آیا شناخت پیام وحی، بدون علوم روز ممکن است؟
🪴
یک سخنرانی زیر خاکی از آیت الله دکتر بهشتی در جمع طلاب مدرسه حقانی 1356
🔹 شناخت محتوای وحی. محتوای وحی را از کجا باید شناخت؟ امروزه گاهی میگویند برای محتوای وحی چندنفری در یک اتاق دربسته مینشینیم و بحث میکنیم تا ببینیم مصلحت بشریت چیست، آنوقت به تمام بشریت میگوییم این همان محتوای وحی است هرکه خواهان سعادت است بسمالله، وحی همین است که ما میگوییم! به نظر شما این راه صحیحی است؟ البته که صحیح نیست.
🔹شکی نیست که برای شناخت وحی باید رفت سراغ کتاب و سنت. اما امروز برای کتابفهمی و سنتفهمی زنده و پویا (و نه متحجر و ایستا یا حتی ارتجاعی) علاوه بر همه آنچه تاکنون برای فهم کتاب و سنت به آن احتیاج داشتیم، به یک سلسلهمعلومات دیگر نیز به صورت کمک نیازمندیم؛ یعنی اگر انسان بخواهد ببیند وحی درباره روند جامعه چه میگوید، تا الفبایی از جامعهشناسی نداند، نمیتواند اصلا بفهمد وحی درباره روند جامعه چه میگوید. اگر بخواهد ببیند وحی در زمینه تعلیم و تربیت چه میگوید، تا آشنایی کلی با روانشناسی و علوم تربیتی به صورت کلی و در حد معلومات عمومی نداشته باشد، اصلا نمیشود. از کنار آیه و حدیث عبور میکند. آیه و حدیث، مطلب را گفته، اما گوش او نمیشنود.
🔹بنابراین، اگر امروز انسان بخواهد استنباط زنده از کتاب و سنت داشته باشد، به یک مقدار و در حد ابزار، به معلومات عمومی متناسب با زمان، احتیاج دارد. در قرآن آیاتی هست بهمنظور خداشناسی (نه بهمنظور طبیعتشناسی). بهمنظور خداشناسی، درباره کیفیت پیدایش باران سخن میگوید. آن کسی که با کیفیت طبیعی پیدایش باران و نقش باد و باران بر یکدیگر ناآشناست، این آیات را میخواند و رد میشود و برایش هم خیلی جاذبه و گیرایی ندارد، اما کسی که لااقل در حد معلومات عمومی در زمینه باد و باران مطالعه دارد، میبیند که در این آیات که هدفش خداشناسی است، اشاراتی در زمینه پیدایش باد و باران است که بسیار جالب و گیراست!
🔹«الف. لام. میم. غُلِبَتِ الرُّومُ. فِی أَدْنَی الْأَرْضِ ...» تا آدمی تاریخ را خوب نخوانده باشد، در همین حد که مورد نیازمان است، نمیگویم تاریخ همه اقوام، بلکه لااقل تاریخ زمان اسلام، محیط اسلام، اطراف اسلام، اصلا این آیه را نمیفهمد و بعد هم نمیتواند بفهمد که چطور میشود که این آیات به صورت یکی از نشانههای اعجاز قرآن تلقی میشود,٧ بنابراین، یک مقدار معلومات احتیاج داریم تا وحی را خوب بفهمیم. ولی سرچشمه کجاست؟ کتاب و سنت.
#اندیشه
به#مهارتکده بپیوندید👇
╭┈── 『🍃🌹🍃』───
╰➤@moslem_garivani