#اخلاق #درس_اخلاق
#خشم #غضب
#کظم_غیض #الکاظمین_الغیض
#بخشش #بخشیدن
#کنترل_خشم
متن📜بیانات اخلاقی استاد احمد عابدی درباره خشم و غضب
#جلسه_چهارم
🔰بسم الله الرحمن الرحیم
💠 حدیثی از امام دهم سلام الله علیه نقل شده است که می فرماید: الغَضَبُ على مَن تَملِكُ لُؤمٌ : غضب کردن، عصبانی شدن بر زیر دستان یک نوع پستی است.
💠 غضب در قرآن:
🔹 در قرآن گاهی کلمه «غیظ»، گاهی کلمه «سخط»،گاهی کلمه «فظ» (ولو کنت فظا)،گاهی کلمه «غلظت» (واغلظ علیهم) اینطور کلمات ومشابه این ها درباره غضب فراوان به کار رفته است.
و چون این کلمات گاهی درباره پیغمبران و گاهی در مورد خدای متعال به کار رفته، باید بگوییم که یک غضبی داریم «غضب خوب» و یک غضبی داریم که «غضب بد» است.وقتی می گوییم خدا بر یک عده غضب می کند، غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ(ممتحنه، ی 60)، غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ(حمد، ی 7) خوب این غضب، غضب خدای متعال است. اینکه قطعا بهترین چیز است.
یا درباره موسی یا مثلا وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا(انبیاء، ی 87) اینجور غضب اشکالی ندارد خیلی هم خوب است.
💠 اما گاهی غضب، غضبی است که به آن می گوییم «خشم»، از کوره در رفتن: یک وقت آدم عصبی می شود دیگر نمی فهمد چه می گوید و چه کار می کند، کنترل خودش را از دست می دهد.
🔸این غضب، غضب مذموم است و امام دهم علیه السلام طبق این روایت می فرماید: اگر آدم به زیر دست خودش (حالا فرض کنید یک زمانی غلام و کنیز بود) الان مثلا به همسر خودش به بچه خودش غضب کند یا رئیس به زیردست خودش غضب کند یک آقایی دارد از کسی امتحان می گیرد از آن امتحان دهنده چیزی را پرسید او درست جواب نداد این غضب می کند، در چنین مواردی غضب کردن پستی است، لوم است. انسان، خیلی آدم بدی باید باشد که به زیر دست خودش غضب کند.
💠 کنترل خشم در قرآن
اینکه قرآن می فرماید: وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ يَغْفِرُونَ(شوری، ی37): از این آیه شریفه استفاده می شود اگر می خواهید غضب شما، خشم شما فرو بنشیند، راه آن بخشش است. یک کسی به شما فحش داد ببخشید
👈 یک کسی به امام باقر سلام الله علیه گفت: انت بقر (نعوذ بالله)، امام فرمود که: لا، انا باقر... امام هیچ عصبانی نشد.
🔹 کسی دیگر آمد به امام باقر علیه السلام عرض کرد که شما مادرت کنیز بوده، آشپز بوده، مادرت سیاه پوست بوده است.
امام فرمود: باشد این ها که طوری نیست. زن باید هم آشپز باشد
او گفت: مادرت فلان است و فلان است.
امام باقر فرمود:اگر واقعا مادر من اینطوری است خدا مادر مرا ببخشد اگر که اینطوری نیست و شما دروغ می گویی، خدا تو را ببخشد.
این بنده خدا گفت: یا ابن رسول الله نه، مادر شما اینطوری نیست من داشتم به مادرت توهین می کردم ببینم شما چکار می کنی؟ دیدم شما اینقدر حلم داری، بردباری داری، پس شما حجت خدایی.
مسیحی بود مسلمان شد.
🔸اذا ما غضبوا هم یغفرون: زن شما به شما توهینی کرد راه فرو نشستن خشم این است که بگویید بخشیدم
یک راهش این است که اگر ایستاده اید بنشینید، اگر نشسته اید، بایستید ... عصبانی شدید بروید چایی بخورید، یک وضویی بگیرید، یک بسم الله الرحمن الرحیم بگویید، اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بگویید، این ها راه فرو نشاندن خشم است.
💠 یکی از بزرگان را می گویند که یک وقت لب دجله بود دید که یک غلام سیاهی با یک زنی نشسته اند و یک جام شراب هم دستشان است می خواهند شراب بخورند.
این آدم بزرگ حالا به جای اینکه بخواهد نهی از منکر کند، ابتدا به ذهنش خطور کرد که آیا من بهترم یا این ها بهتر هستند؟ بعد هم به ذهن خودش آمد که به هر حال من که الحمدلله شراب نمی خورم، با نامحرم نشست و برخواست نمی کنم پس علی القائده من بهتر از او هستم.
🔸در همین حین که داشت این صحنه را نگاه می کرد یک کشتی در دجله غرق شد و هفت نفر در آن کشتی بودند.
🔹غلام سیاه که ظاهرا داشت شراب می خورد فورا در آب پرید و بنا کرد این هفت نفری که در آب غرق شدند را نجات دهد و ۶ نفر را نجات داد اما نفر هفتم را نتوانست نجات دهد
این شخص محترم هم همینطور ایستاده بود نگاه می کرد.
🔸 غلام که شش نفر را نجات داده بود آمد به او گفت: آقا تو داشتی فکر می کردی که تو بهتری یا من بهترم! ... خوب حالا تو بهتری؟!
من که ۶ نفر را نجات دادم چرا تو نپریدی آن یکی را نجات بدهی؟
این خانم هم مادر من است و نامحرم نیست، شراب هم نمی خوردیم. ظرف، ظرف شراب بود اما در آن آب است داشتیم آب می خوردیم.
غلام سیاه در ادامه به آن بزرگ گفت: دین می گوید هرچه که می بینید حمل بر صحت کنید تو یک گناه بزرگ انجام دادی یک آدم جلوی چشمت غرق شد هیچ عکس العملی نشان ندادی، بعد تازه داری فکر می کنی که تو بهتر از من هستی؟!!
این آدم بزرگ فهمید که خیلی اشتباه کرده گفت:آقا تو شش نفر را نجات دادی بیا من یکی را هم نجات بده آن ۶ نفر در دریا داشتند غرق می شدند من هم در دریای افکار باطل خودم دارم غرق می شوم، مرا هم نجات بده.
غلام گفت: اگر می خواهی نجات پیدا کنی راهش این است که هیچ وقت فکر نکن شما از کسی بهتری. هر کسی را هم می بینی کارش را حمل بر صحت کن.
💠 کسی که کار مردم را حمل بر صحت کند، عصبانی نمی شود. هرکس هر چیزی گفت، هرکاری کرد اگرحمل بر صحت کردیم دیگر عصبانیت ندارد. «الکاظمین الغیظ» هم همین است.
(چهارشنبه 21 آذر 1401)
🆔 @ahmad_aabedi