■●حکمت روزه، لقا و محبت خداست●■(۳) #حکمت_روزه ■از موارد فرق بين روزه و ساير عبادات همين است كه دربارهٴ اعمال ديگر، ملائكه الهی هنگام مرگ به استقبال مؤمنين می آيند كه: ﴿سلامٌ عليكم طبْتم فادْخلوها خالدين﴾[۴] درهای بهشت را باز می كنند و می گويند از هر دری كه خواستيد بفرماييد. ■امّا دربارهٴ روزه دار خدای سبحان فرمود: من خودم جزا می دهم. اين جزء احكام و آداب روزه نيست؛ لذا نه در سلسله بحثهای #واجب و #مستحب كه فقه عهده دار آن است آمده و نه در بحثهای آداب روزه؛ بلكه جزو حكمتهای عبادت است كه چگونه انسان به جايی می رسد كه خداوند متعال مستقيماً جزای او را به عهده می گيرد. ■خداوند به كسانی چون اوليای الهی كه روزه های مستحبی می گيرند و سهميهٴ #افطار خود را به #يتيم و #اسير و #مسكين می دهند، در عين حال كه ﴿جنّاتٍ تجری من تحتها الأنهار﴾[۵] در اختيار آنهاست، می فرمايد: ﴿فادْخلی فی عبادی ٭ وادْخلی جنّتی﴾ زيرا برای مطلب بالاتری، روزه می گيرند. امّا آنها كه برای ورود به بهشت و برای استفاده از ميوه های دلپذير آن روزه می گيرند تنها نوعی سوداگری دارند. ●[۱] ـ روضة المتقين، ج ۳، ص ۲۲۵. بعضی كلمه «أجزی» در اين روايت را به صيغهٴ مجهول خوانده اند: «الصوم لى وأنا أُجزی به» يعنی روزه برای من است و من پاداش آن هستم! (ر ك: نهايه ابن اثير، ج ۱، ص ۲۷۰، «جزا»). ●[۲] ـ سورهٴ آل عمران، آيهٴ 1۱۵. ●[۳] ـ سورهٴ فجر، آيهٴ ۲۹ـ 3۳۰. ●[۴] ـ سورهٴ زمر، آيهٴ ۷۳. راجع به روايات برزخ مراجعه شود به: تفسير نورالثقلين، ج ۴، ص ۵۰۶ و ۵۰۷؛ بحار، ،۶، ص ۱۳۹؛ علم اليقين، ج ۲، ص ۱۰۶۰. ●[۵] ـ سورهٴ بقره، آيهٴ ۲۵. #حکمت_عبادات #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

■●تا چه اندازه ما به #باطن_روزه مى‌پردازيم كه نه تنها ظاهرمان روزه بگيرد و چيزى نخوريم و نياشاميم؛ بلكه سرّ و درون ما هم روزه بگيرد؟●■ ■نگذاريم خاطره‌اى در دل خطور كند كه خدا نمى‌پسندد. ■مبادا در دلْ بد كسى را بخواهيم. چنين نيست كه اگر خاطرات در دل عبور كرد، خداى سبحان نداند يا دل انسان تيره نشود. ■روزه #عوام، #خواص و #اخص با هم متفاوت است. اگر ما روزه گرفتيم و به اين فكر بوديم كه، خداى ناكرده، كسى را برنجانيم يا به مقام و جاهى برسيم يا نتوانستيم خود را آماده كنيم كه اگر به جاه رسيديم، تفاوتى براى ما نداشته باشد، باطن ما روزه نگرفته است و چون باطن روزه نگرفته به باطن روزه نرسيده‌ايم. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

□●نقش روزه در باور قیامت●□ □●چون ماه مبارك رمضان از عظمت خاصی برخوردار است، حضرت در ماه شعبان می فرمايد: خودتان را آماده كرده و از خدا بخواهيد تا ماه رمضان را با #بركت و #رحمت و مغفرتی كه می آيد، ادراك كنيد: «با نيّت ها و دلهايی پاك از خداوند طلب توفيق برای روزه و تلاوت قرآن نماييد. كسی كه از #مغفرت خداوند محروم بماند، در حقيقت شقاوتش كامل است. بياد تشنگی و گرسنگی #قيامت باشيد».[۱] □●در بعضی از روايات #فضيلت_روزه، آمده است: «روزه بگيريد، تا گرسنه شويد و درد گرسنگان را بچشيد»[۲]. اين به زبان ما سخن گفتن، و از قدمهای اوليه است وگرنه چرا بايد بگذاريم كسی گرسنه باشد و خودمان هميشه سير باشيم؟ □●در قيامت عدّه ای واقعاً #گرسنه هستند، غذا می خورند ولی #هرگز سير نمی شوند، همان طور كه در دنيا هرگز سير نمی شدند. چون حسّ آز و طمع تمام شدنی نيست، در آخرت هم به صورت ﴿هلْ مِن مزيد﴾[۳] ظهور می كند. فرمود: شما به فكر گرسنگی و تشنگی قيامت باشيد نه به فكر گرسنگی و تشنگی ديگران، آن را كه بايد در قدم های اوليه تأمين كرد. □[۱] ـ اربعين شيخ بهايي، ص ۱۷۹، ح ۹. □[۲] ـ من لا يحضر، ج ۲، ص ۷۳. □[۳] ـ سورهٴ ق، آيهٴ ۳۰. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

□●تصدّق و اطعام در ماه مبارک رمضان●□ □●حضرت فرمود: «وتصدّقوا علي فقراءكم ومساكينكم» وظيفهٴ ديگر در اين ماه آن است كه به فقرا و مساكين صدقه بدهيد، اين تصديق نيز بايد با احترام و #قصد_قربت همراه باشد نه با تحقير يا ترحّم. □●در بخش ديگری از اين خطبه پيامبر اسلام (صلی الله عليه و آله و سلم) همگان را به اطعام و دادن افطاری به روزه داران ترغيب می كند: «هر كس در ماه رمضان به خاطر خدا به روزه دار افطاری بدهد، خداوند #ثواب آزاد كردن بنده ای را به او می دهد و گناهان او را نيز می بخشد (شايد چون روزه دار خود را آزاد كرده است)»، □●عرض كردند: يا رسول الله ما توانايی افطاری دادن نداريم چگونه به اين فيض برسيم؟ فرمود: از آتش جهنم خود را برهانيد هر چند به اندازه يك خرما يا نيمی از آن افطاری بدهيد. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

□●ضرورت #صله_رحم_و_حفظ_زبان در طول ماه مبارک رمضان●□(۱) □انسان نه تنها هنگامی که روزه هست، بلکه در طول ماه نیز باید این امور را رعایت کند. □«وَصِلوا أرحامَكم وَاحفظوا ألسنتكم»ارحام را مورد صله و دیدن قرار داده و زبانتان را #حفظ كنید. نه تنها هنگام روز كه روزه هستید، بلكه در طول ماه، این امور را رعایت كنید. چون اینها آداب روزه نیست، #آداب_ماه_روزه_است. □بحثى در آن نیست كه روزه‌دار #موظف است زبانش را #حفظ كند، امّا وقتى شب رسید آیا مى‌تواند هر چه خواست بگوید؟ فرمود: در طول این ماه زبانتان را حفظ كنید. □امام صادق (علیه‌السلام) از اجداد گرامشان از رسول الله ( صلى ‌الله ‌علیه ‌و آله‌ و سلم ) نقل فرموده‌اند كه: «من عَرِف الله وعظّمه مَنَع فٰاه من الكلام وبَطْنه من الطعام وعنّا نفسه بالصّیام والقیام»(۱) فرمود: براى اینكه انسان #مواظب دهان باشد و هر حرفى را نزند، #معرفت_خدا لازم است. □۱. اربعین شیخ بهایى، ص ۷۶، ح ۲. □۲. ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۳۴۵. □۳. كافى، ج ۲، ص ۲۳۷. □حكمت عبادات، صفحات ۱۵۵ ـ ۱۵۶ #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 □●ضرورت #صله_رحم_و_حفظ_زبان در طول ماه مبارک رمضان●□(۲) □كسى كه خدا را بشناسد و او را بزرگ بشمارد، در پیشگاه خداى عظیم، هر حرفى را نمى‌زند و شكم را هم با هر غذا، گرچه حرام باشد، آلوده نمى‌كند. لذّت خوردن چند لحظه‌اى است كه غذا در دهان است. كسى كه خدا را شناخت كنار هر سفره‌اى نمى‌نشیند. عنایت دارد كه خود را با روزه گرفتن بپروراند؛ خودش را فراموش نمى‌كند. □یكى از نصیحت‌طلبان به اباذر نوشت كه مرا نصیحت كن. #اباذر هم در جواب مرقوم فرمود: «به عزیزترین دوستانت ستم نكن». دوباره آن شخص نوشت كه این مطلب روشنى بود، انسان كه به دوست عزیزش جفا نمى‌كند. □اباذر در جواب نوشت: عزیزترین افراد نسبت به آدم، خود «او» است. (هیچ كس به اندازه خود آدم پیش انسان عزیز نیست) فرمود: جان خود را نیازار، چون هر گناهى كه انسان مرتكب مى‌شود، فشارى است كه بر جان خود وارد می کند.(۲) □۱. اربعین شیخ بهایى، ص ۷۶، ح ۲. □۲. ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۳۴۵. □۳. كافى، ج ۲، ص ۲۳۷. □حكمت عبادات، صفحات ۱۵۵ ـ ۱۵۶ #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 □●ضرورت #صله_رحم_و_حفظ_زبان در طول ماه مبارک رمضان●□(۳) □كسى كه تنها مواظب باشد هر حرفى را نزند، پرخورى نداشته باشد یا هر غذایى را نخورد، روزه‌اش را بگیرد، نمازش را بخواند، چنین كسى از مؤمنان معمولى است نه اولیاى خدا. اولیاى الهى اهل #تأمل و #تفكر و #تعمق هستند. حرف مى‌زنند ولى حرف آنان یاد #حق است. □قال رسول الله: «إنّ أولیاء الله سكتوا فكان سكوتهم ذِكْراً، ونظروا فكان نظرُهم عِبْرة، ونطقوا فكان نُطْقهم حكمةً، ومشوْا فكان مشْیهم بین النّاس بركةً، لولا الآجال التى قد كتب الله علیهم لم تستقرّ [لم تقرّ] أرواحهم فى أجسادهم خوْفاً من العذاب وشوقاً إلى الثواب»(۳). به مؤمن معمولى مى‌گویند: زیاد حرف نزن؛ به مؤمن عارف مى‌گویند: مرتب سخن بگو، مردم را هدایت و به یاد حق متذكر كن. □۱. اربعین شیخ بهایى، ص ۷۶، ح ۲. □۲. ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۳۴۵. □۳. كافى، ج ۲، ص ۲۳۷. □حكمت عبادات، صفحات ۱۵۵ ـ ۱۵۶ #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 ■●بهترين راه برای آزاد شدن از هوس و گناه پی بردن به حكمتهای عبادات است●■(۱) ■گرچه #روزه گرفتن سخت و دشوار است، ولی #لذت شنيدن اين ندای خداوند كه می‌فرمايد: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ﴾[۵][۱] خستگی روزه را از انسان می‌گيرد، با شنيدن اين ندا عبادت برای ما سهل و روان میگردد. ■رسول خدا(صلّی‌الله‌عليه‌وآله‌وسلّم) در آخرين جمعهٴ ماه شعبان خطبه‌ای ايراد فرمودند كه: مردم شما #آزاد نيستيد؛ در قفس هستيد. و نمی‌دانيد كه در قفس هستيد. گناهانتان شما را در قفس زندانی كرده ‌است. ■در ماه مبارك رمضان با #استغفار، خود را آزاد كنيد.[۲] انسان گناهكار بدهكار است و بدهكار بايد گرو بسپرد. اينجا خانه و زمين را به عنوان گرو قبول نمی‌كنند؛ بلکه جان را به گرو می گيرند. آنكه ميگويد من هر چه بخواهم می‌كنم، هر جا بخواهم ميروم و هر چه بخواهم ميگويم، او #اسير است؛ آزاد نيست. گرفتار هوس و آز، برده است نه آزاد. ●[۱]ـ سورة بقره، آية ۱۸۳ ●[۲]ـ الأمالی والمجالس (صدوق)، ص۸۵، مجلس ۲۰، ح۴، عيون اخبار الرضا، ج۱، ص۲۹۵. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 ■●بهترين راه برای آزاد شدن از هوس و گناه پی بردن به حكمتهای عبادات است●■(۲) ■راه تشخيص بنده بودن يا آزاد بودن اين است كه اگر به دلخواه خود عمل می‌كنيم معلوم مي‌شود در قفس آز و طمع زندانی هستيم؛ و اگر به خواستهٴ خدای سبحان عمل كنيم، آزاد هستيم. انسان آزاد به غير خدا نمی‌انديشد. ■از برجسته ترين وظايف در #ماه_مبارک_رمضان آزاد شدن و رهيدن است. انسان بايد اين قفسها و ميله‌های پولادين را كه با دست خود ساخته بشكند. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 ■●بهترين راه برای آزاد شدن از هوس و گناه پی بردن به حكمتهای عبادات است●■(۳) ■راه آزادی، استغفار و طب #آمرزش است. از اين رو گفته‌اند: در شبانه روز چندين بار بگوييد «استغفر الله ربی وأتوب إليه». در #نماز و غير نماز برای خود و ديگران طلب آمرزش كنيد، نه برای رهايی از آتش و نه برای رفتن به بهشت و متنعم شدن در آن بلكه بايد هدف بالاتر از اين مسائل باشد. ■ماه رمضان،ماه آزاد شدن است؛ هر روزكه می‌گذرد، يك بند از بندهايی كه با دست خود تنيده‌ايم، بايد بگسلد تا آزاد شويم. بهترين راه برای آزاد شدن پی بردن به حكمتهای عبادات است. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 ■● #ورع_اهل_توبه ، #ورع_اهل_صلاح●■(۱) ■●رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در آخرین جمعهٴ ماه شعبان در خطبه اش فرمود: «والشّیاطینُ مغلولة فاسْئلوا ربّكم أن لا یسلّطها علیكم»؛ از خدا مسئلت كنید تا شیطان را بر شما مسلّط نكند. اگر خدا بخواهد #شیطان را مسلط كند او را به وسیله ابزار درونی وخاطرات نفسانی بر ما مسلّط می كند و قوای نفسانی ما را ابزار دست شیطان قرار می دهد. ■●وقتی سخن رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به اینجا رسید، حضرت علی (علیه السلام) كه همهٴ این معارف را از زبان رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شنیدند فرمودند: من از بین مردم برخاسته، از پیامبر سؤال كردم بهترین اعمال در این ماه چیست؟ #فقال: یا أبا الحسن أفضل الأعمال فى هذا الشهر الورعُ عن محارم الله عزّ وجلّ» بهترین عمل در این ماه #پارسایی و #اجتناب از محرّمات خداست. آنچه را كه خدا تحریم فرموده، از آنها اجتناب كند و وارسته باشد. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei

🏴صلی الله علیک یا امیرالمؤمنین🏴 ■● #ورع_اهل_توبه ، #ورع_اهل_صلاح●■(۲) #درجات_پارسایی ■● #ورع_و_پارسایی درجاتی دارد: اولین درجهٴ آن كه از همه نازل تر است، #ورع_اهل_توبه است كه انسان از معصیت می پرهیزد و توبه می كند و به اطاعت روی می آورد. از این بالاتر #ورع_اهل_صلاح است، كه از مشتبهات نیز می پرهیزد. ■●رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «دعْ ما یریبك إلی ما لا یریبك» چیزی كه شبهه ناك است و كاری كه مشتبه است و #حلال بودن آن روشن نیست ترك كنید. ■●غذای شبهه ناك حرف شبهه ناك را گرچه ظاهراً حلال است، ولی چون حلیتش مشكوك است، ترك كنید. این #ورع_صالحین است. از این بالاتر #ورع_اهل_تقوا است؛ كه نه تنها از محرّمات و مشتبهات پرهیز دارند بلكه حتی از حلالهایی كه انسان را به سوی مشتبه می كشاند، نیز می پرهیزند. ■●از این بالاتر #ورع_صدّیقین است. كه از هر چه غیر خداست وارسته اند؛ از هر چه غیر حق است پرهیز می كنند. اگر قلب جز محبت خدا چیز دیگر نپذیرفت قلب صدیقین است. خدای سبحان فرمود: ﴿ما جعل الله لرجلٍ من قلبینِ فی جوفه﴾ . ■● #قلب، یعنی همان لطیفه و جان الهی، در یك انسان دو قلب وجود ندارد. به ما هم آموختند كه از خدای سبحان مسئلت كنید كه در این قلب جز محبت حق چیزی راه پیدا نكند. «وقلبى بحُبّك مُتیماً» . بار الها قلب مرا به #محبت و #دوستی خود شیدا و بیقرار كن. این تربیت، تربیت صدّیقین است كه قلب، از غیر خدا وارسته باشد. #حکمت_عبادات #ماه_مبارک_رمضان #آیت_الله_جوادی_آملی @mohamad_hosein_tabatabaei