*•═•••🌸◈﷽◈🌸•••═•* #آموزشی #شرح_نهج‌البلاغه #حکمت_بیست_و_دوم_بخش_چهارم ┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄ لَنَا حَقٌ‏ إِنْ أُعْطِينَاهُ وَ إِلَّا رَكِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ وَ إِنْ طَالَ السُّرَى‏؛ ┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄ 👈سوال4) درباره مقصود امام از عبارات « رَكِبْنَا أَعْجَازَ الْإِبِلِ» و «إِنْ طَالَ السُّرَى» چه احتمالاتی مطرح است؟ مرحوم سیّد رضی می گوید:«این کلام از سخنان لطیف و فصیح امام است و معنای آن این است که اگر حق ما به ما داده نشود همچون افراد خوار و بی مقدار خواهیم بود و این بدان سبب است که کسی که پشت سر دیگری سوار برمرکب می شود در قسمت عقب مرکب خواهد بود، همچون برده و اسیر و مانند آنها» نظر شهید مغنیه در این باره چنین است: همگان اتفاق نظر دارند که امام علیه السلام خود را از دیگر صحابه نسبت به جانشینی پیامبر(ص)شایسته تر می دانست وبرای حق خویش با دیگران به نیکویی احتجاج می فرمود.سخنان ایشان به صراحت بازگوی این واقعیت است. امام علیه السلام دراینجا می فرماید: یا حق خلافت با آرامش خاطر و رضایت به ایشان واگذار می شود یا بر سرآن رقابت درمی گیرد. در این صورت، برای مصلحت اسلام و مسلمانان وجلوگیری از آشوب و بروز اختلاف صبر می کند («فَرَاَیْتُ اَنَّ الصَّبْرَ عَلَی هَاتَا اَحْجَی، فَصَبَرتُ وَفی الْعَیْنِ قَذًی، وَفی الحَلْقِ شَجاً؛ دیدم صبر بر این حالت معقول‌تر است، صبر کردم مانند فردی‌ که در گلویش‌ استخوان مانده و در چشمش تراشه چوب رفته است» (خطبه سوم نهج البلاغه)) و جنگی به راه نمی اندازد؛ گرچه سالها بگذرد و دوره چهارم خلافت به او برسد، چنان که در عمل نیز چنین شد. برخی گفته اند: ممکن است مراد امام آن باشد که چون به حق خویش در خلافت دست نیافت، بر مرکب سختی ها سوار شد. این معنا گرچه با ظاهر لفظ سازگار است، ولی دوراز واقعیت است زیرا امام علیه السلام درباره حق خویش تنهابه بحث و جدال احسن اکتفا نمود. تفسیر شریف رضی نیزبسیاربعیدبه نظر می رسد زیراخدا و رسول ذلت اهل بیت را نمی پذیرند. (در سایه سار نهج البلاغه، ج6، ص46) ابن ابی الحدید هم می گوید: سخن امام رادوگونه معنا کرده اند: نخست کسی که برترک شتر سوار است، رنج فراوان می کشد. مقصودحضرت آن است که اگراز حقمان بازداشته شویم، همچون ترک سوار شتر،رنج و دشواری را به جان می خریم.این تفسیر به کلام سید رضی نزدیک است. دوم: کسی که به اجبار بر ترک سوارمی شود که دیگری پیش از او برپشت شترنشسته باشد. بنابراین مراد آن است که هرگاه حق ما را گرفته و زودتر خلافت را به دست گیرندمانیز همچون ترک سوارپشت سرآنهاقرارمی گیریم. در هردو صورت عبارت (گرچه شبروی طولانی شود) تأکیدی بر مبنای جمله است. زیرا به درازا کشیدن مسیر، رنج ترک سوار را افزون کرده و صبر بر رسیدن نوبت بسیار سخت و طاقت فرساست. (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج18، صص 132 و 133) این احتمال نیز بعید نیست که هر سه تفسیردرمفهوم کلام امام جمع باشد به این معنا که اگر ما را از حق خودمحروم سازندهم ما را به خواری می کشانند و هم به زحمت ومشقت می افکنند و هم مدت طولانی مارا از حقمان محروم می دارند و به فرمان پیغمبر اکرم ناچاریم صبر کنیم. ابن میثم می گوید: به نظر من، آن کسی که هر سه احتمال را نقل کرده نظرش صحیح تر و به حقیقت نزدیکتر است، زیرا سوار شدن بر پشت سر، محتمل است. خواری، سختی و عقب افتادن مقام و منزلت باشد و احتمال می رود تمام اینها مورد نظر امام علیه السلام باشد. هریک از این تفسیرها را انتخاب کنیم اشاره به این نکته است که مخالفان ائمه افراد بی رحمی هستند که تنها به غصب حق آنها قناعت نمی کنند، بلکه اصرار دارند آنها را به ذلت و زحمت بیفکنند و هرچه بیشتر رسیدن به حقشان را تأخیر بیندازند، همان گونه که تاریخ این واقعیت را نشان داد که دشمنان امام هفتاد سال برفراز تمام منابر در سراسر جهان اسلام آن حضرت را لعن می کردند و فرزندانش را در کربلا به خاک و خون کشیدند و خاندان او را به اسارت کشاندند و آنچه از دستشان برمی آمد ازظلم و ستم بود رواداشتندولی آنها صبرکردند، تا این شب تاریک و سیاه و ظلمانی برطرف شود و البته باور ما این است که پایان این شب سیاه و ظلمانی همان ظهور مهدی موعود خواهد بود که در آن زمان حق به صاحب حق می رسد و جهان دگرگون می شود و عالم دیگری جای این عالم ظلمانی را خواهد گرفت. ┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄ 📌توجه:هرگونه نشر یاکپی برداری ازتمام یا بخشی ازپیام بدون ذکرنام کانال اشکال شرعی دارد. ┄┄┅••🌸✻🌸••┅┄┄ موسسه نورالیقین مرکزتخصصی تفسیروعلوم قرآنی @moassese_nooralyaghin