نوید مثمر- مقام شاه ختایی (گروه ترکمان _ تبریز سال 2009) سس: نوید مثمر شاعر: شاه اسماعیل ختایی 🌹 بیر بلادان قاچیبان اوز مین بلایا اوغرادیم بیر زامان شاد اولمادیم درد و بلایا اوغرادیم قان یوتوب هر لحظه بیر درد و بلایا اوغرادیم نئیله ییم اى دوستان من بی وفایا اوغرادیم 🌹 شوم فلکین گردیشى، هئچ وقت منى شاد ائتمه دى خسته کؤنلوم بیر بلادن، غمدن آزاد ائتمه دى آیرى دوشدوم قووم و قارداشدان منى یاد ائتمه دى من تکین بختى قارا خانه ویران ائتمه دى اوتلانوب ایش قوته هرکس باقرقو یاد ائتمه دی نئیله ییم اى دوستان، من بو بلایا اوغرادیم 🌹 گؤرسه لر احوالیمى هر موبتلا ییغلار منه دال ائدوب بیگانه لر هر آشنا ییغلار منه آه و ناله دن یانیب شاه و گدا ییغلار منه رحم ائدوب هر مفلس و هر بینوا ییغلار منه نئیله ییم اى دوستان، من بو نوایا اوغرادیم 🌹 اى خدایا یا ائیله دون غمدن صنوبرى رها هئچ موسلمان اولماسین من تک غم ایچره موبتلا لوطف ائدیب یا خیضرى پئیغمبر مدد ائت سن منا قالمیشام دار و فنا ایچره گیریفتار و بلا نئیله ییم اى دوستان، من بو بلایا اوغرادیم موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۱۹ https://t.me/hammamghaleh

اجرای مجلسی "اوغرادیم" شاعر،شاه اسماعیل ختایی خواننده،استادحسن یزدانی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۱۹ https://t.me/hammamghaleh

السلام علیک یاعلی بن موسی الرضا"ع" #مختومقلی_فراغی نماهنگ زیبای شعر مختومقلی فراغی برای دوازده امام علیهم السلام موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۰ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

آرامگاه مختومقلی فراغی دراستان گلستان،ناحیه آق توقای مراوه تپه

دکلمه بسیارزیبای آقای جعفر عابدینی درقزاقستان ازاشعارمختومقلی فراغی #مختومقلی درسال ۱۱۱۲ خورشیدی،ازخانواده ای صاحب آوازه یعنی"ملانفس آزادی" یکی ازبرجسته شاعران نواندیش ترکمن دیده به جهان گشود نام این کودک رابه نام جداعلایش"مختومقلی یوناچی"که ازقبیله گوکلان درشمال شرقی ایران بود #مختومقلی نامیدند مختومقلی خودملقب به"فراغی"بود تخلصی که پس ازسرودن اولین اشعارش به عنوان کنیه برنام خود افزوده است.ازوی تنهایک #دیوان شعرباقی مانده است که تقریباًهمه قالبهای شعر کلاسیک درآن دیده میشود. بخش مهمی اززندگی مختومقلی مصادف بااواخر پادشاهی نادرشاه وآشوبهای آن دوران بوده است وی باسرودن اشعاری تاثیرگذار،دروصف مظلومیت ائمه و اولیاء شیعه،مردم اهل سنت قوم خودرا،به برادری،دوستی و مودت بامسلمانان شیعه دعوت می کردهمین نگاه مصلحانه وحکیمانه بودکه نام وی رادرمیان ملتهای آسیای میانه جاودانه ساخت. مختومقلی درسال ۱۱۶۹ خورشیدی دیده ازجهان فروبست آرامگاه این شاعربزرگ در ایران،استان گلستان ناحیه آق توقای مراوه تپه،میعادگاه دوستداران شعروادب ترکمنی است. علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۰ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

دکلمه بسیارزیبای آقای جعفر عابدینی درقزاقستان ازاشعارمختومقلی فراغی. به علت سنگین بودن ویدئو، در ایتا صدا گذاشته شد.ویدئو را درتلگرام ببینید موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۰ کانال تلگرام https://t.me/hammamghaleh کانال ایتا https://eitaa.com/moozehmajazi

🎥 مهمترین تصمیم امیرکبیر @Farsna

.                  اولمادو توتدوم منزیل جنتی، دونیایا  گلدوم اولمادو دئدیم آنادوغماسون،آمما من اولدوم اولمادو بیرنئچه ئیل،خوشولوقو،گوءردوم او شاقلیقدا بئله سئوگولوم سوداسینی،باشیماسالدوم اولمادو ییخیلان دونیادا، من،  مین جور بلایا اوغرادوم ساغلوغوم الدن وئریب،درمانی آلدو م اولمادو قوم   و   قارداشیم،   ائلیم،   ئوزوندا گوءردوم دردینی غم یئدیم   درمان اوچون،   دردیندان اوءلدوم اولمادو چشمهء آب حیاتی آختارانلار،تاپمادو من  کی  تاپدوم،    چاتمادوم،   یولدا یورولدوم اولمادو بو  یالان دونیا،   یامان،   یولداشلاری اویناتادی من فلکین سازونی، هرهنگده چالدوم اولمادو ایسته دیم دونیا گزیب،ائللر گوءروب سوءز آنلایوم گول تکین  چوللاردا،   من،   سولدوم سارالدوم اولمادو دئدی"سئودا" عمرومو، کول ئیله دوم بیر سودایا چاتمادیم سئوگولوما، ارماندا قالدوم اولمادو     🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 سرایش هم مضمون  ترکی و فارسی     🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹 .                     نشد مسکن ملک بقا را، خواستم  اما نشد زندگی نزد خدا را،خواستم  اما نشد مدتی راخوش بدم درعنفوان کودکی دردعشق آمدصفارا،خواستم اما نشد ‌چون گرفتار بلا گشتم در این دیرخر اب چاره بر دفع بلا را، خواستم  اما نشد دردخویش وخویش خویش را،دیده با چشمان خویش غم به دل داشتم دوا را، خواستم اما نشد چشمه آب حیاتی که سکندرجستش آن یافتمش،رازبقا را، خواستم اما نشد گردش این روزگار،گیرد به بازی دو ست را ساز از او،از خود نوا را،خواستم اما نشد خواستمش درگردش از دنیا،بیاموزم سخن دل بیفسرد و شفا را،خواستم امانشد گفت"سودا"عمرخودرا،صرف این سو دا نمود سوگل ملک سبا را،  خواستم اما نشد علی کوهستانی اسیق سو(سئودا)🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۱ https://t.me/hammamghaleh

آهنگ زیبای " اما نشد " خواننده:صالح جعفرزاده موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۱ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🎼 یئنی ماهنی: "روزگار" 🎙اوخویان:عبدالرضاحصاری موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۱ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه #روشهاوانواع_کشت_زراعت درحمام قلعه نیاکان ما از گذشته های دور، با هوشمندی و شناخت پتانسیل های کشاورزی منطقه و با آگاهی کامل از مزیتهای اقلیمی آن، علاوه بر #نسق_و_شیار،رعایت تناوب کشت و آیش، زراعت را،به دو صورت کشت #آبی و #دیم انجام می دادند که با توجه به موقعیت زمین، این که در منطقه ی گرمسیری یا سردسیر واقع شده باشد به دو روش #پاییزه و #بهاره کشت می کردند. به سبب آن که زمین های زراعتی عمدتاً در مناطق مرتفع واقع شده بودند زراعت گندم و جو به صورت دیم کاشته می شد ضمن این که زمین های آبی زار اطراف رودخانه اسیق سو و حمام قلعه(ژرف رود) نیز،به زیر کشت آبی می رفت معمولاً در کشت های آبی #جو کاشته می شد زیرا، زراعت جو زودتر می رسید لذا برای استفاده بهینه از زمین، پس از برداشت زراعت جو، کشت دوم زراعت هایی مانند ذرت و ماش صورت می گرفت. از آن جا که زمین های آبی حمام قلعه، در منطقه نسبتاً سردسیر واقع شده بودند کشت برنج، چندان متداول نبود لذا در مناطق پایین دست مانند دشت #پیسره کشت ارقام سه ماهه شالی کاشته می شد اما در دهه های اخیر، این زمین ها به مرور،به باغات تبدیل شدند و کشت آبی گندم و جو به طورکلی منسوخ گردید. برای کشت و کار از نیروی گاو و دستگاهی به نام #خیش(گاوآهن) بهره می گرفتند تا زمین را شخم بزنند این دستگاه بابندی به نام #اوجن که عمدتاً از پوست گاو یا روده دام تهیه می گردید به جوغ در گردن گاوها بسته می شد و با تیغی آهنی که بر توپ خیش تعبیه شده بود و آن را #نخ می نامیدند به نسق و شیار می پرداختند. کشت پاییزه را، پس از بارندگی های مهر که #میزان_آیی و آبانماه که #عقرب گفته می شد در آذرماه که آن را #قوس می نامیدند انجام می دادند و از آن کشت،به نام #قوسی یاد می کردند کشت های پاییزه معمولاً گندم وجو بودند و #قوسی_بوغدئی_قوسی_آرپه نامیده می شدند. دیگرمحصولات را، عمدتاً در فصل بهار می کاشتند که کشت بهاره گفته می شد در کشت بهاره علاوه برگندم و جو، نخود، عدس، کنجد، آفتابگردان، گرچک، خربزه و هندوانه و نظایر آن می کاشتند درگذشته های دورتر خشخاش نیز، کشت می کرده اندکه پس از ممنوعیت کشت آن، از چرخه تولید خارج شده است. درمناطق سردسیر، حداقل به دو دلیل کشت بهاره صورت می پذیرفت. اول آن که چنانچه زراعت پاییزه کشت می شد در سرمای شدید زمستان، زراعت یخ می زد و از بین می رفت دیگر آنکه رطوبت به اندازه کافی برای کشت وجود داشت تا محصول فرصت کافی برای به ثمر رسیدن داشته باشد بنابراین کشت گندم و جو و حبوبات را، از اسفند ماه شروع کرده تا پایان فروردین ماه، ادامه می دادند اما کشت دانه های روغنی و پالیز را، تا اوایل خرداد به اتمام می رساندند. درمرحله ی #داشت معمولاً بر اثر بارندگی، علفهای هرز نیز، در میان زراعت می روییدند. ازآنجاکه از سموم علف کش خبری نبود کشاورزان، علفها را، وجین می کردند که در اصطلاح #خویشئووه گفته می شد. دربرخی از زراعت ها،مانند پالیز، علاوه بر خیشئووه، سله شکنی نموده به پای گیاه خاک می دادند که اصطلاحاً #خوله_ماق  می نامیدند. درمرحله ی #برداشت نیز، به جهت نبودن تکنولوژی های نوین، درو گندم و جو با دست و به وسیله داس و منگال انجام می گرفت. سپس به صورت پشته توسط دهقانان به خرمنگاه کشیده می شد تا به وسیله #چرخ_الی و با نیروی گاو، کوبیده شود و پس از بر باد دادن خرمن،دانه را از کاه جدامی نمودند و به سیلوهای خانگی که #پرخو نام داشت منتقل می کردند کاه را نیز، با تورهای کاه کشی که از موی بز بافته می شدند به کاهدان #ساماخنه می بردند. قسمتی ازمحصول را، به عنوان #توخئم(بذر) برای کشت سال بعد، کنار می گذاشتند و الباقی را، به مصرف خانوار و فروش می رساندند محصولات دیگرنیز هکذا ... ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۳ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

آهنگ خاطره انگیزگل گندم خواننده: مرتضی احمدی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۳ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

توفان امروز شنبه ۱۴۰۲/۱۰/۲۳ در جاده کلات ارسالی آقای محمد رشیدیان موزه مجازی حمام قلعه https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه #شاعران و موسیقی مقامی ترکی 🌹🌹🌹نوایی کیست؟🌹🌹🌹 قبلاًدرباره ی شاه اسماعیل صفوی متخلص به "ختایی" مطالبی را با عنوان "شاه ختایی کیست؟" به اطلاع دوستان رسانده ایم. امروزمطالبی را، در باره یکی دیگر از سیاستمداران هنرمند ترک به آگاهی دوستان، خواهیم رساند امیدواریم که موردپسند واقع گردد. همه شماعزیزان، درکتابهای تاریخ با نام #امیرعلیشیرنوایی وزیر با ذکاوت و با کفایت سلطان حسین بایقرا، آخرین پادشاه تیموری، کم و بیش آشنا شده اید.هر چند که برخی ازدوستان، ممکن است این پادشاه را، باسلطان حسین صفوی آخرین پادشاه صفوی اشتباه بگیرند امایقیناً قریب به اتفاق، اطلاعاتی ازتفاوت این دوپادشاه که سرنوشتشان به انقراض سلسله خود انجامیده است دارند. امیرعلیشیرنوایی وزیر و مشاور سلطان حسین بایقرا، شاعری دو زبانه (ترکی و فارسی)، منتقداجتماعی، مترجم، تذکره نویس، عارف، سیاستمدار و بانی مراکزخیریه ی فراوان درخراسان و ماوراءالنهربود که واجد جایگاه والا در تاریخ و فرهنگ ایران است. از آنجا که باسلطان حسین میرزا همکلاس بوده است از جایگاه خاصی نیز، در نزد پادشاه برخوردار بوده است. وی پس ازمدتی از وزارت کناره گیری نمود، به عرفان روی آورد و به فرقه نقشبندیه پیوست و از مریدان و ارادتمندان #عبدالرحمان_جامی شد. به گونه ای که امیر هنگام بازگشت عبدالرحمن جامی از سفر حج، رباعی دلکشی به شرح ذیل سرود: انصاف  بده،  این  فلک  مینا فام زین هر دوکدام خوبتر کرد، خرام خورشیدجهانتاب توازجانب چین یا ماه جهانگرد من از  جانب شام در همان حال نیز مورد توجه سلطان حسین بود. لذا امیرعلیشیر منشا خدمات فرهنگی زیادی در جای جای شرق ایران شد از جمله آثاری را، در مشهد و آستان قدس رضوی همچون ایوان عهدعتیق و کشیدن آب چشمه گیلاس به حرم رضوی احداث نمود. تالیفات وی نیز بسیارند از آن جمله #خمسه_نوایی است که به تقلیداز "خمسه نظامی"شاعر دو زبانه (ترکی و فارسی) به ترکی جغتایی سروده است. وی دراشعارترکی خود #نوایی و در اشعار فارسی اش #فانی یا #فنایی تخلص می کرده است "نوایی" درحقیقت بنیانگذار ادبیات ترکی ازبکی به حساب می آید هر چند که از آثار وی، در اکثر دانشگاههای کشورهای ترک زبان نیز، بهره می گیرند.رباعی ذیل نمونه ای از اشعار وی به زبان ترکی با لهجه جغتایی است. غربتده غریب، شادمان بولماس ایمیش ایل انگاشفیق ومهربان بولماس ایمیش آلتون قفس ایچره،گرقیزیل گل بوتسه بلبلغه تیکاندیک،آشیان بولماس ایمیش وی درموسیقی نیز، از مهارت بالایی برخورداربوده است از جمله مقامی را که باتوجه به صدای پرندگان تصنیف کرده بود و در خراسان به #مقام_یدی_بحر یا #نوایی معروف شده است. امروزه نوازندگان دوتار درخراسان، هم در دوتار شمال، هم در دوتار جنوب، هم هنرمندان ترک و ترکمن، هم فارس، هم کرد و هم دیگر اقوام، دراین مقام می نوازند.صدالبته همه ی شما آنها را شنیده اید. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۴ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🎼قطعه ی «نوایی» 🎼دوتار و آواز:غلامعلی پورعطایی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

مقام نوایی_عثمان محمد پرست موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🎼دوتار و آواز:عیسی قلی‌پور مقام #نوایی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

نوایی (شمال خراسان) زنده یاد حمرا گل افروز موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🪕زنده یاد باخشی حاج #حسین_یگانه 🎼قطعه ای از مقام #نوایی به باید دانشمند، ادیب و سیاستمدار تورک / #امیرعلیشیرنوایی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🎼 مقام «نوایی» ▫️دوتار و آواز: حاج قربان سلیمانی و علیرضا سلیمانی موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

آرامگاه امیرعلیشیر نوایی در هرات افغانستان https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

#نوستالوژی این تصویر،که ازمعماری داخلی منزل قدیمی پدر بزرگم شادروان حاج رمضانعلی رحمانی واقع در راسته نوغان مشهد گرفته شده است سه نکته قابل توجه وجوددارد: اول فرش های مفروش در کف خانه که قالیچه های دست بافت یک متر در سه متر با نقشه زمینه ی لنگری و نقشه حاشیه ی کربلایی الله یار بزرگ و کوچک همچنین پشتی های دست بافت و رو رختخوابی گلدوزی شده که هنردست بانوان حمام قلعه، می باشند. دوم نقاشی حاشیه ای دیوار خانه با آبرنگ، به ارتفاع یک متر با منظره و فضایی دل انگیز از چشم اندازهای طبیعی و گچبری های روی دیوار که در نوع خود، بی نظیراست. سوم تیپ، ژست و روابط دوستانه جوانان دهه ی پنجاه،از مدل و نوع لباس گرفته تا پیرایش موی سر و عکس گرفتن با دوربین های لوبیتل که همگی خاطره انگیزند. سئودا! بیزه، دئه روزگار، نئج اولدی گلدی کئجدی عجب نه تئز گئج اولدی افراد در تصویر از راست، آقایان: مهدی رحمانی،ابراهیم رشیدیان مقدم،علی کوهستانی. این عکس در تابستان سال ۱۳۵۹ گرفته شده است. 🌲 بماند به یادگار 🌲 ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۵ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

🎥 نقش تاریخی «دم‌پختک» در ایران 🔹سال ۱۲۹۶ خورشیدی در تاریخ ایران به سال قحطی معروف است. این سال میان مردم به «سال دم‌پختک» هم مشهور بود. اما چرا این نام بر سر زبان‌ها افتاد؟ @Farsna - HD موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۶ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi

#فولکلور،ائل بیلیمی،دانش عامه #قحطیهای حمام قلعه *کاتا قحتلیق،کیچی قحتلیق همه ما بارها وبارها از زبان کهن سالان خود،عبارت #کاتاقحتلیق و #کیچی_فحتلیق را که به معنی قحطی بزرگ وقحطی کوچک می باشدشنیده ایم امابرای بسیاری ازمااین سوال پیش آمده است که منطورشان کدام قحطی ها می باشد؟ آن چیزی که مسلم است درطول صد و اندی سال گذشته،دوجنگ جهانی ویرانگر به وقوع پیوسته و میلیون هاانسان را،به کام مرگ کشیده است. #جنگ_جهانی_اول در سال ۱۲۹۶ خورشیدی در زمان حکومت احمدشاه قاجار و #جنگ_جهانی_دوم که درسال ۱۳۱۸ خورشیدی زمان حکومت رضاشاه پهلوی به وقوع پیوسته اند.جنگ هایی که درهردوی آنهاایران بی طرف بوده ودر هر دوی آنها نیز،به اشغال طرفین جنگ درآمده است. علت اصلی قحطی درایران درهردوجنگ جهانی جمع آوری آذوقه از دست مردم برای مصرف قشون اشغالگران بوده است البته درنبودجاده مواصلاتی و وسایل حمل و نقل مناسب،دربرخی مناطق مانندکلات خشکسالی نیز،مزید برعلت بوده است. اصطلاح #کاتاقحتلیق مربوط به قحطی جنگ جهانی اول است که بنا برگفته کهنسالان مردم روستاهای کلات چنان در مضیقه قرار گرفتند که به خوردن ریشه گیاهان روی آوردند برخی از خانوارها تمام  دام های خود را ذبح کردند علاوه بر مصرف گوشت آنها در مواردی استخوان ها، حتی  استخوان شاخ دامها را،به مدت طولانی می جوشاندند سپس له کرده می خوردند. اصطلاح #کیچی_قحتلیق نیز، مربوط  به قحطی جنگ جهانی دوم می باشددر این قحطی هم،مردم به شدت درمضیقه مواد خوراکی قرار گرفتندامابه اندازه قحطی قبلی نبوده است در هر دوی این قحطی ها،مردم حمام قلعه که خود کشاورز بودند هرنوع دانه ای را که اعم از غلات یا حبوبات در اختیار داشتند آرد نموده به نان تبدیل می کرده اند تا به مصرف خانوار برسانند یا حبوبات و غلات را،در هم آمیخته پس از جوشاندن مصرف می کرده انداین ماده خوراکی را که اصطلاحآً #دنئی می گویند به جهت وجود حبوبات در آن، دارای پروتئین گیاهی بوده به نوعی جایگزین گوشت محسوب می شده است که تا حدودی جبران فقرغذایی می نموده است. در آن زمان برای عبورازشرایط سخت وپدیده شوم قحطی رفتار مردم حمام قلعه ازجهاتی در مواجهه با آن حائز اهمیت وجالب توجه بوده است که حداقل به دو مورد آن می توان اشاره کرد. ۱-افراد متمکنی که دارای ذخیره غذایی مناسبی بوده اندهوای افراد نیازمندوبینوا را،داشته اند تا از گرسنگی تلف نشوند. ۲-استفاده بهینه ازمواد خوراکی مغذی درترکیب کردن بادیگرموادکه صرفاً برای سیرشدن،مورد استفاده قرارمی گرفت.ازجمله می توان به کوبیده ریشه گیاه #تاتوران اشاره کرد که ارزش غذایی چندانی نداشت امادر ترکیب باآردگندم،نانی رابه شرحی که ذیلاً ارائه می گردد تهیه می کرده اندتا بتوانندباگرسنگی مبارزه کنند. مسلماًدرزمان قحطی برای جلوگیری ازمرگ،هرنوع ماده غذایی راکه به آن دسترسی پیدامی کرده اند می خورده اندلیکن اساسی ترین آنهانان بوده است لذابرای تهیه نان انوع دانه هااعم ازغلات یاحبوبات را،آردکرده پخت می نموده اندازقبیل: #آرپه_نانی:نانی که ازآردجو درست می کرده انداین نان عمدتادرزمان قحطی ازروی ناچاری پخته می شده است زیرابه علت نبودن تکنولوژی،جوباپوستش آردمی شد اگرچه الک می کردنداما کیفیت لازم را،برای پخت نان نداشت. #جوهری_نانی:این نان که ازآرد ذرت تهیه می شددرحالت عادی صرفابرای تنوع پخت می شد امادرزمان قحطی کسانی که ذرت دراختیار داشتندنیز،پخت می کردند #دوءیی_نانی:نانی نازک و سفت تسمه ای که ازآردبرنج تهیه می شدبرای مصرف آن باید یک ربع ده دقیقه جلوترآن را، باآب نمناک می کردندتانرم شوداین نان نیز مصرف عام نداشت فقط برای تنوع ویا درهنگام قحطی مصرف می شده است.البته نوعی دیگر,نان هم بود که صرفا در زمان قحطی مورد استفاده قرار می گرفت وآن نان"دویی ارزن"بود نانی که از آردبرنج وارزن تهیه می شد. #تاتوران_نانی:این نان خاص ترین نانی است که در گذشته حمام قلعه وجودداشته وفقط درهنگام قحطی بزرگ جنگ جهانی اول از آن استفاده می شده است.نانی که ازریشه گیاهی به نام #تاتوران درست می شد. تاتوران،گیاهی پهن برگ،شبیه به ریواس است که ریشه ای ضخیم وعمیق دارد.ظاهر ریشه اش شبیه به ترب سفید باضخامت چغندرقند می باشد.برای تهیه نان ریشه را،شسته چند روزدرآب می گذاشتندتاتلخی آن برود سپس می کوبیدندتاپوره ای حاصل شودآنگاه باآردگندم یا جو یا هر آرد دیگری مخلوط می کردندتاخمیری حاصل گرددپس ازآن،به تنور می زدندتاپخته شود این گیاه شاید زمانی فرشته نجات کسانی بودکه بامرگ حتمی دست و پنجه نرم می کرده اند درهمان قحطیی که بنابرآمارهای قابل قبول حدود سه میلیون نفر،در ایران جان خودراازدست دادند.ازاین بابت،باید,قدردان این گیاه باشیم که جان اجداد ما را،از مرگ نجات داده است. ✍علی کوهستانی اسیق سو🌹 موزه مجازی حمام قلعه ۱۴۰۲/۱۰/۲۶ https://t.me/hammamghaleh https://eitaa.com/moozehmajazi