✍ تربیت شش ضلعی
✅ بر اساس اصول و باورهای زیربنایی کشور و با توجه به #سند_تحول بنیادین آموزش وپرورش برنامه های آموزشی و پرورشی نوین، کاربردی و به روز مبانی تعلیم و تربیت باید در ساحت های شش گانه به شرح زیر و متناسب با هر دوره تحصیلی برنامه ریزی و اجرا گردد:
1⃣ تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی
2⃣ تعلیم و تربیت زیبایی شناسی هنری
3⃣ تعلیم و تربیت زیستی بدنی
4⃣ تعلیم و تربیت علمی فناورانه
5⃣ تعلیم و تربیت اجتماعی سیاسی
6⃣ تعلیم و تربیت اقتصادی حرفه ای
✅ «اهداف دوره های تحصیلی» باید تجلی اهداف آموزش وپرورش و متناسب با ویژگی ها و شرایط سنی دانش آموزان و فراگیران طراحی و ارائه گردد و همچنین زمینه دستیابی آن ها به شایستگی های بنیادین و پایه را فراهم آورد و به رشد متوازن و همه جانبه ایشان، کمک کند.
✅ #مدیران، برنامه ریزان، کادر آموزشی و پرورشی و عوامل سهیم و موثر در تعلیم و تربیت دانش آموزان باید دربرنامه ریزی امور، سازماندهی فعالیت ها و انجام وظایف خود به گونه ای عمل نمایند تا #دانش_آموزان در پایان هر یک از دوره های تحصیلی به اهداف ساحت های شش گانه و فراساحتی دست یابند. این حوزه ها و ساحت های تعلیم و تربیت، شامل موارد «ساحت های تعلیم و تربیت و مبانی ارتباطی آن» در نمودار هستند.
#تعلیم_و_تربیت
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
Modiryar | مدیریار
✍ تربیت شش ضلعی #دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی #تعلیم_و_تربیت #پایگاه_جامع_مدیریار www.modiryar.com
✍ تربیت شش ضلعی
#دکتر_مهدی_یاراحمدی_خراسانی
🔴 مقدمه:
✅ «تعلیم و تربیت به کجا می رود، چه هدفی را دنبال می کند، از چه مسیرهایی باید گذر کند و چگونه می تواند نیازهای جامعه ی انسانی و دولت ها را پوشش دهد و برآورده سازد؟» این ها بخشی از مهم ترین سئوال ها، چالش ها، ابهام ها، تردیدها و رویکردهای «آموزش و پرورش» را شکل می دهد و بر اساس آن کمیت و کیفیت #نظام_آموزشی مشخص می شود.
✅ با توجه به تغییرات گسترده ی محیطی، افزایش پیچیدگی ها، رشد فزاینده فناوری و غیرقابل پیش بینی بودن نظام های اجتماعی و اقتصادی، بشر هیچ گاه در اندازه زمان اکنون در گیر و دار فلسفه و چگونگی اداره مقوله های مرتبط با #آموزش، پژوهش و پرورش گرفتار و سردرگم نبوده است.
✅ این سامانه از یک سو باید بتواند نیازهای امروز آدمی را پاسخگو باشد و رفاه عمومی ایجاد نماید و از سوی دیگر باید بتواند آینده ای روشن و مناسب با تغییرات گسترده ی محیطی ترسیم کند. این امر مهم در کشورهای در حال توسعه به دلیل نیازمندی به سرعت بیشتر با توجه به محدودیت ها امکانات و قابلیت ها بسیار سخت تر و چالش برانگیزتر است.
🔴 واژگان کلیدی:
تعلیم و تربیت، میدان و صحنه، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مهارت، دانش، مشاوره
🔴 مفهوم شناسی ساحت های تعلیم و تربیت (میدان و صحنه):
✅ #مکاتب و اندیشمندان تعریف های متعدد و متنوعی از مفهوم تربیت ارائه کردهاند، اما در سند تحول بنیادین تربیت عبارت است از «فرایند تعاملی زمینهساز تکوین و تعالی پیوسته هویت متربیان بهصورتـی یکپارچه و مبتنی بر نظام معیار اسلامی، بهمنظور هدایت ایشان در مسیرآمادهشدن جهت تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه ابعاد» (مبانی نظری سند تحول بنیادین، 1390) در آموزش و پرورش نمی توان بی مقدمه و برنامه از هر دری سخن گفت. بلکه باید ادبیات و کلام در حوزه های مختلف آموزشی آراسته و هدفمند باشد تا بتواند اول «نگرش افراد» و سپس «رفتار فردی» و به دنبال آن «رفتار گروهی» را تغییر دهد، اصلاح کند و بهبود ببخشد.
✅ از این رو طبقه بندی، مربوط سازی و شفاف نمودن هر آن چه باید گفته شود و حوزه های مربوط به آن اهمیت فراوانی دارد. «ساحت های تعلیم و تربیت» یعنی مهم ترین عرصه هایی که قرار است نظام آموزش و پرورش در آن فعالیت کند و به توسعه، پروش و آماده سازی نسل آینده بپردازد. این ساحت ها بر اساس مبانی ایدئولوژیک، اولویت ها، مبانی ارزشی، نحوه طبقه بندی نیازهای انسانی و مواردی دیگر از این دست تقسیم بندی می شوند. بر اساس مطالعات صورت گرفته، مبانی علم روز و تجربه نگارنده ساحت های تعلیم و تربیت در این نوشتار ویژگی های زیر را دارند:
◾ شش گانه هستتند
◾ بر اساس اصول و باورهای زیربنایی ارائه شده اند
◾ در ارائه آن به سند تحول بنیادین آموزش و پروش توجه شده است.
◾ در آن موضوع آمایش سرزمین و شرایط زمانی، مکانی و محیطی مد نظر قرار گرفته است.
✅ بر اساس اصول و باورهای زیربنایی کشور و با توجه به #سند_تحول بنیادین آموزش وپرورش برنامه های آموزشی و پرورشی نوین، کاربردی و به روز مبانی تعلیم و تربیت باید در ساحت های شش گانه به شرح زیر و متناسب با هر دوره تحصیلی برنامه ریزی و اجرا گردد:
1⃣ تعلیم و تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی
2⃣ تعلیم و تربیت زیبایی شناسی هنری
3⃣ تعلیم و تربیت زیستی بدنی
4⃣ تعلیم و تربیت علمی فناورانه
5⃣ تعلیم و تربیت اجتماعی سیاسی
6⃣ تعلیم و تربیت اقتصادی حرفه ای
✅ «اهداف دوره های تحصیلی» باید تجلی اهداف آموزش وپرورش و متناسب با ویژگی ها و شرایط سنی دانش آموزان و فراگیران طراحی و ارائه گردد و همچنین زمینه دستیابی آن ها به شایستگی های بنیادین و پایه را فراهم آورد و به رشد متوازن و همه جانبه ایشان، کمک کند.
✅ #مدیران، برنامه ریزان، کادر آموزشی و پرورشی و عوامل سهیم و موثر در تعلیم و تربیت دانش آموزان باید دربرنامه ریزی امور، سازماندهی فعالیت ها و انجام وظایف خود به گونه ای عمل نمایند تا #دانش_آموزان در پایان هر یک از دوره های تحصیلی به اهداف ساحت های شش گانه و فراساحتی دست یابند. این حوزه ها و ساحت های تعلیم و تربیت، شامل موارد «ساحت های تعلیم و تربیت و مبانی ارتباطی آن» در نمودار هستند.
🔴 ساحت های تعلیم و تربیت و ارتباط آن با حوزه های مهارتی، دانشی و مشاوره ای:
✅ هر یک ساحت های ذکر شده (نمودار1) مفاهیم مستقل، حد و مرز متفاوت، رویکردهای خاص و مصادیق و سرفصل های ویژه ای برای آموزش و پرورش دارند که البته در عین استقلال ارتباط مستمر و همچنین ویژگی اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم بر یکدیگر را نیز دارا هستند. علاوه بر این برای هر ساحت سه حوزه ارتباطی اصلی به شرح زیر تبیین گردیده است:
1⃣ #مهارتی:
«مهارت» اصطلاحی است که دانش، صلاحیتها و توانایی انجام وظایف عملی را در بر میگیرد.
2⃣ #دانشی:
مبانی نظری روز، آزموده شده، جریان ساز و
3⃣ #مشاوره_ای:
«مشاوره» ارائه خدمات راهنمایی و هدایتگری مراجعان در جهت حل مشکلات سازگاری، تحصیلی، شغلی، تربیتی، اجتماعی، آموزشی و خانوادگی را شامل می شود.
✅ طرح درس ها، مصادیق آموزشی، فعالیت های وفرایندهای تعلیم و تربیت باید بر اساس این چهارچوب شکل بگیرند تا اولاً ریشه و خاستگاه آن ها مشخص باشد، ثانیاً مسیر و فرایند آن ها شفاف و صحیح باشد و ثالثا و پیامدهای حاصل از روند آموزش اثربخش و کارا باشد. یعنی هم بتواند پاسخگوی نیازهای جامعه تربیتی باشد و هم از آن همانی حاصل شود که از ابتدا مورد مطالبه، خواست و هدف گذاری ما بوده است.
🔴 تعلیم و تربیت تمام ساحتی
✅ «تعلیم و تربیت تمامساحتی» یا «تعلیم تربیت یکپارچه» رویکردی است که در سالهای اخیر مورد توجه دستاندرکاران تعلیموتربیت کشور، بهخصوص در تدوین سند تحول بنیادین آموزشوپرورش، قرار گرفته است. این رویکرد در پی آن است که تربیت همهجانبه و متوازنی را برای دانشآموزان و فراگیران #نظام_آموزشی کشور به ارمغان بیاورد. توجه به همه ی ابعاد و ساحت های تعلیم و تربیت و طراحی نظام آموزش و پرورش کشور از سطح کلان تا کلاس درس بر این مبنا از موارد بسیار مهم و قابل توجه است.
✅ درتربیت یکپارچه و تمام ساحتی باید به همه ابعاد مورد نیازدانش آموزان و فراگیران که نسل آینده فعالیت در کشور هستند به صورت ویژه توجه شود. این ها در واقع همان ساحتهای چندگانهاند که همه ی عرصه های زندگی را در بر می گیرند و نیازهای امروز فرزندان را پوشش می دهند و آینده ی آن ها و کشور را ترسیم می کند. با توجه به بایدها و نبایدهای حاکم بر جامعه و همچنین آموزش و پرورش، ساحتهای تربیت یکپارچه شامل اعتقادی مذهبی، سیاسی اجتماعی، زیباییشناسی، زیستی و #اقتصادی است که هر کدام از این ساحت ها اهدافی را دنبال میکند.
🔴 کلام آخر و ارائه راهکارهای کاربردی
✅ ارائه #مبانی_نظری و تحلیلی در حوزه تعلیم و تربیت با توجه به ماهیت موضوع هرچند کار سخت و پیچیده ای است اما قطعاً کار سخت تر ارائه راهکارهای کاربردی و عملیاتی برای به نتیجه و عمل رسیدن تئوری ها است. خصوصاً زمانی که در حوزه ساحت های تعلیم و تربیت سخن می گوییم این امر به مراتب پیچیده تر می شود. به نظر می رسد برنامه ریزان، تصمیم سازان و مدیران تعلیم و تربیت در سطوح مختلف باید برای پوشش کامل ساحت های تعلیم و تربیت برای مجموعه ی تحت نظر خود نقشه راه و چک لیست های عملیاتی تدوین و طراحی نمایند.
✅ که به وسیله آن میزان حرکت و عمل در هر یک از ساعت ها به صورت مستمر مشخص و قابل ردیابی باشد. مقوله کاربردی بعدی ضرورت آموزش ذیربطان این امر است که آن ها را در فرایند طراحی تا اجرا درگیر کند و توسعه بخشد. ارتباط با سایر نهادهای موثر در حوزه های مهارتی، مشاوره ای و دانشی و درگیر نمودن آن ها در توسعه ساحت ها امری کاربردی و ضروری برای دست اندرکاران تعلیم و تربیت خواهد بود. این امر باید در هر یک از سطوح آموزش و پروش به صورت اقتضایی و اختصاصی از جایگاه راهبردی تا جایگاه عملیاتی تنظیم به صورت #عملیاتی تا حصول نتیجه دنبال شود.
🔺منبع: فصلنامه رشد آموزشی #مشاور_مدیریت_مدرسه،
🔻دوره بیستم، شماره 2، زمستان 1403، شماره 73
#تعلیم_و_تربیت
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar