#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه #چیل_بست(سنگ چین،سنگفرش) همه ی ما درطبیعت چینه هایی از سنگ را،به شکل های مختلفی دیده ایم گاهی نیز، این سوال برایمان پیش آمده است که این سنگ چینها بخصوص،سنگ چین های مخروطی افراشته، برای چه منظوری چیده شده اند؟ برای دریافت جواب این سوال،به فکر فرورفته و هدف از چینش برخی از آنها را،دریافته ایم اما برخی دیگر را،متوجه نشده ایم. برای روشن شدن این مطلب سنگ چینها را،به دو دسته ی افراشته و سنگ فرش تقسیم می نماییم. الف:سنگ فرش: این نوع سنگ چین ها عمدتاً جنبه عمرانی دارندیعنی درکف زمین،برای کاربری  مسکونی یا ترابری،تعبیه می شوند.مانند راههای مالرویی که عشایر برای عبور احشام خود در دامنه کوهها،می سازند سنگفرش را،درحمام قلعه #بست می گویند مانند #بستلی_قت_و_بست_اوستی همچنین درگذشته برای سهولت در تردد شاهراه هایی را که از بیابانها بخصوص، شن زارها عبور می کرد سنگفرش می نمودند. همین گونه است سنگفرشهایی را که برای #اتراق ساخته می شوند این نوع اتراقها را،درحمام قلعه #تخت می گویند. سنگ فرشها را در گذشته، به دو صورت،انجام می دادند خشکه کاری و همراه با ملات. خشکه کاریها را، معمولاً در جاهایی که شیب داشت، همراه چوب انجام می دادند اما در زمین های هموار با استفاده از ملات مانندخاک،گل آهک یا شن آهک صورت می پذیرفت. امروزه ملات شن و سیمان جای آنها را،گرفته است سنگفرشهای امروزی بیشتر،در پارکها،ویلاها،پیاده رو شهرها و طرحهای هادی روستایی،در پیاده روها یا به جای آسفالت  در ممرهای اصلی به کار می گیرند. ب:سنگچین های افراشته این نوع سنگچین ها در گذشته به دوشکل دیواری و مخروطی شکل،به صورت خشکه کاری یا همراه با ملات صورت می پذیرفته است.سنگچین های دیواری معمولاً برای کشیدن دیوار،درشکاف کوهها،ساخت قلعه وبرجک ها، مانند دیوارهای نادرشاه در کاتاچکه و قویون یولی و ... یامسیر جریان آب جهت آبخیزداری و یا محل نگهداری دامها مانند چیدن دهانه ی نهه،گاش و اطراف سیاه چادر یا بستن دهانه دفینه ها، پی بناهای مسکونی،دیوارهای محوطه ای،دیوار میان باغات که آن را،درحمام قلعه #سنچیل می گویند و ... چیده می شده اند. اما آنچه که قدری تامل برانگیز است سنگ چین های مخروطی است.قطعاً برخی از سنگ چینها،چه مخروطی چه دیواری و چه سطحی می تواند از چینه های رمزی دفینه ای باشند.اما سنگچینهای مخروطی علاوه بر،چینه دفینه ای،گاهی بر روی قبر مرده ای به عنوان یاد بود چیده می شده اند که درهمان محل جان باخته اند وبه ناچار نیز،در همان مکان،دفن شده اند. گاهی نیز،به عنوان راهنما و تعیین کننده مسیر،به کار می رفته اند بخصوص در مناطق کوهستانی که رهگذران،بتوانند راه را، ازبیراهه تشخیص دهند.در مواردی نیز،برای تعیین مرز بویژه،مرز چراگاه عشایر و دامداران چیده می شده اند. نوعی سنگچین در اندازه کوچک نیز، به عنوان مرز زمین های خرده مالکین درحمام قلعه می چیدند که #هوم گفته می شد هوم ممکن است یک سنگ عمود یا چند سنگ درکنار هم یا روی هم باشد. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۱/۹/۲۷ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi