🔖منبر کوتاه🔖
#امام_جواد علیه السلام
🔻جواد کیست ؟
💠جود و سخا
🔹 همه ما می دانیم که اگر کسی در راه خدا خدمتی انجام بدهد، خدا #جبران می کند؛ اما این را وجود مبارک امام کاظم و بعدها هم وجود مبارک امام جواد (سلام الله علیهما)[1] خوب توضیح دادند. فرمودند اگر کسی در راه کار خیر #قدم بردارد: «مَنْ أَیقَنَ بِالْخَلَفِ جَادَ بِالْعَطِیةِ»؛[2] یعنی درست است اگر شما شنیدید که کسی کار خیر بکند و در راه خیر قدم بردارد، خدا #جبران می کند، ولی نمی دانید که چه وقت جبران می کند و چطور جبران می کند!
🔹 یک وقت است که قطعه سنگی در باغی در اثر باران در این خاک فرو رفته است، این سنگ را که شما بردارید، تا جای آن پُر بشود چند ماهی طول می کشد. یک وقت است که شطّ و نهر روانی مثل چشمه روان است، شما یک سطل آب که بردارید همان وقت جایش پُر می شود. این طور نیست که باید مدت ها صبر بکند. فرمودند اگر شما در راه خدا قدمی برداشتید، حالا آن را توسعه می دهیم، همان وقت خدا آن را پُر می کند؛ منتها شما دیر متوجه می شوید! این طور نیست که خَلَف و جای آن بعدها پُر شود؛ نظیر آن قلوه سنگی که چند ماه طول می کشد تا جای آن پُر شود نیست. الآن شما یک سطل آب که از چشمه روان یا نهر بردارید، همان وقت جایش پُر است. فرمود ذات أقدس الهی این طور پُر می کند، نه اینکه بعدها پُر بکند، شما بعدها می فهمید! آن گاه این را توضیح دادند، فرمودند یک وقت است که کسی مالی را در راه خدا خیر می کند، این سبک ترین و کم ارزش ترین کار است، چون گذشت از مال خیلی مهم نیست. یک وقت است که به او اهانت شده است، حرف تلخی زدند و او رنجید، او اگر فوراً این #سخا را داشته باشد، این #جود را داشته باشد که ببخشد، دیگر غده بدخیم طلاق و امثال طلاق در جامعه نخواهیم داشت. این رفتار ده برابر آن پول اثر دارد! پاگذاشتن روی غرور کار مهمی است. گذشت اخلاقی کار مهمی است. آن وقت ما نه در دستگاه قضایی پانزده میلیون پرونده داریم، نه طلاق داریم و نه مانند آن.
🔹 انسان جواد و بخشنده آن است که از بی ادبی دیگری بگذرد، از اهانت دیگری بگذرد، یعنی پا بر روی غرور خود بگذارد و از این حق خود بگذرد؛ این میشود سخا و خدا همان لحظه پُر می کند. اگر همین یک جمله امام جواد و امام کاظم (سلام الله علیه) بود، ما طلاقی نداشتیم. شوهر یک حرف می زند، او فوراً می رنجد؛ او حرفی می زند، این می رنجد. هیچ کدام هم گذشت ندارند؛ آن وقت این #غده_بدخیم می شود. آن وقت دو طرف تا زنده اند #افسرده زندگی می کنند. ما وقتی وارد حرم مطهر ائمه شدیم، در و دیوار را می بوسیم، حق هم با ماست، این کار را هم می کنیم و باید هم بکنیم، برای اینکه اینها ما را #تربیت کردند.
[1]. عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال مستدرك سیدة النساء إلى الإمام الجواد، ج23ـ الجوادع، ص274.
[2]. تحف العقول، ص403.
#آیت_الله_العظمی_جوادی_آملی
@mohtavayerozeh
شناخته میشود. آن چنان که به واسطه نور و روشنی مکانها در دنیا شناخته میشود».
3️⃣👈عفو و گذشت
💐شرح صدری که در دل انسان به وجود آمده، در رفتار وکردار وی بروز پیدا میکند. #عفو و گذشت یکی از پیآمدهای آن است. زیرا هر که ظرفیت بالایی دارد، در عقاب کردن نمیشتابد و تا جایی که بتواند میبخشد.
«فَبِمَا رَحْمَة مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ...»؛ «به برکت رحمت الهی در برابر آنها (مردم) نرم و مهربان شدی و اگر خشن و سنگدل بودی، از گرد تو پراکنده میشدند. پس آنها را ببخش...».
این آیه پس از جنگ احد هنگامیکه برخی از مجاهدین فراری از جنگ، نزد پیامبر صلی الله علیه وآله آمده و اظهار ندامت و پشیمانی میکردند، نازل گشت. پیامبر صلی الله علیه وآله هم آنان را عفو کرد.
در این آیه به یکی از ویژگیهای پیامبر صلی الله علیه وآله در سعه صدر داشتن و نرمدلی نسبت به خطاکاران اشاره میکند و از پیامبرصلی الله علیه وآله میخواهد که عفو و گذشت را سرلوحة اعمال خویش قرار دهند؛ زیرا نبود گذشت و بخشش در برخی موارد موجب پراکندگی مردم و تشتت و اختلاف میگردد.
بنابراین بر ر هبری جامعه لازم است با سعة صدر از خطاهایی که پس از آن ندامت دارند، درگذرد. همچنان که امام علی علیه السلام میفرماید: «آلی الریاسة سعة الصدر»؛ «گشودهجانی سینه از ابزار مدیریت است».
4️⃣👈 دل کندن از دنیا
آخرین فایدة شرح صدر، دل بریدن از دنیا است.
دلبستگی به دنیا ناشی از این است که صدر، برای پذیرش کفر آماده بوده است نه اسلام. زیرا مسلمانی که شرح صدر دارد، دارالغرور را بر دارالخلود برتری نمیدهد:«ذَلِکَ بِأَنَّهُمُ اسْتَحَبُّواْ الْحَیَای الْدُّنْیَا عَلَی الآخِرَی...» ؛ «این به علّت آن است که زندگی دنیای پست را بر آخرت ترجیح دادهاند و خداوند افراد بیایمان را هدایت نمیکند».
🔮👈در فراز دوّم از دعای این روز مبارک، چنین می خوانیم:
👌خدایا! سینه ام را به توبه ی فروتنان، فراخ ساز
👌«شرح صدر»، و سینه ی گشاده، حالتی از ایمان است که از توکل مطلق، #بی نیازی از مردم، #قدرت تحمل فراوان و اراده ی استوار سرچشمه می گیرد.
👈در این حالت معنوی انسان می تواند به جنگ #مشکلات و مصائب برود. دریا دل می شود، ترس و واهمه از بین می رود. از شکست ها #افسرده و ملول نمی شود. از کمی یاران دلتنگ نمی گردد و از انبوه دشمن نیز نمی ترسد. مسایل جزئی دنیا و دنیاپرستان او را از هدف باز نمی دارد و قدرت روحی او، کوه مصایب را آب می کند.
🍀در قرآن کریم، «سعه ی صدر» یکی از #مواهب بزرگ و «ضیق صدر» یکی از کیفرهای الهی شمرده شده است. خداوند به عنوان یک موهبت عظیم به #پیامبر خود می فرماید:
🔴الَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَک
🔵آیا سینه ی تو را وسیع و گشاده نساختیم.
🔺آری، برخی افراد روحشان آن چنان باز و گشاده است که برای پذیرش هر واقعیتی هرچند بزرگ آمادگی دارند؛ امّا برعکس روح بعضی چنان تنگ و محدود است که گویا برای نفوذ هیچ حقیقتی در آن راهی و جایی نیست.
🔻در فراز دوّم از دعای این روز، از گشادگی سینه و تنگی آن سخن به میان آمد. افق دید افراد بی بهره از «شرح صدر»، به زندگی روزانه محدود خواهد بود. اگر نعمتی به آنان برسد، گویا به #همه چیز دست پیدا کرده اند، و اگر کم ترین تغییری در آن پیدا شود، همه چیز را پایان یافته می یابند.
🔮آثار و لوازم شرح صدر
1️⃣👈 بیرون آمدن از حالت تردید
🔹«ضیق صدر کفار و معاندین نتیجة گناه و #جهل آنان به حقایق است. گرفتگی سینه، ضعف اراده و تحیر را دامن میزند و از نوعی انفعال و تأثّر روحی سرچشمه میگیرد که برگرفته از آثار و کشش تخیلات و جاذبههای آن است.
🔹همین که انسان بتواند خود را از معرض جاذبههای مخالف و تأثیرات آن برهاند و در یک جهت مصمم شود، سینهاش باز و سیرش آسان گردد. بنابراین مهمترین اثر شرح صدر بیرون آمدن از حالت تردید و تصمیم بر کار و تحمل دشواریها و ا طمینان نفس است».
2️⃣👈 گشادهرویی
قلب انسان منشأ تأثرات فکری و نفسانی است و در هنگام بسط و #گشادگی در #چهره نمایان میشود.
3️⃣👈عطوفت و لطف
🔹انسانی که بسط وجودی پیدا میکند، لطفی فراگیر دارد. هرچه #حیطة توانایی #روحی یک فرد بیشتر شود، عطوفت و لطف او نیز افزون میگردد که #شرح صدر این مشخصه را در خود دارد.
4️⃣👈عیب پوشی
🔹انسانی که شرح صدر دارد، رفتار مردم را حمل بر صحت میکند.
قرآن کریم در مورد پیامبر صلی الله علیه وآله میفرماید: «وَمِنْهُمُ الَّذِینَ یُؤْذُونَ النَّبِیَّ وَیِقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ قُلْ أُذُنُ خَیْرٍ لَّکُمْ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَیُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِینَ وَرَحْمَة لِّلَّذِینَ آمَنُواْ مِنکُمْ وَالَّذِینَ یُؤْذُونَ رَسُولَ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ».
؛🔹 «از آنان گروهی پیامبر صلی الله علیه وآله را آزار میدهند و میگویند: او