مدل رفع ساز و کارهای مخرب رشد در اقتصاد ایران
✍ #دکتر_مسعود_نیلی
#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar
مدل رفع ساز و کارهای مخرب رشد در اقتصاد ایران
✍ #دکتر_مسعود_نیلی
✅ چینش فعالیتها در بخشهای مختلف اینگونه است که در یک لایه زیرین، امنیت، دفاع، امور سیاستگذاری، امور قضایی، قانونگذاری، بهداشت و آموزش عمومی و محیط زیست به عنوان کالای عمومی و به عبارت دیگر، زیرساختهای نرمافزاری رشد قرار میگیرند که باید صرفاً از محل مالیات تامین منابع شده و خود به دلیل احتراز از تعارض منافع، به هیچوجه آغشته به فعالیتهای اقتصادی - مالی و کسب #درآمد نباشند.
✅ در لایه بالاتر، زیرساختهای سختافزاری از قبیل راه و راهآهن و بندر و فعالیتهای بالادستی انرژی و زیرساختهای مخابراتی و اطلاعاتی و سایر موارد قرار دارند که رشد اقتصادی بهشدت وابسته به تامین مناسب آنهاست. در لایه بالاتر از آن، درمان، آموزش عالی، آموزش فنی و حرفهای، هنر و سایر موارد مشابه قرار دارند که قابل عرضه از سوی دولت و بخش خصوصی و نظاماتی از قبیل بیمه و غیرهاند و در لایه بالاتر از آن، صنعت و مسکن و پاییندستی #انرژی و خدمات قابل عرضه به خانوارها مانند حملونقل و ارتباطات قرار میگیرند.
✅ کالا و خدمات عرضهشده در این لایه فوقانی، نزدیکترین محصولات به مصرف نهایی خانوارهاست که بخشی از آن به بازار داخلی عرضه میشود و بخشی از طریق صادرات از سوی مصرفکنندگان خارجی مورد استفاده قرار میگیرد. نکته اصلی و مهم اینجاست که هیچیک از لایههای پایینتر از این لایه نهایی، از ویژگی برخوردار نیستند که بتوانند برای اقتصاد مازاد #مالی ایجاد کنند. بخش عمده این فعالیتها به ناچار یا باید از طریق دولت تامین مالی شوند یا به دلیل نقشی که در عرضه کالای نهایی ایجاد میکنند، از مازاد لایه نهایی بهره ببرند.
✅ معنی تبیین این #ارتباط_سلسله_مراتبی آن است که لایه نهایی در معرض ارتباط با مصرفکننده نهایی اعم از داخلی و خارجی، باید به اندازهای مازاد ایجاد کند که هم بتواند از طریق مالیاتی که میپردازد منابع دولت برای تامین کالای عمومی مکفی و باکیفیت را فراهم کند و هم بتواند تقاضای لازم برای تامین مالی زیرساختهای سختافزاری را که اتفاقاً بسیار هم سرمایهبر است به وجود آورد. در اقتصاد ایران، وقتی با تورم مزمن ۲۰ درصد مواجه باشیم، سازوکارهای مخرب رشد هم خود به خود شکل مزمن به خود میگیرند.
✅ این سازوکارهای مخرب از طریق اعمال #کنترل_های_اداری به شرحی که توضیح داده شد، بر بنگاههای تولیدکننده محصولات واقع در لایه فوقانی، عملاً امکان شکلگیری مازاد را منتفی کرده و در نتیجه همه فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را دچار مشکل تامین مالی میکند. به جای اینکه تورم را کنترل کنیم، قیمتها را کنترل میکنیم و از این طریق، گلوی اقتصاد را فشار میدهیم. یعنی نمیگذاریم اقتصاد تنفس کند که بتواند به فعالیت خود ادامه بدهد. نتیجه این میشود که بخشهای پیشران اقتصاد به بخشهای زیانده یا بدون مازاد تبدیل میشوند.
✅ در مقابل، #بخش_های_حاکمیتی به سمت فعالیتهای اقتصادی سوق داده میشوند که عواقب زیانباری به دنبال خواهد داشت. آنچه باعث بیماری کل اقتصاد کشور میشود، سازوکارهای تخریب رشد است که همچون ویروسی به پیکره اقتصاد کشور نفوذ میکند و عملکرد همه بخشها را تحت تاثیر قرار میدهد. تنها عاملی که این نارسایی بزرگ را به صورت موقت میپوشاند، افزایش قیمت نفت است که آن هم همیشه در دسترس نیست.
#مدل_مفهومی
#مدل_مدیریت
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar