بسم الله
این یادداشت را در کانال با نهج البلاغه مطالعه کردم احتمال دادم برای شما عزیزان مفید باشد. لذا عیناً ذیلا می آورم :
🟣رفق و مدارا در امر به معروف و نهی از منکر
فَلَعَنَ اللَّهُ السُّفَهَاءَ لِرُكُوبِ الْمَعَاصِي وَ الْحُلَمَاءَ لِتَرْكِ التَّنَاهِي. خطبه 192
از کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام در خطبه قاصعه به دست میآید که ارتکاب منکر، کار سفیهان است و نهی از منکر، تکلیف حلیمان (عاقلان بردبار) است. حلم (عقل و بردباری) معنایی دارد که «رفق و مدارا» نیز از لوازمش میباشد.
🔰ابن اخوه، فقیه بزرگ شافعی در کتاب معالم القربة فی احکام الحسبة، این حکایت را آورده است که مردی بر مأمون وارد شده و او را با قولی غلیظ امر به معروف و نهی از منکر کرد. مأمون در پاسخ او گفت: خداوند کسی را که برتر از تو بود به ارشاد کسی که بدتر از من بود گماشت اما شرط کرد که با او با قولی لیّن سخن کند تا شاید بر او اثر نهد (فَقُولٰا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً لَعَلَّهُ يَتَذَكَّرُ أَوْ يَخْشىٰ)!
✅ درباره رفق و مدارا در امر به معروف و نهی از منکر، در مرفوعه ابن ابیعمیر، آمده است که آمر به معروف و ناهی از منکر در امر کردنش باید اهل رفق باشد (إِنَّمَا يَأْمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ مَنْ كَانَتْ فِيهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ: عَامِلٌ بِمَا يَأْمُرُ بِهِ تَارِكٌ لِمَا يَنْهَى عَنْهُ، عَادِلٌ فِيمَا يَأْمُر عَادِلٌ فِيمَا يَنْهَى، رَفِيقٌ فِيمَا يَأْمُرُ رَفِيقٌ فِيمَا يَنْهَى).
🗞در منابع عامه نیز آمده است که پیامبر امر به معروف و نهی از منکر را فقط برای کسی میپسندید که در امر و نهی کردن اهل رفق و مدارا باشد، حکیم باشد و آگاه به حرام و حلال باشد (لا يأمر بالمعروف و لا ينهى عن المنكر إلّا رفيق فيما يأمر به، رفيق فيما ينهى عنه، حكيم فيما يأمر به، حكيم فيما ينهى عنه، فقيه فيما يأمر به، فقيه فيما ينهى عنه.)
📗 روایت معتبر دیگری نیز درباره رفق و مدارا در مقام امر به معروف و نهی از منکر وجود دارد که بزرگان آن را بر «امر به مندوبات» حمل کرده اند (وسائل ج 16 ص 159)
📎فقیهان بزرگوار امامیه هرچند رفق و مدارا را در همهی امور مستحب میدانند (مهذب الأحكام سبزواري، ج4، ص: 97 و وسائل الشيعة، ج15، ص: 269 و ...) و درباره برخی امور مانند رفتار با اسیران و اجیران و کارگران نیز مؤکدا استحباب رفق را بررسی فرمودهاند (مستدرک الوسائل ج 11 ص 78 و وسائل ج 19 ص 62) اما حکم شرعی رفق در مقام امر به معروف و نهی از منکر را از منظر فقهی بررسی نفرمودهاند.
#با_معارف_نهج البلاغه 266
@mohammadtaghidashti
بسم الله
🔵چرا امیرالمؤمنین علیه السلام حضرت زهرا را «رهینة» نامیده است؟
اُخِذَت الرَّهینة #خطبه_202
«رهینة» مال ارزشمندی است که بدهکار آن را در نزد طلبکار میگذارد تا اگر از پرداخت بدهیاش سرباز زد، طلبکار بتواند از طریق آن مال، طلب خود را به دست بیاورد. غرض اصلی رهن، استیثاق است. یعنی طلبکار با در اختیار گرفتن آن مال ارزشمند (الرهینة) میخواهد اطمینان خاطر داشته باشد و درباره طلبکاری خودش هیچ نگرانی نداشته باشد.
➕در واقع وقتی روزگار مهمترین انیس علی ع (پیامبر) را از او گرفت، فاطمه مانند رهینهای بود که حضورش در نزد علی باعث آرامش علی میشد آنگونه که حضور رهن در نزد مرتهن موجب آرامش مرتهن میشود. (ابن ابی الحدید)
⁉️حالا این سوال به وجود میآید که مگر فاطمه چه خصوصیتی داشت که این چنین میتوانست جای پیامبر را برای علی پر کند؟ بخاری، ترمذی، ابوداود و نسائی از عایشه روایت کردهاند که شبیهترین فرد به پیامبر در هیمنه، خضوع، وقار، خوشسیرتی و خوشصورتی فاطمه س بود.
⚡️چرا «أُخِذَت» به صورت فعل مجهول به کار رفته است؟
امیرالمؤمنین علیه السلام با این فعل مجهول اولا میخواهد نشان بدهد که رهینه را خودش به اختیار خودش پس نداده بلکه دیگران رهینهی علی ع را از علی ع گرفتهاند ثانیا برای رعایت مصالحی، نمیخواهد کسانی را که رهینه را از علی گرفتند، نام ببرد! (#تقریب)
پ ن:
عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: (مَا رَأَيْتُ أَحَدًا أَشْبَهَ سَمْتًا وَدَلًّا وَهَدْيًا بِرَسُولِ اللهِ - صلى الله عليه وسلم - مِنْ فَاطِمَةَ عَلَيْهَا السَّلَامُ.
#فاطمیه
#با_معارف_نهج البلاغه 194
https://eitaa.com/banahjolbalaghe
لینک کانال↙️
https://eitaa.com/joinchat/494927872Ca763d6564a