سرزمین گلام‌ ها ✍🏼 سمیه‌حیدری ▫️#سفرهای_گالیور (Gulliver's Travels) نام کتابی است که در قرن ۱۷ میلادی توسط #جاناتان_سوئیفت برای کودکان نوشته شد و امروزه یکی از داستان‌های مشهور و کلاسیک انگلستان به حساب می‌آید. ▫️این داستان در دهه ۷۰ میلادی با عنوان #ماجراهای_گالیور (The Adventures of Gulliver) در ایالات متحده به صورت انیمیشن درآمد و دوبله فارسی این اثر جذاب تبدیل به یکی از نوستالژی‌های ماندگار کودکان دهه شصت شد. ▫️در میان شخصیت‌های کارتون مذکور شخصیتی به نام #گلام با تکیه کلام «من میدونم.... کارمون تمومه...» در ذهن بینندگان ماندگار شد و این تکیه کلام در ادبیات محاوره بینندگان هم ورود پیدا کرد. گلام را می‌توان نماد همه‌چیزدانی و بدبینی در نظر گرفت. ▫️چنین شخصیت‌هایی در هر جامعه‌ای حضور دارند، اما بیائیم به فرآیند ایجاد ایشان با رهیافت اقتصاد نهادی و اقتصاد رفتاری نگاه کنیم. ▫️#داگلاس_نورث از نهادگرایان برجسته و برنده جایزه نوبل، نهاد را اینگونه معرفی می‌نماید: «نهادها قواعد بازی در جامعه‌اند». ▫️به عبارتی، #نهادها قیودی وضع شده از جانب بشرند که روابط متقابل انسان‌ها با یکدیگر را شکل می‌دهند. نهادها، هم ممکن است خلق شوند (مانند قوانین رسمی و حقوق مالکیت) و هم اینکه به مرور زمان شکل گیرند و مقبول واقع شوند (مانند حقوق عرفی و هنجارهای اجتماعی). ▫️#تقسیم_کار و تخصصی شدن، یکی از ملزومات تجارت و رشد اقتصادی است. ▫️طرفین قراردادهای تجاری برای کسب اطلاعات، نظارت، کنترل و اعمال قانونی قراردادها، هزینه‌ای اضافی تحت عنوان هزینه مبادله را متقبل می‌شوند. هزینه مبادله در اقتصاد را می‌توان به اصطکاک در یک دستگاه مکانیکی تشبیه کرد. هزینه مبادله باعثِ کاهش و کندی مبادلات می‌شود. ▫️در هر جامعه ای میزان این هزینه متفاوت و متاثر از نهادهای غالب آن جامعه است. ▫️#هزینه_مبادله_بالا به معنی هزینه بالا برای بهره‌گیری از تخصص‌هاست؛ لذا افراد برای کاهش این هزینه، به یادگیری و اجرای غالب فعالیت‌های مورد نیاز خود می‌پردازند. ▫️این #خرده_اطلاعات و مهارت با وسعت زیاد و عمق کم در ترکیب با سازوکار رفتاری بیش‌اطمینانی موجب شکل‌گیری توهم «همه‌چیزدانی» می‌گردد که شخصیت گلام در کارتون گالیور را تداعی می‌نماید. ▫️عدم شکل‌گیری تخصص‌ها، خود نوعی بیمه است که افراد از حداقل امور بازنمانند و اين نوع تفكر و اقدام، تضمينی برای بودن و پیشبرد همه امور شخصی در حداقل ممكن و نه در حالت بهینه به حساب می‌آید. ▫️بنابراین، شکل‌گیری شخصیت‌های گلامی برآیند طبیعی چنین فرآیندهایی است. ▫️اسم وضعیتی که در آن به جای سیستم، مجموعه ای از اعضای همه کاره تولید می‌شوند را می‌توانیم «استحاله گلامی» بگذاریم! ▫️بدیهی است چنین فرآیندی یک عقب‌گرد تاریخی از حیث دستاوردهای #تقسیم_کار و #تخصص‌_گرایی است و نتیجه بلافصل آن کاهش کیفیت کالاها و خدمات، کاهش حجم مبادلات و اندازه اقتصاد است. ▫️اين #فرهنگ در گذر زمان نهادينه گشته که نتیجه آن تضعیف همکاری، بی اعتمادی، انتقادناپذيري و #عدم_گفتمان است. 💢 اما چه باید کرد؟ ▫️رهبران، مدیران، #تصمیم_گیران و مجریان باید هوشیار باشند که ممکن است دچار عارضه ذهن گلامی شده باشند. ▫️صرف دستور بدون #اجماع و اقناع، کاری بس دشوار و راهی بی پایان به ناکجاآباد است. ▫️ضروری است هزینه‌های #سلب_اعتماد و نقض قراردادها افزایش یابد. ▫️با اولویت فوری، تسریع در بازیابی #حقوق_مالکیت افراد در دستور کار قرار گیرد. ▫️اطلاعات و #بروکراسی از طریق بسترهای الکترونیک صورت گیرد. #پایگاه_جامع_مدیریار www.modiryar.com @modiryar