و تعالیم الهی زمانی فراگیر می‌شود که کم کم و کلمه به کلمه به عمل دربیاید و به دست همگان برسد تا ریشه جهل زدوده شود. ❇️جمله انشائی در قالب جمله خبری در بسیاری از روایات احکام شرعی در قالب جمله خبری بیان شده است. یعنی حکم به شکل جمله خبری به جای صیغه امر آمده است. مثل : «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» در عرف هم اینگونه جملات کاربرد دارد زمانی که پدری قصد دارد یک دستوری به فرزندش بدهد به جای گفتن این کار را انجام بده می‌گوید پسرم این کار را انجام می‌دهی؟ پس در بعضی از جملات خبری قصد خبررسانی نیست بلکه گوینده می‌خواهد امری را صادر کند خبر به داعی انشاء است. ❇️توسل به رسول خدا عبارت «جائوک» در آیه مورد بحث اشاره به حضور فیزیکی رسول خدا ندارد بلکه در صدد بیان این امر است که اگر کسی به خدمت رسول خدا برسد و ایشان در قید حیات باشند یا کنار مزار شریف ایشان برود یا از راه دور ابراز ارادت کند در حالی که معتقد و مؤمن است متوسل به ایشان شود و طلب مغفرت کند خداوند توبه ایشان را می‌پذیرد چرا که استغفار رسول خدا بهتر و کامل‌تر و جامع‌تر از استغفار فرد عاصی است. بنابراین متوسل شدن و واسطه قرار دادن پیامبر و شفاعت ایشان لازم است وشرک محسوب نمی شود. 👈دردعای توسل می‌خوانیم «.. إنّکم أَئِمَّتِي وَ عُدَّتِي لِيَوْمِ فَقْرِي.. » در این دعا أئمه را مورد خطاب قرار داده ومی گوییم عُده و عِده من در موقع نیاز شما هستید من با وجود شما در هیچ صحنه‌ای نه در دنیا و نه در آخرت تنها نیستم.. 👈علامه جوادی آملی می‌فرماید: عبارت «جائوک» صرف گرفتن رضایت از پیامبر به جهت مراجعه آنها به طاغوت نیست بلکه آیه اطلاق دارد و هر کسی در هر مکانی و زمانی اگر ظلمی مرتکب شده و توبه کرده با توسل به پیامبر (ص) مغفرت و رحمت الهی شامل او می‌شود. «.. جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا» @moassese_nooralyaghin موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیر علوم قرآنی

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوبیست‌ونهم «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایى که خداوند براى بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است، و بخاطر هزینه هایى که از اموالشان (در مورد زنان) مى کنند. و زنان شایسته، زنانى هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى که خدا براى آنان قرار داده، حفظ مى کنند. و زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید. و (اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نمایید. و (اگر راهى جز شدت عمل نبود) آنها را تنبیه کنید. اگر از شما پیروى کردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجویید. خداوند، بلند مرتبه و بزرگ است.»(نساء، ۳۴) ✅ موضوع: سبب قوام بودن شوهر ❓بنا بر چه جهاتی قوام بودن شوهر اثبات می شود؟ ✍ خدای سبحان به دو جهت، قيّم بودن نسبت به امور خانه را برعهده شوهر نهاده است: 1⃣ توانايی، صلابت و مديريت مرد 2⃣ عهده داری تمامی هزينه‌های اختصاصی زن و تأمين نيازهای منزل، ⬅️ بنابراين اگر مردی اين دو صفت را نداشت يا از دست داد يا به وظيفه اش عمل نكرد، ولايتش بر خانواده، رخت برمی‌بندد و چنين مردی ديگر قيّم منزل نخواهد بود. 🔸 اگر وضعيّت خانواده‌ای به عكس باشد؛ يعنی هوش و ادراك و قدرت تدبير زنی بيش از شوهرش باشد و امور خانه با ثروت يا درآمد زن اداره شود، دليلی ندارد كه مرد فرمانروای خانواده باشد، زيرا «باء» در «بِما فَضَّلَ اللهُ... و بِما اَنفَقوا» برای سببيت است؛ يعنی به سبب برتری مرد و انفاق هزينه ها، او قيّم زن است، مگر كسی بگويد اين حكم، تعبّد محض و مانند برخی مناسك حج (رمی جمرات) است. 🔸 اگر مبناي قيّوميت مرد، آيه «لِلرِّجالِ عَلَيهِنَّ دَرَجَة» باشد در مقابلش تعبيرهای «ولَهُنَّ مِثلُ الَّذی عَلَيهِنّ» يا «وعاشِروهُنَّ بِالمَعروف» و... نيز وجود دارد. ⬅️ زن و شوهر، هر يك حقوقی و وظايفی دارند و كلمه «درجه» در آيه مزبور دليل ارزش افزوده وجودی نيست، بلكه ناظر به امور اجرایی است. ✅ مراتب برخورد با زن ناشزه ❓مراتب برخورد با نشوز زن در آیه ۳۴ نساء به چه نحو بیان شده است؟ ✍ ناسازگاری زن و شوهر به يكی از سه صورت زير رخ می‌نمايد: 1⃣ نشوز شوهر؛ اگر شوهر هنر مديريّت يا توان تدارك هزينه ها را نداشته باشد يا وظيفه‌اش را انجام ندهد و مايه ناسازگاری با زن در خانه شود، مرد «ناشز» است. ❇️ بحث نشوز مرد در آيه ۱۲۸ نساء به تفصيل بررسی می‌شود: 💥 «واِنِ امرَاَةٌ خافَت مِن بَعلِها نُشوزاً اَو اِعراضاً فَلا جُناحَ عَلَيهِما اَن يُصلِحا بَينَهُما صُلحاً والصُّلحُ خَيرٌ واُحضِرَتِ الاَنفُسُ الشُّحَّ واِن تُحسِنوا وتَتَّقوا فَاِنَّ اللهَ كَانَ بِما تَعمَلونَ خَبيرا». 👈 چون در اين موارد معمولاً موعظه زن بی‌اثر بوده و زن فاقد قدرت بازدارندگی است، می‌تواند نزد ولی مسلمين دادخواهی كند، زيرا حاكم شرع، ولي افراد سركش و ممتنع است؛ اگر با نصيحت، تشويق و تهديد، اصلاح نشد و زندگی در آن وضعيت برای زن تحمّل پذير نبود، مرد را به طلاق وامی‌دارد و اگر از اجرای آن خودداری كرد حاكم شرع زن را طلاق می‌دهد؛ نظير طلاق همسر غايب و مفقودالاثر، با شرايطش. بديهی است بايد در طلاق كه از امور مهم است، احتياط رعايت شود. 2⃣ ناسازگاری طرفينی و مشترك: اين مورد، در آيه ۳۵ نساء با عنوان شِقاقَ بَينِهِما می‌آيد. 3⃣ نشوز زن: عدم تمكين ـ در آميزش ـ از سوی زن باشد كه «ناشزه» ناميده می‌شود. ◀️ اين برآشفتن و برآمدن اختصاصی به زن ندارد چنان كه بيان شد. هرچند در تبيان شيخ طوسی چنين آمده است: نشوز تنها از طرف زن است و شقاق از هر دو. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوسی‌ام «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَيْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِي الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَكُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَيْهِنَّ سَبِيلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيًّا كَبِيرًا؛ مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایى که خداوند براى بعضى نسبت به بعضى دیگر قرار داده است، و بخاطر هزینه هایى که از اموالشان (در مورد زنان) مى کنند. و زنان شایسته، زنانى هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقى که خدا براى آنان قرار داده، حفظ مى کنند. و زنانى را که از سرکشى و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید. و (اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دورى نمایید. و (اگر راهى جز شدت عمل نبود) آنها را تنبیه کنید. اگر از شما پیروى کردند، راهى براى تعدّى بر آنها نجویید. خداوند، بلند مرتبه و بزرگ است.»(نساء، ۳۴) ✅ موضوع: برخورد مرد با نشوز زن ❓اقدامات اصلاحی برای نشوز زن در چند مرحله تبیین شده است؟ ✍ با نمايان شدن نشانه‌های ناسازگاری و خوف نشوز، به ترتيب سه مرحله برنامه‌های اصلاحی «موعظه، قهر و تأديب» انجام می‌گردد. 1⃣ پند و اندرز: فَعِظوهُنّ؛ آنان (زنان ناشزه) را موعظه كنيد. 2⃣ قهر و هجر: اگر موعظه مؤثّر نشد در بستر از آنان جدا شويد تا متنبّه گردند: واهجُروهُنَّ فِي المَضاجِع. روشن است كه به مطلق هجران امر نشده، بلكه مقيّد است به جدايی در رختخواب. 3⃣ تنبيه بدنی: اگر پند و اندرز بر زن ناشزه كارگر نيفتاد، به قهر و جدايی هم بی‌اعتنايی كرد، نوبت به سومين مرحله اصلاحی می‌رسد، چون اين زن احتمالاً دلداده ديگری است و به شوهر دلبستگی ندارد، زيرا اگر به همسر خود علاقه‌مند بود، به بسترش می‌آمد. ⬅️ شوهر عادل بايد نهی از منكر كند و او را از ادامه معصيت بازدارد و به وظايف شرعی خود وادارد. ◀️ از آنجایی که نهی از منكر واجب است و برای اجرای آن كسی سزاوارتر از خودی نیست لذا بهتر است پای اجانب به حريم خانواده و ناموس كسی باز نشود و خود شوهر بازدارندگی از گناه زن را عهده دار شود، چنان كه برخی از فقها فتوا داده اند كه در عصر غيبت، شوهر می‌تواند حدود الهی را درباره همسرش عمل كرده و او را تنبيه كند. 🔰معنای اين سخن، قيّوميت حكم خدا بر زن است نه قيّم بودن مرد بر زن، پس شوهر در اين گونه موارد، از باب نهی از منكر همسرش را تنبيه می‌كند؛ نه در موارد ديگر، هرچند وی كارهای متعارف خانه را انجام ندهد. ⬅️ گفتنی است كه تنبيه بدنی نبايد افراطی باشد؛ يعنی سبب زخم، شكستگی و كبودی گردد، از اين رو در برخی روايات آمده است كه با چوب مسواك تنبيه كنند. ◀️ از اين حديث برمی‌آيد كه در صورت تجويز زدن، شوهر حق ندارد به دلخواه خود ـ برابر غضب و عصبانيت ـ بزند، بلكه بايد به ميزان و كيفيتی بزند كه تنبّه آور باشد. ✅ مراتب برخورد با زن ناشزه ✍ اگرچه «واو» عطف برای مطلقِ جمع است؛ ولی در اين آيه «فَعِظوهُنَّ واهجُروهُنَّ فِي المَضاجِعِ واضرِبوهُنّ» به قرينه تناسب حكم و موضوع و روايات باب، برای ترتيب واقعی از خفيف به ثقيل و از آن به اثقل است كه مراتب نهی از منكرند و با پيدايش ترس معقول، نشانه های معصيت نمودار می‌شوند. 🔸 توضیح آن که بنابر تناسب حکم و موضوع عرفی و روایات در برخورد با نشوز زن باید به صورت ترتیبی عمل نمود: 👈 نخست بايد موعظه كرد، اگر اثر نبخشيد، 👈 گام‌های بعدی، جدايی در بستر 👈 سپس تنبيه بدنی است، يعنی در هر مرحله‌ای زن از نشوز درآمد و اطاعت كرد، نوبت به مرحله بعدی نمی‌رسد: 💥 «فَاِن اَطَعنَكُم فَلا تَبغوا عَلَيهِنَّ سَبيلا؛ يعنی اگر با موعظه زن از گناه «نشوز» دست كشيد، نوبت به هجر نمی‌رسد و چنانچه با هجر و قهر، تمكين ميسّر شد، نيازی به تنبيه بدنی نيست؛ حتی اگر در آخرين مرحله، اطاعت حاصل شد، به رخ كشيدنِ گذشته و زخم زبان و طعنه زدن برای مرد هرگز روا نيست و هيچ راهی برای آزار همسرش ندارد . ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

*•═•••◈﷽◈•••═•* #آموزشی #تفسیر_تخصصی #جلسه_صدوسی‌‌ویکم «وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِّنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِّنْ أَهْلِهَا إِن يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا؛ و اگر از جدایى میان آن دو (همسر) بیم داشته باشید، یک داور از خانواده شوهر، و یک داور از خانواده زن انتخاب کنید (تا به کار آنان رسیدگى کنند).اگر این دو (داور)، تصمیم به اصلاح داشته باشند، خداوند دل هاى آن دو را به هم نزدیک مى سازد. زیرا خداوند، دانا و آگاه است».(نساء، ۳۵) اصطلاحات: 1⃣ انصراف 2⃣ مناشی انصراف (۱. غلبه وجودی ۲. کثرت استعمال ۳. قدر متیقّن در مقام تخاطب) 3⃣ اقسام مفهوم (مفهوم موافق و مفهوم مخالف) ✅ بعثِ حَکَم ❓ با توجه به عبارت وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا حکم «بعث حکم» چگونه تبیین می شود؟ ✍ بر اساس محور بحث آیه که بیان گر خوف شقاق و یا هراس اختلاف است احکام ذیل در خصوص بعث حکم مطرح می شود: 1⃣ لغو بعث حکم: ⬅️ در اين آيه عنوان «خوف شقاق» مطرح شده است نه علم به آن، بنابراین در صورت قطع به تخالف هر دو جانبه و اصلاح ناپذيري، مجالي براي تعيين دو حكم نيست و چنين بعثي لغو خواهد بود 2⃣ استحباب بعث حکم: ⬅️ بعث دو حَكَم هنگامي كه احتمال شقاق بين زن و شوهر باشد، مستحب است 3⃣ وجوب بعث حکم: ⬅️ ظاهر امر (فَابعَثوا) وجوب بعث دو حَكَم است؛ اما برخی از فقها رحمهم‌الله گفته اند اين امر دالّ بر وجوب نيست، چون : 👈 اولاً: امر ارشادي است. 👈 ثانياً: مربوط به امور دنيوي مردم است نه آخرت و احكام شرع. 🔸 ليكن هيچ يك از اين دو دليل تام نيست؛ ◀️ دليل اول درست نیست: چون ارشادی بودن امری به معنای وجوبی نبودن حكم آن نيست، بلكه بدين معناست كه حكم امر ارشادي تابع مرشَدٌ اليه است؛ 👈 اگر مرشَدٌ اليه واجب باشد، آن امر واجب مي شود و 👈 اگر مستحب بود آن نيز استحبابی می‌شود؛ مانند دستورهای دينی به روزه كه بعضی از آن ها واجب است؛ مانند روزه ماه رمضان و برخی از آن ها مستحب است؛ مانند روزه اول ماه، بعد دستور رسيده است: 💥 (اَطيعُوا اللهَ واَطيعُوا الرَّسول)؛ 👈 امر(اَطيعُوا) ارشاد به دستور خداست، 🔸 اگر مرشدٌ اليه واجب باشد مانند روزه ماه رمضان، امر وجوبي است و 🔸 اگر مستحب باشد مانند روزه اول ماه، امر استحبابی است، پس بين ارشادی بودن حكم و وجوب آن منافاتی نيست. ❇️ بر اين اساس بعث دو حَكَم هنگامی كه احتمال شقاق بين زن و شوهر باشد، شايد مستحب باشد؛ امّا زمانی كه بين آن ها شقاق و ناسازگاری حتمی شد در اين صورت بعث حَكَمين واجب می‌گردد و هيئت حاكمه يا مؤمنانِ عادل حتماً بايد اقدام كنند. ❇️ دليل دوم نيز نادرست است، چون اسلام عهده دار تبيين امور و احكام دنيوی و آخرتی هر دو است و چنين نيست كه در اسلام احكام دنيا و آخرت از يكديگر جدا باشند. ❇️ همان گونه كه انسان در انجام احكام تكليفی مسئول است و به ترك آن‌ها در قيامت كيفر می‌شود، در امور دنيوی مانند پرهيز از غذای زيانبار يا مصرف داروی شفابخش نسبت به بيماری وظيفه‌ای دارد؛ يعنی خوردن آن غذا بر او حرام و مصرف اين دارو بر او شرعاً واجب است و اگر چنين نكند، روز قيامت مسئول است. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin