باید نسل جوان را بشناسیم و بفهمیم دارای چه مشخصات و ممیزاتی است. درباره این نسل دو طرز تفکر شایع است و معمولاً دو جور قضاوت می‌شود. از نظر یک طبقه اینها یک عده مردمی هستند خام، مغرور، گرفتار هوا و هوس، شهوت‏‌پرست، دارای هزار عیب. این طبقه همیشه به این نسل دهن‌کجی می‌کنند و ناسزا می‌گویند. اما از نظر خود نسل جوان، درست بعکس است. آنها در خودشان عیب نمی‌بینند؛ خودشان را مجسمه هوش، مجسمه فطانت، مجسمه آرمانهای عالی می‌دانند. نسل کهن اینها را تکفیر و تفسیق می‌کند و اینها آنها را تحمیق و تجهیل. آنها به اینها می‌گویند شما کافرید، شما شهوت‌‏پرستید؛ اینها به آنها می‌گویند شما نادانید، شما نمی‌فهمید. البته از نظر کلی، یک نسل نسبت به نسل پیش ممکن است صالح باشد و ممکن است منحرف باشد. (ده‌گفتار، ص۲۱۵) @motahari_nab

نسل جوان اروپایی بر نقطه پوچ ایستاده است. امروز غرب دارد صادراتش را تحویل می‌گیرد: آشوب اجتماعی، نومیدی، سرگردانی، حس حقارت، نیهیلیزم را. او همه اینها را به ملت‌ها و تمدن‌های دیگر تحمیل کرده بود... (انسان‌درقرآن، ص۷۱) @motahari_nab

سختی و گرفتاری، هم تربیت کننده فرد و هم بیدار کننده ملت‌هاست. سختی، بیدار سازنده و هوشیار کننده انسان‌های خفته و تحریک کننده عزم‌ها و اراده ‏هاست. شدائد همچون صیقلی که به آهن و فولاد می‌دهند، هر چه بیشتر با روان آدمی تماس گیرد او را مصمم‏تر و فعّال‏تر و برنده‏ تر می‌کند؛ زیرا خاصیت حیات این است که در برابر سختی مقاومت کند و بطور خودآگاه و یا ناخودآگاه آماده مقابله با آن گردد. (عدل‌الهی، ص۱۵۶) @motahari_nab

اگر مردمی استحقاق این را پیدا کنند که خدا بخواهد آن مردم را پیروز کند، همه آن وسائل را فراهم می‌کند، مال و ثروت هم برایشان فراهم می‌کند. خزائن آسمان‌ها و زمین مال خداست، برای خدا کار مشکلی نیست که بخواهد وسیله‌ای را فراهم کند. «وَلکنَّ الْمُنافِقینَ لایفْقَهونَ» ولی منافقین این چیزها را نمی‌فهمند. (آشنایی‌باقرآن، ج۷، ص۱۳۸) @motahari_nab

اسلام به اتفاق و اتحاد مسلمین فوق العاده عنایت دارد و وحدت اسلامی یکی از هدف‌های بزرگ اسلام به شمار می‌رود و بر مسلمانان و مخصوصاً داعیان خیر و ارشادکنندگان خلق و آمران به معروف و ناهیان از منکر است که در طریق تحقق یافتن این هدف بزرگ اسلامی کوشش کنند و لااقل آتش اختلافات را دامن نزنند. (حج، ص۱۵) @motahari_nab

ای بسا عقیده‌هایی که هیچ مبنای فکری ندارد، مبنایش صرفاً تقلید است، تبعیت است، عادت است، حتی مزاحم آزادی بشر است. آنچه که از نظر آزادی بحث می‌کنیم که باید بشر در آن آزاد باشد فکر کردن است. اما اعتقادهایی که کوچکترین ریشه فکری ندارد، فقط یک انعقاد و یک انجماد روحی است که نسل به نسل آمده است، آنها عین اسارت است و جنگیدن برای از بین بردن این عقیده‌ها جنگ در راه آزادی بشر است نه جنگ علیه آزادی بشر. (جهاد، ص۸۷) @motahari_nab

اگر کسی بگوید که من مخالف جنگم و جنگ مطلقاً بد است، چه جنگی که تهاجم باشد و چه جنگی که دفاع و مبارزه با تهاجم باشد، اشتباه کرده است. جنگ تهاجمی قطعاً بد است و جنگ به معنی ایستادگی در مقابل تهاجم قطعاً خوب است و از ضروریات زندگی بشر است. (جهاد، ص۲۶) @motahari_nab

همه ائمه‌اطهار این افتخار را دارند که در زمان خودشان با هیچ خلیفه جُوری سازش نکردند و همیشه در حال مبارزه بودند. (سیری‌درسیره‌ائمه‌اطهار، ص۱۵۲) @motahari_nab

امروز هم نجات مسلمین در اسلام یعنی در تسلیم به قرآن است، در اینکه شیعه و سنی و هر فرقه‌‌ای از «نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَ نَکفُرُ بِبَعْضٍ» دست بردارند و از تطبیق قرآن بر معتقدات خود دست بردارند، قرآن را به تعبیر علی‌(علیه‌السلام) امام خود قرار دهند و به تعبیر خود قرآن، قرآن را نور و هدی و کتاب مبین بدانند، تمام تعصب‌ها و غرض‌ها را دور بریزند. (یادداشت‏‌ها، ج۱۳، ص۲۳۱،۲۳۲) @motahari_nab

"وَ اصْبِروا" خویشتن‌دار باشید، امید به آینده داشته باشید، بدانید صبر ظفر می‌‏زاید. "انَّ اللهَ مَعَ الصّابِرینَ‏" خدا با صبر کنندگان است؛ یعنی اگر انسان صبر و خویشتنداری و مقاومت کند خدای تبارک و تعالی او را مدد می‌دهد. (آشنایی‌باقرآن، ج۳، ص۹۴) @motahari_nab

ایمان و اعتقاد به خدای یگانه بلندترین و لطیف‌ترین اندیشه‏‌ای است که در مغز و فکر بشر راه یافته است. ایمان و اعتقاد به خدا دل را روشن و امیدوار و خوشبین می‌کند و به آدمی نیرو می‌بخشد و قدرت مقاومت وی را مضاعف می‌سازد. آن کس که به خدای یگانه حکیم رحیم ایمان و اعتقاد دارد دستگاه عظیم جهان را دارای رأفت و رحمت و حکمت و آگاهی، و نقطه مرکزی جهان را رئوف و رحیم و حکیم و آگاه می‌داند و معتقد است که خداوند عمل نیک را ضایع نمی‌سازد و حامی کسانی است که به حق عمل می‌کنند و در راه حق گام برمی‌دارند. (حکمت‌ها‌واندرزها، ج۲، ص۱۶۳) @motahari_nab

اصل «انتظار فرج» از یک اصل کلی اسلامی و قرآنی دیگر استنتاج می‌شود و آن اصل «حرمت یأس از رَوح الله» است. مردم مؤمن به عنایات الهی، هرگز و در هیچ شرایطی امید خویش را از دست نمی‌دهند و تسلیم یأس و ناامیدی و بیهوده‌‏گرایی نمی‌گردند. چیزی که هست این «انتظار فرج» و این «عدم یأس از روح الله» در مورد یک عنایت عمومی و بشری است نه شخصی یا گروهی، و بعلاوه توأم است با نویدهای خاص و مشخص که به آن قطعیت داده است. (قیام‌وانقلاب‌مهدی(ع) ومقاله‌شهید، ص۱۴) @motahari_nab