✍ گشتالت و اصول یازدهگانه آن
#Gestalt
💢 #معنای_گشتالت:
▪️گشتالت در واقع واژه آلمانی معادل انگاره یا الگو است. پیروان این مکتب معتقدند ما دنیا را در کل های معنی دار یا گشتالت ها تجربه می کنیم نه محرک های جداگانه و تجزیه کردن پدیده ها به معنای تحریف آن می باشد.
💢 #مفهوم_گشتالت:
▪️به زبان ساده یعنی ذهن انسان برای درک پدیدهها آنها را به صورت یک کل دریافت میکند. به بیان دیگر، با استناد به اصول گشتالت، ذهن در نگاه نخست به جای درک جزء به جزء یک تصویر در صدد است که یک کلیت از آن ارائه دهد.
▪️مقدار اطلاعاتی که ذهن بشر میتواند پیگیری کند محدود است و در نتیجه زمانی که مقدار اطلاعات بصری زیاد و پیچیده میشود، ذهن به صورت خودکار آنها را ساده میکند و در این راستا اصول گشتالت را به کار میگیرد.
💢 #نظریه_گشتالت:
▪️«گشتالت» یک نظریه روانشناسی است که چگونگی ادراک بصری توسط مغز انسان را توضیح میدهد. از آنجا که زمان ظهور این نظریه مصادف با دوران اوج هنر مدرن است، از همان ابتدا به حوزه طراحی وارد شده و تاکنون جایگاه مهمی در هنر و رفتار داشته است.
▪️مکتب روان شناسی گشتالت در اوایل سده بیستم در آلمان پدیدار گشت. این دوره مصادف بود با اوج گیری هنر مدرن در اروپا جایی که هنرمندان از آن جمله در آلمان ومدرسه باهاوس شیفته یافته های تحسین برانگیز پایه گذاران این مکتب –ماکس ورتایمر کورت کوفکا ولفگانگ کهلر – درزمینه تجربیات ادراک بصری شده بودند.
▪️این امر به ویژه با اشتیاق متقابل روان شناسان گشتالت، موجب تعامل وپیوند هر چه بیشتر روان شناسی وهنر شد ودر حوزه معماری ،هنرهای تجاری، طراحی صنعتی، طراحی گرافیک و..... تاثیر فراگیری به جا گذاشت. برپایه نظریات گشتالت و ارتباط تنگاتنگ آن با معماری واصول معماری ، زمینه رشد وترقی این هنر اصیل را در بستر روانشناسی فراهم می کند.
💢 #اصول_گشتالت:
▪️با استناد به این اصول، اگرچه هر یک از اجزای یک مجموعه بصری میتوانند معنای واحدی داشته باشند، اما همگی بخشی از یک کل هستند که ذهن در ابتدا آن را درک میکند. این کل مجموعهای از اجزا است که بدانها معنای کامل میبخشد:
۱. #اصل_مشابهت:
#Similarity_principle
ذهن بشر اجزایی را که دارای خصوصیات مشابه هستند، یک مجموعه واحد میبیند. ۳ عامل عمده تشابه، اندازه، رنگ و شکل هستند. لازم به ذکر است که، در میان این سه عامل اندازه نسبت به دو مورد دیگر از گشتالت قویتری برخوردار است.
۲. #اصل_مجاورت:
#Proximity_principle
اجزایی که بهم نزدیکتر هستند بعنوان یک مجموعه واحد دیده میشوند. این مجاورت میتواند به معنی نزدیک بودن لبههای عناصر به یکدیگر، مماس شدن و یا روی هم افتادن آنها باشد.
۳. #اصل_پیوستگی:
#Continuity_principle
بر اساس این اصل چشم بین عناصری که در یک مسیر (یک خط، یک منحنی) هستند ارتباط برقرار میکند. این ارتباط تا زمانی تداوم مییابد که چیزی این منحنی ذهنی را برهم بزند.
۴. #اصل_یکپارچگی:
#Closure_principle
زمانی که قسمتی از یک شکل یا طرح جا افتاده و یا حذف شده باشد، چشم آن را تکمیل میکند و به صورت شکل کامل میبیند. این اصل گشتالت از کمالگرایی انسان سرچشمه میگیرد.
۵. #اصل_شکل_زمینه:
#Figure_Ground_principle
ذهن بشر ذاتاً تمایل دارد به بخشی از تصویر به عنوان شکل (پیشزمینه) و به بخش دیگر به عنوان زمینه (پسزمینه) نگاه کند.
۶. #اصل_سرنوشت_مشترک:
#Common_Fate_principle
عناصری که با هم در یک راستا حرکت میکنند از طرف مغز به عنوان یک کل واحد در نظر گرفته میشوند.
۷. #اصل_فراپوشانندگی:
#Inclusiveness_principle
یک ساختار بصری در مجموع ممکن است از تعدادی گشتالت کوچکتر تشکیل شده باشد، اما گشتالت بزرگتر چون پراگنانس قویتری دارد آنها را تحتالشعاع قرار میدهد.
۸. #اصل_تقارن:
#Symmetry_principle
زمانی که دو عنصر با یکدیگر بر اساس یک محور تقارن داشته باشند، ذهن آنها را با هم مرتبط میسازد حتی اگر ارتباطی نداشته باشند.
۹. #اصل_موازات:
#Parallelism_principle
ذهن انسان عناصری که زاویه مشابه یا نزدیک بهم دارند را یک کل در نظر میگیرد.
۱۰. #اصل_منطقه_مشترک:
#Common_Region_principle
عناصری که درون یک محدوده غالباً بسته گرد هم بیایند، به صورت جزئی از یک گروه درک میشوند.
۱۱. #اصل_عنصر_متصل:
#Element_connectedness_principle
عنصر متصل، ذهن انسان عناصری را که به هم اتصال داشته باشند به صورت یک کل در نظر میگیرد.
💢 #مفهوم_پراگنانس
#pragnanz
▪️پراگنانس را میتوان اینطور توضیح داد که، انسانها ذاتاً در صدد کامل کردن تجربههای ناقص و تکته تکه از محیط پیرامون خود هستند. بنابراین هنگامی که تصویری را به صورت چندپاره مشاهده میکنند آن را به صورت کامل درک میکنند.
#پایگاه_جامع_مدیریار
www.modiryar.com
@modiryar